WELKOM! Platformbijeenkomst dwang en drang 12 januari 2017

Het programma 10.00 Mededelingen 10.05 Platformbijeenkomst en regiosessie 10.15 Argus en SBG 10.30 Scholing HIC 10.50 Argus App 11.00 Onderzoek Dwangmedicatie 11.15 Pauze 11.30 De volgende stap: thematafels 12.30 Lunch, napraten en navragen

Thematafels 1. Vrijheidsbeperking Petra van Geelen 2. Organisatievorm HIC Ingeborg Berkenbosch 3. Arbeidsmarkt, personeel Jan Piet van Steensel 4. Financiering HIC Joost Kamoschinski 5. Richtlijnen, protocollen J. Selnick 6. Complexe populatie Martijn Kemper 7. Ketensamenwerking Sabine Stigter

Mededelingen TNO rapport Afbouw separeers Financiering HIC Stand van zaken aanlevering Argus Administratieve lasten toetsingskader Meerjarenbeleidsplan Dwang en Drang Regiosessies 2015, 2016 en 2017

TNO rapport afbouw separeers Eind 2015: Rapport TNO (in opdracht van IGZ) over uitfaseren separeercellen GGZN: onvolledig rapport Huidige afspraak: - (Nog) geen harde deadline sluiten separeervoorzieningen. - Focus op verdere reductie D&D

Financiering HIC CQ management iov Stichting HIC en GGZ Nederland Realisatie H-tarief (deelprestatie verblijf ggz) 480,30 bovenop basistarief dbc (tussen F en G in) vaststellen voorwaarden (samenwerkingsafspraken, opschaling, inzet VOV-personeel, bouwtechnische aspecten, gebruik bepaalde meetinstrumenten)

Stand van zaken aanlevering Argus-data 13 april 2016: uitspraak AP tav DISdata: persoonsgegevens Wbp Verwerking Argus-data conform DISdata (nog) geen wettelijke verplichting (WvGGZ) Waarborg uitspraak niet geldend voor Argus

Aanlevering Argus-data (II) Onzekerheid leden neemt toe Minimale eis GGZN: waarborg, ontheffing/wettelijke bepaling Spoedoverleg GGZN, SBG, IGZ, VWS Medio februari 2017: gesprek AP Let wel: subsidieaanvraag Argus bijna rond 8

Administratieve lasten toetsingskader D&D Project HRMO GGZN Leden: grote administratiedruk toetsingskader D&D Afstemming IGZ en GGZN Afspraak: vervolggesprek na uitkomsten audits 9

Regiosessies Dwang en Drang Linda Willems 12 januari 2017

Inhoud Regiosessies in 2015 en 2016 Het doel van regiosessies Kinder- en jeugdpsychiatrie Hoe nu verder?

Regiosessies 2015-2016-2017 Uitnodigingen Aanwezig Instellingen Personen Instellingen Personen Noord-Oost 9-9-9-9-9 14-20-20-22-25 3-5-6-7-9 4-9-10-11 Midden 12-14-15-15-15 23-29-39-42-43 4-4-6-5 4-6-11-12 West 10-11-11-11-12-12 Zuid 8-9-10-10-12-12 24-28-33-31-32-36 15-20-29-30-38-40 6-6-4-4-4 8-7-8-6-6 4-3-5-8-6 7-3-10-9-9

Het doel 2015-2016 Delen van kennis en ervaring Bespreken van knelpunten Elkaar leren kennen en opzoeken Kruisbestuiving, samenwerken Terugdringen dwang en drang levend houden

We gaan door!

