28 maart 2014 Deelgeschillen: de ins & outs na 400 zaken Esther Pans esther.pans@kvdl.nl
Deelgeschillen 1. Wat was het oogmerk van de deelgeschilprocedure? 2. Waar staan wij nu? 3. Welke zaken zijn niet geschikt? 4. Welke zaken zijn wel geschikt? 5. Knelpunten 6. Conclusies
Doelen deelgeschilprocedure - Snelle, laagdrempelige, doelgerichte procedure - Onderdeel van het buitengerechtelijke afwikkelingstraject: unieke rechtsfiguur (ook internationaal) - Pragmatische aanpak, juridische benadering staat niet voorop - Doelmatiger inzet rechterlijke macht - Normverfijning/rechtsvorming - Versterkt effect op rechtspraktijk (Van & Akkermans, TVP 2011/3)
2. Deelgeschillen: waar staan wij nu? (I/II) - Invoering: 1 juli 2010 (artikelen 1019w 1019CC Rv.) - Tot aan 5 maart 2014: 391 deelgeschillen - Aarzelend begin, gestage toename - Nog altijd initiatief met name door benadeelde, minder vaak gezamenlijk initiatief, nog minder vaak initiatief aansprakelijke partij - Evaluatie Wet Deelgeschillen: 1 juli 2014
2. Deelgeschillen: waar staan wij nu? (II/II) - Ook complexe zaken worden aan de deelgeschilrechter voorgelegd: causaliteitsvraagstukken, waarderingen van deskundigenberichten, principiele rechtsvragen; - Grote toename deelgeschillen, afname van het aantal bodemzaken, per saldo toename belasting rechter (Sap, AV&S 2013/22); - Knelpunten: reikwijdte en kosten.
Quick scan Van & Akkermans TVP 2011/3 Gevolgen starten deelgeschilprocedure Intrekking verzoek voor zitting 11 % Schikking voor zitting 12 % Intrekking verzoek tijdens zitting 0 % Schikking tijdens zitting 12 % Beschikking door rechter 28% Nog niet bekend 37% Totaal: 100%
Meer lezen? Huijsmans & Vermeulen, TVP 2014/1 Sap, AV&S 2013/22 Oskam, PIV-Bulletin december 2013 De Groot, TCR 2011/2 Akkermans & De Groot, TVP 2010/2 Van Dijk, NTBR 2010, 31 Wesselink, NJB 2010, 1266
3. Welke zaken zijn niet geschikt? Zaken die niet voldoen aan de proportionaliteitstoets ex art. 1019z Rv.: uit onwil/onkunde het hele geschil voorleggen Verzoeker is niet bevoegd (regresnemer, cessionaris) Onderwerp is wel letselgerelateerd, maar valt buiten bereik wet (uitleg particuliere arbeidsongeschiktheidsverkzekering)
Open benadering wetgever proportionaliteit Gezien de ratio van de deelgeschilprocedure om de buitengerechtelijke onderhandelingen te bevorderen, toetst de rechter ingevolge art. 1019z Rv of de verzochte beslissing voldoende kan bijdragen aan de totstandkoming van een vaststellingsovereenkomst. De investering in tijd, geld en moeite moet aldus worden afgewogen tegen het belang van de vordering en de bijdrage die een beslissing aan de totstandkoming van een minnelijke regeling kan leveren. (Kamerstukken II 2008/09, 31 518, nr. 3, p. 18)
4. Welke zaken zijn wel geschikt? - Is de aansprakelijk gestelde partij aansprakelijk? JA. - Lijdt de benadeelde schade? JA mits niet te veel tussenstappen zijn vereist. - Is er causaal verband tussen de aansprakelijkheidsscheppende gebeurtenis en de schade? JA mits niet te veel tussenstappen zijn vereist.
Onderwerpen deelgeschilprocedures - Aansprakelijkheid - Eigen schuld - Causaal verband - Verjaring - Deskundigen: benoeming, waardering rapport, medewerking - Begroting smartengeld - Vaststellen restverdiencapaciteit - Omvang buitengerechtelijke kosten
5. Knelpunten - Kosten: grote verschillen in benaderingen opgevoerde kosten door deelgeschilrechters - Rechtsmiddelen: beperkte mogelijkheid toetsing oordeel deelgeschilrechter
Kosten deelgeschillen - Vergoeding ex art. 6:96 lid 2 BW: dubbele redelijkheidstoets; - Ook vergoeding als benadeelde in het ongelijk is gesteld; - Ook vergoeding als alsnog bodemprocedure volgt; - Alleen geen vergoeding indien deelgeschil volstrekt ten onrechte of volstrekt onnodig is ingesteld; - Grote variatie in hoogte toegekende uurtarieven (EUR 120 297) + aantal uren (12-37); - ASP-staffel acceptabel (curatorentarief x 1,5)?
Kosten deelgeschillen
Rechtsmiddelen - Ingewikkeld stelsel, art. 1019bb Rv. - Doel wetgever was hoger beroep te ontmoedigen - Deelgeschilprocedure is juist bedoeld ter versterking buitengerechtelijk traject - Partijen kunnen samen afspreken niet gebonden te zijn aan de deelgeschilbeschikking (maar dit komt zelden voor ).
Rechtsmiddelen Beslissingen deelgeschilrechter: - Betreffende de materiele rechtsverhouding van partijen (bijvoorbeeld: vaststelling aansprakelijkheid), art. 1019cc lid 1 Rv. Hieraan is de bodemrechter gebonden tenzij onjuiste juridische of feitelijke grondslag. - Veroordelingen (bijvoorbeeld: toewijzen voorschot), art. 1019 cc lid 2 Rv. Hieraan komt in de bodemprocedure geen verdere betekenis toe dan als aan een kort geding-vonnis.
Rechtsmiddelen - Enige appelmogelijkheid: art. 1019cc lid 3 Rv. Route appel: - Bodemprocedure starten - Verzoek indienen tot het instellen van tussentijds hoger beroep tegen de deelgeschilbeschikking - Verzoek afgewezen, dan hoger beroep instellen bij eindvonnis
Conclusies deelgeschillen - Snelle procedure (ca. 3-6 maanden) - Relatief lage kosten, wel grote verschillen - De aansprakelijke partij komt zelden onder de kosten uit: ruimhartige toepassing proportionaliteitstoets - Ook complexe onderwerpen kunnen in deelgeschil worden voorgelegd, mits voldoende onderbouwd/uitgewerkt - Zaken waarin nog diverse tussenstappen nodig zijn, bijvoorbeeld ten aanzien van bewijslevering, zijn niet geschikt als deelgeschil.