Opbouw van de opleiding tot MBSR en MBCT trainer

Opbouw van de opleiding tot MBSR en MBCT trainer Het toepassen van MBCT of MBSR als trainer of therapeut leert men niet in 8 weken. Het vraagt een grondige voorbereiding en een gestructureerde opleiding. We bieden training en opleiding aan voor hulpverleners in 1 tot 3 jaar, afhankelijk van uw ervaring en of u de basisopleiding of de volledige opleiding tot mindfulness trainer wil volgen. Dit document bevat de voorwaarden zoals internationale standaarden het voorschrijven. Deze zijn recent aangepast geweest, waardoor ook enkele kleine wijzigingen zijn opgetreden in onze opleiding. Deze voorwaarden zijn dus geldig onder voorbehoud van wijzigingen in internationale criteria. Voor een update van het volledig opleidingstraject, neem een kijkje in het document Brochure trainersopleiding : op de site via AANBOD > I AM voor trainersopleiding > Opleiding tot mindfulness trainer. INHOUDSTABEL Overzicht... 2 Opleiders... 3 Basisopleiding... 5 Fase 1: 8 weken MBCT-MBSR... 5 Fase 2: Meditatieve verdieping... 5 Fase 3: 8 weken vanuit het hulpverlenersperspectief... 6 Opleidingsdag: trainersvaardigheden MBCT-MBSR... 7 Group-process in mindfulness-based teaching (2days)... 7 Attest van basisopleiding... 8 Volledige opleiding tot trainer (Type A)... 9 Fase 2: Meditatieve verdieping... 9 Fase 4: 8 opleidingsdagen... 9 Workshop Update MBCT & Depression... 10 Supervisies... 10 Optioneel: intervisies... 11 Certificaat mindfulness trainer (type A)... 12 Financiële voordelen... 13 1

OVERZICHT BASISOPLEIDING FASE 1: 8 weken MBSR of MBCT training VOLLEDIGE OPLEIDING (TYPE A) FASE 1: 8 weken MBSR of MBCT training FASE 2 : Meditatieve verdieping 3 meditatiedagen 5 retraitedagen *Verplicht: - Meditatiedagen Hartmeditatie, Inzicht & Mededogen en Jezelf accepteren FASE 3: 8 weken vanuit het hulpverlenersperspectief Opleidingsdag trainersvaardigheden MBCT-MBSR Group Process in mindfulnessbased teaching (2-daagse) 1 supervisie Indienen werkmap fase 3 aanvraagformulier FASE 2 : Meditatieve verdieping 3 meditatiedagen 9 retraitedagen of 4 meditatiedagen 8 retraitedagen *Verplicht: - Meditatiedagen Hartmeditatie, Inzicht & Mededogen en Jezelf accepteren - Studieretraite Feldman & Peacock FASE 3: 8 weken vanuit het hulpverlenersperspectief Opleidingsdag trainersvaardigheden MBCT-MBSR Group Process in mindfulnessbased teaching (2-daagse) 1 supervisie FASE 4 : 8 opleidingsdagen 2 ATTEST BASISOPLEIDING Workshop MBCT & Depression (2-daagse) 2 supervisies Indienen werkmap fase 3 werkmap fase 4 aanvraagformulier CERTIFICAAT MINDFULNESS TRAINER (TYPE A)

