6060 Gemeente Sint-Genesius-Rode RUP Ter Kluizendreef Gedeeltelijke hherziening van BPA Ter Kluizendreef - KB 12/05/1980 VOOR SUMRESEARCH NV, BRUSSEL: PATRICK MAES, RUIMTELIJK PLANNER GEZIEN EN VOORLOPIG VASTGESTELD DOOR DE GEMEENTERAAD IN ZITTING VAN: OP BEVEL: DE BURGEMEESTER DE SECRETARIS GEMEENTEZEGEL HET COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN SCHEPENEN BEVESTIGT DAT ONDERHAVIG PLAN EN BIJHORENDE TEKSTEN TER INZAGE VAN HET PUBLIEK OP HET GEMEENTEHUIS WERDEN NEERGELEGD VAN.TOT : OP BEVEL: DE BURGEMEESTER DE SECRETARIS GEMEENTEZEGEL GEZIEN EN DEFINITIEF VASTGESTELD DOOR DE GEMEENTERAAD IN ZITTING VAN: OP BEVEL: DE BURGEMEESTER DE SECRETARIS GEMEENTEZEGEL GEZIEN EN GOEDGEKEURD DOOR DE MINISTER OP: DE DEPUTATIE
SumResearch / 6060 Gemeente St-Genesius-Rode, RUP Ter Kluizendreef - herziening BPA Ter Kluizendreef INHOUD 1 Inleiding 2 1.1 Procesverloop / Knelpunten tot opmaak van het RUP (inherzieningsstelling van het BPA). 2 2 Analyse van de bestaande ruimtelijke structuur 3 2.1 Situering / Bestaande Feitelijke Toestand / Bestaande Juridische Toestand 3 3 Beleidscontext / Relatie met het Ruimtelijk Structuurplan 6 3.1 Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan Vlaams-Brabant 6 3.2 Gemeentelijk ruimtelijk structuurplan 6 3.2.1 Bindend gedeelte in het GRS 6 3.2.2 Richtinggevend deel in het GRS 6 3.3 Deelbekkenbeheerplan Zenne-Molenbeek 7 3.4 Lokaal erosiebestrijdingsplan 7 4 Optie 8 5 Watertoets 9 5.1 Bestaande situatie 9 5.2 Implementatie op het RUP (in herziening gestelde BPA) 9 6 Milieueffectrapportage verzoek tot raadpleging 10 6.1 Bodem 10 6.2 Water 11 6.3 Fauna en flora 11 6.4 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie 12 6.5 Grensoverschrijdende effecten 13 6.6 Motivatie tot niet-opmaak van een Plan-MER 1413 7 Opgave van de voorschriften die worden opgeheven 1514 Stedenbouwkundige voorschriften 1815 KAARTEN kaart 1 gewestplan met contouren BPA Ter Kluizendreef 4 kaart 2 Bijzonder Plan van Aanleg TER KLUIZENDREEF + Legende 5 kaart 3 Gewenste structuur GRS deelruimte zuidelijk openruimtegebied 6 kaart 4 Technisch voorontwerp wachtbekken 8 kaart 5 Watertoets 9 kaart 6 Bodemkaart 10 kaart 7 Biologische Waarderingskaart 11 kaart 8 Habitat en vogelrichtlijngebied 12 kaart 9 Landschapsatlas 13 6060 Pag. I
A. Toelichting 6060 Pag. 1
1 Inleiding 1.1 Procesverloop / Knelpunten tot opmaak van het RUP (inherzieningsstelling van het BPA). Het BPA Ter Kluizendreef, goedgekeurd bij KB van 12/05/1980 is gelegen in het uiterste zuiden van de gemeente van St-Genesius-Rode. In 2006 heeft de gemeente Sint-Genesius-Rode zelf een aanvraag ingediend voor de uitvoering van waterbeheersingwerken in agrarisch gebied, gelegen binnen dit BPA. Deze werken bleken niet mogelijk door tegenspraak met de voorschriften voor het agrarisch gebied in het BPA Ter Kluizendreef. De waterbeheersingwerken voorzagen in de aanleg van een wachtbekken (incl. bezinkbekken) met een bedieningsweg er rond. Tevens werd een toegangsweg voorzien naar het wachtbekken. Het is de bedoeling van de gemeente dit wachtbekken op termijn te kunnen aanleggen binnen de ruimere problematiek van de waterbeheersing in de gemeente. Na het verzoek tot raadpleging in het kader de milieueffectrapportage is besloten om niet met een algemeen voorschrift voor infrastructuur voor openbaar nut te werken, maar wel met een herbestemming van de percelen, waarop het wachtbekken zou worden aangelegd. 6060 Pag. 2
