KWALITEITSONDERZOEK MBO Rapport stelselonderzoek 2017 ROC Kop van Noord-Holland Zelfstandig werkend kok Plaats : Schagen BRIN nummer : 04EU Onderzoeksnummer : 292302 Datum onderzoek : 30 en 31 januari 2017 Datum vaststelling : 20 april 2017
Inhoudsopgave 1. Inleiding... 1 2. Conclusie en vervolg... 3 3. Resultaten... 4 3.1 Zelfstandig werkend kok... 4 3.1.1 Onderwijsproces... 4 3.1.2 Examinering en diplomering... 5 3.1.3 Onderwijsresultaten... 6 3.1.4 Kwaliteitszorg en ambitie... 7 3.1.5 Onderzoek naar overige wettelijke vereisten... 8 Bijlage I... 9
1. Inleiding Wat voor onderzoek heeft de inspectie gedaan? De inspectie voert dit onderzoek uit om in De Staat van het Onderwijs te kunnen rapporteren over de ontwikkelingen in het middelbaar beroepsonderwijs. Het onderzoek richt zich op de volgende vraag: voldoet de opleiding op de onderzochte gebieden en standaarden aan de basiskwaliteit, en daarmee aan de wettelijke eisen? We doen geen uitspraak over de kwaliteit van de opleiding als geheel. Voor het onderzoek is een aselecte steekproef getrokken van opleidingen. Bij ROC Kop van Noord-Holland onderzochten we de in onderstaande tabel opgenomen opleidingen. Voor deze onderzoeken zijn separate rapporten opgesteld. In hoofdstuk 2 en 3 zijn de bevindingen van een van deze opleidingen opgenomen. De volgende opleidingen en kwalificaties zijn onderzocht: Opleidingen/Kwalificaties 95081, Veiligheid en vakmanschap (Aankomend medewerker grondoptreden) 25416, Aankomend medewerker grondoptreden 94421, Middenkader engineering (Technicus) 25297, Technicus engineering 95420, Kok (Zelfstandig werkend kok) 25182, Zelfstandig werkend kok 95530, Verzorgende IG 25491, Verzorgende IG 95280, Sport en bewegen (Sport- en bewegingsleider) 25415, Sport en bewegingsleider incl. onderzoek ongeoorloofd verzuim en voortijdig schoolverlaten (vsv) Leerweg, niveau, locatie leerweg bol niveau 2, locatie Sportlaan 54, Den Helder leerweg bol niveau 4, locatie B. Ritmeesterweg 31, Den Helder leerweg bbl niveau 3, locatie Hofstraat 13, Schagen leerweg bbl niveau 3, locatie Hofstraat 13, Schagen leerweg bol niveau 3, locatie Sportlaan 54, Den Helder Dit rapport heeft in detail betrekking op de volgende opleidingen/kwalificaties en onderzoeksonderdelen: Gebied Onderwijsresultaten Gebied Onderwijsproces, Schoolklimaat Kwaliteitszorg en ambitie en Wettelijke vereisten Gebied Examinering en diplomering Leerweg, niveau, locatie Bc089 95420, Kok (Zelfstandig werkend kok) 25182, Zelfstandig werkend kok 95420, Kok (Zelfstandig werkend kok) leerweg bbl, niveau 3, locatie Hofstraat 13, Schagen Werkwijze We gebruiken bij dit onderzoek het nieuwe waarderingskader (onderdeel van het onderzoekskader mbo 2017), dus inclusief de daarin opgenomen standaarden en normering. We onderzochten vijf kwaliteitsgebieden: onderwijsproces, examinering en diplomering, schoolklimaat, onderwijsresultaten, kwaliteitszorg en ambitie. We onderzochten daarbij dertien standaarden. We hebben vervolgens een oordeel gegeven over tien standaarden. De standaarden Ontwikkeling en begeleiding Rapport kwaliteitsonderzoek mbo ROC Kop van Noord-Holland Pagina 1 van 9
(OP2), Veiligheid (SK1) en Leerklimaat (SK2) hebben we wel onderzocht maar voorzien we niet van een oordeel. Bij één opleiding van ROC Kop van Noord-Holland onderzochten en beoordeelden we de meldingen verzuim en vsv. Voor het onderzoek analyseerden we alle bij ons beschikbare informatie over de betreffende opleidingen en vulden dit aan met onderzoeken op locatie. Op locatie zijn onderwijsactiviteiten geobserveerd, documenten onderzocht en gesprekken gevoerd. Er is onder andere gesproken met studenten, docenten, praktijkopleiders, management en directie. Leeswijzer Hierna volgt eerst de conclusie en het vervolg van het onderzoek. (hoofdstuk 2). Hoofdstuk 3 geeft voor de opleiding de resultaten van het onderzoek weer. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo ROC Kop van Noord-Holland Pagina 2 van 9
