Projectbeschrijving van de investering in zonnepanelen op het dak van de gemeentewerf en het wijkgebouw in Grave Mei, 2017
Afbeelding Gemeentewerf Grave Afbeelding PV-sol Wijkgebouw Esterade 2
Samenvatting... 4 1. Aanleiding project... 5 2. Doel project... 5 3. Planning... 5 4. Zonne-energie... 5 5. Het zonnestroomsysteem... 5 6. Crowdfunding... 7 7. Projectstructuur... 11 8. Financiele paragraaf... 13 9. Risico s en garanties... 16 10. Definities en afkortingen... 20 11. Namen en adressen... 23 3
Samenvatting De gemeente Grave heeft als gemeente een voorbeeldfunctie tegenover haar burgers. Daarom gaat de gemeente haar energievoorziening op zo een duurzaam mogelijk manier realiseren. Dit doet zij onder andere door op het daken van de gemeentewerf en op het wijkgebouw Esterade zonnepanelen te plaatsen. Op het dak van de gemeentewerf worden binnenkort 506 zonnepanelen geplaatst en op het dak van het wijkgebouw 28 zonnepanelen. Deze 534 zonnepanelen gaan samen naar verwachting bijna 130.000 kwh per jaar produceren. De totale investering in de zonnepanelen bedraagt naar verwachting 150.000,-. De gemeente kan deze investering volledig met eigen middelen financieren, maar de gemeente wil graag haar inwoners betrekken en hen mee laten delen in het financieel rendement van de verduurzaming van de gemeentelijke gebouwen. De gemeente wil 125.000,- financieren middels crowdfunding. De rest financiert de gemeente met eigen middelen. De gemeente biedt haar crowdfunders een rente van 1% per kwartaal. Rente en aflossing wordt ieder kwartaal betaald in de vorm van een annuïteit. De looptijd van de financiering bedraagt tien jaar. Deelname is mogelijk tot en met 30 juni 2017. Het project sluit echter zodra het doelbedrag is opgehaald. Stichting Greencrowd behoudt zich het recht voor dit project op een andere datum dan 30 juni 2017 te sluiten of het crowdfundingaanbod in te trekken. Tenslotte kan een inschrijving zonder opgaaf van redenen geheel of gedeeltelijk worden geweigerd. 4
1. Aanleiding project In de Kadernota 2015 van de gemeente Grave is een doelstelling opgenomen om duurzaamheid een steviger plek te geven binnen de eigen organisatie en planvorming van nieuwe projecten (duurzaam bouwen of zonne-energie). De gemeente beoogt hiermee het goede voorbeeld te geven en een duurzame uitstraling te geven. Om invulling aan haar doelstellingen te geven, laat de gemeente zonnepanelen plaatsen op drie gebouwen in de gemeente Grave: op de gemeentewerf, op het wijkcentrum Esterade en op het gemeentehuis (deze laatste wordt separaat gecrowdfund door de VvE die eigenaar is van het pand). Om meer betrokkenheid bij de verduurzaming te creëren geeft de gemeente Grave de bewoners de mogelijkheid om in het project te investeren door middel van crowdfunding. Bewoners die investeren krijgen op hun investering een rendement van 1% per kwartaal (4% per jaar). 2. Doel project Gemeente Grave wil een deel (83%) van de investeringen (her)financieren middels crowdfunding. Op deze manier kunnen inwoners van de gemeente Grave profiteren van een aantrekkelijk rendement op een duurzame investering. 3. Planning De financiering middels crowdfunding loopt tot het streefbedrag bijeen is gebracht, met de beoogde einddatum op 30 juni 2017. Het project wordt de eerste weken via de widget van Greencrowd op de website van Gemeente Grave aangeboden. Wanneer het project niet helemaal vol komt door inwoners van de gemeente Grave, gaat het project daarna ook live op de website van Greencrowd. 4. Zonne-energie Zonnestroom wordt opgewekt door de omzetting van zonlicht in elektriciteit, door middel van zonnepanelen (ook wel PV-panelen genoemd). Iedere kilowattuur die uit een paneleninstallatie afkomstig is, hoeft niet in een conventionele elektriciteitscentrale te worden opgewekt, waar hoofdzakelijk gebruik wordt gemaakt van fossiele brandstoffen. Aangezien het broeikasgas CO₂ vrijkomt bij de verbranding van fossiele brandstoffen, kan gesteld worden dat het milieu gebaat is bij de toepassing van zonne-energie. 5. Het zonnestroomsysteem De realisatie van de zonne-installaties worden aanbesteed door de gemeente. Uit de door Greencrowd uitgevoerde locatieonderzoeken blijkt dat er 506 zonnepanelen geplaatst kunnen worden op de gemeentewerf en dat er 28 geplaatst kunnen worden op het wijkgebouw. De installaties krijgen samen een vermogen van 145 kwp en de installaties gaan samen ongeveer 130.000 kwh per jaar produceren. Dit komt overeen met het gemiddelde jaarverbruik van bijna 40 huishoudens. 5