2 Analyse van de bestaande ruimtelijke structuur 2.1 Situering / Bestaande Feitelijke Toestand / Bestaande Juridische Toestand De gedeeltelijke herziening van het Het RUP Ter Kluizendreef (in herziening te stellen BPA Ter Kluizendreef ) is gelegen in het zuiden van de gemeente. Het omvat een wat dieper gelegen weiland achter de De omgeving bestaat voornamelijk uit woningen in open verband langsheen de Priorijlaan. Het achterliggend landschap is een open golvend landschap met deels bebossing. Op de volgende figuren zijn de topografische kaart en de luchtfoto van het betreffende gebied weergegeven. Daaropvolgend is het gewestplan en het huidige geldige BPA met de bijhorende legende weergegeven. Alle woningen liggen in verkavelingen: - verkaveling de Spoelberch nr 271 dd.29/03/1974 in het noorden - verkaveling Sogegrim nr 248 dd.25/05/1973 in het zuiden langs de Ter Kluizendreef 6060 Pag. 3
kaart 13 gewestplan met contouren BPARUP Ter Kluizendreef Ligging RUP Ter Kluizendreef 6060 Pag. 4
kaart 24 Bijzonder Plan van Aanleg TER KLUIZENDREEF + Legende 6060 Pag. 5
3 Beleidscontext / Relatie met het Ruimtelijk Structuurplan 3.1 Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan Vlaams-Brabant Ook in het Provinciaal structuurplan wordt de nodige aandacht besteed aan waterbeleid. Overstromingsgebieden moeten zoveel mogelijk aangelegd worden binnen de natuurlijke topografie van een vallei en dienen aan te sluiten bij een natuurlijk overstromingsregime van de beek of de rivier. Er zullen ruimtelijke mogelijkheden onderzocht worden voor vrije meandering, de creatie van natuurlijke oevers, structuurvariatie van bedding en oevers, verbreding van de bedding, overstromingsgebieden, het situeren van wacht- en spaarbekkens, bufferbekkens en bufferreservoirs. Er wordt ruimte gereserveerd voor waterberging, al dan niet in combinatie met ander bodemgebruik (natuur, landbouw, recreatie). Inplanting van OverstromingsGebieden (OG s), spaar- en wachtbekkens en bufferreservoirs zal steeds gebeuren in relatie met het omgevende landschap en ruimtegebruik. De provincie pleit er bij het Vlaamse Gewest voor dat bij de aanleg van overstromingsgebieden maximaal gebruik gemaakt kan worden van de bepalingen van de werken van algemeen belang, zoals bepaald in artikel 103 van het decreet houdende de ruimtelijke ordening. 3.2 Gemeentelijk ruimtelijk structuurplan 3.23.2.1 Bindend gedeelte in het GRS In het bindend gedeelte worden geen uitspraken gedaan die relevant zijn voor deze zone. 3.33.2.2 Richtinggevend deel in het GRS Het RUP is gelegen in de deelruimte zuidelijk openruimtegebied. In het zuidelijk openruimtegebied is het belangrijk dat de bestaande agrarische, natuurlijke en landschappelijke waarden behouden blijven. Het instandhouden van het bestaande landschap met zijn bossen, monumenten en kleine landschapselementen is prioritair. De landbouw heeft in deze hoofdruimte ook een belangrijke landschappelijke functie. Door een duidelijke begrenzing van de woonkernen moet verdere verdringing van de open ruimte vermeden worden. In de gewenste open ruimtestructuur wordt algemeen een geïntegreerd waterbeleid voorop gesteld. Daarbij wordt de inrichting van kleinschalige wachtbekkens vermeld als actie om bestaande waterproblemen op te lossen. kaart 35 Gewenste structuur GRS deelruimte zuidelijk openruimtegebied 6060 Pag. 6