Docenten verbonden aan de opleiding David Dewulf is arts, oprichter en bezieler van I AM en auteur van 15 boeken over mindfulness o.a. Mindful werken, Heartful leven en Mindfulness voor jongeren: stappenplan voor hulpverleners. Hij volgde opleidingen over de hele wereld en legde zich toe op Mindfulness, Tao, Life Coaching en Mind/Body Medicine. Hij werkt samen met de universiteiten van Gent en Leuven omtrent wetenschappelijk onderzoek. David is supervisor van de gehele opleiding en geeft fase 3 en fase 4. Hannelore Helmich is klinisch psychologe en heeft een zelfstandige praktijk te Gent. Ze heeft zich gespecialiseerd in MBCT, heartfulness trainingen en mindful zwangerschap, zowel voor individueel als in groep. Reeds op jonge leeftijd heeft ze zich in meditatie verdiept en heeft hierin ervaring opgedaan in Engeland, India, Frankrijk e.a. Hannelore geeft fase 4 en fungeert als supervisor. Inge Thijs is mind-body psychotherapeute en coach gespecialiseerd in traumaverwerking, stress gerelateerde ziekte en burn-out en leven met hoog gevoeligheid. Inge studeerde organisatiepsychologie en verzamelde ervaring als trainer en coach in de internationale bedrijfswereld. Binnen de opleiding, is Inge docent in fase 3 en 4 en supervisor. 3 Marina Vandecruys is psychologe, docente en creatief therapeute. Ze heeft een jarenlange ervaring in de begeleiding van adolescenten en volwassenen, zowel in individuele als in groepssetting. Marina is supervisor binnen de opleiding van I AM. Mark Williams is Professor en hoofdonderzoeker in de Klinische Psychologie aan de Universiteit van Oxford, departement Psychiatrie en is samen met John Teasdale en Zindel Segal een van de grondleggers van MBCT ter preventie van herval van depressie. Hij geeft de 2-daagse update MBCT & Depression. Vanaf 2016 zal Melanie Fennel en Willem Kuycken hem vervangen omdat hij op pensioen gaat.

Trish Bartley geeft les in het Mindfulness, onderzoeks- en praktijkcentrum aan de Universiteit van Bangor (UK) en is gespecialiseerd in Mindfulness-Based Cognitive Therapy for Cancer (Bartley, 2012). Ze heeft meer dan 25 jaar ervaring in het begeleiden van groepen. Trish geeft de 2-daagse Group-process in mindfulnessbased teaching and inquiry. Melanie Fennel is een van de pioneers en mede-oprichtster van the Oxford Cognitive Therapy Centre (samen met Prof. M. Williams) en is gespecialiseerd in depressie en een laag zelfbeeld. In 2002, werd ze genomineerd als meest invloedrijke vrouwelijke UK cogntitieve therapeut door de British Association of Behavioural and Cognitive Psychotherapies. Ze zal Mark Williams opvolgen in de twee-daagse Update MBCT & Depression vanaf 2017. Willem Kuyken is Professor klinische psychologie en onderzoeker aan de Universiteit van Oxford en directeur van het Oxford Centrum van Mindfulness en is gespecialiseerd in stemmingswisselingen. Willem zal Mark Williams opvolgen in de 2-daagse Update MBCT & Depression vanaf 2016. Christina Feldman is oprichtster van het Gaia Huis in Devon, geeft les op Insight Meditation Society in Massachusetts en is auteur van een aantal boeken over Mindfulness en compassie. Ze geeft samen met John Peacock de 5-daagse retraite: Dharma exploration & Vipassana. 4 John Peacock geeft les in MBCT op de Universiteit van Oxford en in het Gaia Huis en is auteurvan The Tibetan Way of Life, Death and Rebirth as a Complete Introduction to Buddhist psychology for MBCT practioners. Hij begeleidt samen met Christina Feldman de 5-daagse retraite: Dharma exploration & Vipassana.

