Externe verzelfstandiging van de marktgerichte activiteiten van het OCMW Roeselare Het Zorgbedrijf Roeselare als toekomstgarantie voor een verantwoorde openbare zorgverlening Geert Sintobin OCMW-secretaris Steven Verdoolaege directeur Zorg Lokale context Context OCMW Roeselare: lokale beleidskeuzes leidden tot historische opbouw (30 jaar) van ruim zorgaanbod 4 WZCa, DVC, kortverblijf, 3 LDCa, dienst Thuiszorg (o.a. maaltijden aan huis, poetsdienst, klusjesdienst, ), serviceflats, kinderopvang, centrum voor ambulante kinderrevalidatie, psychologische adviesdienst. Laatste jaren: lokale ontwikkeling door private sector (rendabele activiteit) Dilemma: druk op lokale financiën stelt toelage aan marktgerichte OCMWactiviteiten in vraag onmisbaar aanbod OCMW gezien omvang (vb. 64% van alle Roeselaarse WZC-bedden) Quid kwetsbare doelgroepen? Quid kwaliteitsnorm OCMW-zorgaanbod? Quid werkgeversverantwoordelijkheid (80% v/h personeel)? Nood aan een toekomstscenario voor openbare zorg 1
Uitgangspunten vraagstelling Vanuit de besteding van de publieke middelen wordt aanvaard dat de marktgerichte activiteiten de vergelijking met de private sector moeten doorstaan maatschappelijke kostprijs / kerntakendebat Afwijkingen m.b.t. rendabiliteit worden enkel aanvaard indien dit een expliciete beleidskeuze tengevolge de inbedding van een sociale opdracht (factor maatschappelijke verantwoordelijkheid) Zorg is betaalbaar en toegankelijk. Klassieke OCMW-context (RPR, overregulering, ) biedt geen optimale voorwaarden voor modernisering, efficiëntiewinst, kwaliteitsbehoud en rendabiliteitsverhoging. Vraagstuk: transitie naar marktconform, performant, sociaal overheidsbedrijf Decretale organisatiemogelijkheden voor een lokaal bestuur om bepaalde activiteiten en dienstverlening te laten beheren buiten de kernadministratie. Gevolg Beleidsnota OCMW Roeselare 2011: Onderzoeken van de opportuniteitsvraag en de juridische mogelijkheden teneinde eventueel op termijn een aantal uitvoerende OCMW-activiteiten te verzelfstandigen Achterliggende filosofie: Het doel is het behoud van een maatschappelijk verantwoorde, kwaliteitsvolle, betaalbare en toegankelijke openbare zorgverlening binnen het sociaal-economische kader van een lokale overheid. Het middel kan verzelfstandiging zijn. privatisering (strikte marktlogica) 2
Waarom verzelfstandigen? Huidige OCMW-context bood reeds aantal opportuniteiten tot optimalisatie: RPR, budgethouderschap, opnamebeleid, private partnerships, regionale opdrachtencentrale, marktconformiteit prijsbeleid, fusie WZC, hervormingen medicatiebelevering, Sommige aspecten zijn niet / moeilijk beïnvloedbaar in OCMW-setting: Beeldvorming stadstoelage: vergroten transparantie m.b.t. de kosten die niet tot de kernopdracht van het OCMW behoren (i.c. sociale dienst) Lichter administratief regelgevend kader Soepeler houding ABB ( Toezicht ): meer autonomie Cultuuromslag: dit is een bedrijf Referentiekader = private sector (zelfredzaamheid) Afwijken minimale voorwaarden RPR Mogelijkheden OCMW-decreet Publiekrechterlijke vereniging (EVA of Extern Verzelfstandigd Agentschap) titel VIII, HI Privaatrechterlijke vereniging voor exploitatie ziekenhuis titel VIII, HII (AV of Autonome Verzorginginstelling) Privaatrechterlijke vereniging of vennootschap met het oog op vervullen sociale doeleinden titel VIII, HIII (VZW) Privaatrechterlijke vereniging voor exploitatie woonzorgcentrum titel VIII, HIV (VZW) 3