3.3 Deelbekkenbeheerplan Zenne-Molenbeek Met de opmaak van een deelbekkenbeheerplan wordt de realisatie van een duurzaam lokaal en integral waterbeleid beoogd. In het actieplan van september 2007 is de aanleg van een wachtbekken aan de Terkluizendreef-Priorijlaan opgenomen onder nr. DB 08-02_24, als oplossing van een lokaal erosieknelpunt. 3.4 Lokaal erosiebestrijdingsplan Het deelbekkenbeheerplan vermeldt ook de optie tot opmaak van een lokaal erosiebestrijdingsplan. De opmaak hiervan is lopende. Het landbouwgebied Ter Kluizen is hierin opgenomen als een actueel knelpuntgebied (erosie en sedimentatie op de akkers en modder- en wateroverlast in de tuinen). Ook hier wordt de aanleg van een wachtbekken aangegeven als oplossing. 6060 Pag. 7
4 Optie Aanleiding voor het RUP (in herzieningstellen van het BPA) is de wens tot aanleg van een wachtbekken (incl. bezinkbekken) met een bedieningsweg er rond en een toegangsweg er naar toe. Het wachtbekken is voorzien achter de bewoning van de Priorijlaan. Er is reeds een technisch voorontwerp van het wachtbekken opgemaakt. kaart 4 Technisch voorontwerp wachtbekken Het is de bedoeling van de gemeente dit wachtbekken op termijn te kunnen aanleggen binnen de ruimere problematiek van de waterbeheersing in de gemeente. Het is niet de bedoeling bebouwing te voorzien rond het wachtbekken. Het gaat dus enkel om een watervlak met een bedieningsweg er rond voor beheer. Daartoe wordt door bij het RUP ( in herzieningstelling BPA) een algemeen voorschrift bijgevoegd dat de inrichting van een wachtbekken infrastructuur van algemeen belang mogelijk maakt. Dit is een louter technisch-juridische kwestie zonder milieueffect. In het Gewestplan kan dit via artikel 20, in een RUP niet, tenzij specifiek vermeld. Vandaar de opname van een dergelijk artikel in de voorschriften. 6060 Pag. 8
5 Watertoets Het decreet integraal waterbeleid van 18 juli 2003 bepaalt dat voor elk (ruimtelijk) plan de watertoets moet gebeuren, nl. nagaan of het plan geen schadelijk effect heeft op het natuurlijk watersysteem. Deze analyse moet gedaan worden op het niveau van de aanwezige situatie, m.a.w. zijn er nu reeds problemen, Ten tweede moet dit ook gedaan worden op niveau van de implementatie van het project, als ware het reeds uitgevoerd. Ten behoeve van de uiteindelijke stedenbouwkundige aanvraag zal een meer gedetailleerde waterstudie moeten uitgewerkt worden die rekening houdt met de exacte oppervlakten voor bedaking en verharding, met de aanwezige rioleringsdiameters en pompinstallaties. 5.1 Bestaande situatie Het voorstel van in herziening te stellen deel BPA ligt niet in recent overstroomd gebied of risicogebied voor overstromingenbinnen de grenzen van het RUP (in herziening te stellen BPA) ligt een recent overstroomd gebied of risicogebied voor overstromingen. Het gebied is op de hierna volgende kaart weergegeven. ka kaart 56 Watertoets 5.2 Implementatie op het RUP (in herziening gestelde BPA) Er zijn in de in herzieninggestelde zone waar het wachtbekken wordt voorgesteld geen overstromingsproblemen. Er zijn wel 2 risicozones gesitueerd in vrij dichte nabijheid van het