Ruilverkaveling Schelde-Leie
Overzicht Wat is ruilverkaveling (RVK)? Procedure Historiek, stand van zaken en vervolgtraject Blokgrens Ontwerp ruilverkavelingsplan Financiering Ter inzage legging Hoe reageren? 2
Wat is ruilverkaveling? Herinrichting van (hoofdzakelijk) agrarisch gebied door o.a. Verbeteren van de landbouwstructuren (grotere en regelmatige percelen, dicht bij bedrijfszetel, grotere huiskavel, betere ontsluiting en afwatering); Verbeteren van waterkwaliteit; oplossen van lokale wateroverlast; Aanleg van veilige fiets- en wandelpaden; Verbeteren van landbouwwegen; Natuur- en landschapsherstel en -ontwikkeling Flankerend beleid bij diverse projecten: Parkbos Gent, Stadsbos Deinze, Hospicebossen 3
Procedure: twee fasen Onderzoek naar het nut Planvorming Milieu-Effecten-Rapport Openbaar onderzoek Ministeriële Besluiten: nuttigverklaring + oprichting commissie van advies en ruilverkavelingscomité Uitvoering Herverkaveling Wegen- en waterwerken Landschapszorg 4
Historiek Februari 2006: Minister-president Leterme bezoekt Parkbos in kader van plattelandstoer Vraag naar flankerende maatregelen landbouw in de regio Optimale inrichting landbouwgebieden: deblokkering ruilverkaveling Scheldekant Ministerieel Besluit 3 juli 2006: Uitbreiding onderzoek naar het nut (Deinze, Nazareth, De Pinte, Gent, Sint-Martens-Latem) Uitbreiding opdracht coördinatiecommissie Actualisatie toepassingsgebied recht van voorkoop in kader van ruilverkaveling 5
Historiek 2007-2014: Studiewerk, veldinventarisaties; Overleg met gemeentebesturen, provincie, Vlaamse administraties; Overleg met organisaties o.a. natuurvereniging, landbouworganisaties; Opstellen ontwerp ruilverkavelingsplan; Opmaak plan-mer door extern deskundigen 6
Vervolgtraject 5 februari 2014-6 maart 2014: Openbaar onderzoek ontwerp RVK-plan en plan-mer (sinds 6 januari 2014) Maart - april 2014: Onderzoek bezwaren - overleg met partners o.a. gemeentebesturen Eindadvies coördinatiecommissie Medio 2014: Nuttigverklaring minister? Vanaf 2015: uitvoering? 7
Opmaak voorstel van blokgrens en ontwerp ruilverkavelingsplan Coördinatiecommissie: Ministerieel Besluit TAAK Adviseert de minister bevoegd voor leefmilieu omtrent het ruilverkavelingsplan en de blokgrens SAMENSTELLING Voorzitter: Vlaamse overheid - ALBON Secretaris: Vlaamse overheid - VLM 4 vertegenwoordigers provinciale landbouwkamer Telkens 1 vertegenwoordiger: Kadaster, provincie, Ruimte Vlaanderen, Onroerend Erfgoed, Agentschap voor Natuur en Bos, Departement Landbouw en Visserij en VMM 8
Blokgrens Ministerieel Besluit: Deinze (Astene en Petegem aan de Leie), Nazareth, De Pinte, Sint-Martens-Latem en Gent (Zwijnaarde en Sint-Denijs-Westrem); Grote infrastructuren als bruto-grens: E40, Schelde, Gaversesteenweg en Kortrijksesteenweg + vroegere ruilverkaveling Nazareth; Weerhouden van zones met bestemming waar ruilverkaveling zinvol is: agrarisch gebied, landschappelijk waardevol agrarisch gebied; Agrarisch gebied - glastuinbouwzone werd uitgesloten; Onteigeningsgebieden Parkbos werden uitgesloten; Grotere boscomplexen, kasteeldomeinen, waterplassen werden uitgesloten; Zones met gunstige kavelstructuren werden uitgesloten; Detailstudie van eigendommen/gebruik hebben geleid tot kleinere uitgesloten zones Resultaat: KAVELPLAN 9
10