BASISOPLEIDING FASE 1 8 weken training Iedereen start steeds met het volgen van een 8 weken MBSR of MBCT training. Deze persoonlijke ervaring is essentieel om deelnemers vanuit een innerlijk perspectief te kunnen bijstaan in hun uniek proces. In totaal is er 22 uur groepstraining plus 40 uur huiswerk. In deze 8 weken leert men het proces van inzichtmeditatie op zichzelf toe te passen en men leert de 3 subtiele gewoontes van de geest kennen. Men leert omgaan met gedachten, emoties, opinies en lichamelijke sensaties volgens de principes van aandachttraining en bewustwording. Inhoud 8 weken o.a.: Opbouw van inzichtmeditaties, de structuur van de ervaring, bodyscan en yoga, cognitief gewaarzijn, communicatie en grenzen, preventie en gezondheidsplan. Men kan de 8 weken in Vlaanderen of Nederland volgen. I AM biedt een geïntegreerde MBSR-MBCT training aan, incl.: het Mindfulness werkboek van Dr. Dewulf syllabus & meditatie-cd s deelname aan een gratis mindfulness meditatiedag Kijk hier voor een 8 weken training in jouw buurt.. FASE 2 meditatieve verdieping Zoals internationale standaarden het voorschrijven, is intense meditatie training noodzakelijk voor kandidaat trainers. Fase 2 omvat retraite dagen en meditatie dagen. Voor de basisopleiding, dien je minimum 8 dagen gevolgd te hebben (meer is steeds welkom) waaronder 3 verplichte meditatie-dagen Inzicht & Mededogen Jezelf Accepteren Hartmeditatie* * Wanneer men reeds een heartfulness training heeft gevolgd, dan is het volgen van de meditatiedag Gelijkmoedigheid, geluk en rust in jezelf van Paul van Hooydonck verplicht. 5 retraitedagen in de traditie van inzicht meditatie (mindfulness, Vipassana of Zen).Retraites in het kader van meditatieve verdieping die men vroeger volgde, kunnen ook geldig zijn nadat we de inhoud van deze dagen kennen. 5 Sterk aanbevolen: Gelijkmoedigheid, geluk en rust in jezelf met Paul van Hooydonck (meditatiedag) Retraite met Christina Feldman & John Peacock. Hou er rekening mee dat deze retraite verplicht te volgen is indien u de volledige opleiding volgt en dus het certificaat wenst te behalen. Klik hier voor meditatiedagen & hier voor de retraite Feldman & Peacock.

FASE 3 8 weken mindfulness vanuit het hulpverlenersperspectief De 8 weken MBCT-MBSR training wordt herhaald maar ditmaal vanuit het perspectief van de trainer. De training bestaat uit: 22 uur basistraining als verdieping vanuit perspectief als hulpverlener 4 uur onderlinge bespreking van de exploratietaken voor elke sessie 12 uur intense training in een kleine groep met trainer na elke sessie inhoud en structuur van de les specifieke processen die opkomen bij de deelnemers metaview en theoretische achtergronden bespreking van een zelfgekozen artikel/onderzoek over mindfulness of een toepassingsgebied ervan Wekelijkse leesopdrachten en exploratietaken Geschreven gewaarzijns-oefeningen, huiswerkverslagen en dagelijkse meditatiebeoefening van de 8 weken Verdieping in 4 modules via zelfstudie*: module boeddhistische psychologie module mindfulness en angst module psycho-educatie module cognitieve psychologie door deelname aan studiedag cognitieve psychologie 1 supervisie sessie: evaluatief gesprek in groepjes van 2-3 personen met ervaren trainer waarin je een aantal oefeningen naar voren brengt en er een beeld wordt geschetst waar je staat als trainer (zie verder uitleg) 6 *Er is vrijstelling mogelijk voor module psycho-educatie en studiedag cognitieve psychologie voor klinisch psychologen module psycho-educatie voor artsen en psychiatrisch verpleegkundigen die min.1 jaar werkervaring hebben module cognitieve psychologie voor therapeuten die min. 20u theorie hebben gekregen over cognitieve therapie -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Deelnamecriteria: Men kan deelnemen aan fase 3 als men een MBCT of MBSR 8-weken gevolgd heeft en voor aanvang van fase 3 zich aangemeld heeft voor 1 meditatiedag OF reeds een Vipassana retraite heeft gevolgd. Fase 2 en fase 3 kunnen door elkaar gevolgd worden; m.a.w. fase 2 hoeft nog niet volledig te zijn afgewerkt om deel te kunnen nemen aan fase 3. Klik hier om je in te schrijven.

