#02 maart 2014 van eigen BODEM* SPECIAAL THEMA WADDENZEE DE TECHNISCH MANAGER ALS VAST BAKEN IN EEN DYNAMISCHE PROCES WIJ HEBBEN DE BAGGERWERKZAAMHEDEN AFGESTEMD OP DE PEILINGEN DE PIET HEIN IS NU TOEGESPITST OP HET EFFECTIEF BAGGEREN VAN ZAND EN SLIB DOOR GEBRUIK TE MAKEN VAN HET GETIJ IS DE SLEEPHOPPERZUIGER VEEL EFFICIËNTER * CREATING LAND FOR THE FUTURE
JELLE HIEMSTRA Technisch manager als middelpunt DE WADDENZEE SPREEKT AL EEUWEN TOT DE VERBEELDING VAN DE MENS. ALS ÉÉN VAN DE GROOTSTE EN MEEST BEKENDE NATUURGEBIEDEN VAN NEDERLAND EN VER DAARBUITEN IS DE WADDENZEE EEN WERKPLEK WAAR DE INZET VAN EEN NUCHTERE HARDWERKENDE FRIES PERFECT TOT ZIJN RECHT KOMT. JELLE HIEMSTRA IS DÉ AANGEWEZEN PERSOON IN DE ROL VAN TECHNISCH MANAGER. Werken in de kwetsbare Waddenzee is een grote uitdaging. Kort samengevat geeft Jelle aan wat de kaders zijn waarbinnen de werkzaamheden op de Waddenzee uitgevoerd dienen te worden. De natuurbeschermingswet (Nb-wet) die hier van kracht is zegt feitelijk dat je met de natuur mee moet baggeren. Dit vraagt om een zeer flexibele benadering van de steeds wisselende natuurlijke omstandigheden op het Wad en dan met name de geulen. Daarnaast is voorgeschreven waar je moet baggeren en waar de vrijgekomen specie gedeponeerd moet worden. Je begrijpt dat dit de nodige inspanningen vergt vanuit het projectteam om alles in goede banen te leiden. Jelle is in het team de spin op het Wad. INTEGRAAL PROJECT MANAGEMENT MODEL Als Technisch manager is hij het aanspreekpunt voor opdrachtgever Rijkswaterstaat voor de techniek, naar het zogenaamde Integraal Project Management (IPM) model. Tot zijn verantwoordelijkheden behoren onder andere: het ontwerp, de veiligheid en het risicomanagement. Jelle: dit is mijn eerste project bij de Vries & van de Wiel waar ik dus nog steeds met volle tevredenheid en plezier aan werk! PRESTATIECONTRACT Het onderhoudswerk op de Waddenzee wordt vormgegeven aan de hand van een prestatiecontract. Om alle gebruikers maximaal te faciliteren in hun wensen zorgt de Vries & van de Wiel 24 uur per dag en 7 dagen in de week dat de havens en geulen van de Waddenzee voldoen aan de gestelde breedte- en diepte-eisen in het contract. In de praktijk houdt het in dat doorlopend de aanslibbingssituatie bij de bekende knelpunten gemonitord dient te worden. Daarnaast vinden regelmatig periodieke peilingen plaats om te analyseren waar de onderhoudsbehoefte nodig is. DYNAMISCH PROCES Dit geeft de Vries & van de Wiel een overzicht van de hoeveelheid eigen materieel die tijdens de uitvoering wordt ingezet. Jelle: definitieve oplossingen voor de vaarwegen zijn vooralsnog zeer moeilijk te realiseren en vergen de inspraak van een zeer groot aantal belanghebbenden. Het is een voortdurend zeer dynamisch proces. Een uitdaging die je met de natuur aangaat en waarbij je constant zoekt naar een zo efficiënt mogelijke werkwijze met behoud van de natuurwaarden op deze prachtige Waddenzee. 2 de Vries & van de Wiel VAN EIGEN BODEM
MENS 3
Wij hebben de baggerwerkzaamheden volledig afgestemd op de peilingen. 4 de Vries & van de Wiel VAN EIGEN BODEM
