SEIZOENARBEID LAND- EN TUINBOUW

2016 SD I E B R NA E N O UW LO WAARDEN VOOR KORT T E H IN SEIZOENARBEID LAND- EN TUINBOUW

IN DEZE GIDS KAN JE EEN OVERZICHT VINDEN VAN DE LOON- EN ARBEIDSVOORWAARDEN VOOR DE ARBEIDERS EN ARBEIDSTERS DIE ALS GELEGENHEIDSWERKNEMER AAN DE SLAG ZIJN IN DE LAND- EN TUINBOUW. WIE ZIJN WE? ACV Voeding en Diensten is een van de vakcentrales van het Algemeen Christelijk Vakverbond (ACV). Je kan terecht in alle ACV-kantoren voor een brede waaier aan dienstverlening, zoals: inlichtingen en administratie omtrent werkloosheid en uitbetalen van vergoedingen, maar ook gratis rechtsbijstand. Je kan ons bereiken via onze plaatselijke secretariaten (zie adressen op de achterkant).

1. HET ACV EN DE SEIZOENARBEID ACV VOEDING EN DIENSTEN EVEN VOORSTELLEN Wie zijn wij? ACV Voeding en Diensten is een van de grootste vakcentrales van het ACV (Algemeen Christelijk Vakverbond), de vakbond nummer 1 van België. Wij verdedigen de belangen van de arbeiders en arbeidsters uit een hele reeks industriële, dienstverlenende, groene en nonprofitsectoren. ACV Voeding en Diensten is bevoegd voor heel wat sectoren met veel kleine ondernemingen: horeca, land- en tuinbouw, bakkerijen,... Wij willen ons niet beperken tot de werknemers in de grote bedrijven. Onze ondernemingsmilitanten en het overleg in de grote ondernemingen zijn natuurlijk belangrijk, maar daarnaast willen wij ook een goede vakbond zijn voor onze leden in de kleine ondernemingen. Het ACV helpt je met al je paperassen Als lid van ACV Voeding en Diensten kan je rekenen op een brede waaier aan diensten die het ACV je aanbiedt. Daarvoor kan je bij de ACV-militanten in je onderneming; op één van de plaatselijke secretariaten van ACV Voeding en Diensten. De adressen vind je achteraan in deze brochure; op één van de 150 ACV-dienstencentra, ook bij jou in de buurt; via de ACV-callcentra, voor al je telefonische vragen. Verlies je je werk of word je tijdelijk werkloos? Het ACV maakt je wegwijs in de werkloosheidsreglementering. Wij schrijven je in als werkloze, maken je dossier op en lichten je in over je rechten en plichten. En natuurlijk zorgen wij ervoor dat je werkloosheidsvergoedingen netjes op tijd worden uitbetaald. Als er problemen zijn met de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening verdedigen wij je zaak. 1

Maar ook met vragen rond kindergeld, vakantiegeld, arbeidsongevallen, beroepsziekten of belastingen kan je bij ons terecht. In heel wat bedrijfstakken worden aanvullende voordelen toegekend aan werknemers. Die worden niet uitbetaald door de werkgever zelf maar door de vakbonden vanuit een sectorfonds. Bij het ACV kan je rekenen op een snelle en correcte uitbetaling van deze vergoedingen. Alleen valt er niet aan te beginnen. Dankzij de deskundige dienstverleners van het ACV zie je terug de bomen door het bos. Dat is onze garantie. Problemen op het werk? Je bent niet de enige. Eén op de tien van onze leden doet op zijn minst één maal per jaar beroep op onze diensten. Dankzij de tussenkomst van het ACV recupereren zij in heel wat gevallen aanzienlijke bedragen aan loon of behouden zij hun werk. Je kan bij ons terecht voor raad en advies. Indien gewenst, contacteren wij je werkgever om tot een correcte oplossing te komen. En als dat niet lukt, kunnen wij je zaak voor de rechtbank brengen. Je kan daarbij rekenen op gratis bijstand door onze juridische diensten. Zo kan je zonder dure advocaatkosten je rechten laten verdedigen. Belangenverdediging Als vakbond komen wij op voor de rechten van de werknemers. Rechtvaardige belastingen, een sterke sociale zekerheid, voldoende werk en hogere lonen. Daar gaat het ACV voor. Ongeacht waar je werkt, verdedigt het ACV je belangen bij werkgevers en regering. Maar ook in de sectoren en de ondernemingen verbeteren wij de rechten van de werknemers. Informatie Werken roept vragen op. Hoeveel moet ik verdienen? Wanneer kan ik vakantie nemen? Heb ik recht op SWT (brugpensioen)? Ik wil het wat kalmer aan doen. Heb ik recht op tijdskrediet? Over al deze onderwerpen geeft het ACV en ACV Voeding en Diensten tal van brochures uit. Zo ben je op de hoogte van al je rechten. Want een geïnformeerd werknemer is er twee waard. En behoor je tot de groeiende groep werknemers die zich al surfend op het internet begeven? Dan kan je terecht op onze website www.acv-voeding-diensten.be - Een site waar je alles verneemt over de acties en campagnes van het ACV en van ACV Voeding en Diensten. 2

