Registratienummer BOW/ 2016.405 RIS295007 Voorstel van het college inzake het Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2017-2020 'Ruimte voor de spelende mens' In het Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2017-2020 Ruimte voor de spelende mens (bijgevoegd in bijlage I), kortweg Meerjarenbeleidsplan, wordt voor de komende vier jaar de uitwerking van het gemeentelijke beleid zoals vastgelegd in het Beleidskader Kunst en Cultuur 2017-2020 (rv 51/2015) vastgelegd. Financieel kader Programma Cultuur Beleidskader Kunst en Cultuur 2017-2020 (rv51/2015) (inclusief 18.333 voor de verhoging in verband met gemeentelijke cultuurprijzen voor de Jan Campert Stichting en de Johan Wagenaarstichting) Vrijgemaakte middelen in begroting 2017-2020 t.b.v. afhechting Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2017-2020 Totaal beschikbaar voor Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2017-2020 Ruimte voor de spelende mens 51,718 mln.* RV 25 juni 2015, rv 51/2015 en Collegebesluit van 13 oktober 2015, RIS 287223 over verhoging gemeentelijke prijzen 250.000 51.968.330 * In het Beleidskader Kunst en Cultuur 2017-2020 is 450.000 afgezonderd waarmee scholen activiteiten voor cultuuronderwijs kunnen inkopen. Procedure De Haagse gemeenteraad heeft op donderdag 25 juni 2015 het Beleidskader Kunst en Cultuur 2017-2020 inclusief het financiële kader van 51,7 miljoen vastgesteld. Het Beleidskader Kunst en Cultuur 2017-2020 geeft het cultuurbeleid van de gemeente Den Haag op hoofdlijnen weer en omvat de doelen die de gemeente met het beleid nastreeft. Hiernaast zijn in het Beleidskader richtlijnen opgenomen die de indieners van plannen als leidraad konden gebruiken bij het opstellen van hun beleidsplan. De in het Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2013-2016 opgenomen instellingen zijn evenals instellingen met ambities om toe te treden tot het Meerjarenbeleidsplan uitgenodigd hun plannen en ambities in te dienen bij de gemeente. Culturele instellingen zijn in de gelegenheid gesteld om tot uiterlijk 1 december 2015 een beleidsplan in te dienen voor de periode 2017-2020. Er zijn 95 beleidsplannen ingediend. Gemeente Den Haag Postbus 12600 T 14070 Spui 70 2500 DJ Den Haag www.denhaag.nl Den Haag
Advies Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2017-2020 Bouwen aan Kunst en Cultuur De gemeente heeft op 30 juni 2015 een onafhankelijke Adviescommissie benoemd onder voorzitterschap van Kees Weeda met de taak het college te adviseren over het cultuurbeleid van de gemeente Den Haag voor de periode 2017 tot en met 2020. Naast de voorzitter zijn zeven andere adviescommissieleden benoemd die samen de kernadviescommissie vormden. Om de sectorale deskundigheid en tegelijk de adviesstructuur rond het Meerjarenbeleidsplan volledig te maken en te verstevigen, is rond de kerncommissie van acht adviseurs in november 2015 in eerste instantie een kring van in totaal dertien adviseurs uit de diverse disciplines door het college benoemd. In januari 2016 is een extra adviseur door het college benoemd, waarmee het totaal op een kring van veertien adviseurs kwam. Het secretariaat van de Adviescommissie werd gevoerd door medewerkers van de afdeling Cultuurbeleid van de gemeente Den Haag, bijgestaan door externe adviesschrijvers. De Adviescommissie heeft haar advies gebaseerd op de beleidsplannen voor de periode 2017-2020 die door culturele instellingen zijn ingediend, op basis van een evaluatie van de activiteiten van diezelfde instellingen in de voorgaande periode, alsmede op basis van eigen of gedeelde waarnemingen en ervaringen. Het Beleidskader Kunst en Cultuur 2017-2020 vormde hierbij het inhoudelijke toetsingskader. De Adviescommissie Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2017-2020 heeft op 29 april 2016 haar advies Bouwen aan kunst en cultuur uitgebracht binnen het gestelde financiële kader. Concept-Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2017-2020 Ruimte voor de spelende mens Op basis van het advies van de Adviescommissie heeft het college op 28 juni 2016 het