Dak 1 gemeentewerf Dak 2 gemeentewerf Wijkgebouw Esterade 6
6. Crowdfunding Crowdfunding is een alternatieve vorm van financiering. Crowdfunding houdt in dat particulieren of bedrijven met behulp van internet (platform) geld verschaffen. Dat geld kunnen andere particulieren of bedrijven lenen voor uiteenlopende (ideële of commerciële) doeleinden. Deze doeleinden van een geldvrager zijn bijvoorbeeld het financieren van een nog op te richten bedrijf, het financieren van een auto, het financieren van een uit te brengen boek of cd, enzovoorts. Crowdfunding gaat hand in hand met social media (Twitter, LinkedIn, Facebook e.d.) omdat potentiële investeerders via social media laagdrempelig en goedkoop te bereiken zijn. Stichting Greencrowd bemiddelt alleen in duurzame energie opwek of energiebesparingsprojecten. Alleen organisaties kunnen zich aanmelden om projecten te plaatsen. Crowdfunden is, naast een innovatieve manier van financieren, een proces dat extra waarde met zich meebrengt: het kan lokaal draagvlak toevoegen aan duurzame-energie-projecten. Omwonenden krijgen immers de kans om een aantrekkelijk rendement te realiseren op hun vermogen. Dit rendement is hoger dan bij een (duurzame) bank. Belastingen U betaalt belasting over uw inkomsten uit een deel van uw vermogen: de zogenoemde grondslag sparen en beleggen (box 3). Dat is de waarde van uw bezittingen min uw schulden op 1 januari van het jaar waarover u aangifte doet, min uw heffingsvrij vermogen. De belastingdienst belast niet de werkelijke opbrengst, maar een percentage van de waarde van de grondslag sparen en beleggen. Berekening voordeel uit grondslag sparen en beleggen Tot en met 2016 berekent de belastingdienst een voordeel van 4% over uw grondslag sparen en beleggen. Over dit voordeel van 4% betaalt u 30% inkomstenbelasting. U betaalt dus 4% x 30% = 1,2% belasting over uw grondslag sparen en beleggen. Vanaf 2017 verandert de berekening van de belasting die u moet betalen over uw grondslag sparen en beleggen. Er zijn dan 3 schijven. De belastingdienst gaat ervan uit dat u meer voordeel hebt naarmate uw grondslag sparen en beleggen hoger is. Bij iedere volgende schijf gebruikt de belastingdienst daarom een hoger percentage om uw voordeel te berekenen. Over dit voordeel betaalt u 30% inkomstenbelasting. Vanaf 2017 gelden de volgende 3 schijven in box 3: Schijf 1: tot en met 75.000 Schijf 2: van 75.001 tot en met 975.000 Schijf 3: vanaf 975.001 Daarnaast zijn er 2 percentages waarmee de belastingdienst uw voordeel berekent: 1,63% en 5,5%. Per schijf wordt uw voordeel berekend met een mix van het percentage van 1,63% en het percentage van 5,5%. Valt een deel van uw vermogen in de 3e schijf? Dan rekent de belastingdienst voor dat deel van uw vermogen met het percentage van 5,5%. In de tabel hieronder ziet u hoe de belastingdienst uw grondslag sparen en beleggen vanaf 2017 berekent. Tabel berekening voordeel uit vermogen vanaf 2017 7
