Miscanthus de teelt Hilde Muylle 7/5/2015 Institute for Agricultural and Fisheries Research Plant Sciences Unit www.ilvo.vlaanderen.be Agriculture and Fisheries Policy Area
Miscanthus als biomassagewas Het gewas
Het gewas Miscanthus Meerjarig grasachtige (15-20 j.) Aziatische afkomst Clifton-Brown et al., 2008
Het gewas Miscanthus Houtig materiaal C4 metabolisme (vgl. maïs) Rhizomen in Europa gekend als siergras
Miscanthus x giganteus hoog-productieve kloon lang groeiseizoen hooggroeiend (2,5-3m hoog)
Miscanthus x giganteus steriel triploid vermeerderd via rhizomen niet woekerend
Miscanthus als biomassagewas De teelt
Miscanthus - de teelt PERCEELSKEUZE weinig bodemvereisten maar doordachte keuze => teelt blijft 15 jaar staan!! - bodemtype van zand tot klei overstromingsplaatsen weinig organische stof - zuurtegraad ph5,5 tot 7,5
- waterbehoefte Miscanthus - de teelt 700-900 mm precipitatie in groeiseizoen wortels gaan tot 2 m diep (niet rhizomen) - temperatuurvereisten groei bij 6 C bodemtemperatuur - oogstzekerheid PERCEELSKEUZE bereikbaarheid & betreedbaar tussen januari en april
Methode 1: rhizomen Miscanthus - de teelt AANPLANT - Blote rhizomen, met 1 à 2 knoppen geoogst op productievelden van 2-3 jaar oud vermeerderingscoëfficiënt : x7/jaar - 25 tot 70 g/rhizoom - direct te planten of vochtige, koele bewaring - 15.000 rhizomen/ha => 60-80 % slaat aan - Goedkoopste methode - 0,15-0,2 /rhizoom
Miscanthus de teelt AANPLANT Methode 2: opgepotte rhizomen - Planten in P9 potten - Meer flexibiliteit - 10.000 rhizomen/ha - Duurder : 0,4 /rhizoom - Meer garantie op aanslaan
Voorbereiding akker: Miscanthus - de teelt AANPLANT - Goede onkruidbestrijding (vals zaaibed, glyfosaatbehandeling) - Goede waterhuishouding - Vergelijkbaar met maiszaaibed
Plantmachines: Miscanthus - de teelt AANPLANT - Aangepaste kolenplanter/preiplanter/aardappelpanter - 3u per ha
Miscanthus - de teelt AANPLANT Wanneer : - In voorjaar bij 10-12 C bodemtemperatuur - Diepte : 5-10 cm
Miscanthus - de teelt AANPLANT Tussenzaai met mais: - Minder snelle installatie van veld - Compensatie met oogst van korrelmais
Miscanthus - de teelt EERSTE JAAR BIJ AANLEG Groeicyclus 1 e jaar: - Aanplant mei - Onkruidconcurrentie - Eerste scheuten verschijnen 3 tot 6 weken na inplant - Weinig tot geen opbrengst eerste jaar (5 ton DS/ha)
Miscanthus - de teelt EERSTE JAAR BIJ AANLEG Onkruidbestrijding: - Toegelaten producten voor miscanthus : Bofix, Calaris, Clio Elite, Gardo, Mikado => proefresultaten ADLO demoproef - Mechanische onkruidbestrijding
Miscanthus - de teelt EERSTE JAAR BIJ AANLEG Ziektes en plagen : - Weinig gekend - Vraat door konijnen, reeën - Schade door everzwijnen
Voorjaar : Miscanthus de teelt TEELTVERLOOP VOLGENDE JAREN - Ontwikkeling nieuwe scheuten vanaf rhizoom - Minimum bodemtemperatuur 6 C - Najaar 2011 voorjaar 2012 => vorst op jong ontwikkelde scheuten => geen zichtbare schade 06.12.2011
Juli Aug. : Miscanthus - de teelt TEELTVERLOOP VOLGENDE JAREN - Snelle ontwikkeling van gewas C4 gewas - Geen onkruiddruk meer door sluiten van gewas - Geen tot weinig bemesting (40 60 eenheden in voorjaar)
Miscanthus - de teelt TEELTVERLOOP VOLGENDE JAREN Oktober november : - Lang groeiseizoen - Aarvorming begin november - Geen afrijping bij M. x giganteus - Bij eerste vorst => bruinverkleuring
Miscanthus - de teelt TEELTVERLOOP VOLGENDE JAREN Najaar - Winter : - Recuperatie van nutriënten naar rhizomen - Bladval => bladerdek tussen gewas - Bescherming tegen vorst - Activering van bodemleven