2. Conclusie en vervolg Vervolgtoezicht naar aanleiding van de onderzochte opleiding We voeren bij de opleiding Kok (Zelfstandig werkend kok) geen vervolgtoezicht uit, omdat we alle onderzochte en beoordeelde kwaliteitsgebieden en standaarden als voldoende hebben beoordeeld. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo ROC Kop van Noord-Holland Pagina 3 van 9
3. Resultaten In dit hoofdstuk lichten wij het resultaat van het kwaliteitsonderzoek van de opleiding toe. We geven per gebied en per beoordeelde standaard aan wat het oordeel is (voldoende of onvoldoende) en geven aan waar sprake is van een waardering goed. Het oordeel per gebied is gebaseerd op de beoordeling van de onderliggende standaarden. Omdat we bij het gebied onderwijsproces niet alle standaarden onderzocht en beoordeeld hebben, is een waardering goed voor dit gebied niet aan de orde. We verantwoorden ons over het oordeel per onderzocht gebied en per standaard. 3.1 Zelfstandig werkend kok Het kwaliteitsonderzoek bij Zelfstandig werkend kok, crebo 95420 / 25182, niveau 3, bbl, locatie Schagen heeft geleid tot de onderstaande oordelen. 3.1.1 Onderwijsproces OP Onderwijsproces OP1 Onderwijsprogramma OP3 Didactisch handelen OP7 Beroepspraktijkvorming voldoende O V G Het onderwijsprogramma is voldoende omdat het studenten voldoende voorbereidt op de beroepspraktijk, het vervolgonderwijs en de samenleving. De opleiding biedt een onderwijsprogramma aan dat is toegespitst op de doelgroep en de basis vormt voor de beroepspraktijk waartoe de opleiding kwalificeert en diplomeert. Het programma is logisch en gestructureerd opgebouwd, het past bij het beroep en is voldoende doelmatig. Het programma biedt mogelijkheden voor maatwerk aan studenten die ondersteuning nodig hebben of die meer uitdaging nodig hebben. Gedurende de opleiding staat, naast de basisvaardigheden, het aanleren van een goede beroepshouding centraal. Met name bij de praktijkgerichte vakken besteden docenten hier veel aandacht aan. Samenhang tussen het leren en de eisen van het kwalificatiedossier is met name terug te zien in de vaklessen en bij de examinering. LOB maakt onderdeel uit van het curriculum doordat docenten tijdens SLB uren onderdelen van LOB aan bod laten komen. Daarnaast speelt het bedrijfsleven een belangrijke rol bij de loopbaanoriëntatie van de studenten door de stages en workshops bij horecabedrijven. Het didactisch handelen van het docententeam is voldoende want de docenten stellen de studenten tijdens de lessen in staat om te leren en te ontwikkelen. Docenten zorgen in de lessen voor veel afstemming met de beroepspraktijk. De studenten zijn tevreden over de lessen en over hun docenten, waarvan het merendeel vanuit de beroepspraktijk de overstap naar het onderwijs gemaakt heeft. Docenten hebben relevante ervaring en brengen veel praktijkvoorbeelden mee. De studenten zijn erg positief over de persoonlijke aandacht die zij krijgen; ze voelen zich gekend en als zij vragen of problemen hebben dan kunnen ze altijd bij iemand terecht. Het team werkt hierin nauw samen. Dat blijkt uit de samenwerking tussen de vakdocenten en de docenten van de generieke vakken met de medewerker van het loopbaancentrum en de bpv-consulent die onderdeel zijn van het team. De docenten zijn sterk gericht op de mogelijkheden en groei van de (individuele) studenten wat ook duidelijk terug te zien is in de lessen. De docenten Rapport kwaliteitsonderzoek mbo ROC Kop van Noord-Holland Pagina 4 van 9