2. WAT IS SEIZOEN- OF GELEGENHEIDSARBEID? Seizoen- of gelegenheidsarbeid is een vorm van flexibele tewerkstelling, namelijk het inschakelen van extra werknemers op piekmomenten. Dit komt niet alleen voor in de land- en tuinbouw, maar bijvoorbeeld ook in de horeca. In de land- en tuinbouw zijn er enkele specifieke regels. Uitgesloten zijn de sectoren aanleg en onderhoud van parken en tuinen en technische land- en tuinbouwwerken. 3

3. WIE MAG ALS GELEGENHEIDS- WERKNEMER AAN DE SLAG? Een combinatie gelegenheidsarbeid en reguliere arbeid in een andere sector is toegestaan; wie echter als reguliere werknemer in de land- of tuinbouw werkt, kan niet tegelijk ook als gelegenheidswerknemer in dezelfde sector werken. Land- en tuinbouw worden als één en dezelfde sector beschouwd. Wie als reguliere werknemer in de land- of tuinbouw heeft gewerkt moet 180 kalenderdagen wachten vooraleer hij als gelegenheidswerknemer in de sector aan de slag kan. De 180 dagen lopen vanaf de dag volgend op de laatste werkdag als reguliere werknemer. Gelegenheidsarbeid in de landen tuinbouw is mogelijk via een in België erkend uitzendkantoor. Dit heeft gevolgen voor het aantal dagen dat men kan werken als gelegenheidswerknemer. Voor de eindejaarspremie en syndicale premie volgt men de regeling van de uitzendarbeid. Er is geen recht op een getrouwheidspremie. Een student kan niet alleen als jobstudent werken in de land- en tuinbouw, maar ook als gelegenheidswerknemer. Alleen kan dit niet tegelijkertijd. Op vandaag moeten eerst de 50 dagen studentenarbeid worden opgebruikt. Pas daarna kan de student nog eens als gelegenheidswerknemer aan de slag. Gewone werklozen en werklozen met bedrijfstoeslag (bruggepensioneerden) mogen vanzelfsprekend als gelegenheidswerknemer aan de slag. Elke tewerkstelling moet worden aangeduid op de papieren of elektronische controlekaart en de werkloze moet zijn papieren controlekaart steeds kunnen voorleggen aan een bevoegd controleur. Voor de gewerkte dagen wordt geen werkloosheidsuitkering betaald. De werkloze met bedrijfstoeslag verwittigt best de debiteur van zijn aanvullende vergoeding. Bij een onderbreking van de werkloosheid van vier weken of meer hoeft er geen C4 te worden bezorgd, maar kan een uitkeringsaanvraag gebeuren met een kopie van de plukkaart. 4

