Effectief Actief Werkblad beschrijving interventie Stap Je Gezond
Werkblad ter beoordeling van interventie voor Effectief Actief Dit werkblad vormt de basis voor uw aanmelding voor Effectief Actief. De inhoud wordt gebruikt voor de beoordeling van uw interventie en dient als inventarisatie voor het eventuele ondersteuningstraject. Wij raden u aan om het blad eerst goed door te lezen voordat u begint met het invullen ervan. Zijn er onduidelijkheden of heeft u specifieke vragen, neem dan contact op met uw accountmanager. Binnen dit werkblad worden twee categorieën onderscheiden: Goed beschreven () en overige niveaus (). Een korte omschrijving vindt u hieronder. Om erkend te kunnen worden binnen Effectief Actief moeten minimaal alle velden van categorie op een goede kwalitatieve wijze zijn beschreven. De informatie die u in dit werkblad invult kan worden ingezet op verschillende plekken waar afnemers straks naar interventies zoeken. Hiermee kunt u uw interventie profileren: met goede informatie kan de potentiële afnemer een gegronde keuze maken (o.a. binnen het programma Sport en Bewegen in de Buurt). Denk hierbij bijvoorbeeld aan uw algemene contactgegevens, de samenvatting van uw interventie, de omschrijving van de doelgroep en het eventuele praktijkvoorbeeld. Met het invullen van dit werkblad gaat u akkoord met de publicatie ervan. Als u bepaalde informatie liever niet publiek wilt communiceren, geef dit dan aan bij uw accountmanager. Bent u niet zeker van de vraagstelling of schat u in dat een antwoord vergaand zoekwerk of nieuwe inzichten vereist? Neem dan contact op met uw accountmanager. Het kan dan zijn dat dit onderdeel deel uitmaakt van uw ondersteuningstraject. Wij vragen u bij het invullen om geen wijzigingen te doen in de opmaak van dit document. Veel succes bij het invullen van het werkblad! Projectteam Effectief Actief <<naam accountmanager>> <<e-mail, 06-nummer>> Door het hele werkblad vindt u een kolom C (kort voor categorie ). Daarin staat aangegeven bij welk van onderstaande twee categorieën de vraag hoort: (Goed beschreven) (Overige niveau s) Om erkend te worden in Effectief Actief moeten minimaal alle velden van niveau zijn ingevuld. Uiteraard kan uw accountmanager assisteren bij het invullen van verplichte velden waar u nu nog geen antwoord op kunt formuleren. Alle vragen van niveau zijn extra en dragen bij aan de kwaliteitsslag die binnen Effectief Actief mogelijk is. Deze vragen hebben betrekking op verschillende aspecten van de ondersteuning bij het verder ontwikkelen van uw interventie. Vul in wat u beschikbaar heeft en overleg eventuele moeilijk in te vullen velden met uw accountmanager. Pagina 2 van 21
ACHTERGROND C nterventie Titel Stap Je Gezond Eigenaar GGD Brabant-Zuidoost Adres Postbus 810 Postcode 5700 AV Plaats Helmond E-mail k.spijkers@ggdbzo.nl Telefoon 088 00 31 474 Website Contactpersoon Naam Karin Spijkers Organisatie GGD Brabant-Zuidoost Adres Postbus 810 Postcode 5700 AV Plaats Helmond E-mail k.spijkers@ggdbzo.nl Telefoon 088 00 31 474 2 de Contactpersoon (optioneel) Naam Organisatie Adres Postcode Plaats E-mail Telefoon Samenvatting Schrijf hier een korte, pakkende, Met de inzet van dit zes maanden durende programma wordt getracht de leefstijl van beschrijving van de interventie inactieve volwassenen structureel te verbeteren. Het programma bestaat uit twee (max. 600 woorden). Een soort pijlers: gebruik van een beweegmeter die meer bewegen in het dagelijks leven foldertekst die wordt gebruikt stimuleert (1) en voedingsadvies in groepsbijeenkomsten door een diëtiste (2). als korte kennismaking van uw edereen kan meedoen met Stap Je Gezond, ongeacht eventuele lichamelijke interventie. beperkingen. Onderdelen van een goede wervende samenvatting zijn doelstelling, doelgroep en globale beschrijving van de activiteiten die op lokaal niveau worden uitgevoerd. Redeneer hierbij vanuit het perspectief van de potentiële afnemer. De tekst zal worden ingezet op plekken waar afnemers straks naar interventies zoeken. 1. De beweegmeter, die tijden de eerste groepsbijeenkomst wordt uitgereikt, wordt ingezet om mensen gedurende de dag meer aan het bewegen te krijgen (de trap nemen i.p.v. de lift, met de fiets naar de winkel, i.p.v. met de auto, s avonds met een vriend(in) gaan wandelen etc.). Met de beweegmeter, die deelnemers gedurende het programma dagelijks bij zich dragen, en die op ieder moment van de dag feedback geeft, wordt het activiteitsniveau gemeten. Door de gegevens van de beweegmeter te verwerken op een persoonlijke webpagina, krijgen de deelnemers inzicht in hun eigen beweegpatroon en activiteitsniveau. Op basis van het huidige beweeggedrag, leeftijd, geslacht en BM krijgen alle deelnemers een persoonlijke doelstelling die geleidelijk aan hoger komt te liggen. Met de deelnemers wordt, tweewekelijks in groepsverband, besproken wat de barrières zijn om meer te bewegen en hoe die verkleind kunnen worden. Tevens worden de deelnemers gemotiveerd om na afloop van het programma (in groepsverband) te blijven bewegen. 2. Naast onvoldoende bewegen zijn verkeerde voedingsgewoonten mede veroorzakers van overgewicht. Het gebruik van de beweegmeter wordt daarom uitgebreid met voedingsvoorlichtingen. n groepen van maximaal 14 personen komen deelnemers aan dit programma gedurende zes maanden, in totaal negen keer bij elkaar (de eerste drie maanden 7 keer (twee wekelijks) (intensieve programma), de laatste drie maanden staan twee terugkombijeenkomsten gepland), onder begeleiding van een voedingsdeskundige. Tijdens deze bijeenkomsten wordt gekeken naar de vorderingen met de beweegmeter en wordt er voorlichting gegeven over gezonde voeding. Een supermarktrondleiding en een kookworkshop zijn voorbeelden hiervan. 1 AANLEDNG EN PROBLEEM, DOELEN EN DOELGROEP A - Aanleiding Stap Je Gezond is oorspronkelijk ontwikkeld voor en uitgevoerd binnen het Pagina 3 van 21