hebben scholing gehad gebaseerd op onder andere de didactische principes van Marzano. Het differentiëren bij rekenen en het feit dat studenten examen kunnen doen op verschillende niveaus is een sterk punt. Differentiëren op niveau in de vaklessen gebeurt niet. De opleiding verleent geen vrijstellingen, elke student volgt het volledige programma waarbij studenten zich voldoende uitgedaagd voelen. De beroepspraktijkvorming (bpv) is voldoende omdat de voorbereiding, uitvoering en begeleiding van de beroepspraktijkvorming doeltreffend is. De informatie voorafgaand aan de bpv is in orde. Ook over de voorbereiding op de opdrachten en over de begeleiding tijdens de bpv vanuit school zijn de studenten zeer tevreden. De bpv-consulent maakt echt onderdeel uit van het team Zij heeft structureel contact met de leerbedrijven en de studenten tijdens de beroepspraktijkvorming. Daarnaast helpt ze de studenten bij het vinden van een (ander) leerbedrijf als dat nodig is.over de werkplek zijn de studenten in hoge mate tevreden. Het team is erg enthousiast over de nauwe en prettige samenwerking met de leerbedrijven. De tevredenheid bij leerbedrijven over de betrokkenheid van de opleiding blijkt uit enquêtes en kwam naar voren tijdens de gesprekken met de aanwezige praktijkopleiders. De opleiding kent een actieve bedrijfsadviescommissie (BAC) en organiseert werkveldbijeenkomsten. 3.1.2 Examinering en diplomering ED Examinering en diplomering ED1 Kwaliteitsborging examinering en diplomering ED2 Exameninstrumentarium ED3 Afname en beoordeling voldoende O V G De organisatie van de examinering binnen ROC Kop van Noord-Holland zorgt ervoor dat de examinering en diplomering is geborgd. De basis hiervoor ligt in een instellingsbrede en planmatige aanpak waarmee de organisatie van examinering is aangepakt. De examenorganisatie bestaat uit een centrale examencommissie en drie clusterexamencommissies waaraan de centrale examencommmissie taken en verantwoordelijkheden op het gebied van uitvoering en organisatie van examinering heeft toebedeeld. Onder de clusterexamencommissies vallen meerdere opleidingen. Het uitwisselen en delen van informatie tussen de examencommissies vindt vooral plaats door een secretaris die in alle commissies zit en hiermee de verbindende schakel vormt. Het college van bestuur en de centrale examencommissie hebben veel aandacht besteed aan het instrueren en informeren, en het scholen van alle betrokkenen bij de examinering. De leden van de clusterexamencommissie zijn hierdoor goed in stelling gebracht en dragen hun kennis uit naar de verschillende teams. De examencommissie bewaakt en volgt actief en met kennis van zaken de examenprocessen. Ook na afloop van de examinering vinden er activiteiten plaats om de kwaliteit van de examinering te borgen, zoals een evaluatie van de examinering die is opgenomen in een jaarverslag examinering. In dit jaarverslag komt de examinering instellingsbreed aan de orde, maar ook de examenkwaliteit per opleiding. Op basis van de evaluatie stellen de examencommissies jaarlijks verbetermaatregelen op. Daarnaast vinden er bij opleidingen regelmatig kwaliteitsonderzoeken gericht op examinering plaats. Deze activiteiten zorgen ervoor dat de kwaliteitsborging van de examinering en diplomering bij de opleiding Zelfstandig werkend kok voldoende is geborgd. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo ROC Kop van Noord-Holland Pagina 5 van 9