4. DE PLUKKAART Wanneer een arbeider zich aanbiedt bij een potentiele werkgever, moet deze laatste altijd aan de seizoenwerknemer vragen of hij/zij reeds een gelegenheidsformulier voor dat kalenderjaar bezit. Indien dit niet het geval is, wordt deze werkgever de zogenaamde eerste werkgever van dat jaar. De eerste werkgever van het nieuwe kalenderjaar moet het gelegenheidsformulier bij het waarborgfonds aankopen, invullen en kosteloos afleveren aan de werknemer. Een gelegenheidsformulier is één kalenderjaar geldig. Een seizoenwerknemer mag maar over één kaart per kalenderjaar beschikken. Het gelegenheidsformulier vervangt de arbeidsovereenkomst. Elke ingevulde dag op de kaart komt overeen met een dagcontract. Er moet dus geen schriftelijke arbeidsovereenkomst worden opgesteld. Het gelegenheidsformulier zelf wordt eigendom van de seizoenwerknemer die de kaart steeds op zak moet hebben wanneer hij seizoenarbeid verricht. De arbeider noteert elk dag arbeid op de kaart. De werkgever moet dit formulier minimaal 1x per week ondertekenen om de aanduidingen van de werknemer te bevestigen. 5. AANTAL TOEGELATEN DAGEN GELEGENHEIDSARBEID Zowel in de tuinbouw als in de landbouw mag men gedurende het ganse jaar gelegenheidswerknemers inzetten. Het aantal dagen varieert echter volgens de sector of subsector of zelfs volgens de teelt: (sub)sector Aantal dagen Landbouw 30 Tuinbouw (algemene regeling) Tuinbouw (witloofteelt) Tuinbouw (champignonteelt) 65 65+35 65+35 5

6. MINIMUM UURLONEN Het loon verschilt al naargelang de (sub)sector waarin men werkt. De werkgever moet zich verder ook houden aan de andere wettelijke verplichtingen zoals deze betreffende verplaatsingskosten en arbeidskledij. Deze verplichtingen zijn dezelfde als voor de reguliere werknemers. (sub)sector Vanaf 18 jaar 100% 17 jaar 85% 15-16 jaar 70% Landbouw 8,74 8,74 8,74 Bloemen en sierplanten 9,36 8,72 7,18 Boomkwekerij 10,47 9,83 8,09 Bosboomkwekerij 10,39 9,75 8,03 Fruitteelt 8,55 8,39 6,91 Fruitsorteerbedrijf 8,55 8,34 6,87 Groenteteelt 8,55 8,11 6,68 champignonteelt 9,25 7,86 6,48 6

7. WAT MET DE SOCIALE ZEKERHEID? De sociale zekerheidsbijdragen die de werkgever moet betalen, worden niet berekend op het werkelijk uitbetaalde loon, maar op een laag forfaitair dagloon. De gelegenheidswerknemer betaalt zelf geen RSZ op zijn loon. Deze regeling heeft als gevolg dat er niet voor alle takken van de sociale zekerheid gelijkstellingen zijn. Gelegenheidsarbeid opent GEEN recht op jaarlijkse vakantie, noch op vakantiegeld. De dagen gelegenheidsarbeid kunnen meegeteld worden om recht te openen op kinderbijslag, werkloosheid en pensioen. Bij ziekte is er meestal geen recht op gewaarborgd loon omdat men met dagcontracten werkt. Om recht te hebben op een vervangingsinkomen via de mutualiteit moet men voldoende gewerkte en gelijkgestelde dagen bewijzen in een bepaalde referteperiode. Voor werknemers van buiten de Europese Economische Ruimte (EER) vormt dit doorgaans een probleem. Voor seizoenarbeiders die in Vlaanderen werken kan de werkgever een aanvullende verzekering afsluiten bij de Landsbond van Christelijke Mutualiteiten. Deze betaalt alle kosten voor gezondheidszorg terug die in de wettelijke ziekteverzekering zijn geregeld. Deze verzekering betreft enkel de gezondheidszorgen en is er enkel voor de gelegenheidswerknemer en niet voor zijn familie. De tussenkomst bij ziekenhuisopname is beperkt tot 6.000,00 per gelegenheidswerknemer en per kalenderjaar. 8. WAT MET BELASTINGEN? Of er bedrijfsvoorheffing wordt ingehouden op het loon is afhankelijk van de werkgever. Werkgevers die gebruik maken van het forfaitaire systeem van belastingen moeten geen inhoudingen bedrijfsvoorheffing doen op de lonen van hun gelegenheidswerknemers. Zij zullen na afloop van het jaar ook geen fiscale fiche afleveren. Op het verdiende loon moet de werknemer geen belasting meer betalen. Werkgevers die geen gebruik maken van het forfaitaire systeem van belastingen houden 11,11% bedrijfsvoorheffing in op het belastbare loon. Hun gelegenheidswerknemers zullen later een fiscale fiche ontvangen en een belastingaangifte moeten doen. 7