Schijf Uw (deel van de) grondslag sparen en beleggen Percentage 1,63% Percentage 5,5% 1 Tot en met 75.000 67% 33% 2 Van 75.001 tot en met 975.000 21% 79% 3 Vanaf 975.001 0% 100% Hebt u een fiscale partner? Dan mag u de gezamenlijke grondslag sparen en beleggen verdelen op de manier die voor u beiden het voordeligst is. U berekent ieder uw eigen voordeel en de belasting die over dat voordeel wordt betaald. Voorbeelden berekening voordeel uit grondslag sparen en beleggen alleenstaande met 125.000 spaargeld u hebt spaargeld met uw fiscale partner en geeft ieder de helft van de grondslag op u hebt spaargeld met uw fiscale partner en u geeft de hele grondslag op Geleend geld In het algemeen is het af te raden met geleend geld te crowdfunden. De fiscale behandeling van de lening volgt de fiscale behandeling (in welke belasting box) van uw deelname. De crowdfunding voor dit project valt in box 3. De rente op de lening is dan niet aftrekbaar; het bedrag van de lening wordt wel in mindering gebracht op de rendementsgrondslag van box 3. Doelbedrag, looptijd, rente en aflossing Voor dit project is het doel een bedrag van 125.000,- middels crowdfunding te (her)financieren, dit is 83% van de totale investering. De leningen die crowdfunders beschikbaar stellen, worden gedurende de looptijd van 10 jaar afgelost of eerder wanneer er een herfinanciering plaatsvindt. De rente op de investering en aflossing wordt per kwartaal uitgekeerd. Het gaat om een annuïtaire lening, zoals grafisch weergegeven in onderstaande figuur. Grafische weergave van de ontwikkeling van rente en aflossing bij een annuïtaire lening van 250- met een looptijd van 10 jaar en een rente van 4%. 8
Aanbod crowdfunders Dit project kent één investeringstranche. Er geldt een minimale inleg van 100,- en een maximale inleg van 5.000,- per investeerder. De looptijd van de lening is tien jaar en het rentepercentage is 1% per kwartaal. De lening wordt afgelost op basis van kwartaalannuïteiten. De kasstromen voor de crowdfunder die 250,- inlegt, zien er als volgt uit: Kwartaal Datum Hoofdsom Rente Aflossing Restschuld Kwartaal Datum Hoofdsom Rente Aflossing Restschuld 0 01-07-17 250,00 - - 250,00 1 30-09-17 250,00 2,50 5,11 244,89 21 30-09-22 137,40 1,37 6,24 131,16 2 31-12-17 244,89 2,45 5,17 239,72 22 31-12-22 131,16 1,31 6,30 124,85 3 31-03-18 239,72 2,40 5,22 234,50 23 31-03-23 124,85 1,25 6,37 118,49 4 30-06-18 234,50 2,35 5,27 229,24 24 30-06-23 118,49 1,18 6,43 112,06 5 30-09-18 229,24 2,29 5,32 223,91 25 30-09-23 112,06 1,12 6,49 105,57 6 31-12-18 223,91 2,24 5,37 218,54 26 31-12-23 105,57 1,06 6,56 99,01 7 31-03-19 218,54 2,19 5,43 213,11 27 31-03-24 99,01 0,99 6,62 92,39 8 30-06-19 213,11 2,13 5,48 207,63 28 30-06-24 92,39 0,92 6,69 85,70 9 30-09-19 207,63 2,08 5,54 202,09 29 30-09-24 85,70 0,86 6,76 78,94 10 31-12-19 202,09 2,02 5,59 196,50 30 31-12-24 78,94 0,79 6,82 72,11 11 31-03-20 196,50 1,96 5,65 190,85 31 31-03-25 72,11 0,72 6,89 65,22 12 30-06-20 190,85 1,91 5,71 185,14 32 30-06-25 65,22 0,65 6,96 58,26 13 30-09-20 185,14 1,85 5,76 179,38 33 30-09-25 58,26 0,58 7,03 51,23 14 31-12-20 179,38 1,79 5,82 173,56 34 31-12-25 51,23 0,51 7,10 44,13 15 31-03-21 173,56 1,74 5,88 167,68 35 31-03-26 44,13 0,44 7,17 36,95 16 30-06-21 167,68 1,68 5,94 161,75 36 30-06-26 36,95 0,37 7,24 29,71 17 30-09-21 161,75 1,62 6,00 155,75 37 30-09-26 29,71 0,30 7,32 22,39 18 31-12-21 155,75 1,56 6,06 149,69 38 31-12-26 22,39 0,22 7,39 15,00 19 31-03-22 149,69 1,50 6,12 143,58 39 31-03-27 15,00 0,15 7,46 7,54 20 30-06-22 143,58 1,44 6,18 137,40 40 30-06-27 7,54 0,08 7,54 0,00 In totaal ontvangt de crowdfunder in deze tranche met een inleg van 250,- in totaal 304,56 terug. Overdraagbaarheid De crowdfunder kan er wel voor kiezen de rente of aflossing op een door hem gewenste rekening uit te laten betalen, anders dan de rekening waarvan de crowdfunder de deelname heeft gestort. De leningen zijn enkel overdraagbaar tussen crowdfunders die zijn geregistreerd bij Stichting Greencrowd tenzij met andersluidende toestemming van de gemeente Grave. Deelnemen Om deel te nemen aan de crowdfunding van dit project, dient u in eerste instantie te voldoen aan de algemene voorwaarden van stichting Greencrowd. Hierin is onder andere het volgende gesteld: Crowdfunders kunnen natuurlijke personen dan wel rechtspersonen zijn. Crowdfunders moeten de Nederlandse nationaliteit bezitten en in Nederland woonachtig zijn. Crowdfunders moeten minimaal 18 jaar oud zijn. Crowdfunders dienen handelingsbekwaam te zijn en mogen niet onder curatele gesteld zijn. Deelnemen is mogelijk tot en met 30 juni 2017. Het project sluit echter zodra het doelbedrag is opgehaald. Stichting Greencrowd behoudt zich het recht voor dit project op een andere datum dan 30 juni 2017 te sluiten of het crowdfundingaanbod in te trekken. Tenslotte kan een inschrijving zonder opgaaf van redenen geheel of gedeeltelijk worden geweigerd. 9