Het doel 2017 Blijven delen en uitwisselen Kruisbestuiving, samenwerken 2 vaste contactpersonen per instelling Duurzaam dwang en drang netwerk Vragen stellen aan collega s? Databank? Meedenkend platform, adviserend; terugdringen dwang en drang

Regio KJ 5 e regio : kinder- en jeugdpsychiatrie Expertisecentrum Kinder- en Jeugd Psychiatrie (EKJP) als basis 7 KJ instellingen Andere instellingen met KJ welkom

Advies Prik 3 momenten per jaar 1 landelijk 2 (3 mag) regionaal Aansluiten alle instellingen Afvaardiging beleid en werkvloer Rouleren per instelling Locatiebezoek Verbinding realiseren, met elkaar en met KJ

ARGUS en SBG Joost Kamoschinski, GGZ Nederland Petra van Geelen, GGZ Rivierduinen Beiden vertegenwoordigd in het Argus expertpanel

Argus: definities en routing Definities (appels met appels vergelijken) Routing (Rivierduinen) hoe zorg je intern voor een goede registratie? 19

Argus: definities Besluit middelen en maatregelen BOPZ (1994 heden) Definities: - Afzondering - Separatie - Fixatie - Vocht en voeding - Medicatie 20

Insluiting Geen wettelijke definitie van insluiting. Criteria: deur op slot + geen hulpverlener in dezelfde ruimte In Argus wel diverse vormen: - Insluiting eigen kamer - Insluiting EBK - Insluiting overig - Insluiting comfort room - Insluiting time out 21

Expertraad Argus Advies inhoud registratie en dataset Deelnemers relevante stakeholders Belangrijke activiteit: - Aanscherpen definities, maar. Geen Holy Bible beschrijving criteria / kenmerken 22

Vraag aan u: Welke problemen ervaart u t.a.v. definiering MDS Argus? 23

Argusregistratie Hoe doet GGZ Rivierduinen het? Petra van Geelen, beleidsadviseur Zorg en Kwaliteit/coordinator dwang en drang Petra van Geelen, coördinator dwang en drang

Hoe worden medewerkers geïnstrueerd? Op de afdelingen is het onderdeel van het inwerkprogramma Nieuwsbrief Psygis Quarant Via intranet bij wijzigingen Via het platform aandachtsfunctionarissen Bij de BDA-training 25

Wie maakt de MofM s aan en wie maakt de duurregistratie (=argus) aan? MofM s Arts Psychiater Medewerkers zorgadministratie(bopz administratie) Duurregistratie Verpleegkundigen/begeleiders Dit zijn verschillende autorisaties, gaan niet samen 26

Wat is nodig om de duur te registeren? Zonder MofM geen duurregistratie mogelijk Arts moet zo snel mogelijk een MofM openen Artsen krijgen bij hun introductieprogramma een training in het gebruik van Psygis Quarant Artsen die regelmatig verzuimen een MofM te openen krijgen bijscholing 27

Geen duurregistratie en dan? De zorgadministratie stuurt elke maand een lijst met MofM s rond waar duurregistratie ontbreekt rond aan de artsen en aandachtsfunctonarissen Afdelingen corrigeren indien nodig of vragen de arts de MofM direct te sluiten Maandelijks komt de deelcommissie Verplichte Zorg bijeen om de MofM s op juistheid te controleren en worden vragen gesteld aan de betreffende afdeling 28

Foutieve duurregistratie en dan? In de maandelijkse dossieraudits dwang en drang wordt de duurregistratie gecontroleerd: Is de juiste code gebruikt? Is er na 7 dagen nog op een MofM Nood geregistreerd? Ook wordt gecontroleerd of de keuze van de MofM de juiste is(denk daarbij vooral aan de MofM AKKOORD) De zorgadministratie corrigeert op verzoek foutieve duurregistratie 29

Waar kunnen medewerkers terecht voor informatie c.q. hulp? Op iedere locatie is een decentrale zorgadministratie Iedere afdeling heeft 1 of meer aandachtsfunctionarissen Bij onduidelijkheid of de juiste codering wordt gebruikt kunnen medewerkers overleggen met de coördinator en/of auditor De coördinator en auditor zijn altijd bereikbaar om vragen aan te stellenzonodig verwijzen deze de weg naar de juiste personen 30

Scholing HIC Jan Piet van Steensel Teammanager High & Intensive Care Altrecht

Opleiding HIC verpleegkundige en Kennisdeling binnen de HIC s

Historie Kernteam gestart in mei 2015 op uitnodiging van GGZ Breburg Ontwikkelen opleiding HIC+ opleiding November 15 Expertmeeting in Zeist Opleiding / cursus HIC-verpleegkundige door Hogescholen Ontwikkelprofiel HIC-verpleegkundige Kennisdeling scholingsprogramma s, uitwisseling personeel, experts binnen veld