- Wat is de aanleiding geweest om de interventie te starten? Welk probleem pakt de interventie aan? Geef aan wat de aard, omvang, spreiding en gevolgen zijn van deze aanleiding of het probleem. Maximaal 400 woorden. Eindhovense wijkgezondheidsprogramma Gezond in de Buurt. Het programma is erop gericht de gezondheid van de bewoners in de wijken waar het programma wordt uitgevoerd, te verbeteren. Gezond in de buurt is ontstaan in 2000 en wordt uitgevoerd in wijken waar significant meer mensen wonen die hun eigen gezondheid als matig tot slecht ervaren (18% versus 13%). Er zijn veel mensen met overgewicht (42%) en meer mensen met obesitas: 13% versus 11%. Meer mensen ontbijten minder dan 5 dagen per week (24% versus 19%) en 51% van de inwoners uit deze wijken sport minder dan één keer in de week (Eindhoven 45%) (Volwassenenmonitor 2009, GGD Brabant-Zuidoost). n 2010 vierde Gezond in de Buurt haar 10 e verjaardag. Dit was aanleiding voor de GGD om naast de reguliere activiteiten, een aantal vernieuwende activiteiten te starten. De interventies die tot dan toe werden geïnitieerd waren vaak gericht op kinderen & jongeren, allochtonen en ouderen. Met Stap Je Gezond, wilde de GGD met name volwassenen tussen de 18 en 65 jaar bereiken, die kampen met bovenstaande gezondheid/ leefstijlproblemen. Daarbij was de opzet een zo laagdrempelig mogelijke interventie te creëren, zodat het voor de potentiële doelgroep gemakkelijk is hier aan deel te nemen, en dat ze het gewenste gedrag op de lange termijn ook volhouden. Daarom werden de volgende elementen gehanteerd: - Stimuleren van meer bewegen in het dagelijks leven; - Aanleren van gezonde voedingsgewoontes i.p.v. mensen laten diëten; - Groepsbijeenkomsten dichtbij huis met mede-wijkbewoners; - Naast informatieve, ook leuke/ praktische bijeenkomsten. Aangezien overgewicht, te weinig bewegen/sporten en ongezonde voedingsgewoontes niet alleen problemen zijn die in Eindhoven voorkomen *, kan Stap Je Gezond ook in andere gemeenten in Nederland ingezet worden. * 42% van de Nederlandse bevolking van 12 jaar en ouder voldoet niet aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen. Ook overgewicht/obesitas komt vaak voor (53% van de volwassen mannen en 42% van de volwassen vrouwen in NL had in 2009 overgewicht) (bron: www.nationaalkompas.nl). B - Doel van de interventie - Wat beoogt de interventie te bereiken? Bij wie? Waar heeft de interventie daadwerkelijk een concrete invloed op? - Beschrijf de doelen en eventuele subdoelen resultaatgericht en zo concreet mogelijk. Maak bij de beschrijving van de doelen gebruik van het SMARTE-model. Zie bijlage 1. Zorg ervoor dat de doelen duidelijk te herleiden zijn tot de aanleiding. Met Stap Je Gezond worden volwassenen gestimuleerd om in het dagelijks leven meer te gaan bewegen. Verder worden de deelnemers voorgelicht over verantwoorde voedingsgewoonten, opdat de energie inname en het energieverbruik meer in balans zijn. Hoofddoel Het hoofddoel van Stap Je Gezond is dat inactieve volwassenen in het dagelijks leven duurzaam meer gaan bewegen en gezonder gaan eten. Subdoelen Deelnemers bewegen na de eerste 3 maanden van het programma ten minste 10% meer dan bij aanvang van het programma. Deelnemers zijn gemotiveerd om het verbeterde beweeggedrag na afloop van het programma vast te houden. Deelnemers ervaren de positieve effecten van meer bewegen op hun sociaal, lichamelijk en geestelijk welbevingen. Deelnemers doen kennis op over gezonde voedingsgewoonte en passen dit toe in het dagelijks leven. Voorwaardelijke doelen Ten minste 90% van de deelnemers voltooid de eerste helft van het programma. Ten minste 80% van de deelnemers is tevreden (minimaal rapportcijfer 7) over de voorlichtingsbijeenkomsten van Stap Je Gezond. C - Doelgroep - Wat is de einddoelgroep van uw interventie? Let op: de einddoelgroep is altijd de Einddoelgroep De interventie is bedoeld voor inactieve volwassenen (18 jaar en ouder) die gemotiveerd zijn meer te gaan bewegen en gezonder te gaan eten, en hier in groepsverband aan willen werken. Met inactief wordt bedoeld volwassenen met Physical Activity Level (PAL) waarde kleiner dan 1,70 (zie: Pagina 4 van 21
daadwerkelijke eindgebruiker, bijvoorbeeld jeugd in basisschoolleeftijd (4-8 jaar) of ouderen in een woonzorg instelling. - Wat is de intermediaire doelgroep (uitvoerders/ professionals) die u met uw interventie wilt bereiken? Wees specifiek en ga in de beschrijving in op de rol en verantwoordelijkheid van iedere intermediaire doelgroep en bijbehorende organisatie. Een voorbeeld: de einddoelgroep is jeugd in de leeftijd van 4-12 jaar. De intermediaire doelgroep kan dan zijn docenten en/of trainers bij sportclub. De bijbehorende organisaties zijn dan respectievelijk school en sportvereniging. http://en.wikipedia.org/wiki/physical_activity_level). Ook volwassenen met een lichamelijke beperkingen (denk b.v. aan overgewicht/obesitas, chronische aandoeningen, beperkingen in het bewegingsapparaat etc), kunnen deelnemen. Deelnemers dienen wel toegang te hebben tot een PC met internetverbinding. ntermediaire doelgroep De cursusleiding (diëtiste (zelfstandige of van een thuiszorgorganisatie) of gewichtsconsulente) vormen de intermediaire doelgroep. Samen met lokale beweegen/of sportaanbieders waarop deelnemers gedurende het programma gewezen worden. Voor de werving van deelnemers kan samengewerkt worden met professionals/ vrijwilligers van de volgende organisaties: bewoners(verenigingen) en organisaties als welzijnswerk, gemeentelijke diensten waaronder sport, woningcorporaties en scholen, en met huisartsen, fysiotherapeuten, de thuiszorgorganisatie (diëtisten, consultatiebureau en wijkverpleegkundige) en andere zorgprofessionals in de buurten. - Noem ook eventuele subdoelgroepen waar specifiek aandacht voor is of die een rol is toebedeeld. n het voorbeeld hierboven zouden dat ouders kunnen zijn in het kader van ouderparticipatie. Wees zo specifiek mogelijk in de omschrijvingen. Laat zien dat de gekozen doelgroep aansluit bij de aanleiding en doelstelling van de interventie. - Aan welke criteria moet de doelgroep voldoen om in aanmerking te komen voor de interventie? Kortom, wie kan wel meedoen, en wie niet? - Heeft u bij het ontwikkelen van de interventie de doelgroep(en) betrokken? Bijvoorbeeld d.m.v. een enquête of gesprekken? Zo ja, licht toe hoe u dat heeft gedaan. Stap je Gezond is bedoeld voor inactieve volwassenen (18 jaar en ouder) die gemotiveerd zijn om meer te gaan bewegen en gezonder te gaan eten, en hier in groepsverband aan willen werken, deelnemen. Ook volwassenen met lichamelijke beperkingen (denk b.v. aan overgewicht/ obesitas, chronische aandoeningen, beperkingen in het bewegingsapparaat etc), kunnen deelnemen. Deelnemers dienen wel toegang te hebben tot een PC met internetverbinding. Ten tijde dat de interventie ontwikkeld werd, was er bij de GGD Brabant-Zuidoost 10 jaar ervaring met het wijkgezondheidswerk en het ontwikkelen en implementeren van interventies op maat. Ook vanuit andere programma s bij de GGD, is er veel ervaring opgedaan. Deze algemene ervaringen zijn gebruikt bij de ontwikkeling van Stap Je Gezond. n maart 2010 hebben voor het eerst 40 deelnemers aan het programma deelgenomen. En in november 2010 zijn opnieuw 31 personen gestart. Met deze deelnemers en de deelnemende diëtisten is het programma uitvoerig geëvalueerd. Met de deelnemers werden focusgroepgesprekken en telefonische interviews gehouden (o.a. over succesfactoren en verbeterpunten in het gebruik van de beweegmeter en de organisatie en uitvoering van de voorlichtingsbijeenkomsten). De diëtisten vulden evaluatieformulieren in en er werden evaluatiegesprekken met hen gehouden. Aan de hand van de uitkomsten van deze evaluaties is het programma en de gebruikershandleiding aangepast tot de huidige versie van de interventie. 2 PLAN VAN AANPAK Pagina 5 van 21
