Blijven is meedoen in Houten Deelplan participatie en werk Onderdeel van Actieplan opvang en integratie statushouders (januari 2016) Juni 2016
1. Inleiding Op 19 januari 2016 heeft de gemeenteraad het actieplan opvang en integratie statushouders unaniem aangenomen. Dit actieplan besteedt expliciet aandacht aan het belang van participatie en werk. Essentieel bij een goede opvang is de maatschappelijke begeleiding en participatie van deze groep nieuwe inwoners in Houten. Dit deelplan heeft tot doel: - De participatie van vergunninghouders als nieuwkomers in Houten structureel organiseren. - De toevoeging van de participatieverklaring binnen de maatschappelijke begeleiding regelen. - De bekostiging van de pilot maatschappelijke begeleiding en participatie regelen. - De gewenste resultaten benoemen en vaststellen. - Zorgen dat op korte termijn resultaten worden gerealiseerd. Dit deelplan is gebaseerd op de voorlopige afstemming met WIL, Werkgeversservicepunt en vanhouten&co. In de rapportages aan de gemeenteraad zullen we concrete vorderingen op het gebied van dit deelplan melden. We gaan met dit deelplan starten als pilot, in aanloop naar de uitwerking van het werkbedrijf. Op deze manier kunnen we de ervaringen die we nu opdoen meenemen in de plannen voor (re-)integratie voor alle inwoners van Houten. 2. Achtergrond Er zijn meerdere aanleidingen om dit plan op korte termijn uit te voeren: - Uitwerking van het door de raad vastgestelde actieplan op 19 januari 2016. De ambitie van het college is om het deelplan participatie en werk snel te concretiseren en resultaten te behalen. - Voor de uitwerking van de participatieaanpak statushouders is 50.000, - gereserveerd in het actieplan opvang en integratie statushouders. - Uitvoering van (unaniem) aangenomen motie 003-2016 uit de raad van 19 januari 2016: In deze motie wordt opgeroepen om: 1. actief te monitoren dat direct bij binnenkomst van de statushouders een inschatting wordt gemaakt van zijn inzetbaarheid voor de samenleving ( waaronder arbeidsmarkt en vrijwilligerswerk 2. De raad hierover expliciet te informeren in de rapportage - In het Bestuursakkoord VNG Rijk d.d. december 2015 wordt de bijdrage voor maatschappelijke begeleiding verhoogd met 1.370 naar 2.370. Een (verplichte) voorwaarde daarvoor is het maken van een plan van aanpak vóór 1 september 2016. - Houten is koplopergemeente in het participatietraject VNG / OTAV. Dat betekent dat de 7 gemeenten die deze rol hebben regelmatig bij elkaar komen om methodieken en aanpakken te vergelijken en andere gemeenten te inspireren en te ondersteunen bij hun eigen aanpak. Op 19 mei jl. is de eerste uitwisselingsconferentie in Houten geweest. Vanuit het ministerie en VNG zijn de eerste reacties op het concept enthousiast.
- Houten en Utrecht geven in U10 verband vorm aan het deelprogramma integratie. Op 22 juni 2016 vindt daarvoor een U10 conferentie plaats. - Door met de statushouders te starten, kan al een voorschot worden genomen op een bredere aanpak richting participatie, ten behoeve van de ontwikkeling van het zogeheten werkbedrijf. De tussentijdse ontwikkelingen en resultaten worden met de projectleider werkbedrijf afgestemd. Op deze manier kan de nu ontwikkelde samenwerking worden uitgebreid en geïntensiveerd op basis van diverse klantgroepen. 3. Uitgangspunten - Houten gaat uit van een maatwerkgerichte aanpak per statushouder (conform de aanbevelingen van het WRR rapport geen tijd te verliezen ). Hoe vroeger hoe beter, waarin mensen naar wens en vermogen worden begeleid naar werk. - Het leren van de Nederlandse taal loopt parallel aan wonen, de ontwikkeling van het netwerk in de buurt en oriëntatie op de ontwikkeling van een passend perspectief: op het gebied van opvoeding, vrijwilligerswerk, opleiding en werk. - Er wordt op zo kort mogelijk termijn gestart met de uitgebreide intake en de matching naar participatieplekken. - Gebruik maken van de bestaande partners door intensivering samenwerking. - Realisatie participatieverklaring: kernwaarden gekoppeld aan een relevante context.