Deelnemen kan door in te schrijven op het project op de website www.greencrowd.nl Proces van investeren Wie wil investeren, moet een paar handelingen verrichten. Nieuwe crowdfunders dienen zich op de website van Greencrowd (www.greencrowd.nl) te registreren. Om te kunnen investeren, dient u voor de SMS-verificatie uw mobiele nummer in te vullen en vervolgens de aan u gestuurde code in te vullen. U dient u de algemene voorwaarden te accepteren. Na uw investering ontvangt u een email waarin uw investering wordt bevestigd. Bestaande crowdfunders kunnen inloggen en direct een investering plaatsen, zonder verdere administratieve formaliteiten. Stichting Greencrowd heeft ervoor gekozen om het actieve bevestigingsbeleid te hanteren. Daarom ontvangt u 24 uur na uw investering nogmaals een email met het verzoek uw investering te bevestigen. Uw investering is pas definitief nadat u de investering na 24 uur nogmaals hebt bevestigd. Wanneer de financieringsbehoefte voor het project is gerealiseerd, ontvangt u hierover een email. In deze email zit een link waarmee u middels internetbankieren het door u opgegeven bedrag kunt overmaken. Wanneer alle bedragen van alle crowdfunders zijn ontvangen, wordt het geld overgemaakt aan de lenende partij en start de leningsovereenkomst. Hiermee start tevens de periode waarover rente is verschuldigd. U ontvangt een email met daarin een of meerdere links naar de definitieve en getekende documenten, zoals de leenovereenkomst en het lidmaatschapsbewijs voor de informele vereniging. Uw rente en inleg wordt uitgekeerd conform het betaalschema zoals opgesteld voor het project. Het uitgangspunt hierbij is dat de eerste rentevergoeding binnen 5 werkdagen na de vervaldatum aan u wordt uitbetaald. 10
7. Projectstructuur De projectstructuur is als volgt weer te geven: Toelichting op de projectstructuur RVO betaalt de gemeente Grave iedere maand een voorschot op de SDE op basis van 80% van de verwachte productie en maakt jaarlijs de afrekening op basis van daadwerkelijke productie. Gemeente Grave investeert in de zonnepanelen op het daken van de gemeentewerf en het wijkgebouw Esterade (Grave). 83% van de investering zal doormiddel van crowdfunding worden gefinancierd. Stichting Greencrowd is opgericht om te komen tot een versnelling in de realisatie van duurzameenergie-projecten, om meer draagvlak te realiseren onder omwonenden van die duurzame projecten en om crowdfunders een financieel voordeel te geven ten opzichte van een spaarrekening bij een (duurzame) bank. Stichting Greencrowd heeft zelf geen winstoogmerk en wil slechts kostendekkend opereren. Eventuele positieve resultaten worden geschonken aan goede doelen. Stichting Greencrowd is het crowdfundingplatform dat de crowdfundingactie aanbiedt voor de lenende partij. Stichting Greencrowd beoordeelt de projecten en geeft een risicoclassificatie mee. Stichting Greencrowd heeft een ontheffing voor het bemiddelen in opeisbare gelden en staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Stichting Greencrowd staat geregistreerd in het Register crowdfunding-platformen van de AFM onder nummer 19000008. Stichting Greencrowd laat de kredietwaardigheid van de projectontwikkelaar toetsen door CreditSafe. Stichting Greencrowd vertegenwoordigt de informele vereniging van crowdfunders en is het eerste aanspreekpunt, zowel richting crowdfunders als richting projectontwikkelaars. Stichting Greencrowd draagt zorgt voor de 11