Ruilverkavelingsplan - Wat staat op plan? Blokgrens Zones voor herverkaveling Geplande ingrepen waterlopen/waterbeheersing Aanleg/verbetering van ontsluitingswegen, paden: max. scenario en dikwijls met variabele positie Aanleg fietspaden Ingrepen landschap, natuur en onroerend erfgoed met onderscheid in privaat domein te behouden, op te nemen of te behouden in openbaar domein en MLI gronden over te dragen aan een openbaar bestuur Geplande ingrepen door derden (D) zoals de Hospicebossen, bufferbos E17 (onderdeel parkbos), fietspad Klapstraat, ventwegen N60 Verduidelijking via begeleidende teksten met beschrijving van de maatregelen + kostenraming 11
Ruilverkavelingplan - Wat staat niet op plan? De herverkaveling De kavelinrichtingswerken (werken nodig als gevolg van herverkaveling bvb. detailontwatering, in cultuur brengen wegen) Ruimen waterlopen, vernieuwen van duikers... Bijhorigheden wegen bv. uitwijkstroken, bredere bermen, bermsloten, verkeersluizen Plan art. 70 - nieuw, te wijzigen en af te schaffen openbaar domein WIJZIGING VAN DE ATLAS DER BUURTWEGEN 12
Landbouw 13
Knelpunten voor de bedrijven Perceelsstructuren Het studiegebied wordt gekenmerkt door een grote versnippering van percelen - gemiddelde perceelsoppervlakte is 1,6 ha Afstand van de percelen tot de bedrijfszetel: 20 % van de percelen ligt op meer dan 3 km afstand van de zetel Versnippering door N60 en E17 Perceelsvorm Vooral wanneer deze gecombineerd worden met kleine perceelsoppervlaktes. Voor iets meer dan de helft van de percelen stelt zich dit probleem. Gemiddeld te kleine huiskavel voor bedrijven met melkvee Vertuining/verpaarding van het landbouwgebied 14
Visie Dynamische landbouw in de regio Hoge productie-omvang Gunstig percentage jonge bedrijfsleiders Grote bedrijfsoppervlakten; maar grote versnippering Melkveebedrijven: streven naar grotere huiskavel Alle bedrijven: minimaal het behoud van oppervlakte huiskavel Akkerbouwpercelen Grootte en vorm van percelen optimaliseren Optimale perceelsgrootte van 5 ha wordt nagestreefd Als deze grootte niet gerealiseerd kan worden, moet aandacht gaan naar verbetering van de perceelsvorm Afstand tot bedrijfszetel verminderen 15
Baten van herverkaveling Op bedrijfsniveau: Lagere bewerkingskosten bij grotere percelen, regelmatig van vorm en dicht bij de bedrijfszetel Daling van de bewerkingstijd en -kost; Daling van de rij-afstand en -tijd; Minder randverliezen; Minder brandstofverbruik Maatschappelijk: Verhogen van verkeersveiligheid 16
Baten door perceelsvergroting Trekkeruren Brandstofverbruik Variabele bewerkingskosten 17
Grotere machines - grotere percelen 18
Verkeersveiligheid 19
Ruilverkavelingsplan Maatregelen voor de landbouwsector zijn minder zichtbaar op het ruilverkavelingsplan Belangrijkste maatregel is de herverkaveling van de percelen: gemiddelde perceelsgrootte verhogen, meer regelmatige perceelsvorm, perceelsgroepering dichter bij de bedrijfszetel, grotere huiskavel, betere ontsluiting lagere bewerkingskost per hectare Te verwachten baat = gemiddeld t.o.v. andere ruilverkavelingsprojecten Herverkaveling van de percelen - drie zones: Zone voor herverkaveling Zone voor behoud en versterking natuur/landschapswaarden Vaste kavels - potentieel verontreinigde gronden Herverkavelingsplan wordt opgemaakt na nuttigverklaring van het project 20
Voorbeeld van herverkaveling in Sint-Lievens-Houtem Voor Na 21