concept- Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2017-2020 Ruimte voor de spelende mens (hierna concept- Meerjarenbeleidsplan) vastgesteld. In de meeste gevallen heeft het college het advies van de Adviescommissie Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2017-2020 overgenomen. Waar het college is afgeweken, is dit steeds gemotiveerd. Zienswijze Instellingen konden tot en met 22 juli 2016 schriftelijk hun zienswijze op het concept-meerjarenbeleidsplan kenbaar maken. In totaal zijn 49 zienswijzen ontvangen van instellingen. Daarnaast zijn 2 zienswijzen door instellingen gezamenlijk ingediend. Deze zienswijzen zijn, voorzien van een reactie van het college opgenomen in het Zienswijzenrapport (bijlage II). Daar waar de zienswijzen daartoe aanleiding gaven, zijn in dit Meerjarenbeleidsplan aanpassingen gedaan die ook worden vermeld in de reacties op de individuele zienswijzen. Ook zijn de adviezen van de Raad voor Cultuur over aanvragen van Haagse instellingen voor de Basis Infrastructuur en de adviezen over aanvragen van Haagse instellingen bij het Fonds Podiumkunsten, het Fonds voor Cultuurparticipatie en het Nederlands Letterenfonds in de voorliggende versie van het Meerjarenbeleidsplan verwerkt. Aangepaste plannen en aanvullende adviezen Naar aanleiding van het concept-meerjarenbeleidsplan heeft het college een gewijzigd, dan wel nieuw plan gevraagd aan Art-S-Cool, Crossing Border, De Nieuwe Regentes, Haags Pop Centrum, Paard van Troje, het Haags Kinderatelier, de Jan Campert-Stichting, LhGWR, Rabarber en het Zuiderparktheater. Het college heeft de Adviescommissie Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2017-2020 gevraagd om een aanvullend advies te geven over de plannen van Crossing Border, De Nieuwe Regentes, het Haags Pop Centrum en Paard van Troje. Deze aanvullende adviezen zijn als zodanig herkenbaar opgenomen in de voorliggende versie van het Meerjarenbeleidsplan. 2/7
Naar aanleiding van de bijgestelde en nieuwe plannen en de aanvullende adviezen zijn de reacties en besluiten bij de betreffende instellingen geactualiseerd. Beëindigings- en kortingsbesluiten Instellingen waarvan de huidige meerjarige cultuursubsidie volgens het concept-besluit zou worden beëindigd (Toneelgroep De Appel, stichting Indian Film Festival en Stichting The English Theatre) of worden gekort (Rabarber, Heden, Crossing Border, Den Haag onder de Hemel en het Popdistrict), hebben op 28 juni 2016 een beëindigings- dan wel kortingsbesluit toegestuurd gekregen. Drie instellingen hebben hiertegen bezwaar gemaakt (De Appel, Heden, STET). De behandeling van de bezwaarschriften is overgedragen aan de Adviescommissie Bezwaarschriften van de gemeente Den Haag. De bezwaarprocedures volgen een separaat traject parallel aan de besluitvormingsprocedure van dit Meerjarenbeleidsplan. Naar de mening van het college voldoet de gemeente voor deze instellingen aan de redelijke termijn voor het afbouwen of stopzetten van een langlopende subsidierelatie volgens artikel 4:51, lid 1 van de Algemene wet bestuursrecht. Afwijkingen ten opzichte van het advies Het college volgt in het voorliggende Meerjarenbeleidsplan grotendeels het Advies Bouwen aan Kunst en Cultuur en wijkt hiervan deels naar aanleiding van de zienswijzen, op basis van het aanvullend advies of op basis van de gevraagde aanvulling op plannen van de instellingen op een aantal punten gemotiveerd af. Hieronder volgt een opsomming van de punten waarop wordt afgeweken van het Advies: Inhoudelijk: - Dakota: in afwijking van het advies kennen wij Dakota een extra subsidie van 38.000 toe voor de exploitatie van de spiegelzalen en de receptiefunctie van Zuid57. We hebben kennis genomen van de zienswijze van Dakota en zijn met Dakota van mening dat de verhuur van de spiegelzalen een bijdrage levert aan het behalen van de doelstellingen van theater Dakota en de locatie Zuid57. Dakota kan hiermee culturele ondernemers ruimte bieden die zich actief inzetten om doelgroepen uit het stadsdeel Escamp te betrekken als cursist en/of toeschouwer die niet vanuit zichzelf in