Luttenbergstraat 2 Postbus 10078 8000 GB Zwolle Telefoon 038 499 88 99 Fax 038 425 48 88 provincie.overijssel.nl postbus@overijssel.nl Provinciale Staten van Overijsse PROVINCIALE STATEN VAN OVERUtSEL Reg.nr.'PS /UOOQ /Q S8 Dat. ontv.: 1 4 OKT 2009 a.d. RABO Zwolle 397341 121 Inlichtingen bij dhr. M.A.C. Potze telefoon 038 499 75 66 MAC. Potze@overijssel. n I Routing Bijl.: Motie Kolkman-Kerkdijk duurzaamheidsambities. 1 Uwbrief In mei 2009 heeft u in de motie Kolkman-Kerkdijk uitgesproken een voorstel te willen ontvangen waarin de provinciale inzet op duurzaamheid en duurzame energie wordt vormgegeven. In het bijzonder heeft u gevraagd in beeld te brengen op welke wijze de doelstellingen voor het Energiepact niet in 2020, maar in 2017 gerealiseerd kunnen zijn. Kijkend naar mogelijkheden van de provincie voor projecten met hoge initiele investeringen, die moeizaam in de markt ontstaan en door hun innoverend karakter kansen bieden voor de Overijsselse economie. In deze brief geven wij achtereenvolgens aan: de omvang en complexiteit van de opgave voor duurzame energie; de inzet van de provincie voor versnelling van het Energiepact; de inzet op duurzaamheid: de relatie met economische innovatie en ontwikkeling. C0 2 -reductie: een urgente en complexe opgave. De ambitie van uw Staten om te komen tot een versnelling van het Energiepact stelt ons voor een enorme uitdaging. Om deze doelstelling te halen zullen wij alle zeilen moeten bijzetten en een maximale inspanning moeten leveren, voor zowel energiebesparing als duurzame opwekking. Tegelijkertijd is ontwikkeling van duurzame energie een complexe opgave, die tijd en stabiliteit in beleid vergt. De provincie is daarbij mede afhankelijk van andere partijen, waarmee wij alleen in samenwerking C02-reductie kunnen realiseren. Maximaal inzetten van de provincie geeft daarbij geen garantie op het geheel halen van die doelen in 2017. Daarvoor zijn de externe invloeden, zoals de aardgasprijs of het aanstaande Kopenhagenprotocol, te groot en is de invloed van de provincie gering in relatie met de omvang van de veranderingen. De provincie heeft alleen indirect sturing op de investeringen in duurzame energie; door te stimuleren en faciliteiten te bieden. De feitelijke realisering gebeurt voornamelijk door huishoudens en bedrijven. Zij nemen de investeringsbeslissingen die tot CCh-reductie leiden. Bijlagen verzending U. OKI. 200 9 provincie verijssel
Motie Kolkman-Kerkdljk duurzaamheldsambities. Ter illustratie van de opgave: voorbeelden van aantallen installaties om 2200 klloton C02-reductie te realiseren; o alle verkeer in Overijssel C02-neutraal of o 1.000 windmolens of o 1.500-3.000 ha zonnepanelen of o 250 bio-energiecentrales aanleggen 2 Hoofdlijn voor versnelling van duurzame energie: knelpunten wegnemen. Investeren in Overijssel geeft nu een financiele invulling met 30 miljoen tot 2011; met een raming van 50 miljoen voor 2012-2015. Daarmee is volgens de huidige inzichten voldoende financiele ruimte beschikbaar. Inzetten van extra middelen hier bovenop zal, zo is ons verwachting, niet direct tot extra investeringen en versnelling leiden. Ook is er op dit moment geen aanleiding om te wijzigen in de indicatieve toedeling van de 2.200 kiloton Co 2 -reductie over energiebesparing en duurzame opwekking (zon, wind, bio-energie en bodem), zoals opgenomen in tabel 1 het statenvoorstel van juni 2008. Veel meer is behoefte aan robuuste structuren, die uitvoerders en investeerders van duurzame energieprojecten een omgeving biedt voor (snellere) realisering van projecten. Uit onderzoek blijkt dat de voomaamste belemmeringen en knelpunten om tot daadwerkelijke realisatie te komen op andere fronten liggen. Met name passende financieringsvormen, locaties en beschikbaarheid van netwerken (elektriciteit, gas, warmte) zijn daarbij de sleutelfactoren. Daarbij gaan wij er vooralsnog van uit dat gunstige condities bieden voor bestaande uitvoerders sneller tot resultaten leidt, dan het als provincie zelf realiseren van projecten, bijvoorbeeld in een eigen energiebedrijf. Bij bestaande uitvoerders kan het dan zowel gaan om private bedrijven, als bijvoorbeeld publieke afval-energiebedrijven binnen Overijssel. Onze inzet zal zich daarom allereerst richten op het wegnemen van knelpunten en obstakels, het aanbieden van financieringsalternatieven, het benutten van kansen en slimmer organiseren. Versnelling Energiepact. Inspelend op bovengenoemde sleutelfactoren, zal onze inzet voor versnelling van duurzame energie zich op de volgende punten richten: Uitbreiden van financiele instrumenten voor het Energiepact binnen de budgetten die in Investeren in Overijssel voorzien zijn: > huidige