De examencommissie kan haar functioneren verbeteren door ten eerste (grotere) steekproeven van de diplomadossiers te nemen en deze te controleren op juistheid. Ten tweede kan de examencommissie het zicht op de examinering verscherpen als leden van de examencommissie regelmatig (praktijk)examens bijwonen. Tot slot is het structureel evalueren en analyseren van examenresultaten van onder andere de bijwoningen en de steekproeven nog een aandachtspunt. Dit gebeurt nu niet consistent. De centrale examencommissie heeft inmiddels diverse acties op deze terreinen op touw gezet. Het exameninstrumentarium sluit aan bij de uitstroomeisen en voldoet aan de toetstechnische eisen. Het instrumentarium wordt ingekocht en ongewijzigd ingezet. De inspectie heeft de ingekochte examenproducten eerder als voldoende beoordeeld. De instellingsexamens Nederlands worden eveneens ingekocht. Beroepsgericht Engels is zelf geconstrueerd en vastgesteld door de vaststellingscommissie. Dit examen voldoet aan de eisen. Het examenproces van afname en beoordeling is deugdelijk. De beoordeling van de vakexamens vindt deskundig plaats en is gericht op een passende balans in vereiste kennis, houding en vaardigheden. De afname van examens vindt voor een groot deel in de beroepspraktijk plaats. De inrichting van het examen, de planning van de examenperiodes en de beoordelingswijze zijn tijdig voor studenten en beoordelaars beschikbaar en voor alle betrokkenen transparant en eenduidig. Beoordelaars van de examens zijn geschoold. De borging van de onafhankelijkheid van de beoordelaars in de praktijk is sterk georganiseerd. Er zijn twee onafhankelijke beoordelaars bij de examens op school. In de beroepspraktijk is de beoordelaar ook vaak de praktijkopleider. Na afloop van de praktijkexamens voeren de beoordelaars samen met de kwaliteitszorgmedewerker panelgesprekken met de student over alle kerntaken. Hierdoor is de onafhankelijke beoordeling bij de praktijkexamens afgedekt. De onafhankelijkheid van de beoordelaars voor Engels en Nederlands schrijven, spreken en gesprekken is alleen afgedekt doordat er opnames worden gemaakt. De onafhankelijkheid is hiermee beperkt geborgd. De opleiding is zich hiervan bewust en heeft hierop inmiddels actie ondernomen. Docenten evalueren examens na afloop met zowel praktijkbeoordelaars als studenten. 3.1.3 Onderwijsresultaten OR Onderwijsresultaten OR1 Studiesucces OR3 Vervolgsucces voldoende O V G Niet beoordeeld De onderwijsresultaten zijn voldoende. Het driejaars gemiddelde van het jaarresultaat is 70,3% en dat is boven de norm. Het driejaars gemiddelde van het diplomaresultaat is 86,5% en is eveneens voldoende. Het driejaars startersresultaat is 66,7% en dat is 15,1% onder de norm. Daarmee zijn twee van de drie indicatoren voldoende. In bijlage I is het overzicht opgenomen van de opleidingen waarop dit oordeel is gebaseerd. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo ROC Kop van Noord-Holland Pagina 6 van 9
3.1.4 Kwaliteitszorg en ambitie KA Kwaliteitszorg en ambitie KA1 Kwaliteitszorg KA2 Kwaliteitscultuur KA3 Dialoog en verantwoording voldoende O V G Het bestuur en de opleiding hebben een stelsel van kwaliteitszorg ingericht en verbeteren op basis daarvan het onderwijs. De opleiding heeft een stelsel van kwaliteitszorg en verbetert op basis daarvan het onderwijs. De instelling kent een beleidscyclus waarbij een strategisch beleidsplan een vertaling krijgt in een onderwijsplan en vervolgens in de teamplannen. De teamplannen gaan over de kwaliteit van het onderwijs en beslaan het onderwijsproces, de examinering en diplomering en de resultaten. De instelling kent een auditcyclus met kwaliteitsonderzoeken op het gebied van onderwijsproces en kwaliteitszorg en aparte kwaliteitsonderzoeken op het gebied van examinering. De cyclus is op zo n manier ingericht dat elke afdeling minimaal elke drie jaar een audit krijgt. Een onafhankelijke deskundige zit de audit voor. Het team analyseert dergelijke audits, de zelfevaluatie en de gegevens op de kwaliteitskaart en formuleert op basis daarvan verbeterpunten. De opleidingsmanager voert samen met de kwaliteitszorgmedewerker de regie over het opstellen