SURVEY ALS VERIFICATIEMIDDEL PROCES DE VRIES & VAN DE WIEL MOET AANTONEN DAT DE BODEM VAN DE VAARGEUL IN DE WADDENZEE CONSTANT VOLDOENDE BREEDTE EN DIEPTE HEEFT. MAAR HOE DOE JE DAT MET EEN VOORTDUREND VERANDERENDE ZEEBODEM? Erosie- en sedimentatieprocessen in de Waddenzee worden door allerlei factoren beïnvloed, zoals getij, wind, golven en watertemperatuur. Vooral in de vaargeulen kan de situatie door erosie en aanzanding dagelijks veranderen. Hoge golven en sterke stromingen zorgen ervoor dat het sedimentatieproces sneller verloopt dan voorspeld. Met de daarbij behorende gevolgen: aan de grond lopen van schepen, klachten van de omgeving en een ontevreden opdrachtgever. Het project Onderhoudsbaggerwerk Waddenzee heeft als doel om permanent voldoende breedte en diepte van de vaargeulen te garanderen voor een veilige doorvaart van schepen. GROTE MATE VAN FLEXIBILITEIT Om aan de gestelde eisen te voldoen wordt van ons een grote mate van flexibiliteit verwacht. Immers zodra de diepgang onvoldoende dreigt te worden, moet de sleephopperzuiger Piet Hein of Zeeland komen baggeren. Dit vraagt om betrouwbare data en korte communicatielijnen. De data wordt met onze surveyboot verkregen. De peilschepen worden regelmatig gekalibreerd en zijn voorzien van een multibeam-systeem. Hiermee werken we met een snel en doelmatig systeem om een actueel inzicht te krijgen in de huidige ligging van de zeebodem. ANTICIPEREND WERKEN De communicatie tussen de surveyafdeling in Schagen, de peilboot en het uitvoeringsteam op locatie, die bepaalt waar dient te worden gepeild en gebaggerd, is strak georganiseerd. De peiling wordt aan boord verwerkt en draadloos verzonden naar de baggerschepen en kantoor. Daar worden de kaarten gemaakt en de hoeveelheden uitgerekend. Door de resultaten uit het verleden te vergelijken met de huidige bodem situatie en onze baggerwerkzaam heden daarop aan te passen, anticiperen wij op toekomstige aanzandingen. Dit leidt uiteindelijk tot een optimum tussen peil- en baggerinspanningen. Zo zorgen wij dat de scheepvaart op een veilige wijze de weg door de Waddenzee kan vervolgen. 5
VERBETERDE SLEEPHOPPERZUIGER BAGGERT DE WADDENZEE DE VRIES & VAN DE WIEL HEEFT IN 2008 DE PIET HEIN, DESTIJDS EEN ZELFZUIGENDE STEEKHOPPERZUIGER, AANGESCHAFT. SINDSDIEN HEBBEN VERSCHILLENDE VERBETERINGEN PLAATSGEVONDEN. DE PIET HEIN IS HIERMEE HET MEEST OPTIMALE SCHIP VOOR ONDERHOUDSBAGGERWERKEN OP DE WADDENZEE EN ANDERE RUIME BINNENWATEREN GEWORDEN. FOTO Dirk van der Zee MarineTraffic.com AANPASSINGEN Om meer beuninhoud te creëren heeft de Vries & van de Wiel het schip met 6 meter verlengd van 80 tot 86 meter. Het voorschip is voorzien van een baggerpompinstallatie van 800 pk met zuigbuis, sleepkop en bijbehorende bokken op het middenschip. In het achterschip is een jetpompinstallatie van 500 pk geplaatst, mede om het eigen beun te kunnen lossen. Daarnaast heeft het schip een tiental bodemafsluiters waardoor in korte tijd de volledige beuninhoud geklapt kan worden. In de eerste week van 2013 is de hoofdmotor vervangen door een nieuwe moderne elektronisch geregelde voortstuwingsmotor van 900 pk. Het schip is nu toegespitst op het effectief baggeren van zand en slib. MEETSYSTEMEN Met diverse systemen en programma s wordt continu de staat van vooral productie, precisie en onderhoud gemeten, vastgelegd en beoordeeld. Zo is het schip nu voorzien van een complex meetsysteem. Het systeem geeft de exacte massa en volume van de belading weer. Met een gecombineerde concentratie- en snelheidsmeter wordt een optimaal productieproces gegarandeerd. Momenteel worden de mogelijkheden bekeken om het rendement van de voortstuwing te verhogen zodat het brandstofverbruik wordt geminimaliseerd bij gelijkblijvende omstandigheden. Dit heeft ook een positief effect op de geluidsproductie voor de bemanning. Al deze maatregelen leiden er toe dat de Piet Hein de aankomende jaren vooruit loopt op de laatste eisen van opdrachtgevers en wetgevers. De Piet Hein wordt niet alleen ingezet op de Waddenzee maar is de afgelopen jaren ook gebruikt voor het IJsselmeer, met name in de Vaargeul Urk-Den Oever (VUD) en Vaargeul Amsterdam-Lemmer (VAL). 6 de Vries & van de Wiel VAN EIGEN BODEM