subsidieregeling uitbreiden met (en deels vervangen door) een garantieregeling, laagrentende leningen en deelnemingen omdat daarmee meer en grotere projecten gerealiseerd kunnen worden (middelen komen weer terug, sluit beter aan bij flnancieringsbehoefte van die projecten); > aansluiten op de activiteiten van bestaande, aan de provincie gelieerde fondsen zoals Oost N.V. of het Groenfonds, en eventueel in combinatie met andere provincies; > zo mogelijk de nieuwe instrumenten bundelen in een fonds, waarbinnen keuze is uit meerder financieringsvormen. Maximaal inzetten van alle instrumenten voor het beschikbaar komen van voldoende locaties voor duurzame energie en versnelling van vergunningen onder de Wet Milieubeheer: > zonodig, als provincie, een inpassingsplan voor een windpark of een bio-energiecentrale maken, indien via de reguliere weg onvoldoende of onvoldoende snel vestigingslocaties beschikbaar komen; > voor windparken tussen 10 en 100 megawatt (MW) dient de provincie in (het wetsvoorstel voor) de Crisis- en Herstelwet een cobrdinatieregeling toe te passen;
Mode Kolkman-Kerkdijk duurzaamheidsambitles. > het aanbieden van een Toolkit voor de meest voorkomende installaties (houtketels en biovergisters), die vergunningverleners informatie en een stappenplan biedt om sneller tot een beoordeling te komen. Verder willen wij afspraken maken met de medeoverheden (als gemeenten en waterschappen) over het duurzaam leveren van hun eigen biomassa in regionale kringlopen, omdat dit leveringsstabiliteit geeft voor de bio-energieprojecten in Overijssel. Ook willen wij bij de netwerkbeheerders aankaarten op welke wijze zij in hun strategische plannen en investeringsprogramma voldoende transportcapaciteit hebben voor duurzame decentrale opwekkers. Inzet op duurzaamheid. Naast versnelling van duurzame energie speelt onze inzet op duurzaamheid voor een breder terrein. De Omgevingsvisie omschrijft duurzaamheid als een ontwikkeling die voorziet in de behoeften van de huidige generatie, zonder de mogelijkheden voor toekomstige generaties in gevaar te brengen om ook in hun behoeften te voorzien. De provincie Overijssel heeft al een breed scala aan activiteiten voor duurzaamheid, waarbij de voorbeeldfunctie van de provincie belangrijk is. Met name op terreinen: duurzaam inkopen, i3.io.2009 beheer van wegen en kanalen, gebiedsontwikkeling, mobiliteit, maar ook landbouw en waterbeheer. Onze inzet daarvoor is opgenomen in de Omgevingsvisie en (haalbaar en toetsbaar) vertaald in de projecten in Investeren in Overijssel. Bovendien wordt in Investeren pagina in Overijssel een programma gezond leefmilieu aangekondigd, gericht op het wegnemen van 3 knelpunten voor geluid- en lichthinder. uw brier Daarmee is er een bundeling zichtbaar van onze duurzaamheidsambities op fysiek ruimtelijk terrein en blijven deze hanteerbaar. Want een te breed inzetten geeft het risico op versnippering en verdunning, en het ontbreken van operationele focus en massa. Duurzame Economische Innovatiekansen. Het scheppen van gunstige omstandigheden voor duurzaamheid en duurzame energieprojecten in Overijssel biedt extra kansen voor het Overijsselse bedrijfsleven. Vooral in de combinatie tussen bio-energie en kennisintensieve maakindustrie, maar ook in bouwinnovatie zijn er kansen. Een regionale thuisbasis, die haar producten vroegtijdig toepast en zo bijdraagt aan doorontwikkeling daarvan, stelt deze bedrijven in staat qua innovatie voorop te (blijven) lopen. Dit vergroot hun kansen op de nationale en internationale markt. De provincie kan een extra impuls geven door zelf duurzaam en innovatief aan te besteden. Waar de reguliere weg via de banken tekort schiet, kan de provincie eventueel risicokapitaal beschikbaar stellen, zoals hierboven beschreven bij de inzet voor versnelling van het Energiepact. Vervolg en betrokkenheid Provinciale Staten. In deze brief hebben wij onze inzet op hoofdlijnen geformuleerd om onze ambitie op duurzaamheidsgebied vorm te geven, gericht op toekomstige generaties in Overijssel. Versnelling van het Energiepact werken wij de komende tijd uit in een samenhangend pakket van extra instrumenten en projecten, waar wij ook zullen kijken naar samenwerking met andere overheden. Zo nodig zullen wij voorstellen doen om middelen naar voren te halen, binnen de planning- en controlcyclus waarbij rapportage over de DIA-projecten plaatsheeft. Waar voor dat pakket additionele financiele inzet (vooralsnog niet voorzien) of personele inzet (op dit moment nog onvoldoende uitgewerkt) vergen, zullen wij dat in de normale begrotingscyclus aankaarten. Wij zullen de uitwerking richten op invoering begin 2010, en u daarover dan informeren.