9. WAT MET WETTELIJKE FEESTDAGEN? Inzake wettelijke feestdagen is de gewone regelgeving van toepassing. Tewerkstelling op één van de tien wettelijke feestdagen: In principe is tewerkstelling op een wettelijke feestdag verboden. Arbeid op een feestdag is enkel mogelijk in die situaties waar ook werken op zondag mogelijk is. In de land- en tuinbouw kan er op zondag gewerkt worden als er dringende land- en tuinbouwwerken zijn zoals bij de oogst of pluk. Het gaat om werk dat onmogelijk kan uitgesteld worden. Bij tewerkstelling op een feestdag moet een gelegenheidswerknemer de effectief gewerkte uren van die dag uitbetaald worden aan het normale uurloon en zonder toeslag. In principe moet een inhaalrustdag worden toegekend. Omdat gelegenheidswerknemers werken met dagcontracten is een echte recuperatie van de wettelijke feestdag niet mogelijk. Daarom wordt een feestdagvergoeding betaald. Recht op feestdagen na het einde van de tewerkstelling: Tewerkstellingsvoorwaarde < 15 dagen tewerkstelling zonder onderbreking 15 en < 30 dagen tewerkstelling zonder onderbreking 30 dagen tewerkstelling recht - 1 feestdag binnen de 14 kalenderdagen na einde tewerkstelling Alle feestdagen binnen de 30 kalenderdagen na einde tewerkstelling Het recht op een feestdagvergoeding vervalt indien men ondertussen voor een andere werkgever heeft gewerkt. 8

10. WANNEER IS ER RECHT OP EEN EINDEJAARSPREMIE? Het bedrag en de voorwaarden tot het bekomen van een eindejaarspremie verschillen al naar gelang het een tewerkstelling in de tuinbouw of in de landbouw betreft. In beide gevallen loopt de referteperiode over één kalenderjaar. Dus van 1 januari tot 31 december. De betaling gebeurt steeds het jaar nadien in juli door het respectievelijke Waarborg en Sociaal Fonds. De als uitzendkracht gepresteerde dagen seizoenarbeid worden niet meegerekend. Sector Tewerkstellingsvoorwaarde Eindejaarspremie Tuinbouw 50 arbeidsdagen 190,00 bruto Landbouw 25 arbeidsdagen 61,97 bruto Het waarborgfonds verstuurt automatisch aan de begunstigden een berekening van deze premie samen met een antwoordstrook. De brieven worden verstuurd naar het adres in het thuisland van de seizoenwerknemer. Het is daarom zeer belangrijk dat het waarborgfonds in het bezit is van het correcte adres. Dit kan maar als de werknemer in de gemeente waar hij zich in België heeft aangemeld zijn juiste adres in zijn thuisland heeft laten registreren! De begunstigde dient op de antwoordstrook zijn bankrekeningnummer aan te vullen en de strook nadien terug te sturen aan het waarborgfonds. Na ontvangst zal de betaling uitgevoerd worden door het waarborgfonds op de vermelde rekening. 9

11. HET RECHT OP EEN SYNDICALE PREMIE? Net als bij de eindejaarspremie is er een verschil in het bedrag al naar gelang het een tewerkstelling in de tuinbouw of in de landbouw betreft. Sector Tewerkstellingsvoorwaarde Syndicale premie Tuinbouw 50 arbeidsdagen 23,00 netto Landbouw 25 arbeidsdagen 25,00 netto Het waarborgfonds berekent standaard de syndicale premie voor alle gelegenheidswerknemers met het minimum aantal dagen seizoenarbeid. De berekening wordt in 2 exemplaren rechtstreeks verstuurd naar het adres van de rechthebbende. Net als bij de eindejaarspremie is het van belang dat het waarborgfonds over het correcte adres beschikt. Het is de arbeider zelf die beslist het aanvraagformulier (in 2 exemplaren) in te dienen bij het ACV. De uiteindelijke betaling gebeurt door het ACV op het rekeningnummer dat op het aanvraagformulier is ingevuld. 10

