Herafweging verwerking productiewater Schoonebeek Bevindingen op hoofdlijnen Evert Holleman 29 juni 2016
Proces en inspraak Bewonersavond Twente Onderzoeksopzet Commissie voor de m.e.r. Deltares 1 - Huidige situatie en randvoorwaarden Begeleidingscommissie Bewonersavond Twente en Drenthe 2 - Selectie alternatieven TU Delft Bewonersavond Twente en Drenthe Toetsing door Stichting 3 - Toetsing alternatieven 4 - Reflectie op zorgpunten Deltares Commissie voor de m.e.r. Besluitvormingsproces Weging in Detail 2
Bevindingen huidige situatie Oliewinning Schoonebeek Opwarming olie in reservoir verloopt trager dan verwacht Minder olieproductie en daardoor minder productiewater Oliewinning gaat langer duren tot circa 2050 Meer H 2 S dan verwacht, H 2 S-binder nodig Verdunning productiewater met stoom Watertransport Lekkage verholpen met pijp-in-pijp, minder capaciteit (en olieproductie) Anti-bacterie middel nodig ter bescherming van watertransportleiding Waterinjectie in Twente Minder waterinjectie dan gepland Waterkwaliteit wijkt licht af van verwachting Minder capaciteit in de Twente reservoirs dan voorzien: zandsteenreservoirs veel minder geschikt onvoldoende capaciteit in kalksteenformaties voor gehele periode 3
Biosfeer (milieu) en diepe ondergrond 4
Mijnbouwhulpstoffen 5
Uitwerking alternatieven Alternatief 1: zoutproduct Destillatie in combinatie met kristallisatie in Schoonebeek, opslag reststoffen Vervangen buisleidingen in Schoonebeek Alternatief 2: zoutwater Biologische zuivering in Schoonebeek Zoutwater afvoer naar Eems, in combinatie met andere industrieën Alternatief 3: brijn Destillatie en waterinjectie in Rossum Weerselo of een Drentheveld Alternatief 4: injectie in Twente en Drenthe Rossum Weerselo. Schoonebeek Gas en Coevorden, eventueel Oosterhesselen Varianten verbetering waterkwaliteit (gericht op beperking mijnbouwhulpstoffen) 4.2 geen anti-bacteriemiddel (biocide) 4.3 ook geen H 2 S-binder 4.4 ook verwijdering gassen, BTEX Referentiesituatie Benutting alle beschikbare reservoirs in Twente (maximaal 59 miljoen m 3 ) 6
Alternatief Stichting Stop Afvalwater Twente grote zorgen over het injecteren onder zoutlagen in verband met de onduidelijkheid bij deskundigen over het wel of niet oplossen van deze zoutlagen en de daarbij behorende risico s. injectie onder kleilagen, dicht bij de bron en draagvlak Voorstel Stichting: Waterinjectie Drenthe (Roswinkel, dichtbij bron) Onder kleilagen in plaats van zout Grotere diepte, vanaf 2 km ( waardoor de PGA bij een beving gering zal zijn ) Additieven afscheiden en hergebruiken (bij put?) NAM geeft aan dat: Roswinkelveld voldoet aan deze criteria, maar het Roswinkelveld is ongeschikt vanwege aardbevingen en beperkte capaciteit Generieker is dit alternatief samen met alternatief 4 uit te werken 7
8
Toetsingsmethodiek Centraal staat CE-afwegingsmethodiek Aanpassingen volgens suggesties commissie voor de m.e.r. in 2007 Toegepast in lichte vorm conform wens commissie voor de m.e.r. Milieu is bepaald aan de hand van: Energieverbruik, zuivering en pompen Chemicaliën, vooral fabricage van complexe chemicaliën Reststoffen, vooral storten en hergebruik Risico korte termijn: Lekkage in biosfeer, transportleiding, zuivering Afvoer naar oppervlaktewater of zee (lozing) Diepe ondergrond, aardbevingen, lekkage bij put Risico lange termijn: Stortplaats, lekkage naar milieu Diepe ondergrond, zoutoplossing, bodemdaling Kosten: Aanlegkosten Operationele kosten voor periode van 10 jaar 9
10
Bevinding toetsing conform CE methodiek Milieu Bij zuivering energieverbruik, chemicaliën, reststoffen Stoffen uit diepe ondergrond komen in milieu (biosfeer) Risico Risico verontreiniging via lekkage of bij lozing Risico transport afvalproducten en lange termijnopslag Risico ondergrond; aardbevingen, zoutoplossing, resterend gas afhankelijk van reservoirs en putten onderzoeken NAM zijn extern getoetst via SodM Kosten Vervangen pijpleidingen, bouw zuivering Energieverbruik operationele fase 11
Bevindingen vervolg Onzekerheden in onderzoek op hoofdlijnen Nadere technische uitwerking, mogelijke optimalisaties Ontzien kwetsbare gebieden Kosten nader bepalen, afhankelijk van technische keuzes Gedrag ondergrond Onzekerheid capaciteit waterinjectiereservoirs Monitoring Voorstel zoutconferentie Waar zijn experts het over eens? wat zijn open staande vragen? hoe deze beantwoorden? Afweging op hoofdlijnen Milieueffecten biosfeer en hogere kosten versus omgaan met onzekerheden ondergrond 12
Beantwoording zorgpunten Zorgpuntennotitie met antwoorden op alle gestelde vragen Veel vragen kunnen geclusterd worden in thema s Toelichting per thema Ook vragen van waterleidingbedrijf meegenomen Vragen over nut en noodzaak oliewinning zijn voor de Minister Begeleidingscommissie heeft aangegeven dat zorgpunten goed zijn meegenomen in een transparant proces 13
Proces stand van zaken Tussenrapport gereed Zorgpuntennotitie gereed NU Presentatie bevindingen Bewonersbijeenkomsten Drenthe en Twente Vervolg Rapportage aan Minister van Economische Zaken Toetsing Deltares Toetsing commissie voor de m.e.r. Advies en inzicht Minister van Economische Zaken Minister overlegt met de regio (consultatieronde) Keuze van één of meerdere alternatieven voor detailuitwerking 14