Historie November 16 Ontwikkelprofiel HIC-verpleegkundige uitgewerkt met verpleegkundigen van verschillende instellingen Eerste opzet Modulaire Leergang HIC door Hogeschool van Utrecht Weinig voortgang in opzet kennisdeling HIC s December 16 Overleg Kernteam en HU met Bestuur Stichting HIC

2 Projecten Project 1: extern Opleiding HIC-verpleegkundige (projectleider Roland van de Sande, HU) Project 2: intern (projectleider Jan Piet van Steensel) Ontwikkel met aangesloten GGZ-instellingen aantal basiscursussen en aantal verdiepingscursussen Kennisdelen / Expertise delen Uitwisselen van personeel

Relatie Project 1 en Project 2 Wederzijdse invloed en versterking op vorm en inhoud Projectleiders stemmen met elkaar af en doen mee aan elkaars project Gebruik makend van elkaars deskundigheid HBO-studenten kunnen onderzoek doen naar kwaliteit cursussen en kunnen zoeken naar verdere onderbouwing (practice based / evidence based Experts uit het veld kunnen onderwijs geven bij de opleiding HIC-verpleegkundige van de Hogeschool Experts van de Hogeschool kunnen meehelpen om cursussen didactisch op te zetten Uitwisselen van personeel in het kader van opleiding HIC-verpleegkundige. Stage lopen of opdrachten uitvoeren bij andere HIC

Roadmap 2017 Project 1 Start opleiding HIC-verpleegkundige februari 2018 (Pilot-jaar) Hogeschool van Utrecht heeft plan gepresenteerd. Bestuur Stichting HIC heeft groen licht gegeven Validatietrajecten door Hogeschool De pilot start als zich minimaal 15 verpleegkundigen hebben opgegeven. (Bij groter aantal zal gekeken worden naar vergroting pilotomvang. Inschrijving uiterlijk oktober 2017.)

Roadmap 2017 Project 2 Maart 17: Expertmeeting Overeenstemming over basiscursussen en verdiepingscursussen Experts maken verbinding met elkaar om cursussen te ontwikkelen. Juni 17: Kennisfestival HIC Aandacht voor basiscursussen en verdiepingscursussen in de workshops November 17: HIC Platform bijeenkomst Presentatie basis- en verdiepingscursussen

Roadmap 2017 Project 1 + Project 2 Nauwe samenwerking en afstemming (ook in tijdsplanning) Gebruikmakend van elkaars ontwikkeling Didactiek en inhoud van opleiding HIC-verpleegkundige kan ingezet worden in de cursussen Inhoud en expertise (experts) cursussen kunnen geprogrammeerd worden voor opleiding HIC-verpleegkundige

Expertmeeting Maart 2017 29 MAART 2017 Altrecht: De Kapel, Sanatoriumterrein Zeist 12.00 17.00 Experts: Verpleegkundig Specialisten / door instelling gekozen expert Opzetten netwerk verpleegkundig specialisten HIC Volgende week uitnodiging via contactpersonen HIC (lijst VUMC)

ARGUS APP Moniek Leenders m.leenders@altrecht.nl M: 06-20391987

Argus App Moniek Leenders Kwaliteit en veiligheid, Bestuursbureau Altrecht

Dwangmedicatie; gebruik en registratie Eric Noorthoorn GGNet

Seclusion and enforced medication, a prospective dynamic cohort study Separatie en gedwongen medicatie: een prospectieve dynamische cohort studie Lia Verlinde, Eric Noorthoorn, Willem Snelleman, Henk van den Berg, Marlies Snelleman-van der Plas, Peter Lepping

Introductie Achtergrond Studie Resultaten Discussie Het belang van een goede registratie

Context van de wet 1994 BOPZ opname geen behandelwet 2003 studie Wereldkampioen separatie 2004 beleid GGz Nederland reductie dwang 2006-2007 Data 13-87% medicatie separatie Patiënten 50-50% medicatie separatie Subsidiariteit Proportionaliteit Doelmatigheid Acuut gevaar : behandelaar beslist Geen direct gevaar: beperkt ingrijpen mogelijk