A nterventiestrategie - Beschrijf hoe de interventie in de praktijk wordt uitgevoerd. Welke methodiek/werkwijze wordt gebruikt? Vermeld hierbij de volgorde van de onderdelen, handelingen of stappen. Het gaat hier dus om de aanpak van de interventie op lokaal niveau. Wees zo specifiek mogelijk in de beschrijvingen. Laat zien dat het plan van aanpak aansluit bij de aanleiding, doelstelling en doelgroep(en) van de interventie. - Welke partijen zijn betrokken bij de uitvoering? Hoe werken deze samen? Stap Je Gezond is een zes maanden durend programma dat tracht de leefstijl van inactieve volwassenen structureel te verbeteren. Het programma bestaat uit twee pijlers: Een beweegmeter die meer bewegen in het dagelijks leven stimuleert (1) en voedingsadvies in groepsbijeenkomsten door een diëtiste (2).. 1. De beweegmeter, die tijden de eerste groepsbijeenkomst wordt uitgereikt, wordt ingezet om mensen gedurende de dag meer aan het bewegen te krijgen (de trap nemen i.p.v. de lift, met de fiets naar de winkel, i.p.v. met de auto, s avonds met een vriend(in) gaan wandelen etc.). Met de beweegmeter, die deelnemers gedurende het programma dagelijks bij zich dragen, en die op ieder moment van de dag feedback geeft, wordt het activiteitsniveau gemeten. Door de gegevens van de beweegmeter te verwerken op een persoonlijke webpagina, krijgen de deelnemers inzicht in hun eigen beweegpatroon en activiteitsniveau. Op basis van het huidige beweeggedrag, leeftijd, geslacht en BM krijgen alle deelnemers een persoonlijke doelstelling die geleidelijk aan hoger komt te liggen. Met de deelnemers wordt, tweewekelijks in groepsverband, besproken wat de barrières zijn om meer te bewegen en hoe die verkleind kunnen worden. Tevens worden de deelnemers gemotiveerd om na afloop van het programma (in groepsverband) te blijven bewegen. 2. Naast onvoldoende bewegen zijn verkeerde voedingsgewoonten mede veroorzakers van overgewicht. Het gebruik van de beweegmeter wordt daarom uitgebreid met voedingsvoorlichtingen. n groepen van maximaal 14 personen komen deelnemers aan dit programma gedurende zes maanden, in totaal negen keer bij elkaar (de eerste drie maanden 7 keer (twee wekelijks), de laatste drie maanden staan twee terugkombijeenkomsten gepland), onder begeleiding van een voedingsdeskundige. Tijdens deze bijeenkomsten wordt gekeken naar de vorderingen met de beweegmeter en wordt er voorlichting gegeven over gezonde voeding. Een supermarktrondleiding en een kookworkshop zijn voorbeelden hiervan. Voor de uitvoering kan de cursusleiding gebruik maken van een praktische gebruikershandleiding die kosteloos opgevraagd kan worden bij de GGD Brabant- Zuidoost. n deze gebruikershandleiding is naast een algemene introductie met allerlei tips, een toelichting op het gebruik van het 10.000 stappenplan, inclusief bijbehorende beweegmeter te vinden (voor meer info zie: www.10000stappen.nl). Verder worden in deze gebruikershandleiding de 9 groepsbijeenkomsten (7 bijeenkomsten intensieve programma, en 2 terugkombijeenkomsten) volledig uitgewerkt, zodat de cursusleiding dit slechts minimaal hoeft voor te bereiden. n Eindhoven heeft 93% van de deelnemers het intensieve programma van 3 maanden afgemaakt. Het werken met een borg van 50 euro per deelnemer, die pas wordt teruggegeven wanneer iemand 8 van de in totaal 9 bijeenkomsten aanwezig is geweest, heeft hier voor een groot deel aan bijgedragen. Borg werd tijdens de tweede terugkombijeenkomst teruggegeven. N.B. n het verleden is als beweegmeter, het DirectLife programma van Philips gebruikt. Dit programma is sinds medio 2011 nog maar beperkt beschikbaar en is vrij kostbaar. Daarom wordt binnen Stap Je Gezond nu gewerkt met vergelijkbare beweegmeters van www.10000stappen.nl. De evaluaties die in de bijlage/ hieronder worden beschreven, zijn uitgevoerd op basis van het DirectLife programma. Bij de uitvoering in Eindhoven zijn de GGD Brabant-Zuidoost (verantwoordelijk voor coördinatie (waaronder van de werving) en financiën) en de thuiszorgorganisatie Zuidzorg (uitvoering door diëtistes van deze organisatie) betrokken. Voor de werving worden professionals van o.a. de volgende organisaties benaderd: gezondheidscentrum, wijkverpleegkundige, welzijnswerk, scholen, kinderdagverblijven. Omdat inactiviteit en overgewicht/obesitas problemen zijn die bij veel Nederlanders voorkomen en onderstaande organisaties vaak direct contact hebben met deze doelgroep, kan vanuit deze organisatie Stap je Gezond ook georganiseerd en gecoördineerd worden. - Thuiszorgorganisaties: o.a. afdeling Voeding & Dieet, Verpleging & Verzorging en/of PuntExtra; - Zelfstandige diëtistes en gewichtsconsulenten; - Fysiotherapiepraktijken; - GGD-en; - Welzijnsorganisaties; - GGZ; Pagina 6 van 21