Ruilverkavelingsplan Betere perceelsontsluiting: insteekwegen aangeduid met pijlen (dus variabele positie i.f.v. herverkaveling) + uitwijkstroken langs lokale wegen Aanpassen / verbeteren van afwatering en detailontwatering Afschaffen en in cultuur brengen van buurtwegen / trage wegen die percelen doorkruisen 22
Water 23
Visie en maatregelen - waterbeheer Ecologische opwaardering waterlopen Aanleg bufferstroken langs geklasseerde waterlopen (vraag provincie) waar mogelijk meerdere functies met het oog op zuinig ruimtegebruik Natuurtechnische oeverinrichting Promoten beheerovereenkomsten Verbetering water(bodem)kwaliteit Ruiming slib Waterzuivering melkveebedrijven (IBA)? Aanpakken lokale wateroverlast Waterbuffering Verbetering detailafwatering bij kavelinrichtingswerken Herstel duikers / andere constructies 24
Wegen 25
Visie en maatregelen - wegen /ontsluiting Dicht wegennet in vrij goede staat Beperkte verbetering bestaande verharde wegen Insteekwegen landbouwontsluiting - steenslagwegen met veelal variabele lengte en positie (functie herverkaveling) Vaak recreatief medegebruik EFRO-studie: functietoekenningsplan landelijke wegen voor functies zoals landbouwverkeer en recreatie Resultaten/aanbevelingen zullen waar mogelijk worden meegenomen 26
Recreatieve wegen / Recreatie 27
Visie en maatregelen - recreatie Efficiënter fiets- en wandelnetwerk: Afschaffing buurt- en voetwegen+ bepalen van nieuwe wegen i.f.v. netwerk Flexibiliteit van recreatieve paden: pijltjeswegen - exacte ligging is afhankelijk van de herverkaveling Functieverweving: landbouwgebruik + recreatief gebruik, combinatie met bomenrijen, houtkanten, bufferstroken en waterlopen 28
Aanpassing openbaar domein 29
Landschap en natuur 30
Visie en maatregelen - landschap en natuur Aanduiden van een aantal zones gericht op het behoud en versterking van landschaps- en natuurwaarden ( landschappelijk waardevol agrarisch gebied); Beekdepressies (Biezenlos / Rosdambeek, Nazarethbeek / Duivebeek, Scheidbeek) Kleinschalige landschappen (Scheldevallei, gebieden t.h.v. Landuitstraat, Deurlestraat, Spletestraat, Ommegangstraat) In privédomein behouden van bestaande landschapselementen (bos, ecologisch waardevol grasland, boomgaard, ruigte, begroeiing, poel); In openbaar domein behouden / opnemen van begroeiing (bos, (knot)bomenrijen en houtkanten); de grenzen van het openbaar domein (wegen en waterlopen) kunnen worden aangepast via de herverkaveling 31
Visie en maatregelen - landschap en natuur Maatregelen tot landinrichting (MLI): Overdragen van kadastraal perceel aan een openbaar bestuur via maatregelen tot landinrichting vorm van grondoverdracht waarbij max. 2 % van de globale waarde van de kavels kunnen worden gebruikt voor inrichting van niet-landbouwkundige functies (bos, ecologisch waardevol grasland, bomenrijen en houtkanten) Vlakvormig (percelen): voorzien op voor landbouw minder geschikte (natte) gronden en volgens groene bestemming (zone voor waterberging langs Nazarethbeek t.h.v. Keistraat - De Pinte) lijnvormige MLI s: voorzien op scheiding van eigendom en gebruik Aanleggen van bossen door derden voortvloeiend uit andere planinitiatieven (Stadsbos Deinze, Hospicebossen, Parkbos Gent); Aanleg van bufferstroken langs waterlopen en natuurtechnische oeverinrichting 32
Onroerend erfgoed 33