afwikkeling en ondertekening van de benodigde documenten, zoals de crowdfundingovereenkomsten en de schuldbekentenis. Stichting Derdengelden Greencrowd beheert de geldstromen tussen de crowdfunders en de lenende partij. Wanneer het doelbedrag is toegezegd, ontvangen de crowdfunders een email met betaallink van Stichting Derdengelden Greencrowd waarmee zij hun investering kunnen betalen. Stichting Derdengelden Greencrowd betaalt vervolgens de hoofdsom aan de lenende partij en de afsluitprovisie aan Stichting Greencrowd. Stichting Derdengelden Greencrowd bewaakt het betaalschema en incasseert de aflossing en de rente bij de projectontwikkelaar. Stichting Derdengelden Greencrowd betaalt de aflossing en de rente aan de crowdfunders en brengt hiervoor een vergoeding in rekening aan de projectontwikkelaar. Crowdfunders stellen gelden beschikbaar ter realisatie of exploitatie van duurzame-energieproductiemiddelen. Dit doet zij middels Stichting Greencrowd. Per project vormen de crowdfunders die het project (deels) financieren een informele vereniging die middels een onherroepelijke machtiging door stichting Greencrowd wordt vertegenwoordigd. De informele vereniging is de schuldeiser richting de projectontwikkelaar. Gelden die door de crowdfunder beschikbaar zijn gesteld, zijn niet tussentijds opeisbaar, maar worden terugbetaald conform het overeengekomen betaalschema. 12
8. Financiele paragraaf In deze paragraaf worden de gehanteerde uitgangspunten en de daarop gebaseerde berekeningen uiteen gezet. Aankoopprijs en financiering Installatiegegevens Aantal zonnepanelen 534 stuks Vermogen zonnepanelen 270 Wp per paneel Vermogen installatie 144 kwp Verwachte Performance Ratio 89,80% Verwachte productie 129.469 kwh / jaar Gelijktijdigheid piek 95,0% van productie met verbruik Gelijktijdigheid dal 15,0% van productie met verbruik Investering Inkoop turn-key 1,04 per Wp Inkoop turn-key 149.947 totaal Totale investering 149.947 Totale investering 1,040 per Wp Beheer en onderhoud Jaarlijkse onderhoudskosten 0,500% van de turn-key investering 750 per jaar Jaarlijkse schoonmaakkosten 0,80 per paneel 427 per jaar Verzekeringskosten 0,225% van de turn-key investering 337 per jaar Financiering Deel financiering Looptijd financiering Rente Aflossing 83% van de totale investering 10 jaar 4,00% per jaar Annuitair Energieverbruik en SDE+ Verbruiksgegevens Piek Dal Totaal 39.218 kwh / jaar 16.646 kwh / jaar 47.832 kwh / jaar Elektriciteitskosten en - opbrengsten Tarief piek 0,0693 per kwh Tarief dal 0,0498 per kwh Variabel transport 0,0083 per kwh Teruglevering 80% van de prijs per kwh voor afname van elektriciteit Belastingen EB ODE Totaal 0-10.000 0,1007 0,0056 0,1063 per kwh 10.001-50.000 0,0500 0,0070 0,0570 per kwh > 50.000 0,0133 0,0019 0,0152 per kwh SDE+ Basisbedrag 0,110 per kwh Basisenergieprijs 0,035 per kwh Maximale subsidie 0,075 per kwh Looptijd subsidie 15 jaar Maximum aantal vollasturen 950 per jaar 13
Vergelijking energiekosten met en zonder zonnepanelen Vergelijking elektriciteitsverbruik en kosten zonder PV met PV Elektriciteitsverbruik piek 39.218 39.218 Elektriciteitsverbruik dal 16.646 16.646 Totale elektriciteitsverbruik 55.864 55.864 1 Producie zonne-energie piek 90.628 Producie zonne-energie dal 38.841 Totale productie zonne-energie 129.469 2 Verwachte gelijktijdige consumptie piek 37.257 Verwachte gelijktijdige consumptie dal 2.497 Totaal verwachte gelijktijdige consumptie 39.754 3 Verwachte teruglevering piek 53.371 Verwachte teruglevering dal 36.344 Totaal verwachte teruglevering 89.715 4 Elektriciteitsverbruik op de energienota 55.864 16.110 (1-3) Teruglevering op de energienota 0 89.715 (4) Inkoop elektriciteit piekuren 2.718 136 Inkoop elektriciteit daluren 829 705 Variabele transportkosten 464 134 Belastingen (EB & ODE) 3.431 1.411 Totale variabele elektriciteitskosten inkoop 7.441 2.385 per jaar Teruglevering - -4.407 Totale variabele elektriciteitskosten 7.441-2.022 per jaar Totale variabele elektriciteitskosten 0,1332-0,0362 per kwh SDE+ gelden - 9.710 per jaar Samenvatting Variabele elektriciteitskosten zonder PV 7.441 Variabele elektriciteitskosten met PV 2.385 Besparing variabele elektriciteitskosten 5.056 Teruglevering 4.407 SDE+ gelden 9.710 Totaal besparing en SDE+ 19.173 Kosten beheer en onderhoud -1.514 Totale voordeel 17.658 14