Miscanthus - de teelt OOGST Vanaf jaar 3 gedurende 15 tot 20 jaar Jaarlijkse oogst in najaar of voorjaar Oogstmethode : - Maishakselaar (rij-onafhankelijke) Haksel 25-50 mm, 50-120 kg/m³ - Maaibalk en balenperser balen, 120-160 kg/m³
Miscanthus - de teelt OOGST Oogsttijdstip: Najaar (blad + stengel) 25% meer opbrengst Meer vocht Lagere kwaliteit Voorjaar (enkel stengel) Drogen op veld (15-20 % vocht) Nutriënten recyclage Minder K en Cl in biomassa Oprapen bladeren (5-7 ton DS/ha)
Miscanthus - de teelt OOGST Opbrengst voorjaarsoogst: 15 tot 25 ton DS/ha gedurende 20 jaar Opbrengst (ton DS/ha) 2008 2009 2010 2011 2012 Miscanthus Miscanthus x giganteus 3,3 15,4 25,7 19,8 28,3 Miscanthus sinensis cv. Goliath 0,5 4,1 14,0 14,3 13,3 Rietgras (Phalaris arundinacea) cv. Bamse 5,6 9,5 0,8 sg sg cv. Palaton 4,0 8,6 0,8 sg Sg Vingergras (Panicum virgatum) cv. Cave in Rock 2,5 12,7 8,7 9,5 9,9 cv. Kanlow 2,6 12,9 15,9 14,0 14,2 Wilg ng ng 12,5* ng ng Riet (Phragmites australis) 0,9 3,7 3,3 4,2 sg
Miscanthus - de teelt OOGST Opbrengst voorjaarsoogst: 15 tot 25 ton DS/ha gedurende 20 jaar
Miscanthus - de teelt VERWIJDERING TEELT Na laatste voorjaarsoogst : - Diepfrezen - Hergroei van scheuten afmaaien + totaalherbicide
Miscanthus de teelt PRODUCTEIGENSCHAPPEN vochtgehalte : 10-20% houtig materiaal waslaag holle stengel sponzige pit densiteit 117 kg/m³ => 20 ton = 200 m³
Miscanthus Valorisatietrajecten Institute for Agricultural and Fisheries Research Plant Sciences Unit www.ilvo.vlaanderen.be Agriculture and Fisheries Policy Area
OPTIMISC : Huidige situatie in Europa Miscanthus x giganteus
Valorisatietrajecten Verbranding Mulch Vergassing Composietmateriaal Biogas Grondverbeteraar Compost Groene chemicaliën Bouwmaterialen Leemplatenindustrie Stalstrooisel
Miscanthus - valorisatietrajecten RANDVOORWAARDEN Benodigde hoeveelheid : 15-20 ton = 1ha! Wanneer/waar beschikbaar vs verwerking Stockage capaciteit Directe verwerking snipper of nog nabehandeling? Concurrerende stromen Prijszetting Toegevoegde waarde van verkregen product
Miscanthus - valorisatietraject MULCH VOOR TUINONDERHOUD Doel : onkruidbeheersing in plantsoenen Laag van 10 cm eerste jaar 5-6 cm vanaf 2 e jaar Chips 10-50 mm lang => afzeven? Onkruidvrij - Geen zaden Pesticidevrij Geen ph verhogend effect Hoge absorptie van vocht => bufferende werking
Miscanthus - valorisatietraject MULCH VOOR TUINONDERHOUD Concurrerend product: boomschors -Geconditioneerd -Duurzaamheid gekend -Prijs : 48-80 /m³ in vrac
Miscanthus - valorisatietrajecten STALSTROOISEL Getest bij paarden, melkvee, kippen, kalkoenen, kleine huisdieren Hoge absorptiecapaciteit door sponzige pit Blijft luchtig en voorkomt ammoniakvorming Geen pesticideresten Goede composteerbaarheid
Miscanthus - valorisatietrajecten STALSTROOISEL Concurrerend producten: Vlaslemen/Stro/houtkrullen -ontstoft -gebaald/gepersd -prijs variabel van hoeveelheid/conditionering
Miscanthus valorisatie BOUWMATERIALEN Doel : component in bouwmaterialen Vezelplaten (OSB, MDF, LNS) Structuurmateriaal Pleisters Goede afmeting Grote volumes
Miscanthus valorisatie BOUWMATERIALEN Concurrerende stromen : vlaslemen, amandelnoten, Grote volumes Prijszetting Normering
Dank voor uw aandacht! Voor meer info : Hilde Muylle 09/272.28.64 Hilde.Muylle@ilvo.vlaanderen.be Institute for Agricultural and Fisheries Research Plant Sciences Unit www.ilvo.vlaanderen.be Agriculture and Fisheries Policy Area