Visie - archeologie & bouwkundig erfgoed Te weinig specifieke archeologische elementen gekend om een specifieke archeologische visie voor projectgebied te rechtvaardigen Eerder aansluiting zoeken bij recreatie, cultuurhistorie en landschap Maximaal verstoring van gekende archeologische sites vermijden en uitvoering van de werken met grondverzet nauwgezet opvolgen Geen bouwkundig erfgoed in projectgebied dat specifiek extra zorg behoeft Aandacht voor landschappelijke inkadering Opname in openbaar domein van 5 bunkers gelegen langs openbare wegen/paden 34
Zuinig ruimtegebruik Combinatie van functies Multifunctionele inrichting van bufferstroken langs waterlopen: bufferfunctie, onderhoud waterloop, landschappelijke integratie, recreatie Recreatief medegebruik landelijke wegen 35
Bestemming - Inrichting Ruilverkaveling : inrichting volgens bestemming In ruilverkaveling drie AGNAS GRUP s (Ruimtelijke Uitvoeringsplannen) Stadsbos Deinze - GRUP wordt opgemaakt door de stad Deinze Hospicebossen - aankoop door provincie; GRUP - bij nuttigverklaring van RVK zal RVK-plan als insteek dienen voor GRUP i.f.v. planologische ruil Scheldevallei tussen Oudenaarde en Gent - deel binnen blokgrens ruilverkaveling - bij nuttigverklaring RVK-plan: mogelijke insteek GRUP 36
Financering: Subsidiereglement RUILVERKAVELINGSPLAN (structuurplan) - 100 % Vlaamse Overheid MER - 100 % Vlaamse Overheid LANDSCHAPSZORG (op gronden die eigendom worden of blijven van Vlaamse Overheid) - 100 % Passieve Recreatie (wandelpaden, fietspaden) - 80 % Vlaamse Overheid - rest gemeente en/of provincie Werken voor landschapszorg - 80 % Vlaamse Overheid - rest gemeente Erfbeplanting, IBA s - 80 % Vlaamse Overheid - rest provincie en/of eigenaars/gebruikers Wachtbekkens - 70 % Vlaamse Overheid - rest provincie en/of gemeente Werken aan geklasseerde waterlopen - 60 % Vlaamse Overheid - 40 % provincie Wegenwerken - 60-70 % Vlaamse Overheid - rest gemeente Kavelinrichtingswerken - 60% Vlaamse Overheid - 40 % eigenaars 37
Financiering: Wat kost de ruilverkaveling? Gebruikers 0 euro 20 % van de kostprijs van vrijwillige maatregelen vb. erfbeplanting, individuele waterzuivering Eigenaars Solidarisering van de kavelinrichtingswerken: vb. 125 euro/ha in ruilverkaveling Elingen raming van 70 euro/ha in Sint-Lievens-Houtem Bij overbedeling in de herverkaveling: toeslag aan gemiddelde grondprijs van de regio Verrekening van min- en meerwaarden vb. bomen 38
Ter inzage legging Waar: In stad- of gemeentehuis in Gent, Deinze, Nazareth, De Pinte en Sint-Martens-Latem - tijdens de openingsuren Tijdens de zitdagen: 7, 11, 12, 13, 17, 18, 21, 24, 25, 26, 28 februari, 4,5 en 6 maart - VLM medewerkers aanwezig Op website van de Vlaamse Landmaatschappij: www.vlm.be Documenten: het kavelplan met de aanduiding van alle kadastrale percelen gelegen in de voorgestelde ruilverkaveling lijsten met per kavel de naam en het adres van de eigenaar en de vruchtgebruiker en de oppervlakte de naam en het adres van de gebruiker en de oppervlakte in gebruik het ontwerp-ruilverkavelingsplan een kostenraming van de geplande werken het milieu-effect-rapport bij het ontwerp-ruilverkavelingsplan 39
Hoe kunt u reageren? Wanneer: Openbaar onderzoek loopt van 5 februari 2014 tot en met 6 maart 2014 Schriftelijk: Via brief of tegen ontvangstbewijs aan het College van Burgemeester en Schepenen van de 5 gemeenten/steden Mondeling op 5 zitdagen bij gemachtigde van minister: 21, 26 en 28 februari, 4 en 5 maart 40
Ruilverkaveling Schelde-Leie