aanraking komen met kunst en cultuur en/of afkomstig zijn uit de verschillende culturen die het stadsdeel rijk is. - Den Haag onder de Hemel: in haar zienswijze op het concept-meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2017-2020 gaf de stichting Den Haag onder de Hemel aan dat het subsidiebedrag van 130.750 ontoereikend is voor de jaarlijkse tentoonstelling van museaal niveau op het Lange Voorhout en dat zij de conclusie moet trekken dat de gemeente deze niet wenst te continueren. Het college onderschrijft de conclusie van de stichting Den Haag onder de Hemel dat het beschikbare bedrag geen financiële basis biedt voor voortzetting van dit evenement. Het college heeft grote waardering voor de wijze waarop Den Haag onder de Hemel op het Lange Voorhout heeft bijgedragen aan de profilering van Den Haag met beeldhouwkunst in de openbare ruimte. Wij zullen met de relevante partijen op dit gebied in gesprek gaan over de wijze waarop deze positionering versterkt kan worden nu een einde komt aan de jaarlijkse beeldenexpositie op het Lange Voorhout. 3/7
- DiamantTheater: in het concept-besluit is opgenomen dat wij in overleg zouden treden met het DiamantTheater over versteviging van de basisorganisatie. Inmiddels heeft dit overleg plaatsgevonden en heeft het DiamantTheater een voorstel gedaan voor versteviging van de basisorganisatie, van 0,85 naar 1,5 fte. Hiermee kan DiamantTheater het aantal uren van de directie, voor programmering, Marketing & Communicatie en productie iets uitbreiden. DiamantTheater vraagt een extra financiële bijdrage van 34.300 voor deze versteviging van de organisatie. Het college komt hieraan tegemoet met een extra subsidie van 29.200. - Escher in het Paleis: de Adviescommissie adviseert om de stichting Escher in het Paleis af te bouwen en net als GEM en Fotomuseum volwaardig onder te brengen bij het Gemeentemuseum Den Haag. Het college volgt dit advies niet. Deze afweging is niet aan het college, maar aan de betrokken organisatie zelf. Daarnaast adviseert de Adviescommissie op basis van de aanvraag van Escher in het Paleis de aanvraag deels te honoreren, met een subsidie voor de huur en het onderhoud van het gebouw van 246.830. Het college heeft de ambitie om aan en rond het Lange Voorhout een internationaal aansprekend Museumkwartier te realiseren waar een uitgebreider Eschermuseum in het ambassadepand een belangrijke pijler van is. De ontwikkelingen rond het Museumkwartier en de Ambassade zijn nog niet uitgekristalliseerd en het Eschermuseum heeft aangegeven dat in de meerjarenbegroting van haar ingediende beleidsplan geen rekening is gehouden met een eventuele verhuizing. Mede in het licht van deze ontwikkelingen volgt het college het advies niet en continueert het college de huidige subsidie. - Festival Classique: de Adviescommissie adviseert om deze aanvraag niet te honoreren. Zij acht het beleidsplan in artistiek opzicht niet goed gemotiveerd, onvoldoende concreet uitgewerkt en niet getuigen van voldoende oorspronkelijkheid en zeggingskracht om Festival Classique op grond van inhoudelijke kwaliteit een bijzondere meerwaarde voor het Haagse klassieke muziekleven toe te kennen. Het college echter wil Festival Classique voor de periode 2017-2020 behouden. Wij zijn van mening dat de economische waarde van dit festival voor Den Haag, één van de beleidsdoelen uit het beleidskader, in dit geval onvoldoende door de Adviescommissie is meegewogen. Verder vindt het college het festival van belang voor de verbreding van het publieksbereik voor klassieke muziek en verwacht het college dat het zich daarin de komende jaren verder zal ontwikkelen. De verhuizing van het festival naar Scheveningen biedt hiervoor op grond van de editie 2016 kansen. Het college besluit om Festival Classique vanaf 2017 wel te subsidiëren en gaat er hierbij vanuit dat het festival de komende vier jaren in Scheveningen zal plaatsvinden. - Heden: waar het Advies voorzag in een korting van 46.000, kent het college in afwijking van het advies Heden een subsidie toe van 166.000, waarmee de huidige subsidie wordt gecontinueerd. Het college is na beoordeling van de zienswijze van Heden van mening dat de niet-onderbouwde hoogte van de korting onbedoeld aan het voortbestaan raakt van de kunstuitleenfunctie, waaraan ook de Adviescommissie belang hecht. 4/7