Opleidingsdag: trainersvaardigheden MBCT-MBSR Deze opleidingsdag biedt een overzicht van de 8 weken MBSR & MBCT training zoals die bij I AM gegeven wordt en richt zich op een aantal basisvaardigheden die zullen worden ingeoefend. We bespreken het overzicht van het 8 weken programma, de interactie tussen de lessen en de waarde van compassie en zelfcompassie in een mindfulnesstraining. We denken samen na over vraagstukken die voorkomen uit de praktijksituaties van de eigen werksituatie als mindfulness trainer en bespreken specifieke vragen, moeilijkheden en barrières die voorkomen tijdens een mindfulness training. De basismeditaties, visualisaties en inquiry worden tijdens deze dag ook ingeoefend. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Deelnamecriteria: Men kan deelnemen als men fase 3 of 4 gevolgd of aangevat heeft. Klik hier om je in te schrijven. 2-daagse: Group process in mindfulness-based teaching Deze module wordt in het Engels begeleid door Trish Bartley. Wel kan er geoefend worden in het Nederlands. 7 Deze tweedaagse is voor mindfulness trainers die meer willen weten over hoe een rijk groepsproces te ondersteunen tijdens een mindfulness training. We leren hoe we alle aspecten van een mindfulness training op het groepsproces kunnen toepassen, incl. het oriëntatie en evaluatie proces, begeleide oefeningen en inquiries en groepsdiscussies faciliteren. We leren daarbij ok hoe we aanwezig en waakzaam kunnen zijn voor de drie dimensies van de groep: onszelf als trainer, de individuele deelnemer en de groep als geheel. We zullen de verschillende fases van een groep doorlopen met name de vorming, het verloop en het einde van de groep en hoe we als groepsleiders het beste het leerproces van de deelnemers kunnen ondersteunen. Andere leer objectieven: Manieren vinden om beter om te gaan met de veel voorkomende uitdagingen in groepen zoals een dominerende deelnemer, een aanhoudende laatkomer, iemand die sceptisch is, een deelnemer die weinig zegt, etc. De verschillende methodes exploreren die gelinkt zijn aan het lesgeven van verschillende groepsgroottes. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Deelnamecriteria: Men kan deelnemen aan deze dag als men een MBCT of een MBSR 8- weken gevolgd heeft en voor aanvang zich aangemeld heeft voor 1 meditatiedag. Het eerder volgen van een vipassana retraite is ook voldoende. Deze tweedaagse is ook verplicht voor het behalen van het certificaat voor de volledige opleiding. Klik hier om je in te schrijven.

Attest van basisopleiding Om het attest van de basisopleiding te behalen is het noodzakelijk dat u het aanvraagformulier (u ontvangt dit bij de start van fase 3 of u kan dit op onze site terugvinden) - met daarin vermeld de data van supervisie, begeleider en wat u heeft gevolgd - en uw werkmap digitaal stuurt naar contact@aandacht.be. Vanaf heden kunnen werkmappen enkel digitaal opgestuurd worden. Wat moet er ingediend worden in de werkmap? Huiswerkverslagen en gewaarzijns-oefeningen van de 8 weken training vanuit het standpunt van deelnemer. Exploratietaken vanuit het standpunt van trainer (die gemaakt werden ter voorbereiding en verduidelijkt werden door de besprekingen met collega-trainers in fase 3) Bespreking van het artikel of boek naar keuze (dat mondeling werd gepresenteerd tijdens fase 3) Verdieping van de 4 modules o module boeddhistische psychologie o module mindfulness en angst o module psycho-educatie o module cognitieve psychologie door deelname aan studiedag cognitieve psychologie en werkdocument Persoonlijk reflectieverslag (in apart document): o beschrijving van persoonlijk evolutieproces vanuit het standpunt van trainer en deelnemer o Verslag van de supervisie sessie 8