4. Blijven is meedoen In het Bestuursakkoord heeft het kabinet uitgangspunten geformuleerd voor de integratie van vergunninghouders. Dit onder het motto blijven is meedoen. Vluchtelingen met een verblijfsvergunning moeten zo snel mogelijk meedoen in onze samenleving. Het leren van de Nederlandse taal en kernwaarden en het vinden van werk zijn hierbij cruciaal. Daarom krijgen vluchtelingen die hier mogen blijven eerder en meer taalonderwijs. Ook worden zij direct gescreend om een beeld te krijgen van hun diploma s, werkervaring en taalvaardigheid. De participatieverklaring wordt een verplicht onderdeel van de inburgering. 1. Intake en screening Alle volwassen vergunninghouders (vanaf 18 jaar) krijgen een persoonsgerichte intake, gericht op de inventarisatie van opleiding- en werkervaring en andere capaciteiten. Daarnaast vindt een koppeling plaats aan het perspectief in Houten/Nederland, versterking van het informeel netwerk en Werkgeversservicepunt. Ook worden er afspraken gemaakt wat iemand zelf kan en waar hij of zij begeleiding bij nodig heeft. 2. Begeleiding Gedurende het traject richting opleiding en werkperspectief is begeleiding nodig. Mensen worden voorbereid op kennismaking en sollicitatiegesprekken, werksituaties, eventuele taken, werkcultuur en mogelijke misverstanden. Dit kan in de vorm van training en/of individueel. WIL biedt hiervoor mogelijkheden in het participatiecentrum. De werkcoach van WIL gaat hierin samenwerken met vanhouten&co. 3. Koppeling Een koppeling kan zijn op een passende participatieplek: als taalstage bij bijvoorbeeld een basisschool of vrijwilligersorganisatie of als werkstage. Waar mogelijk wordt de oriëntatie en matching naar betaald werk gedaan, waarbij inburgering en taal wordt gecombineerd. Gedurende de eerste drie jaar is de inburgeringscursus verplicht. De gemeente zal met diverse inburgeringsaanbieders afstemmen om de taal aan te laten sluiten op de praktijkplek. 4. Participatieverklaring De participatieverklaring wordt een verplicht onderdeel van de inburgering. Het is een verklaring waarin de statushouder bij binnenkomst in de gemeente een training krijgt in Nederlandse kernwaarden. Deze moet worden ondertekend. Een ondertekening alleen heeft weinig concrete waarde en effect. De combinatie van het actief leren van de taal, zoeken naar opleiding en werk levert concrete contacten en contexten op om de kernwaarden te leren kennen en toe te passen. Daarom verbindt Houten de participatieverklaring aan taal en de participatieopzet.
5. Resultaten en planning 1. Voor elke statushouder in Houten vanaf 2013: opleiding, werkervaring en competenties in beeld brengen. 2. Voor nieuwe statushouders: gemeente Houten stemt met COA af over overdracht van pre inburgering en werk wordt overgedragen bij koppeling aan Houten (op termijn realiseerbaar). 3. Elke statushouder in Houten wordt gescreend op de participatiemogelijkheden: van vrijwilligersplek tot betaald werk. 4. Voor relevante kandidaten wordt een CV/profiel opgesteld voor een vrijwilligersplek / stageplaats / werkervaringsplaats. 5. Vanuit het profiel vindt koppeling en voorbereiding plaats. 6. Dit wordt afgestemd in het afstemmingsoverleg (vanhouten&co, Werkgeversservicepunt, werkcoach). 7. Er is extra aandacht voor jongeren, vanaf 16-18 jaar. In verband met vrije tijd, schoolkeuze en voortgang opleiding en preventie van eventuele uitval. Hiervoor wordt apart afgestemd met onderwijs en vanhouten&co. 8. De participatieverklaring wordt een verplicht onderdeel van de inburgeringswet. In de uitvoering betekent dit een training over kernwaarden, gekoppeld aan het participatietraject. Elke statushouder ondertekent de Participatieverklaring. 9. Een ceremoniële participatieondertekening in augustus, met daarbij aandacht voor persoonlijke verhalen. 10. Aantal nader te benoemen koppelingen (resultaten van het afgelopen jaar) per 1 juli. 11. Het aantal te behalen koppelingen per 31 december 2016. 6. Uitvoeringspartners We kiezen voor een integrale aanpak. Daarbij wordt aangesloten op de bestaande werkwijze en partners. Door een intensivering van de samenwerking zijn de snelste resultaten te behalen. Onze uitvoeringspartners zijn Werk en Inkomen Lekstroom (WIL), Werkgeversservicepunt en vanhouten&co. WIL en Werkgeversservicepunt hebben expertise op het gebied van de arbeidsmarkt en ervaring in het koppelen van werkgevers en werknemers. VanHouten&co heeft expertise op het gebied van vergunninghouders. Daarnaast kent ze de sociale infrastructuur van Houten op het gebied van vrijwilligerswerk. VanHouten&co zal de training over het leren kennen van denederlande kernwaarden gaan uitvoeren. Dit zal gebeuren via groepsbijeenkomsten van een dagdeel met ongeveer 15 personen. De gemeente, WIL en vanhouten&co werken samen met Stichting Present, de Krachtfabriek en andere partners. Werkgevers uit het werkgeversnetwerk zijn ook betrokken, zoals Noppes, handbalhal etc. Verder is er ondersteuning door clubs als de Rotary en de Lions en worden overige informele netwerken ingezet. De inzet van de gemeente is gericht op de algehele monitoring van de te behalen resultaten en coördinatie en afstemming met de samenwerkingspartners.
7. Evaluatie De pilot wordt gemonitord en geëvalueerd in het kader van het actieplan opvang en integratie statushouders. De gemeenteraad krijgt updates over de voortgang via de kwartaalrapportages. Daarnaast komt er in november 2016 een evaluatie over de voortzetting van de pilot of dat het overgaat in het nog te ontwikkelen Houtense Werkbedrijf. WIL en vanhouten&co leveren een bijdrage aan de evaluatie door hun ervaringen en aanbevelingen te delen. Deze evaluatie moet op 1 november 2016 afgerond zijn.