voorziene wachtbekken in de Priorijlaan en de Meeuwenlaan. Er is 1 risicozone gesitueerd in het BPA. Naar implementatie van de projectzone, moet echter gesteld worden dat de inrichting van een wachtbekken zelf juist als maatregel geldt om overstromingsproblemen op te vangen. Door de inrichting van een wachtbekken met de voorziene opvang van hemelwater van de omgeving, zal dus een veel duurzamere situatie voor hemelwater ontstaan dan de huidige situatie. In de gewijzigde voorschriften wordt tevens uitgegaan van waterdoorlatende materialen voor de verharding van de nodige bedieningswegen rond het bekken en voor de toegangsweg er naar toe. 6060 Pag. 9
6 Milieueffectrapportage verzoek tot raadpleging Ingevolge het plan-mer-decreet van 27 april 2007 dat vanaf 1 juni 2008 van toepassing is op alle ruimtelijke uitvoeringsplannen worden in dit hoofdstuk de milieueffecten van voorgenomen plan onderzocht. Het RUP beslaat slechts een kleine wijziging in bestemming en vormt geen kader voor de toekenning van een vergunning voor een project uit de bijlage I of II van het project-m.e.r.-besluit van 17 februari 2005. Dit betekent dat het voorliggend RUP de procedure van de MER-screening kan volgen. De volgende disciplines worden binnen dit RUP als relevant beschouwd: - Bodem - Water - Fauna en flora - Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie Voor elke discipline wordt de referentiesituatie weergegeven en vervolgens worden de te verwachten effecten volgens de opties in het RUP weergegeven. 6.1 Bodem REFERENTIESITUATIE De overige disciplines (oa. Geluid, lucht, stralingen, mobiliteit..) worden niet relevant beschouwd, aangezien dit disciplines zijn die eerder te maken hebben met een economische activiteit, wat hier niet het geval is. kaart 67 Bodemkaart Ligging RUP Ter Kluizendreef 6060 Pag. 10
De bodemkaart geeft aan dat het RUP gelegen is drie aanduidingen voor de aangeduide zone: - op een droge zandleembodem (bruin-roze kleur). - droge zandleembodem (gele kleur) - droge zandbodem (blauwe kleur). EFFECTEN 6.2 Water De voorgestelde herbestemming naar wachtbekken zal uiteraard een verstoring van het bodemprofiel met zich mee brengen. Het betreft echter een heel kleine oppervlakte aanvulling bij de bestaande voorschriften, waarbij mogelijkheid wordt gegeven tot inrichting van constructies en infrastructuur van algemeen belang, zullen geen effect hebben op de huidige bodemstructuur. Zie watertoets 6.3 Fauna en flora REFERENTIESITUATIE Het RUP ligt in een bevat twee zones vermeld binnen de legende van de biologische waarderingskaart (kartering daterend van mei 1998) als - één geheel van biologisch zeer waardevolle gebied (donkergroene kleur) - één complex van biologisch minder waardevolle, waardevolle en zeer waardevolle elementen (lichtgroene kleur). Het aanpalende bosje is ingekleurd als zeer waardevol. kaart 78 Biologische Waarderingskaart Ligging RUP Ter Kluizendreef 6060 Pag. 11