Verandering bij Mediant 2007 comfort rooms 2009 Verandering in management en psychiaters Praktijk gericht, no nonsense Motto Gewoon goede zorg Algemene best practices (comfort rooms, agressie training, ervaringsdeskundige, eerste 5 minuten, recent ICU) Als dwang onvermijdelijk is, wat is best/minst erg? Wat werkt? Separatie en fixatie zijn niet therapeutisch, deze verminderen alleen dwang Medicatie beïnvloedt de oorzaak achter het gevaar

Centrale vraag Heeft beleidsverandering daadwerkelijk effect op de keuze volgorde van noodtoepassingen bij gelijkblijvende kenmerken van patiënten? 49

Methode Argus Separatie Afzondering Fixatie Insluiting Dwang medicatie onder verzet Observatie wat gedaan wordt onafhankelijk van de wettelijke grond Laat onderzoek naar substitutie toe: wordt de ene interventie door een andere vervangen? Software Monitoring door stafbureau en onderzoeksverpleegkundigen

Aanvullingen in Argus in dit onderzoek Vergelijking van de hoeveelheid dwang voor en na beleidsverandering en in vergelijking met de nationale trends 1x medicatie telt voor 3 dagen 1 dag separatie is 1 dag Controleren voor diagnose en agressie

Methode Data alle opgenomen patiënten (case mix) a) Opname dag en uur b) Ontslag dag en uur c) Leeftijd d) Geslacht e) Burgerlijke staat f) Diagnose g) Juridical status Tellers en noemers, verdeling over afdeling, ziekenhuis en regio: a) N gestart / N opnames b) N uren / N opame uren * Admission, Long stay, Child, Specialized, Elderly and Forensic

Het ziekenhuis 200 bedden 1000 staf 500,000 regio, 2 steden, rurale omgeving 2007,2008,2009 2010 veranderingsjaar 2011,2012,2013 ARGUS dataset

Resultaten Opname dagen Vergelijkbaar Opnames + 20% Agressie - 40% Separatie dagen - 62% Medicatie dagen + 363% Totale dwang - 44%

Dagen interventies/100000 opname dagen 30 25 20 15 10 5 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 SOAS Coerced Seclusion Medication

Casemix N=2375 M:V 50,3% : 49,7% Leeftijd bij opname: gem: 40 jaar, sd 22 jr, min 12jr max 100 jr Meest voorkomende classificatie Bij opname Separatie Noodmedicatie 1 Persoonlijkheidsstoornis (25%) 2 Psychotische stoornis (23%) 3 Stemmingsstoornis (14%) Psychotische stoornis(47%) Psychotische stoornis (50%) Stemmingsstoornis(19%) Stemmingsstoornis(20%) Persoonlijkheidsstoornis(14%) Persoonlijkheidsstoornis (12%) 56

Casemix Correctie Psychose voorspelt separatie Samenstelling populatie stabiel door de jaren heen, behalve toename in middelengebruik Middelen gebruik is geassocieerd met meer separatie Persoonlijkheidsstoornis met minder, maar langer van duur Samenstelling populatie is niet bepalend voor de waargenomen verandering (dus niet door minder patiënten met een bepaalde stoornis lagere cijfers over de tijd heen)

Conclusie Zonder dwang is te verkiezen Medicatie als eerste keuze ondersteunt dwangreductie omdat het de oorzaken achter de redenen voor separate aanpakt. Het vermindert angst, agitatie en psychose. Dit effect heeft geen relatie met de diagnose Van belang is goede registratie alle interventies Dwang rond medicatie tellen aan de hand van werkingsduur Registratie erg van belang: medicatie minst betrouwbaar, juridisch kader niet altijd bekend

Thematafels 1. Vrijheidsbeperking Petra van Geelen 2. Organisatievorm HIC Ingeborg Berkenbosch 3. Arbeidsmarkt, personeel Jan Piet van Steensel 4. Financiering HIC Joost Kamoschinski 5. Richtlijnen, protocollen J. Selnick 6. Complexe populatie Martijn Kemper 7. Ketensamenwerking Sabine Stigter

Terugkoppeling Thematafels 61

Hartelijk dank voor uw komst!