VOLLEDIGE OPLEIDING TOT TRAINER TYPE A Om het certificaat van mindfulness trainer te behalen dient u alles te volgen en in te dienen wat nodig is voor het attest van de basisopleiding retraite van Christina Feldman & John Peacock fase 4 en de bijhorende werkmap workshop MBCT & Depression 2 supervisies zie overzicht op p. 2. FASE 2 meditatieve verdieping Voor de volledige opleiding dien je in totaal 12 meditatie-dagen gevolgd te hebben: 3 meditatie-dagen 9 dagen retraite of 4 meditatie-dagen 8 dagen retraite waaronder verplicht De 3 verplichte meditatiedagen (zoals bij de basisopleiding) Retraite met Christina Feldman & John Peacock verplicht (telt mee voor 5 retraite dagen). De dagen die je tijdens de basisopleiding hebt gevolgd, tellen mee. FASE 4 8 opleidingsdagen Klik hier voor meditatiedagen & hier voor de retraite Feldman & Peacock. Dit vervolledigt de basisopleiding en vormt de kern van de opleiding. Het 8-weken curriculum wordt grondig ingeoefend. Er wordt gewerkt met casussen en rollenspel. Er is ruimte voor emotionele processen, meditatie, de praktijk van het begeleiden met theoretische reflecties en een uitgebreide bespreking van de 84 vragen van de checklist voor trainers. Er is ook 1 supervisie inbegrepen. Enkele onderwerpen van de deze 8 dagen: De structuur en opbouw van een emotionele en mentale ervaringen en interventies. Belichaamde communicatie 4 niveau s van inquiry en het gebruik van taal en beelden in Mindfulness, valkuilen. De kunst van het benoemen en valkuilen. Omgaan met mentale patronen en de gevoelstoon. Omgaan met vermoeidheid & mentale agitatie Acceptatie als vaardigheid & beperkingen Core process psychotherapie en groepsproces 9 Doelstellingen Je leert een evidence-based integratie van MBSR met MBCT. De krijgt inzicht in de relatie met compassie en Mind/body Medicine interventies Je staat stil bij onderliggende Dharma reflecties Je krijgt een overzicht van de relatie tussen de verschillende lessen. Je krijgt inzicht in de opbouw van inquiry zoals ze evolueert doorheen de training. Je leert de waarde van humor & lightheartedness kennen, ook bij intense momenten. Je krijgt een reeks van praktische tips om om te gaan met de meest uiteenlopende situaties -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Deelnamecriteria: Je kan deze training alleen starten als je een 8 weken volgde en op zijn minst vijf meditatiedagen hebt afgewerkt van fase 2. Klik hier om je in te schrijven.

Workshop Update MBCT & Depression met Mark Williams, Melanie Fennel of Willem Kuycken Dit is een 2-daagse MBCT specialisatietraining in het Engels met internationale docent Prof. Mark Williams (Engelstalig). Vanaf 2015 zal een andere internationaal gerenommeerde mindfulness trainer die verbonden is aan Oxford University het overnemen. O.a. deze onderwerpen worden besproken: Overzicht van het MBCT curriculum en onderliggende rationale Overzicht van meest recent wetenschappelijk onderzoek (en de klinische implicaties) omtrent MBSR en MBCT Potentiële gevaren en contra-indicaties Valkuilen bij het lesgeven Hoe balans vinden tussen het motiveren van een deelnemer en lesgeven op het nietstrevende en accepterende manier Opportuniteit om ervaringen van andere mindfulness trainers te horen Klik hier om je in te schrijven. 3 supervisies (fase 3 & fase 4) 10 Een supervisie is een gesprek van een uur tot 1.5u in groepjes van 2-3 personen met een evaluatief karakter waarin er een beeld wordt geschetst waar je staat als trainer. Je bereidt dit gesprek grondig voor op basis van een opdracht die je zal ontvangen. Je bezorgt je schriftelijke voorbereiding aan je supervisor voor de datum van het gesprek, zodat je supervisor dit ook kan voorbereiden. De supervisiegesprekken worden begeleid door Hannelore Helmich (regio: Gent), Inge Thijs (regio: Mechelen) en Marina Vandecruys (regio: Heusden-Zolder). Je neem zelf contact op door een mailtje te sturen naar: contact@aandacht.be met daarin vermeld wanneer je fase 3 of fase 4 volgde en bij wie je graag supervisie zou volgen.