- Beschrijf op welke manieren u de (verschillende) doelgroep(en) heeft geworven of gaat werven en leg uit waarom u voor deze aanpak hebt gekozen. Deze vraag is alleen van toepassing als de sociale omgeving een aandachtspunt is binnen de interventie. Bijvoorbeeld als ouders worden betrokken bij een interventie voor kinderen. - Gezondheidscentra en huisartsenpraktijken; - Bepaalde patiëntenorganisaties; Omdat professionals van deze organisaties vaak ook een vertrouwensband hebben met potentiele deelnemers, kan dat positief werken bij de werving hiervoor. De cursusleiding dient iemand met een voedingsachtergrond te zijn. ndien nodig dient deze door de coördinerende organisatie ingehuurd te worden. Het programma Stap Je Gezond, is in Eindhoven twee keer ingezet. De eerste keer in het kader van het 10-jarig bestaan van het wijkgezondheidsprogramma Gezond in de Buurt (maart 2010). n kader van dit 10-jarig bestaan heeft een aantal communicatieve activiteiten plaatsgevonden, waarin de werving van de einddoelgroep voor Stap Je Gezond werd meegenomen. Aanvullend werd er ook nog specifiek voor het programma zelf geworven. De werving vond plaats doormiddel van: - Posteractie: begin januari 2010 werd er huis-aan-huis een poster verspreid. Buurtbewoners die deze poster zichtbaar voor het raam hingen maken kans op één van de twee fietscheques. Via deze poster werd er ook geworven voor Stap Je Gezond. - Website: voor het 10 jarig jubileum was er een website samengesteld waarop Stap Je Gezond aangekondigd werd. Deze website werd gepromoot via de posteractie en A0 borden langs de kant van de weg. - Flyers en Posters: huis-aan-huis werd een flyer verspreid. Tevens werd deze poster/flyer gestuurd naar huisartsen, fysiotherapeuten, apotheken, gezondheidscentra, buurthuizen en buurtinfowinkels met het verzoek het onder de aandacht te brengen van hun cliënten/ bezoekers. - Buurtkrantjes: in de buurtkrantjes van de buurten waarin geworven werd heeft een oproepje gestaan. Tot slot werd aan deelnemers die zich telefonisch/ per e-mail aanmeldden de vraag gesteld of zij niet mensen in hun directe omgeving kenden, die zouden willen meedoen. De tweede keer (november 2010) is er minder intensief geworven. Er heeft wel een aankondiging gestaan in de diverse buurtkrantjes. Verder zijn professionals die in de wijk werkzaam zijn (huisartsen, praktijkondersteuners, welzijnswerkers), gevraagd potentiele deelnemers die zij in hun werk tegenkomen, te wijzen op de start van Stap Je Gezond, en hen te stimuleren hieraan deel te nemen. Tot slot vond er tijdens een aantal buurtdagen een persoonlijke werving plaats door de diëtiste die in die buurt het programma zou gaan leiden. Globaal is onderzocht welke wervingsstrategie het meeste resultaat opleverde (d.m.v. interview projectleider en projectmedewerker Stap Je Gezond en tijdens de evaluatiegesprekken met de eerste 40 deelnemers). Dit heeft de volgende inzichten opgeleverd: - Veel deelnemers gaven aan dat mond-tot-mond reclame en flyers een goede manier van weving is; - Een aantal deelnemers vond het jammer dat ze zelf geen flyers hadden om uit te delen (voor werving voor het nieuwe programma); - Door te werven in januari kon worden aangehaakt op de goede voornemens die aan het begin van het jaar worden gemaakt. De titel van de flyer Wat zijn uw goede voornemens? speelde hier goed op in; - Door de ruime periode van werving (jan t/m maart) en verschillende manieren van werving was er veel herhaling, aandacht en publiciteit voor de aankondiging van Stap Je Gezond. De verbeterpunten van de werving waren: - Meer aandacht voor werving tijdens reguliere activiteiten van het wijkgezondheidsprogramma Gezond in de buurt. - De inhoud van de eerste flyer riep vragen op omdat informatie over de werking van de beweegmeter en inhoud van het programma gemist werd. De nieuwe flyer bevat deze informatie wel. Pagina 7 van 21
- Beschrijf hoe er binnen de interventie aandacht wordt gegeven aan het betrekken van de sociale omgeving van de doelgroep. - Waar wordt uw interventie uitgevoerd? Beschrijf de setting van de interventie, bijvoorbeeld op school, indoor/outdoor, bij een sportvereniging, binnen bedrijven en licht toe waarom deze setting de meest geschikte is voor de doelgroep(en) en uitvoerend professionals. Bij voorkeur wordt de interventie uitgevoerd in de directe leefomgeving van de beoogde doelgroep. De groep bestaat dan uit deelnemers die dicht bij elkaar in de buurt wonen, waardoor het gemakkelijker is om samen te gaan bewegen. De groepsbijeenkomsten zouden dus kunnen plaatsvinden in een buurthuis, maar dit zou ook een school, clubgebouw, bedrijfskantine, etc kunnen zijn. De supermarktrondleiding, welke onderdeel van het programma is, vindt bij voorkeur plaats in een winkel waar de meeste deelnemers hun dagelijkse boodschappen halen. Tot slot behoort ook de thuissituatie tot de setting van de interventie. Deelnemers monitoren via hun eigen PC de voortgang wat betreft het bewegen. Tevens stimuleren deelnemers personen in hun directe omgeving om meer te gaan bewegen door dit samen te doen. B - Duur en intensiteit - Beschrijf de gebruikelijke doorlooptijd van de interventie en de duur en frequentie van de activiteiten. Een voorbeeld: een traject van 6 weken met 4 lessen, iedere les duurt 45 minuten. - ndien bovenstaande per setting verschilt, graag beschrijvingen per setting geven. - Waarom is voor bovenstaande duur en intensiteit gekozen? Welke elementen speelden hierbij een rol? Denk aan doelgroepen, werving, onderbouwde methodiek, lokale implementatie mogelijkheden, inpasbaarheid van werkzaamheden voor professionals. Let op: baseer de beschrijving op empirische of praktische informatie. Duur programma: 9 bijeenkomsten verspreid over 6 maanden. ntensief programma Er wordt gestart met een kennismakingsbijeenkomst (anderhalf uur). Vervolgens is er iedere 2 weken een bijeenkomst van eveneens anderhalf uur. n totaal 7 bijeenkomsten verspreid over ongeveer 12 weken/ 3 maanden. Follow-up programma - 1 maand na afloop van het intensieve programma terugkombijeenkomst 1 (anderhalf uur). - 3 maanden na afloop van het intensieve programma terugkombijeenkomst 2 (anderhalf uur). Gedurende het volledige programma (intensieve- en follow-up programma) dragen de deelnemers dagelijks een beweegmeter, die hen op ieder moment van de dag van feedback voorziet. Via de persoonlijke website kunnen de deelnemers gedurende het volledige programma op ieder moment van de dag de eigen vorderingen volgen. N.B. dealiter wordt in het eerste kwartaal van het kalenderjaar gestart, en vindt de afronding van het intensieve programma, en eventueel terugkombijeenkomst 1 plaats voor de zomervakantie. ndien dit niet haalbaar is, wordt bovenstaande planning over een langere periode uitgesmeerd. De ervaringen hebben geleerd, dat wanneer het programma in het najaar start, mensen gedurende de eerste periode van het intensieve programma minder bewegen dan wanneer het programma aan het einde van de winter/ begin van de lente start. Dit i.v.m. het mogelijk slechte weer (seizoenseffect) Het programma is bewust over een langere periode uitgesmeerd, opdat het toegenomen beweeggedrag kan beklijven. n de eerste periode van het beweegprogramma zijn bewust de groepsbijeenkomsten dichter op elkaar gepland, dan in de tweede helft van het programma. De cursusleiding en de andere deelnemers kunnen elkaar op die manier adviseren en ondersteunen, om langzaam aan meer te gaan bewegen. De twee terugkombijeenkomsten zijn bedoeld als een soort van stok achter de deur om het toegenomen beweeggedrag te continueren, en zo nodig terugvallers te motiveren de ingezette weg weer op te pakken. 3 THEORETSCHE ONDERBOUWNG VAN DE NTERVENTE Een goede theoretische onderbouwing laat zien hoe bestaande kennis (beschreven in literatuur) wordt gebruikt binnen uw interventie (bewezen werkzame principes) en hoe aanleiding, doelgroep, doelstellingen en plan van aanpak op elkaar aansluiten. Vaak is gebleken dat de theoretische onderbouwing heeft bijgedragen aan de kwaliteit van de Pagina 8 van 21