MATERIEEL PIET HEIN IN CIJFERS Lengte Breedte Diepgang leeg Diepgang geladen Laadvermogen Beuninhoud 85,94m 9,46m 0,98m 3,26m 1680 T 994m 3 De Piet Hein is nu toegespitst op het effectief baggeren van zand en slib. 7
MET DRIVE VERBETEREN WIJ CONTINU ONZE WERKPROCESSEN. 8 de Vries & van de Wiel VAN EIGEN BODEM
TECHNIEK HET ONDERHOUD OP DE WADDENZEE STEEDS EFFICIËNTER HET WERK OMVAT HET OP DIEPTE BRENGEN EN HOUDEN VAN DE IN DE WADDENZEE GELEGEN VAARROUTES EN HAVENS. HIERVOOR HEEFT RIJKSWATERSTAAT EEN AANTAL PRESTATIE-EISEN OPGESTELD, WAAR- BIJ DE BODEM PERMANENT LIGT TUSSEN EEN MINIMUM EN MAXI- MUM DIEPTE EN BREEDTE. TOTAAL GAAT HET OM NEGEN VAARGEU- LEN EN 27 HAVENS GELEGEN AAN DE WADDENZEE. Door de getijdestroming vindt een snelle aanslibbing plaats. Ook storm heeft een grote invloed op de te baggeren hoeveelheden. Jaarlijks halen we circa 2,8 miljoen kubieke meter baggerspecie uit de vaargeulen en circa 0,6 miljoen kubieke meter uit de havens. Het materiaal voeren we voornamelijk af naar aangegeven en vergunde verspreidingslocaties in de Waddenzee. Bijna 300.000 kubieke meter is herbruikbaar zand. DUURZAME TOEPASSINGEN Onze eigen Zandexploitatiemaatschappij verhandelt dit zand in Friesland en Noord-Holland. Als voorbeeld zijn onze eigen projecten: het bouwrijp maken van de Baanstee te Purmerend en de aanleg van het Waddenstrand op Texel. Beide zijn volledig opgehoogd met zand uit de Waddenzee. Dit zijn erg duurzame toepassingen geweest. Op dit werk zetten we eigen materieel in. Sleephopperzuigers Piet Hein en Zeeland maken vele uren op het project. Aangezien het project vijf jaar duurt, is het mogelijk om de productie van het materieel vergaand te optimaliseren. Het project DRIVE van ons moederbedrijf DEME-Group is met succes ingezet. Door gebruik te maken van het getij en door 24 uur per dag, 7 dagen in de week te werken kunnen de sleephopperzuigers veel efficiënter dienst doen. STAND-BY Af en toe kan er niet gewerkt worden. Bij een windkracht groter dan zeven Beaufort uit ongunstige richting liggen we als gevolg van te weinig diepgang of te hoge golfslag stil. In de winter komt het voor dat er teveel ijsgang optreedt. Wel zijn we stand-by om meteen weer aan de slag te gaan als dat mogelijk is. We kunnen ons niet veroorloven dat er verondiepingen ontstaan. 9
OVER DE VRIES & VAN DE WIEL Aannemingsmaatschappij de Vries & van de Wiel bv behoort met 175 medewerkers tot de grotere aannemingsbedrijven in Noord-Holland. Het hoofdkantoor is gevestigd in Schagen (Noord- Holland). Onder de groene vleugels van het Belgische DEC (DEME Environmental Contractors), onderdeel van de DEME-Group, is het bedrijf gegroeid op het gebied van bagger-, milieuen GWW-werken en als zandleverancier. Onze kernactiviteiten zijn: - baggeren en waterbodemsaneringen, - grond-, weg-, waterbouw en bodemsaneringen, - milieutechniek, - zandexploitatie. Van Eigen Bodem is een uitgave van de Vries & van de Wiel en wordt periodiek uitgebracht. de Vries & van de Wiel Harmenkaag 9 1741 LA Schagen The Netherlands T +31 224 211 211 F +31 224 211 299 info@vw-deme.nl www.devriesvdwiel.nl Redactieteam F. Doodeman, W. Koning, E. Witte, S. Plate Concept en vormgeving www.conquest.nl Member of the DEME-Group DEME: creating land for the future Fotografie J. Hiemstra, M. Dekker, A. van Heulen, D. van der Zee