van het teamplan. Ze nemen hierbij de inbreng vanuit het team mee. Het monitoren van het plan ligt vooral bij de opleidingsmanager die ervoor zorgt dat het team de cyclus doorloopt en halfjaarlijks de evaluatie plaatsvindt. Hieruit blijkt dat het planmatig werken aan kwaliteit van het team versterkt kan worden. De opleiding kent een professionele kwaliteitscultuur en functioneert transparant en integer. Het opleidingsteam kent korte lijnen tussen alle betrokkenen en docenten zijn voldoende kwaliteitsbewust en resultaatgericht. Het team heeft een intrinsieke motivatie en ambitie om gezamenlijk de onderwijskwaliteit te verbeteren. Dit is veelal gedreven door wat het beste is voor de studenten en het beroep, waardoor het team verbeteringen niet altijd planmatig inzet. De opleidingsmanager sluit hierop aan en stuurt daarop. De manager kijkt ook goed waar het team staat en waar behoefte aan is. Hierdoor hebben we onderwijskundig leiderschap gezien. Het gesprek over een gezamenlijke onderwijsvisie en over de didactische aanpak vanuit het didactische concept is binnen het team pas recent gestart en het bewustzijn daarover kan nog verder groeien. Didactiek staat als centraal thema op de agenda om verbeteringen in de klas te realiseren. De opleiding werkt gericht aan verbetering van de professionaliteit. Zo doet de opleidingsmanager lesbezoeken en gebruikt informatie uit deze bezoeken in de functioneringsgesprekken. Waar nodig vindt de feedback ook een plek in het scholingsplan. Het team is daarnaast van plan om collegiale consultatie met feedback te organiseren. De opleiding legt intern en extern toegankelijk en betrouwbaar verantwoording af over doelen en resultaten en voert daarover actief een dialoog. De interne verantwoording van de opleiding vindt met name plaats via de halfjaarlijkse gesprekken over de kwaliteitskaart die de opleiding met de directie heeft. De opleidingsmanager legt bovendien geregeld verantwoording af aan de onderwijsdirecteur. De opleiding voert een actieve dialoog met studenten en bedrijfsleven. De resultaten van jaarlijkse tevredenheidsmetingen bij studenten neemt het team mee in het teamplan. Verder heeft elke afdeling een studentenraad (leerlingenraad) waar het gesprek over de opleidingen wordt gevoerd. Daarnaast Rapport kwaliteitsonderzoek mbo ROC Kop van Noord-Holland Pagina 7 van 9
organiseert het college van bestuur jaarlijkse studentenlunches (leerlingenlunches) in elke afdeling waarin het CvB en de directie met studenten spreken. Studenten geven aan dat hun mening ertoe doet en voelen zich serieus genomen. De dialoog met leerbedrijven vindt op twee niveaus plaats. De opleiding kent een actieve bedrijfsadviescommissie waarin het management opleiding gerelateerde zaken met de leerbedrijven bespreekt. Op meer uitvoerend niveau heeft het team en dan met name de bpv-consulent nauwe contacten met de leerbedrijven. 3.1.5 Onderzoek naar overige wettelijke vereisten Naast het onderzoek naar kwaliteit hebben wij gekeken of bij de opleiding voldaan wordt aan de wettelijke vereisten met betrekking tot schoolkosten/wettelijke bijdragen. Schoolkosten/wettelijke bijdragen Studenten krijgen duidelijke overzichten van de kosten van de opleiding. Studenten kunnen betalen voor extra voorzieningen; deze zijn niet verplicht. De opleiding voldoet aan de eisen gesteld in artikel 8.1.4 van de WEB. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo ROC Kop van Noord-Holland Pagina 8 van 9
Bijlage I Bc-id overzicht In deze bijlage is per onderzochte bc-id aangegeven welke opleidingen betrokken zijn bij het bepalen van de onderwijsresultaten. bc-id: bc089 Niveau: 3 Crebo: Opleiding: 95420 Kok (Zelfstandig werkend kok) Rapport kwaliteitsonderzoek mbo ROC Kop van Noord-Holland Pagina 9 van 9