De volgende tabel geeft inzicht in de kasstroomprognose en afloscapaciteit gedurende de crowdfundingperiode van tien jaar. De DSCR (Debt Service Coverage Ratio) betreft de verhouding tussen de projectinkomsten en aflossingsverplichtingen. Jaar 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Energiekosten nu 7.441 7.441 7.441 7.441 7.441 7.441 7.441 7.441 7.441 7.441 Energiekosten met PV -2.022-1.979-1.936-1.894-1.852-1.811-1.769-1.728-1.688-1.647 Kosten zonnepanelen 1.514 1.537 1.560 1.583 1.607 1.631 1.656 1.681 1.706 1.731 SDE 11 cent 9.710 9.647 9.584 9.522 9.460 9.399 9.338 9.277 9.217 9.157 Kasstromen project 17.658 17.530 17.402 17.274 17.146 17.019 16.892 16.766 16.639 16.513 Rente en aflossing -15.405-15.405-15.405-15.405-15.405-15.405-15.405-15.405-15.405-15.405 DSCR 1,15 1,14 1,13 1,12 1,11 1,10 1,10 1,09 1,08 1,07 De gemiddelde DSCR van dit project is 1,11. 15
9. Risico s en garanties Wie geld uitleent, ziet zich geconfronteerd met het risico dat de lening niet wordt terugbetaald, ondanks het feit dat iedere crowdfunder een investeringsovereenkomst aangaat waarin de betaalverplichtingen door de lening nemer aan de crowdfunders helder staan verwoord. Stichting Greencrowd maakt zich sterk voor het zoveel als mogelijk inperken van deze risico s. Sterker nog: Greencrowd streeft naar nagenoeg risicoloze investeringen voor crowdfunders. In deze paragraaf wordt toegelicht op welke wijze zekerheid voor crowdfunders wordt gewaarborgd binnen dit project. Greencrowd maakt de mate van risico voor crowdfunders inzichtelijk aan de hand van een (in 2015 vernieuwd) model dat in samenwerking met de Autoriteit Financiële Markten (AFM) is ontwikkeld. Diverse projectkenmerken leveren punten op, waarbij de som der punten de rating bepaalt. Des te minder punten, des te gunstiger de rating die wordt uitgedrukt op een schaal die loopt van A+ tot F. A+ staat hierbij voor een project met minimale risico s en F voor een project met een hoog risico voor crowdfunders. De risicoanalyse gaat in op: De kredietwaardigheid van de lenende partij, zoals afgegeven door Creditsafe Nederland BV; Het percentage van het projectkapitaal dat is voorgesteld ten opzichte van de som die de crowdfunders uitlenen; Het percentage van het projectkapitaal dat is achtergesteld ten opzichte van de som die de crowdfunders uitlenen; De gemiddelde project-dscr, oftewel de afloscapaciteit vanuit de projectkasstromen; De fase waarin het project zich bevindt; De aannames omtrent de ontwikkeling van de inkomsten; Een eventueel onderpand op het project en overige harde garanties. In het geval van Gemeente Grave komt de score nu uit op B3 zoals blijkt uit onderstaande tabel. 16
Score Credit Safe Punten Check Score Rating Score A 1 4 A+ Score B 2 5 A1 Score C 3 6 A2 Score D 4 7 A3 Score E 5 8 B1 Totaal score Credit Safe 3 9 B2 10 B3 Kapitaal voorgesteld tov crowdfunders Punten Check 11 C1 0% 0 12 C2 0-30% 1 13 C3 30-60% 2 14 D1 60-70% 3 15 D2 Totaal score kapitaal voorgesteld 0 16 D3 17 E1 Kapitaal achtergesteld tov crowdfundingpunten Check 18 E2 > = 50% 1 19 E3 25-50% 2 > 19 F < 25% 3 Totaal score achtergesteld 3 Gemiddelde DSCR crowdfunding Punten Check > 1,3 1 1,2-1,3 2 1,1-1,2 3 Totaal score DSCR 1 Ontwikkelfase Punten Check Opgeleverd en in exploitatie 1 In aanbouw 2 In ontwikkeling 3 Totaal score fase 2 Leveringsvoorwaarden Punten Check Vaste prijzen met vaste indexering 1 Vaste prijzen zonder indexering 2 Marktprijzen 3 Totaal score leveringsvoorwaarden 2 Installatie onderpand Punten Check Ja -1 Nee 0 Totaal score onderpand 0 Overige harde garantie Punten Check Ja -1 Nee 0 Totaal score garantie -1 Projectrating B3 10 17