A - Probleemanalyse en factoren - Welke factoren zijn van toepassing op de interventie? Hoe hebben zij invloed op het behalen van de doelstelling(en)? Deze factoren zijn gezondheidsdeterminanten, onder te verdelen in persoonsgebonden- en omgevingsfactoren. Denk bijvoorbeeld aan attitude, kennis en bewustwording, vaardigheden, eigeneffectiviteit en gewoonten (persoonsgebonden factoren) en de fysieke en sociale omgeving. Laat duidelijk zien in hoeverre de factoren geldig zijn voor de relevante (sub)doelgroepen. Onderbouw dit blok waar mogelijk met literatuur. interventie. Mocht uw interventie nog niet theoretisch zijn onderbouwd, neem dan eerst contact op met uw accountmanager voor vervolgstappen. Stap je Gezond is door een studente van de Universiteit Maastricht en een studente van Wageningen Universiteit geëvalueerd i.k.v. hun Master scriptie. Er heeft toen ook een beperkte literatuurstudie plaatsgevonden. Deze sluit echter niet direct aan bij de vragen die in dit onderdeel centraal staan. De GGD Brabant-Zuidoost werkt vanaf september 2012 aan een theoretische onderbouwing. B - Beïnvloedbaarheid - Hoe hebben de hierboven omschreven factoren invloed op elkaar? - Zijn de met de interventie samenhangende factoren beïnvloedbaar? En zo ja: hoe? s het (praktisch) mogelijk om er iets aan te veranderen? Onderbouw dit blok waar mogelijk met literatuur. Laat zien dat de onderbouwing van de interventie vertaald is in de gebruikte methodiek of werkwijze en dat deze geschikt is om de doelen te realiseren. 4 OVERDRAAGBAARHED A - Ondersteuning - s er vanuit uw interventie ondersteuning beschikbaar voor het lokaal uitvoeren van de interventie (het overdraagbaar maken)? Zo ja, beschrijf hoe deze is vormgegeven. Denk hierbij aan: mogelijkheid inhuren expertise (uitvoerende professionals), helpdesk of contactpersoon, of mogelijkheid Via de interventie eigenaar (GGD Brabant-Zuidoost (voor contactgegevens zie: www.stapjegezond.com)) zijn alle benodigde materialen te verkrijgen waaronder: - Uitgebreide handleiding voor cursusleiding; - Bijlagen bij de cursushandleiding zoals: inschrijfformulier; presentielijst; hand-outs inleidend programma (met o.a. uitleg over gebruik beweegmeter; eetdagboek; voorbeeld recepten etc. - Evaluatie uitkomsten Eindhoven De interventie-eigenaar kan tevens tijdens kantooruren benaderd worden voor vragen en/of advies. ndien er uitgebreidere ondersteuning gewenst is, kan de interventie eigenaar hiervoor ingehuurd worden. ndien wenselijk kunnen via de interventie eigenaar ook de contactgegevens verkregen worden van diëtisten die het programma in Eindhoven hebben uitgevoerd Pagina 9 van 21
tot deskundigheidsbevordering (cursus/training/coaching/etc.). B - Handleiding - s er voor de overdracht van de interventie een handleiding of protocol die voldoet aan de criteria die onderaan dit werkblad staan vermeld in bijlage 2? Stuur een digitale kopie van deze handleiding mee. Er is een handleiding voor de cursusleiding beschikbaar, die aan de criteria van bijlage 2 voldoet. C Kwaliteitsbewaking - Wordt de kwaliteit van de uitvoering van uw interventie bewaakt? Zo ja, beschrijf hoe? Denk bijvoorbeeld aan registratie van activiteiten en resultaten, certificering, instellen stuurgroepen, etc. ndien u niet zelf de kwaliteit bewaakt, maar bijvoorbeeld de uitvoerende partij of een andere organisatie, graag vermelden. Het kwalitatieve verloop (proces van de organisatie en bijeenkomsten) en het kwantitatieve verloop (effecten op de korte en (middel)lange termijn op het beweeggedrag van de deelnemers) zijn in 2010 en 2011 uitvoerig geëvalueerd door de interventie eigenaar. Tevens heeft er onderzoek plaatsgevonden naar de factoren die een rol spelen in de ontwikkeling en handhaving van een fysiek actieve levensstijl tijdens en na afloop van de interventie. Aan de hand van de uitkomsten van deze evaluaties is het programma en de gebruikershandleiding voor de cursusleiding aangepast. n de bijlage bij dit format staan alle onderzoeksresultaten samengevat weergegeven. n het najaar van 2012 evalueert de interventie eigenaar, het gebruik van de nieuwe beweegmeter uit het 10000stappen-plan binnen Stap je gezond. ndien een andere organisatie gebruik wil maken van Stap Je Gezond, dient deze dat te melden bij de interventie eigenaar en het exacte aantal groepen en deelnemers door te geven. De interventie eigenaar zal dit registeren en bijhouden. De uitvoerende organisatie kan het verloop van het programma bij de deelnemers evalueren m.b.v. de vragenlijst die in de handleiding voor de cursusleiding te vinden is (bijlage 12). D - Gemak lokaal te starten - Hoe gemakkelijk kunnen lokale partijen uw interventie uitvoeren? Aan welke specifieke eisen moet een lokale partij voldoen om de interventie goed uit te voeren? s deze omschrijving volledig, duidelijk en laagdrempelig? Licht toe hoe u een succesvolle lokale implementatie faciliteert. Zie de antwoorden bij 2A nterventiestrategie en 4A Ondersteuning 5 LANDELJKE MPLEMENTATE A - Beschikbaarheid - s uw interventie landelijk beschikbaar? Zo ja, beschrijf hoe deze beschikbaarheid is vormgegeven. Bij onderdeel 4 heeft u de lokale beschikbaarheid beschreven: kan uw interventie makkelijk lokaal worden uitgevoerd? Bij dit onderdeel 5 gaat het om in welke mate de interventie ook op grote schaal uitgevoerd kan worden. Met andere woorden: stel dat er vanuit het land veel interesse is voor uw interventie. Tot op welke hoogte kunt u op dit moment aan deze vraag voldoen? Vanwege de effectiviteit van de interventie, wordt in de periode september 2011- augustus 2012 gewerkt aan een regionale/landelijke uitrol. Onderdeel van deze uitrol is de ontwikkeling van materialen en een website waardoor geïnteresseerden volledig zelfstandig aan de slag kunnen met Stap Je Gezond. Pagina 10 van 21