Motie Kolkman-Kerkdijk duurzaamheidsambities. Ook stellen wij u voor in enkele informatiebijeenkomsten nader inzicht te geven in de omvang van de opgave, de lopende projecten en de (nieuwe) instrumenten voor ontwlkkeling van duurzame energie in Overijssel. In november dit jaar zult u kennis kunnen nemen van de Toekomstverkenning Lokale Energievoorziening van het Trendbureau Overijssel, dat naar onze verwachting inspiratie en referentiekader zaljiewea-voor ons beleid voor duurzame energie. Gedeputei Overijssel, 4
Bijlage 1: motie Kolkman-Kerkdijk over duurzaamheidsambities f ae^ > 0 *KU aar<?c V\Ab Motie Nr: Aan de voorzitter vanprovinciale Staten Pfovinciale Staten van Overijssel in vergadering bijeen op 6mei 2009 Terbehandelingvan statenvoorstel "Uitvoering toekomststrategieessent"-ps/2009/234 Onderwerp:Essent - Duurzaamheidsambitie in Overijssel De Staten, gehoord de beraadslaging, Overwegende dat: liberaliseringvande energiemarkt een feit is Essent een wettelijk gesplitstbedrijf is, cq. wordt en er geen aanwijzingen,nochsignalen zijndat in dekamer de wetop datpunt wordt teruggedraaid;. het Netwerkbedrijf te alien tijdein overheidshanden blijft; daarmeehetleveringsbedrijfessent vooral zal gaan concurreren met bedrijven alsoxio, Electrabel en de NederlandseEnergie Maatschappij; de resterende activiteitengeen activiteitenzijndie het noodzakelijk maken dat zo'n bedrijfin handen van de overheidmoet zijn; een veiligeleveringszekerheidvan energie tegeneen betaalbareprijs domein van overheidshandelen blijft; aan deze traditioneleopgave,de verduurzaming van energiemoet worden toegevoegd;. een koppeling tussen duurzame ontwikkelingen economischevooruitgang juistin dit tijdsgewricht meer dan gewenst is.. dit voor Overijssel vorm wordt gegeven in hetenergiepact Overijssel en het thema Duurzaamheid in "Investerenin Overijssel" Zijn van mening dat:. verduurzamingvan energiehoge initiele kostenmet zichmeebrengen,die zekerin deze tijden moeizaam door de "markt" kan worden opgevangen. initiatievenals warmtenet Hengelo, energievoorziening Koekoekspolderen vergelijkbareen andere nieuweinitiatievenvan veelal decentraleenergieopwekking, juist vanwegehun onrendabele financieringstop, vragen om overheidsparticipatie in coordinatie, productie, afstemming, financiering en kennisdeling; deze initiatievenvoor een belangrijk deel eeninnoverendkarakterdienen tehebben, juist ter versterking vanhet economisch potentieel van Overijssel; juisthierde provincie eenbelangrijkerol speelt al dan niet tezamenmet lokale overheden, door oprichtingvan bijvoorbeeldeen Overijsselse (participatie)maatschappij voor duurzame energie, gekoppeld aan diverse vormen van participatie,leidende tot een versneliingvan de uitvoering, zodanig dat het terugdringenvan de C02 uitstootnaar30%, zoals genoemd in hetenergiepact Overijssel,bereikt wordtper 2017 (was 2020). VerzoekenGedeputeerdeStaten voor 15 oktober 2009 een voorstel terzakeaanps voor teleggen waarineffectiefper 1 januari 2010 de organisatievan de provincialeinzet op duurzaamheiden energiegebied, wordt vormgegeven» bovenstaandehaalbaar en toetsbaaruit te werkenin het thema Duurzaamheidin "Investeren in Overijssel" En gaan over tot de orde van de dag Ja>t^aap KolkmaniPvdA)