Overige risico s Naast de benoemde factoren in de risicoclassificatie kunnen nog enkele andere risico s worden geïdentificeerd die van invloed kunnen zijn op het risico dat de lening van een crowdfunder en/of de rente niet wordt/worden terugbetaald. Deze worden hieronder toegelicht. Risico s bij het investeren Als u van plan bent te investeren, dan adviseren wij u om voorafgaand aan de deelname te controleren of het crowdfundingplatform of geldverschaffer een vergunning of ontheffing van de AFM of DNB heeft. U kunt deze informatie vinden in het `Register onder toezicht staande ondernemingen` op de website van de AFM. Verder is het van belang dat u voldoende informatie inwint om na te gaan of het crowdfundingplatform de gestelde verwachtingen kan waarmaken. Wees daarnaast ook alert op risico's zoals identiteitsfraude, onbetrouwbare informatie over te verwachten rendementen en de mogelijkheid van wanbetaling en/of faillissement. Risico: vertraging oplevering De oplevering van de projecten kan door verschillende oorzaken worden vertraagd. Hierdoor kan het rendement van het project lager uitvallen. Risico: dalende inkoopprijzen De verrekenprijs van 0,1332 per kwh die in de business case nu als uitgangspunt wordt gehanteerd, kan in de praktijk lager uitvallen wanneer de inkoopprijs voor elektriciteit verder daalt. De SDE-subsidie wordt uitgekeerd op basis van de gerealiseerde APX-prijzen. Wanneer de gerealiseerde APX-prijs daalt tot onder de basisenergieprijs, ontvangt de gemeente minder subsidie per kwh. Risico: stijgende APX-prijzen De SDE-subsidie wordt uitgekeerd op basis van de gerealiseerde APX-prijzen. Wanneer de gerealiseerde APX-prijs stijgt, ontvangt de gemeente minder subsidie per kwh. Hier staat tegenover dat de vermeden inkoopkosten dan waarschijnlijk ook hoger uitvallen. Risico: Tegenvallende systeemprestaties Het is mogelijk dat de zonne-energie-systemen niet de verwachte hoeveelheid energie opleveren, waardoor de project-kasstromen tegenvallen. De prestaties van het zonnestroomsysteem worden gewaarborgd door de afgegeven garanties van de fabrikanten. Daarnaast zal er een continue monitoring plaatsvinden van het systeem, waardoor panelen bij afwijkende rendementen direct vervangen zullen worden. Risico: hogere kosten voor beheer en onderhoud De exploitatiekosten kunnen hoger uitvallen dan begroot. In de begroting is rekening gehouden met een jaarlijkse indexering van de onderhoudskosten van 2% per jaar. De exploitatiekosten bestaan grotendeels uit een voorziening voor het vervangen van de omvormers. In de begroting is rekening 18
gehouden met het eenmalig vervangen van alle omvormers. Wanneer de omvormers vaker moeten worden vervangen dan een keer leidt dit tot een lager rendement. Risico: non-betaling Op alle vorderingen bestaat het risico dat een debiteur niet aan zijn verplichtingen kan of wil voldoen. Stichting Greencrowd maakt gebruik van CreditSafe om inzicht te krijgen in de kredietwaardigheid van de debiteur. Het risico in dit project zit vooral in de kans dat Gemeente Grave niet betaalt. Het risico dat de gemeente niet betaalt omdat zij niet kan betalen is verwaarloosbaar. Dit is ook de reden dat kredietverzekeraars gemeenten niet verzekeren. Via deze paragraaf hebben wij u inzicht proberen te bieden in de risico s die gepaard gaan met een investering in dit project én de wijze waarop deze risico s zijn of worden ondervangen. Greencrowd streeft ernaar de risico s tot een minimum te beperken, maar kan nooit honderd procent zekerheid bieden ten aanzien van de inleg en/of rente van crowdfunders. Investeer daarom nooit meer geld dan u in theorie zou kunnen missen. Risico: Kredietrisico Uitgevende Instelling In geval van onvoorziene omstandigheden (waaronder maar niet beperkt de intreding van de gebeurtenissen of omstandigheden als hierin beschreven), kan de Uitgevende Instelling in de omstandigheid komen te verkeren dat zij niet in staat is aan haar verplichtingen te voldoen. Ter meerdere zekerheid van de terugbetalingsverplichting van de Uitgevende Instelling is er een eerste recht van hypotheek gevestigd op de aan te kopen gronden. 19