s er voldoende informatie en/of ondersteuning beschikbaar om de interventie elders lokaal te kunnen uitvoeren. Via de interventie eigenaar (voor contactgegevens zie: www.stapjegezond.com) zijn alle benodigde materialen te verkrijgen waaronder: - Uitgebreide handleiding voor cursusleiding. Met behulp van deze handleiding kan een externe uitvoerder direct aan de slag; - Bijlagen bij de cursushandleiding zoals: inschrijfformulier; presentielijst; hand-outs inleidend programma (met o.a. uitleg over gebruik beweegmeter; eetdagboek; voorbeeld recepten etc. - Evaluatie uitkomsten Eindhoven - ndien uw interventie nog niet landelijk beschikbaar is: wanneer streeft u ernaar om uw interventie landelijk beschikbaar te stellen? Geef tevens aan waar dit vanaf hangt. - s uw organisatie voornemens om de interventie de komende 2 jaar aan te blijven bieden? Beschrijf de toekomstplannen van uw interventie en ga hierbij in op het financieringsvraagstuk, ondersteuning, verspreiding en/of uitbreiding van de interventie. De interventie-eigenaar kan tevens tijdens kantooruren benaderd kan worden voor vragen en/of advies. ndien er uitgebreidere ondersteuning gewenst is, kan de interventie eigenaar hiervoor ingehuurd worden. ndien wenselijk kunnen via de interventie eigenaar ook de contactgegevens verkregen worden van diëtisten die het programma in Eindhoven hebben uitgevoerd Materialen en website zijn vanaf september 2012 volledig beschikbaar. Momenteel worden alle benodigde materialen in gereedheid gebracht, opdat geïnteresseerden zelfstandig aan de slag kunnen met Stap Je Gezond. Deze materialen kunnen kosteloos bij de GGD Brabant-Zuidoost aangevraagd worden. De GGD borgt verder dat i.i.g. de komende twee jaar medewerkers van deze organisatie geconsulteerd kunnen worden voor vragen en/of advies. Er wordt momenteel gewerkt aan een regionale/ landelijke verspreiding. Tevens is er subsidie aangevraagd en toegekend om de interventie in het najaar 2012 verder te verrijken (o.a. theoretische onderbouwing). Stap Je Gezond is opgenomen in de menukaart Sportmpuls. Dit betekent dat geïnteresseerden organisaties de komende jaren subsidie kunnen aanvragen om Stap Je Gezond lokaal uit te voeren. B Plan van aanpak landelijke uitrol van de interventie - Welke aanpak volgt u om tot een eventuele landelijke actieve uitrol van de interventie te komen? - Welke organisaties/bedrijven worden op dit moment en in de toekomst hierbij betrokken en op welk niveau? Zoals eerder beschreven werkt de interventie eigenaar, in de periode september 2011-augustus 2012 aan een regionale/landelijke uitrol. Dit wordt met name gedaan door alle benodigde materialen beschikbaar te stellen zodat de interventie zelfstandig gebruikt kan worden. Verder wordt via congressen, nieuwsbrieven en databases (Menukaart Sportmpuls, Effectief Actief, Centrum Gezond Leven) Stap Je Gezond onder de aandacht. Gericht gebeurde dat o.a. bij onderstaande organisatie: - Sportservice organisaties Limburg, Brabant en Eindhoven; - Thuiszorgorganisaties in Zuidoost-Brabant (Zorgboog en Zuidzorg); - Netwerkpartners experiment Gezonde wijk; - Adviseurs lokaal gezondheidsbeleid GGD Brabant-Zuidoost. Bij de subsidieronde in juni 2012 heeft de thuiszorgorganisaties Zuidzorg een Sportmpuls subsidie aangevraagd voor de een aantal wijken in de gemeente Eindhoven, maar ook voor de gemeente Waalre en Oirschot. Thuiszorgorganisatie Zorgboog gaat de volgende ronde hetzelfde doen voor de gemeentes Asten, Someren en Laarbeek. Tot slot is er, doordat Stap Je Gezond vermeld wordt op de menukaart Sportmpuls vanuit een aantal plaatselijke organisaties interesse getoond voor Stap Je Gezond. Pagina 11 van 21
- Welke organisatiestructuur en/of deskundigheid is in uw organisatie ontwikkeld op het gebied van de (landelijke) uitrol en/of uitbreiding van uw interventies? - Blijft deze structuur/deskundigheid voor langere termijn (ca 2 jaar) aanwezig? - s er een behoefteanalyse of marktanalyse uitgevoerd voor uw interventie? Had deze analyse betrekking op lokale implementatie of op de landelijke uitrol van uw interventie? Als u deze vraag met ja beantwoordt, voeg dan de samenvatting uit het rapport toe. - s er een marketingplan opgesteld voor landelijke uitrol? Als u deze vraag met ja beantwoordt, voeg dan de samenvatting uit het rapport toe. Niet direct aanwezig Niet uitgevoerd Niet aanwezig 6 RANDVOORWAARDEN A - Draagvlak - Beschrijf hoe uw interventie draagvlak creëert bij verschillende partijen (m.u.v. direct uitvoerende organisaties). Benoem hierbij draagvlak bij samenwerkingspartners, draagvlak op (gemeentelijk) politiek niveau en draagvlak bij en participatie van einddoelgroep. - Beschrijf de mate waarin uw interventie werkt aan draagvlak bij direct uitvoerende organisaties en netwerken. Denk hier aan het gebruik maken van en vastleggen van gemeenschappelijke doelen, het faciliteren van samenwerkingsverband, het vastleggen van de rollen en taken van diverse samenwerkingspartners, de inbedding van uw interventie in Stap Je Gezond laat positieve resultaten zien, waardoor samenwerkingspartners en de gemeente in Eindhoven (afdeling publieke gezondheid), enthousiast zijn over deze interventie. Enthousiasme is er vooral over de laagdrempeligheid van het programma, de geringe uitval die er is gedurende het programma en het feit dat mensen daadwerkelijk in het dagelijks leven meer gaan bewegen. Door de mogelijkheden van de Sportmpuls subsidie, wordt het draagvlak voor Stap Je Gezond verder uitgebreid. De thuiszorgorganisaties Zuidzorg en Zorgboog zijn naar aanleiding van de aankondiging op www.sportindebuurt.nl, benaderd om met hen de positieve resultaten van Stap Je Gezond te bespreken, en hen op de subsidiemogelijkheden hiervoor te wijzen. Zuidzorg heeft tijdens de ronde in juni voor een aantal gemeenten een aanvraag ingediend. Zorgboog doet hetzelfde bij de volgende subsidieronde. Hiervoor is afstemming met de diverse gemeentes een voorwaarde. De adviseurs lokaal gezondheidsbeleid van de GGD Brabant-Zuidoost vervullen hierbij een brugfunctie. Bovenstaande ervaring hiermee, wordt in 2012 gebruikt bij het actief benaderen van andere thuiszorgorganisaties en particuliere diëtistes/ gewichtsconsulenten. Pagina 12 van 21