kaart 89 Habitat en vogelrichtlijngebied Ligging RUP Ter Kluizendreef EFFECTEN Het gebied is niet gelegen in of grenst niet aan een Habitat- of vogelrichtlijngebied. Wel grenst een zeer waardevol gebied aan de contouren van het RUP. De aanleg van een wachtbekken zal hieraan niets wijzigen. Het wachtbekken ligt ook veel lager dan het bosje, gelegen op een kleine steilrand. Bijgevolg heeft het RUP De voorgestelde bestemmingswijzigingen hebben geen significante invloed of effect op de huidige toestand. Er is ook geen passende beoordeling nodig. 6.4 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie REFERENTIESITUATIE Op de landschapsatlas van het Onroerend Erfgoed Vlaanderen maakt is een groot deel van de RUP-zone onderdeel uit van een geselecteerd als ankerplaats, als deel van een veel groter geheel (zoals hieronder aangeduid). Deze ankerplaats omvat voor het grootste deel het beschermd dorpsgezicht kasteelpark van Revelingen.: Deze ankerplaats is gelegen ten zuiden van Sint-Genesius-Rode, tussen Zevenborren en het Zoniënwoud. Het gebied is langs alle kanten door bewoning ingesloten, ten zuiden ligt de residentiële zone van Waterloo. Het domein van het kasteel van Revelingen ligt in het westelijk deel van het gebied. Het zuidoostelijk deel heeft een agrarisch karakter. De omgeving het Kasteel van Revelingen en het Elzenbos zijn bosgebieden, voor het overige gaat het om een open landschap met akkerland en een aantal lijnvormige strukturen, met name dreven, en een aantal beboste perceeltjes tussen de akkers. Het is een relatief hoog gelegen heuvelend gebied met een aantal holle wegen en taluds. De Revelingen is een deel van het Zoniënwoud dat tot 1835 aan de rand van Sint- Genesius-Rode reikte. Het is een uitgestrekt domein, aangelegd in het midden van de 19de eeuw op een kort voordien voor bietenteelt gerooid deel van het Zoniënwoud en waarbij een kasteel, een oranjerie en een kasteelhoeve horen. 6060 Pag. 12
Deze zone is vrijwel niet gewijzigd na de rooiing van dit deel van het Zoniënwoud. De Waterloose Velden werden vanaf 1900 nagenoeg volledig ingenomen door verkavelingen. Er is geen puntrelict aangeduid in het gebied. kaart 910 Landschapsatlas BESCHERMD ERFGOED Het RUP, waarin het wachtbekken wordt voorgesteld Een groot deel van het agrarisch gebied ligt net buiten binnen het beschermd dorpsgezicht bij het kasteelpark van Revelingen en de omgevende landerijen van de Sint-Gertrudishoeve (MB 16/04/1982). Ook een deel van lot 61 van de verkaveling de Spoelberch ligt er binnen, nl het perceel gekadastreerd sectie E nr 15d22. (zie kaart juridische toestand). EFFECTEN Het voorgestelde wachtbekken is dus gesitueerd net buiten het beschermd dorpsgezicht, maar wel binnen de ankerplaats. Er dient rekening te worden gehouden met het feit dat de ankerplaatsen op een grovere manier zijn afgebakend dan een beschermd dorpsgezicht. De aanleg van een wachtbekken, zonder hoge constructies, zal in wezen het agrarisch landschap, waaruit de ankerplaats en ook het beschermd dorpsgezicht bestaat, niet aantasten. We kunnen bijgevolg stellen dat het RUP slechte een beperkt en aanvaardbaar effect zal op het landschap. De voorgestelde wijzigingen zullen geen negatief effect mogen hebben op de bestaande toestand. Door het inschrijven dat de inrichtingsvoorschriften van het bestaande BPA moeten gerespecteerd blijven, zal dit ook gegarandeerd worden. 6.5 Grensoverschrijdende effecten De grens met het Waals gewest is niet veraf gelegen (ca. 400 m). Er is een effect inzake de waterhuishouding te verwachten, maar dat zal een positief effect zijn (minder kans op overstromingen stroomafwaarts). Nihil, gezien de niet voorkomende negatieve milieu-effecten die te verwachten zijn door dit planinitiatief. 6060 Pag. 13