10. Definities en afkortingen AFM CreditSafe Crowdfunder Crowdfundingsovereenkomst DNB Informele Vereniging Investering Lening Leningsovereenkomst Autoriteit Financiële Markten Creditsafe Nederland is onderdeel van de Creditsafe Group. Wereldwijd bedient Creditsafe meer dan 70.000 klanten en is s werelds meest gebruikte provider in online bedrijfskredietinformatie. Creditsafe is begonnen in Noorwegen in 1997, maar heeft nu het hoofdkantoor in Cardiff. De informatierapporten van Creditsafe zijn erkend door de AFM als goedgekeurde creditscoring voor crowdfundingleningen. Een natuurlijke of rechtspersoon die zich inschrijft op het Platform en met wie een Crowdfundingsovereenkomst wordt aangegaan. Een raamovereenkomst tussen de Crowdfunders en Stichting Greencrowd, waarin de rechten en verplichtingen van Crowdfunders worden vastgelegd en waaronder Investeringen kunnen worden gedaan. De Nederlandse Bank De informele vereniging waarin alle Crowdfunders die een Investering in een bepaald Project hebben gedaan door Stichting Greencrowd worden ondergebracht. De initiële investering van een Crowdfunder in een Project in de vorm van een uiteindelijke geldlening aan de Ondernemer of een schuldbekentenis van de Ondernemer. Het geheel aan geldmiddelen dat als gevolg van de Investeringen onder de Leningsovereenkomst aan de Ondernemer ter beschikking wordt gesteld. De overeenkomst waarmee de Investeringen worden bekrachtigd en waarin de terug)betalingsvoorwaarden en rentes worden beschreven. 20
Platform Projecteigenaar/Ondernemer RVO Schuldeiser SDE+ SDE-beschikking Project Risicoclassificatie Stichting Greencrowd Stichting Derdengelden Greencrowd De omgeving die beschikbaar wordt gesteld op de website van Stichting Greencrowd waar Projecten worden aangeboden. Een (rechts)persoon of -personen, of het (de) samenwerkingsverband(en) van de (rechts)personen, zowel tezamen als ieder afzonderlijk, aan wie volgens de Leningsovereenkomst de Lening ter beschikking is of zal worden gesteld. Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. De organisatie die belast is met de uitvoering van de landelijke subsidieregelingen. De gezamenlijke Crowdfunders, die (als Informele Vereniging) als contractspartij van de Ondernemer optreden bij de Leningsovereenkomst. Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie: regeling vanuit de Nederlandse overheid ter stimulering van de productie van duurzame energie. Het schriftelijke bewijs dat subsidie is toegekend aan een project. Het geheel aan plannen zoals verwoord in een informatiememorandum van een Ondernemer waarin Crowdfunders via het Platform kunnen deelnemen door een Investering te doen. Een rangschikking van risico s behorend bij de Leningsovereenkomst, voortkomend uit het risicoprofiel van de Ondernemer, de business case en eventueel gestelde Zekerheden, zoals omschreven in Artikel [12.4]. Stichting Greencrowd, statutair gevestigd te Woudenberg en kantoorhoudende aan de Fonteinkruid 6A in Woudenberg (3931 WX) en ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer 55527183. Stichting Derdengelden Greencrowd, statutair gevestigd te Woudenberg en kantoorhoudende aan de Fonteinkruid 6A in Woudenberg (3931 WX) en 21
ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer 60463139. Wft Zekerheid Wet op het financieel toezicht Een (bank)garantie, borgstelling, pand- of hypotheekrecht et cetera. 22
11. Namen en adressen Opdrachtgever en afnemer Gemeente Grave Arnoud van Gelderweg 71 5361 CV Grave 0486 477 277 www.grave.nl Stichting Greencrowd Fonteinkruid 6A 3931 WX Woudenberg www.greencrowd.nl 23