het beleid van de samenwerkingspartners en de gezamenlijk, evaluatie van het samenwerkingsverband. B Deskundigheid Welke eisen zijn er ten aanzien van opleiding, training, certificering, licenties en/of supervisie van de uitvoerende medewerkers (kader, vrijwilligers, buurtsportcoach, combinatiefunctionaris, coördinatoren e.d.) en organisaties? Hoewel Stap Je Gezond voor het grootste deel een beweeginterventie is, dient de uitvoering plaats te vinden door iemand met een voedingsachtergrond, namelijk een diëtiste (vierjarige HBO opleiding Voeding & Dieet afgerond) of een gewichtsconsulente (voor gewenste opleiding zie website Beroepsvereniging Gewichtsconsulenten Nederland (www.gewichtsconsulenten.nl)). Hiervoor is gekozen omdat het onderdeel meer bewegen, voor een groot deel gestimuleerd wordt door de beweegmeter, die iedere deelnemer dagelijks dient mee te dragen en die direct feedback geeft. Tevens wordt er tijdens de tweewekelijkse groepsbijeenkomsten, gekeken naar de individuele resultaten die met de beweegmeter de afgelopen periode werden behaald, en worden mogelijke barrières besproken. Tijdens de groepsbijeenkomsten wordt er tevens voorlichting gegeven over gezonde voeding en kunnen de deelnemers al hun vragen stellen. Omdat hiervoor specifieke kennis nodig is, en iemand met een voedingsachtergrond ook een coachende rol kan vervullen t.a.v. meer bewegen, dient Stap Je gezond uitgevoerd te worden door een diëtiste of gewichtsconsulente. Tevens gaat de voorkeur uit naar een professional met deskundigheid en ervaring in het coachen van groepen. C - Kosten en uren Het gaat hier om een inschatting van de kosten voor de lokale uitvoering van de interventie. Vul in de bijlage 3 de benodigde tijdsinvestering en geraamde kosten in voor verschillende onderdelen van uw interventie. Laat zien of het om eenmalige of structurele kosten gaat. 7 MONTORNG EN EVALUATE A Algemeen - s er voor de interventie een monitoring- en evaluatieplan opgesteld (voor landelijk, regionaal en/of lokaal niveau)? - Licht toe hoe de uitkomsten (effecten) van de interventie geregistreerd worden en op welk niveau, bijvoorbeeld op het niveau van de doelgroepen. - Welke analyses worden gedaan met de uitkomsten (effecten) van uw interventie? Hoe vaak en op welke wijze wordt hierover gerapporteerd? (Stuur indien beschikbaar een rapportage mee als bijlage) - s er een 0-meting gedaan? Zo ja,beschrijf hier kort de resultaten en stuur het rapport mee met dit werkblad (indien beschikbaar). - Beschrijf welke ondersteuning de interventie biedt bij monitoring van de uitkomsten (effecten) op lokaal niveau. Zie 4c kwaliteitsbewaking Pagina 13 van 21
- nformeert u gebruikers (afnemers) en de einddoelgroep over de resultaten van de interventie? - Hoe en met welke frequentie doet u dit? B - Bereik van de interventie - Op hoeveel locaties is de interventie uitgevoerd in het verleden? - Op hoeveel locaties wordt de interventie nu uitgevoerd? - Hoeveel deelnemers (einddoelgroep) zijn in totaal tot op heden gestart met de interventie? - Hoeveel procent van de deelnemers heeft de interventie geheel doorlopen?.1 x gemeenten/stadsdelen 5 x wijken...x scholen(gemeenschap): PO, VO, VMBO, MBO, HBO, brede school 5 x wijk en buurtcentra...x sportverenigingen...x woonzorginstellingen...x fysiotherapiepraktijken...x anders, namelijk: 1 x gemeenten/stadsdelen 5 x wijken...x scholen(gemeenschap): PO, VO, VMBO, MBO, HBO, brede school...x wijk en buurtcentra...x sportverenigingen...x woonzorginstellingen...x fysiotherapiepraktijken...x anders, namelijk: 71 deelnemers - 93% van alle deelnemers heeft het intensieve programma van drie maanden voltooid; - 74% van de deelnemers die het intensieve programma heeft voltooid, heeft dit succesvol afgerond, dat wil zeggen een verhoging van tenminste 10% in het eigen bewegingsniveau bereikt C - Ervaringen met de uitvoering - Welke ervaringen (positief of negatief) heeft u beschikbaar over uw interventie? Heeft u succes- of faalervaringen met de interventiemethode beschikbaar? - Zijn er ook andere partijen die de interventiemethode gebruiken? Zo ja: hebben zij ervaringen (positief of negatief) beschikbaar voor dit traject? Het kwalitatieve verloop (proces van de organisatie en bijeenkomsten) en het kwantitatieve verloop (effecten op de korte en (middel)lange termijn op het beweeggedrag van de deelnemers) zijn in 2010 en 2011 uitvoerig geëvalueerd door de interventie eigenaar. Tevens heeft er onderzoek plaatsgevonden naar de factoren die een rol spelen in de ontwikkeling en handhaving van een fysiek actieve levensstijl tijdens en na afloop van de interventie. De volgende onderzoeksmethoden zijn ingezet: - evaluatieformulieren voor diëtisten (halverwege het programma); - evaluatiegesprekken met diëtisten (halverwege het programma); - schriftelijke vragenlijsten onder de deelnemers aangevuld met een groepsgesprek (halverwege het programma); - telefonische interviews met deelnemers (na afloop programmma); - focusgroepen met deelnemers; - statistische analyse PAL-waarde (Physical Activity Level). Dit is een maat voor de hoeveelheid lichamelijke beweging van de deelnemers op de korte termijn (12 weken), de middellange termijn (+/- 6 maanden) en de lange termijn (vanaf 6 maanden)(effectevaluatie). Aan de hand van de uitkomsten van deze evaluaties is het programma en de - gebruikershandleiding voor de cursusleiding aangepast. n de bijlage bij dit format staan alle onderzoeksresultaten samengevat weergegeven. Belangrijke punten die in dit onderzoek naar voren zijn gekomen: - De deelnemers hebben er bewust voor gekozen om deel te nemen aan deze interventie. Het is de vraag of personen die zich niet actief vrijwillig aanmelden, ook gemotiveerd kunnen worden voor deze interventie. Dit zou een uitdaging kunnen zijn. Het zou daarbij drempelverlagend kunnen werken als de huisarts, Pagina 14 van 21
- Wat zijn uit ervaring de werkzame succesfactoren van de interventie? Met andere woorden: wat moet minimaal in de praktijk worden toegepast, wil de interventie de beoogde doelen kunnen bereiken? praktijkondersteuner of fysiotherapeut de interventie aanbeveelt. Ook zou de motivatie kunnen stijgen als Stap Je Gezond in het vergoedingenpakket van de zorgverzekeringen wordt opgenomen. - n de deelnemersevaluatie geven deelnemers aan dat ze het lastig vinden om de beweegmeter elke dag bij te hebben (omdat ze hem vergeten te dragen).het is daarom aan te bevelen om deelnemers tips te geven waardoor ze deze minder vaak vergeten bij zich te dragen. - De eigen effectiviteitsverwachting van deelnemers is een belangrijke factor in het proces van gedragsverandering en handhaving. Tijdgebrek, slecht weer en het hebben van fysieke klachten zijn belangrijke belemmerende factoren in de beïnvloeding van het beweeggedrag. Een praktische implicatie voor toekomstige uitvoering van Stap