6.6 Motivatie tot niet-opmaak van een Plan-MER Onderhavig RUP (in herziening gestelde BPA) is niet van rechtswege plan-merplichtig. Er moet geen passende beoordeling worden opgemaakt en het RUP (in herziening gestelde deel van het BPA) vormt niet het kader voor de toekenning van een vergunning voor een project opgesomd in bijlage I en II van het project-m.e.r.- besluit van 10/12/2004. Het RUP creëert de mogelijkheid tot aanleg van een wachtbekken, net als bedoeling het overstromingsgevaar in te dijken. De effecten op het milieu zijn beperkt en eerder positief te noemen. bijgevoegde artikel i.v.m. de mogelijke inplanting van kleinschalige constructies en infrastructuur van algemeen belang is een eerder technisch juridische kwestie die geen milieu-effect met zich meebrengt. Binnen het huidige Gewestplan kan deze modaliteit nu reeds ook voorzien worden zonder specifieke milieuscreening. Dit RUP (in herziening gestelde deel van het BPA) wil zich louter conform maken aan deze mogelijkheid voorzien in het Gewestplan. Aangezien via het RUP geen significante milieu-effecten zijn te verwachten (zie hierboven), is de opmaak van een plan-mer niet noodzakelijk 6060 Pag. 14
7 Opgave van de voorschriften die worden opgeheven De voorschriften en bepalingen van het gewestplan Halle-Vilvoorde-Asse (KB van 7 maart 1977) voor de afbakening van het RUP worden opgeheven bij de inwerkingtreding van onderhavig gemeentelijk RUP. Hieronder wordt de lijst gegeven van de op te heffen bestemming van het gewestplan. - Agrarisch gebied De voorschriften van het BPA Ter Kluizendreef (KB 12/05/1980) worden binnen de perimeter van het voorliggend RUP opgeheven. Dit betreft met name het volgende artikel van het huidige BPA: - artikel 11 agrarisch gebied Nihil (Er is enkel een aanvulling op het bestaand artikel 12 van het huidige BPA). 6060 Pag. 15
Plannen 6060 Pag. 16
Stedenbouwkundige voorschriften 6060 Pag. 17
Stedenbouwkundige voorschriften AANVULLING OP VOORSCHRIFT ARTIKEL 12: SLOTBEPALING ARTIKEL 12. ZONE VOOR WACHTBEKKENSLOTBEPALING: INRICHTINGEN VAN OPENBAAR NUT Het oprichten van kleinschalige constructies en infrastructuur van algemeen belang is toegelaten in alle zones, ongeacht de bestemming van deze zones. Hun noodzaak moet om technische of sociale redenen aangetoond kunnen worden door een omstandige verklarende verantwoordingsnota In de zone kan een wachtbekken met bijhorende constructies; bedienings- en toegangswegen aangelegd worden.volgens volgende voorschriften: - maximale oppervlakte van het wachtbekken is 3500m² - de bedieningswegen rond het wachtbekken en de toegangsweg vanaf de Priorijlaan mogen maximaal 3m rijbreedte hebben en moeten waterdoorlatend zijn. Zij moeten integraal deel uitmaken van de inrichtingsplannen voor het wachtbekken. 6060 Pag. 18
SumColofon datum opgesteld te Brussel 048/095/2009 onder de algemene directie van Bart Canfyn, gedelegeerd bestuurder projectleider projectmedewerkers Patrick Maes, geograaf ruimtelijk planner, vennoot Wim Geeroms, architect, stedenbouwkundige Philippe Marchand, graficus SumContact Waterloolaan 90 Coupure Rechts 164B B-1000 Brussel B-9000 Gent T: +32 2 512 70 11 T +32 9 225 54 88 F: +32 2 512 31 90 F +32 9 223 98 92 brussel@sum.be gent@sum.be 6060 Pag. 19