Optioneel: intervisie Een Intervisie is een groepsontmoeting tussen collega s mindfulnesstrainers. Je brengt een casus naar voor, een inquiry uit een training waar je vragen bij hebt. Als deelnemer draag je bij aan het overleg en breng je ideeën aan, eventueel vanuit eigen ervaring. Het is wenselijk dat je de intervisie voorbereidt en dat je tijdens de sessie nota neemt. De casus en de bespreking ervan kan je immers opnemen in je werkmap. IAM organiseert regelmatig intervisiemomenten, maar elkeen dat dit organiseren op eigen initiatief met collega trainers in opleiding. Als je het ons laat weten, dan zetten we het ook online. Kijk hier wanneer een volgende intervisie wordt georganiseerd. Indien u geen intervisie online ziet staan en u graag een intervisie wil organiseren met collega trainers, kan u ons hiervan op de hoogte brengen via contact@aandacht.be zodanig dat we deze online kunnen plaatsen en er andere geïnteresseerden kunnen deelnemen. Opmerking: Tijdens de namiddag van de dag Overzicht MBCT-MBSR en basisvaardigheden wordt ook aandacht besteed aan concrete cases. 11

Certificaat van mindfulness trainer type A Om het certificaat van mindfulness trainer type A te behalen is het noodzakelijk dat u het aanvraagformulier (u ontvangt dit bij de start van fase 3 en 4) - met daarin vermeld data van supervisie en begeleider en wat u heeft gevolgd - en uw werkmap van fase 3 zie hierboven (tenzij u uw basisattest al heeft behaald) en fase 4 digitaal stuurt naar contact@aandacht.be. Vanaf heden kunnen werkmappen enkel digitaal opgestuurd worden. Wat moet er ingediend worden in de werkmap van fase 4 (digitaal)? 8 Lesvoorbereidingen 12 kalenders Exploratietaken vanuit het standpunt van de trainer. Reflectieverslag (in apart document): o programma per zitting, verloop van de zitting, reacties van deelnemers en eigen ervaringen. o per zitting 1 á 2 interacties waarin je vaardigheid in inquiry zichtbaar wordt (nb. de inquiries uitgeschreven) o per zitting 1 á 2 interacties of gebeurtenissen waarin leermomenten in je trainersproces zichtbaar worden. o procesbeschrijving van eigen leerervaringen gedurende de gehele training o procesbeschrijving van één deelnemer gedurende de training o ca. 12 A4. Reflectieverslag van supervisie (en intervisie) sessies (in apart document). 12 Opmerking: dit certificaat staat in voor categorie 1 binnen de erkenning in Nederland door de beroepsvereniging. Het certificaat van mindfulnesstainer wordt erkend door de vereniging voor mindfulness trainers in België: Moment genaamd.

FINANCIËLE VOORDELEN I AM is een erkend opleidingsinstituut door de Vlaamse overheid. Daarom kan men een subsidie krijgen via de KMO-portefeuille of via opleidingscheques in het kader van de loopbaanbegeleiding. Voor de 8 weken training verleent CM-midden Vlaanderen een tussenkomst en gelden er via I AM speciale voorwaarden voor studenten, koppels en herhalers. Kijk hier voor alle details omtrent deze financiële voordelen. Voor alle fases van de opleiding kan men in Vlaanderen betalen met KMO-portefeuille. We kunnen opleidingscheques aanvaarden in het kader van loopbaanbegeleiding indien het volgen van een mindfulness opleiding deel uitmaakt van jouw persoonlijk ontwikkelingsplan. Je krijgt hiervan een attest van de erkende loopbaancentra dat je ons bezorgt bij je inschrijving. Opleidingscheques in het kader van betaald educatief verlof kunnen we momenteel nog niet aanvaarden bij I AM. 13 CM Midden-Vlaanderen verleent een tussenkomst aan leden die een Mindfulness 8-weken-training volgen om herval in depressie tegen te gaan