Je Gezond is daarom om meer aandacht te besteden aan deze barrières en om te proberen deze te verminderen. - Een andere aanbeveling voor toekomstige beweeginterventies is om te focussen op het bewustzijn van de eigen lichamelijke activiteit. n deze studie is gebleken dat veel mensen zich van tevoren niet voldoende bewustzijn van hun eigen beweeggedrag, en dat het verbeteren van het bewustzijn helpt in het toenemen van het beweeggedrag. D Tevredenheidonderzoek - Heeft u een tevredenheidonderzoek uitgevoerd? Onder welke doelgroepen? Voeg indien beschikbaar de samenvatting uit het rapport toe. - Beschrijf de mening en ervaring van de professionals die de interventie hebben uitgevoerd. (max 400 woorden) - Beschrijf de mening en ervaring van de einddoelgroep van de interventie. (max 400 woorden) Diëtisten die meewerkten aan het programma hebben gedurende het programma feedback gegeven over de opzet en uitvoer van het programma. Ook zijn de diëtisten na afloop van het programma benaderd voor succes en verbeterpunten (voor totaal overzicht resultaten zie bijlage). Overzicht van positieve en verbeterpunten van diëtisten BK* Positief Verbeteren Aanvulling 1 -Heeft de deelnemers veel informatie verschaft 2 -nformatie over voeding is interessant en welkom 3 -Er zijn spontaan wandelclubjes ontstaan (bevorderd motivatie en groepsgevoel) -Vóór aanvang van het project deelnemers meer informeren over inhoud van project -Diëtisten konden nauwelijks vragen over de Activity Monitor beantwoorden omdat ze er zelf geen hebben -Programma is te vol -De deelnemers missen een kopje koffie/thee -Nogmaals komt naar voren dat diëtisten nauwelijks vragen over de Activity Monitor kunnen beantwoorden -Beweegdagboek was niet interessant -Huishoudelijk werk wordt niet voldoende geregistreerd (veroorzaakt frustratie) -Veel vragen over gezonde voeding terwijl het project vooral gericht is op beweging -Het voorstel is om het beweegdagboek te vervangen door een eetdagboek 4 -De wandeling vonden de deelnemers leuk -Nogmaals plannen opgezet om buiten het project om met elkaar te wandelen 5 -De kookles vinden de deelnemers erg leuk 6 -Supermarktrondleiding werd als interessant en leerzaam ervaren. -Geen tijd of puf voor de rest van het programma na de wandeling -Deelnemers wisten niet dat de gerechten een volledige maaltijd zijn -Sommige groepen zijn te groot voor de supermarkt -nformatie over gezonde voeding blijft nodig. Diëtisten hebben het gevoel dat deelnemers weinig over gezonde voeding weten. -Spelletjes met producten blijken goed te werken (bijvoorbeeld hoeveel kcal zitten in dit product?) Zo blijven deelnemers betrokken 7 -De vragen en stellingen van de quiz op een A4 uitdelen zodat de deelnemers in alle rust de vragen kunnen lezen *BK = Bijeenkomst -De quiz wordt vooral gezien als opfriscursus Bovenstaande feedback is meegenomen en verwerkt in de handleiding voor de cursusleiding. Pagina 15 van 21
Mening en ervaring van einddoelgroep Deelnemers, die in maart 2010 gestart zijn, zijn na afloop van de interventie bij elkaar gekomen onder leiding van een diëtiste en professional vanuit de GGD Brabant-Zuidoost om de hele interventie door te nemen en te evalueren. Ook hebben ze tijdens de loop van de interventie een vragenlijst ingevuld over alle onderdelen van de interventie. Na 6 maanden zijn deelnemers benaderd via de telefoon om nogmaals feedback te geven over de persoonlijke voortzetting van het programma en verbeterpunten voor de toekomstige inzet van de interventie. Onderdeel Activity Monitor Directlife website Coach Groepsbijeenkomsten Positieve punten Verbeterpunten Positieve punten Verbeterpunten Positieve punten Verbeterpunten Positieve punten Verbeterpunten Feedback van deelnemers -Fijn om te kunnen zien hoeveel je beweegt -nzicht in hoeveel verschillende dagelijkse bezigheden en sportactiviteiten bijdragen aan het behalen van beweegdoel -Motiveert om meer te gaan bewegen -Sommige bewegingen worden niet goed geregistreerd -Hij gaat snel stuk -De draagpositie kan niet gedurende de dag worden veranderd -De Activity Monitor is niet mooi -Duidelijkheid over je prestatie en bewegingen -Je kan vergelijken met anderen -Het werkt motiverend -Niet kunnen aangeven welke activiteit/beweging is gedaan (dit kan inmiddels wel waardoor de registratie van energieverbruik / activiteitniveau nog nauwkeuriger is) -Geeft snel antwoord terug -Verstrekken van duidelijkheid en informatie -Biedt hulp op momenten dat het nodig is -Een meer persoonlijke benadering -Telefonische bereikbaarheid zou fijn zijn -nformatie en ervaringen uitwisselen en elkaar motiveren -Leerzaam/nuttig -Resultaten niet hetzelfde zonder groepsbijeenkomsten -Contact met deelnemers is leuk -Schenken van koffie/thee -Meer actieve onderdelen De belangrijkste redenen om de Activity Monitor van Philips na afloop nog te gebruiken waren dat het nog steeds motiverend werkt, als een stok achter de deur fungeert, en de Activity Monitor informatie verschaft over hoeveel ze bewogen hebben. De belangrijkste redenen voor de andere deelnemers om de Activity Monitor niet meer te gebruiken waren dat ze er geen motivatie meer voor hadden; dat het te intensief was; en dat het gebruik van de Activity Monitor geen toegevoegde waarde meer had. Dingen die het moeilijk maken om de Activity Monitor te blijven gebruiken zijn: dat ze het alleen moeten doen, dat het geen uitdaging meer is en dat ze er geen zin in hebben om de Activity Monitor te gebruiken. Het blijven gebruiken van de Activity Monitor zou makkelijker worden als er meer een combinatie zou zijn van bewegen en voeding en als het gebruik van de Activity Monitor minder intensief zou zijn. E - Onderzoek naar uitvoering (procesevaluatie) - s er een procesevaluatie uitgevoerd? Zo ja: stuur het rapport mee als bijlage. De volgende vragen verwijzen naar specifieke onderdelen uit de procesevaluatie. Verwijs in uw antwoorden naar de respectievelijke paginanummers Op alle locaties waar de interventie is uitgevoerd, is een procesevaluatie uitgevoerd. Dit betreft vijf buurten in Eindhoven. Zoals eerder beschreven zijn deze evaluaties uitgevoerd door twee Master studenten die op dat moment stage liepen bij de GGD Brabant-Zuidoost. De resultaten van deze evaluaties staan in onderhavige aanvraag op hoofdpunten beschreven. De overige resultaten staan beschreven in verschillende documenten die bij de GGD opgevraagd kunnen worden. Als bijlage bij dit format is een samenvatting van alle resultaten te vinden. Pagina 16 van 21