12. HET RECHT OP EEN GETROUWHEIDSPREMIE? De voorwaarde tot het bekomen van de getrouwheidspremie verschilt al naar gelang het een tewerkstelling in de tuinbouw of in de landbouw betreft. Het basisbedrag is hetzelfde. In beide gevallen loopt de referteperiode over één kalenderjaar (van 1 januari tot 31 december). De betaling gebeurt steeds het jaar nadien in juli door het Waarborg en Sociaal Fonds. De als uitzendkracht gepresteerde dagen seizoenarbeid worden niet meegerekend. Sector Tewerkstellingsvoorwaarde Getrouwheidspremie Tuinbouw Landbouw 30 arbeidsdagen 15 arbeidsdagen 0,50 bruto/ gewerkte dag 0,50 bruto/ gewerkte dag Het waarborgfonds verstuurt automatisch aan de begunstigden een berekening van deze premie samen met een antwoordstrook. De brieven worden verstuurd naar het adres in het thuisland van de seizoenwerknemer. Net als bij de eindejaarspremie is het van belang dat het waarborgfonds over het correcte adres beschikt. De begunstigde dient op de antwoordstrook zijn bankrekeningnummer aan te vullen en de strook nadien terug te sturen aan het waarborgfonds. Na ontvangst zal de betaling uitgevoerd worden door het waarborgfonds op de vermelde rekening. 11

13. DE FORFAITAIRE PREMIE KOOPKRACHT VANAF 2016 Het bedrag en de voorwaarden tot het bekomen van deze forfaitaire premie verschillen al naar gelang het een tewerkstelling in de tuinbouw of in de landbouw betreft. In beide gevallen loopt de referteperiode over één kalenderjaar (van 1 januari tot 31 december). Sector Tewerkstellingsvoorwaarde Forfaitaire jaarpremie Tuinbouw 50 arbeidsdagen 10,00 bruto Landbouw 25 arbeidsdagen 5,00 bruto De betaling gebeurt door de werkgever samen met de loonafrekening van de maand waarin de 50, respectievelijk 25 arbeidsdagen als gelegenheidswerknemer zijn bereikt. Ook interimkantoren zijn de premie verschuldigd indien voldaan wordt aan de tewerkstellingsvoorwaarden. 12

NOTA S 13

ONZE SECRETARIATEN, STEEDS TOT UW DIENST AALST LEUVEN Hopmarkt, 45 9300 AALST 053/73.45.38 Martelarenlaan, 8 3010 KESSEL-LO 016/21.94.60 ANTWERPEN LIMBURG Aalmoezenierstraat 14-16 2000 ANTWERPEN 03/222.70.70 Mgr. Broekxplein, 6 3500 HASSELT 011/29.09.52 BRUGGE MECHELEN Oude Burg, 17 8000 BRUGGE 050/44.41.61 Onder den Toren, 4A 2800 MECHELEN 015/71.85.50 BRUSSEL OOSTENDE Grisarstraat 44 1000 BRUSSEL 02/500.28.80 Dr. L. Colensstraat, 7 8400 OOSTENDE 059/55.25.57 GENT ROESELARE Poel, 7 9000 GENT 09/265.43.44 H. Horriestraat, 31 8800 ROESELARE 051/26.55.22 IEPER TURNHOUT St.-Jacobsstraat, 34 8900 IEPER 059/34.26.36 Korte Begijnenstraat, 20 2300 TURNHOUT 014/44.61.45 KORTRIJK WAAS & DENDER P. Kennedypark, 16D 8500 KORTRIJK 056/23.55.55 H.Heymanplein, 7 9100 ST.-NIKLAAS 03/765.23.50