Publiekrechterlijke verzelfstandiging Argumentatie: Overtuiging: publieke sector is even efficiënt als private sector (als je de extra handicaps wegwerkt!) Overheid zet de lokale kwaliteitsnorm Maatschappelijke opdracht in dienstverlening naar de zwakkeren Transitiecontext: democratische controle schept vertrouwen Tijdsperspectief: privaat vraagt meer tijd (no time to waste) Privaat: intern onvoldoende knowhow (vb. personeelsmaterie) Privaat: wetgeving volgt traag onzekerheid en risico s (vb. financiering) Zorgbedrijf Roeselare Uiteraard ook nadelen Er blijft een administratief toezicht. Afhankelijkheid van een politieke context. Toepassing Wet op de Overheidsopdrachten. Openbaarheid van bestuur (= tijd en energie). Risicoloze overheidscontext procedures, controles, verzekeringen, 4
Strategische uitgangspunten Missie / Visie / Waarden OCMW = MVW Zorgbedrijf Marktgerichte diensten = zorgdiensten + alle ondersteunende diensten (consistentie met RPR OCMW Roeselare) Continuïteit huidig zorgaanbod. Corporate governance: autonomie management én democratische controle. Beheersovereenkomst met Stad: evolutie toelage en kostprijs sociale opdracht (lange termijn als vertreksbasis). Stad wordt deelgenoot en brengt buitenschoolse kinderopvang in. Zorgbedrijf is een bedrijf. Eigen identiteit en employer branding. Marktpositie = prijs / kwaliteit Commercialisering van rendabele activiteiten als hefboom. Schaalvergroting met toegevoegde waarde is welkom. Beginscenario: OCMW is interne klant. Beginscenario: geen outsourcing i.f.v. continuïteit. Tewerkstellingprojecten blijven behouden. Marktgerichte OCMW-activiteiten 19,5 % 8 % Ond. Dstn 72,5 % Sociale Dienst Schuldhulpverlening RPR = Stad 30-35 verlofdagen 14 feestdagen Extra dienstvrijstelling bloedgeven, zieke kinderen, Alle andere dienstverlening : Seniorenzorg en Kindzorg (4 woonzorgcentra, revalidatiecentrum, 4 kinderdagverblijven, 3 dienstencentra, thuiszorgdienst met 70 poetsvrouwen, ) Eigen RPR 26 verlofdagen 11 feestdagen 5
Organisatiestructuur Besluitvormingsproces Afweging op bestuursniveau verzelfstandiging moet een resultante zijn van een weldoordacht bestuursmatig en organisatorisch proces. 2011: bestuderen van EVA-pistes als formele beleidsdoelstelling RMW 2012: situering beleidsdoelstelling aan CBS 2012: voorstudie m.b.t. integratie kinderopvang Stad en OCMW in één Zorgbedrijf 2012: studiedraaiboek m.b.t. vergelijkende onderdelen van EVA-pistes 10/2012: goedkeuring visienota Zorgbedrijf door RMW 10/2012: aanstelling juridische kantoor m.b.t. verzelfstandiging 01/2013: Zorgbedrijf in nieuw bestuursakkoord 05/2013: goedkeuring RMW 06/2013: goedkeuring Gemeenteraad 09/2013: goedkeuring Vlaamse Regering 01/01/2014: start Zorgbedrijf Roeselare 6
Toekomst? Overtuiging dat Zorgbedrijf Roeselare een regionaal beginpunt is schaalvergroting als hefboom leidt tot een regionaal zorgbedrijf. Quid transitie naar een privaatrechterlijk zorgbedrijf? Quid positie als deelgenoot in een privaatrechterlijke koepel? CONCLUSIE Huidig model is niet vol te houden. Tijd voor de sprong vooruit. 7