- Muzee: de Adviescommissie heeft geadviseerd om een budget van 337.957 toe te kennen, waaronder een reservering van 66.057 voor de cultuurankerfunctie. In dit advies heeft de Adviescommissie een verzoek van Muzee om uitbreiding met één formatieplaats voor de voortzetting van de museumfunctie ter reparatie van het wegvallen van een WIW-medewerker in 2017 afgewezen. In haar zienswijze heeft Muzee in de ogen van het college overtuigend aangetoond dat door deze afwijzing een te grote lacune dreigt te ontstaan in de kernformatie van Muzee, en het functioneren van het museum in het geding komt. Om deze reden kent het college Muzee een extra subsidie toe van 42.600 toe. - Prins27: nt als de Adviescommissie is het college van oordeel dat de taken van Prins27 liggen op het zo efficiënt mogelijk beheren van een cultuurverzamelgebouw, maar dat de instelling geen eigenstandige taak heeft op het gebied van programmering. Prins27 wordt daarom per 2017, twee jaar eerder dan geadviseerd, uit het bestel gehaald van culturele organisaties die subsidie ontvangen in het kader van het Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur. Dekking voor de subsidie aan Prins27 komt uit de hiervoor geoormerkte middelen in de reguliere cultuurbegroting. - Rabarber: in afwijking op het Advies kent het college Rabarber een subsidie toe van 514.042, waarmee de huidige subsidie wordt gecontinueerd. De Adviescommissie stelt in haar advies dat Rabarber als enige instelling subsidie zou ontvangen voor lessen en workshops voor kinderen en jongeren in de vrije tijd. De Adviescommissie is daarom van mening dat de structurele subsidie voor Rabarber uitsluitend moet worden verstrekt voor haar podiumfunctie en binnenschoolse cultuureducatie. Zij adviseerde daarom een korting op te leggen van 164.042. In haar zienswijze heeft Rabarber in de ogen van het college overtuigend weten aan te tonen dat Rabarber geen subsidie aanwendt voor het verzorgen van cursussen in de vrije tijd, maar de gemeentelijke subsidie geheel gebruikt voor binnenschoolse cultuureducatie en theaterproducties. Deze activiteiten zijn in de ogen van het college wel subsidiabel, waardoor geen grond bestaat voor een subsidiekorting. - Stichting The English Theatre (STET): de Adviescommissie heeft geadviseerd de aanvraag van STET niet te honoreren, mede omdat zij van mening was dat de (Engelstalige) internationale component van het totaalaanbod in de stad geborgd is in de opdracht van Het Nationale Theater i.o. (HNT). Het college heeft kennis genomen van de zienswijze van STET waarin het aangeeft zichzelf onmisbaar te achten voor een internationaal Engelstalig theateraanbod in Den Haag. STET heeft zich in de ogen van het college de afgelopen jaren bewezen, gezien ook de overwegend positieve beoordelingen door de Adviescommissie Culturele Projecten vanaf 2006. Om deze reden is het college van mening dat de (Engelstalige) internationale programmering het beste tot stand kan komen door alsnog een structureel budget van 38.300 aan STET toe te kennen. 5/7
- Zuiderparktheater: hoewel de Adviescommissie op basis van de aanvraag van het Zuiderparktheater (ZPT) een negatief advies heeft uitgebracht, heeft het college in het concept-meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2017-2020 Ruimte voor de spelende mens besloten om het ZPT de kans te bieden een nieuw plan in te dienen, omdat deze nog maar net opgerichte stichting een kans moet krijgen zich te ontwikkelen en de mogelijkheden van het theater te verkennen en ten volle te benutten. Wij hebben het ZPT in overweging gegeven na te denken over een betere financieringsmix en een beperktere opzet van de programmering zodat het benodigde subsidiebedrag beperkter is dan in de huidige aanvraag. Het ZPT heeft een aangepast plan ingediend met een sluitende begroting en vraagt in het kader van het Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2017-2020 een bedrag aan van 180.000. Hoewel het college de opzet van het plan positief vindt, heeft het vragen bij de haalbaarheid van de begroting. Op basis van ervaring met de voorgaande exploitanten van het Openluchttheater en de eerder toegezegde exploitatiesubsidies, kennen wij aan het Zuiderparktheater een bedrag toe van 150.000 onder voorwaarde dat de begroting nogmaals wordt herzien en waar mogelijk aangepast op basis van de resultaten van het overleg met partners. Financieel: - Pleidooi verruiming budget: de Adviescommissie heeft gepleit voor een verruiming van het budget van in totaal 1.771.188 om van een aantal instellingen de subsidies te verhogen om deze organisaties daarmee te kunnen versterken en om een flexibele interdisciplinaire productiefaciliteit op te zetten. Het college ziet geen mogelijkheden om deze in het advies opgenomen verruiming van het budget te honoreren. Technisch: - In aanvulling op het advies van de Adviescommissie om bij 6 instellingen een midterm review uit te voeren, besluit het college - gelet op de kritische opmerkingen van de Adviescommissie en de ervaringen in het recente verleden - daarnaast een midterm review bij Huis van Gedichten en LOOS uit te voeren. Hiermee bestaat het totaal aantal instellingen met een midterm review uit 8 instellingen, te weten: Crossing Border, CultureClash4U, Dakota, Haags Pop Centrum, Kalpana, MEYER-CHAFFAUD, Huis van Gedichten en LOOS. Toelichting te nemen besluit De raad is verantwoordelijk voor de hoofdlijnen van het beleid. De beleidsuitgangspunten en het budgettaire kader voor 2017-2020 heeft de raad op 25 juni 2015 met het Beleidskader Kunst en Cultuur 2017-2020 (rv 51/2015) vastgesteld. Het voorliggende Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2017-2020 is de uitwerking hiervan in de vorm van de verdeling van meerjarige subsidies over verschillende instellingen. Het college vraagt de raad hiermee in te stemmen. Ingevolge artikel 3 van de Algemene Subsidieverordening Den Haag 2014 ligt de bevoegdheid om subsidiebesluiten te nemen bij het college. Dit betekent dat het college uiteindelijk besluit over de subsidies van individuele cultuurinstellingen. Instellingen krijgen door opname in het Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2017-2020 een meerjarig subsidieperspectief. Na vaststelling van het Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2017-2020 door uw raad, zal het college in november 2016 op basis hiervan subsidies voor de individuele instellingen vaststellen. 6/7
Besluit Gezien het vorenstaande stelt het college de raad voor het volgende besluit te nemen: De raad van de gemeente Den Haag, Gezien het voorstel van het college van 13 september 2016, Besluit: I. In te stemmen met het nieuwe beleid in Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2017-2020 Ruimte voor de spelende mens II. Een vierjarig subsidieperspectief vast te stellen voor het Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2017-2020 door voor de jaren 2017, 2018, 2019 en 2020 een jaarlijks budget beschikbaar te stellen van 51,968 miljoen (prijspeil 2015) t.l.v. het programma Cultuur, bestaande uit: het financieel kader 51,718 mln. (prijspeil 2015) en 250.000 vrijgemaakte middelen in begroting 2017-2020 t.b.v. afhechting Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2017-2020, welk budget jaarlijks wordt aangepast aan het vastgestelde loon- en prijspeil. III. - Uit het Programma Cultuur en Bibliotheek van de Programmabegroting 2017-2020 incidenteel een bedrag van 836.300 (jaarschijven 2017-2018) te reserveren ter versterking van het Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2017-2020. - Dit bedrag voor de jaren 2017-2018 te oormerken voor de volgende instellingen: Branoul 100.000 DMC (Pluriform programmeren) 150.000 Lonneke van Leth 80.000 West 200.000 Cultuurankers (Vaillant, LaakTheater, DNR) 200.000 Ciconia Consort 100.000 Extaze/Trespassers 6.300 Aldus besloten in de openbare raadsvergadering van 4 november 2016. De griffier, De voorzitter, 7/7