2 3 Historische groenten, kruiden en nog veel meer.. In het Betuwse dorp Tricht heeft Petra Kaak haar kleinschalige kwekerij De Cruydthof Hier kweekt en teelt zij naar hartenlust historische groenten en bijzondere kruiden, rassen die al gebruikt werden sinds de Romeinse tijd en de Middeleeuwen. De kwekerij van Petra is een klassieke pottager : een moestuin die ook een siertuin is (siermoestuin). De grote tuin (1000 m2) achter de woning van Petra was van oorsprong een siertuin. Enkele jaren geleden ging de tuin van Petra op de schop, en zo is langzaam maar zeker de historische groente- en kruidentuin ontstaan. Het resultaat mag er zijn: een overzichtelijke kwekerij met groenten en kruiden in vakken, waar het op een zomerse dag gonst van de insecten! De Cruydthof
4 5 Opvallend is de mooie Victoriaanse kas, waar Petra nu volop ruimte heeft voor haar zaaigoed. Eerst stond hier een oud en bouwvallig schuurtje, vertelt Petra enthousiast, nu is er met deze kas ook een fijne ruimte ontstaan om bij slecht weer workshops te houden. Achter in de tuin is een flinke kippenren gebouwd en de nieuwe schuttingen zijn bedenkt door historisch leifruit en zachtfruit. In dit deel van de tuin een kleine boomgaard met verschillende oude fruitbomen. Deze bomen gaat Petra vervangen door andere fruitbomen. Ze worden zodanig geplaatst dat er een pleintje ontstaat, wat de nieuwe verkoopplek gaat worden. Vanuit haar interesse naar de geneeskrachtige mogelijkheden van kruiden is Petra zich hier steeds meer gaan specialiseren. Het zijn gewassen die in de supermarkt of in het tuincentrum niet meer te krijgen zijn, geef Petra nadrukkelijk aan. Wie kent er nog Eeuwig moes, suikerwortel of oerprei? Ook de hobby van haar man: het koken van authentieke Romeinse en middeleeuwse gerechten, heeft een aanzet gegeven tot het uitbreiden van het sortiment. Veel gevraagde groenten van De Cruydthof zijn oerprei, eeuwig moes en aardperen. Populaire kruiden luisteren naar frisse namen als ananassalie, chocolademunt en citroengras. De collectie groenten en kruiden breidt zich nog steeds uit. Petra is steeds op zoek naar nieuwe historisch soorten. De teelt van De Cruydthof is kleinschalig, en de afnemers zijn liefhebbers maar ook restaurants in de omgeving. Zo is het plaatselijke restaurant inmiddels vaste afnemer van de aardperenoogst en adviseert Petra een aantal restaurants en musea bij het inrichten van hun eigen groenten/kruidentuin. Petra geeft ook interessante workshops en cursussen, zoals de workshop Eten uit de vrije natuur. Hierbij wordt een wandeling gemaakt in de directe omgeving van de kwekerij en worden er onderweg eetbare planten gezocht. Deze workshop wordt afgesloten met een proeverij van gerechten uit de vrije natuur en zo kan men o.a. heerlijk genieten van brandnetelsoep of kastanje-kersentaart! Info: www.cruydthof.nl
6 7 Tropische vruchten in oer-hollandse polder Kwekerij Bloeiers Kwekerij Bloeiers is gelegen midden in de uitgestrekte Wieringermeerpolder. In het voorjaar en in de zomer staat de, inmiddels 1 ha glas, vol met ruim driehonderd soorten eenjarigen. In het najaar is het assortiment gericht op de herfsttuin en neemt de teelt en verkoop van (tropische) siervruchten de meeste ruimte in. Tot 1998 woonde Aafke met haar man en drie kinderen in Noord-Brabant. Afke ging daar, op bescheiden schaal, experimenteren met wat zakjes zaad van tropische siervruchten. Via de veiling bracht Aafke haar oogst aan de man. De bloemisten waren direct enthousiast en voor mij was dat een impuls om verder op zoek te gaan naar nog meer bijzondere soorten, geeft Aafke nadrukkelijk aan.
8 9 Twaalf jaar geleden kon haar man het akkerbouwbedrijf van zijn vader in de Wieringermeerpolder overnemen en zo verhuisden zijn van het zuiden naar het noorden. De nieuwe start in het noorden gaf Aafke de mogelijkheid om 2000 vierkante meter kas in gebruik te nemen voor perkgoed in combinatie met wisselteelt van (tropische) siervruchten. De 2000 m 2 waar ik in 2002 begon, is in de loop van de jaren vervijfvoudigd tot 1 ha glas!, vertelt Aafke met enige trots. In de eerste jaren lag de nadruk vooral op grote maten hangpotten met verschillende eenjarigen. Deze werden vooral aan de veiling geleverd. De verkoop aan huis werd steeds groter en het assortiment steeds uitgebreider. Inmiddels is de kwekerij op verschillende tijdstippen ogengesteld voor particulieren. Er staan arrangementen, bakken en schalen met (tropisch) sierfruit voor de verkoop en je kunt rondkijken tussen de planten op de kwekerij Vanaf eind juni worden de zaailingen van het tropisch sierfruit uitgeplant. Samen met een vijftal parttime medewerkers, verzorgt Aafke de planten en wordt er tot half november volop geoogst. Aafke houdt zich vooral bezig met de verdeling van de siervruchten Siervruchten zijn makkelijk kruisbaar, zo ontstaan er vaak leuke variëteiten geeft Aafke nadrukkelijk aan. Ik wil graag superkwaliteit leveren, uit de grote genetische variatie wil ik de positieve eigenschappen versterken. Inmiddels bestaat het sortiment siervruchten uit meer dan dertig soorten in allerlei maten, kleuren en vormen. Aafke teelt o.a. verschillende kleuren aubergines, pepers, decoratieve komkommersoorten, Diplocyclos (kerstklimmers), Lagenaria s en kalebassen. De tropische siervruchten hebben vooral gelijkmatige warmte nodig. Bij een warm zomer en najaar kan bijvoorbeeld de kersklimmer buiten worden geteeld. Dan wel bij voorkeur op een zonnige en beschutte plaats. Binnen in een kastje of serre geeft uiteindelijk toch de beste garanties voor vruchtvorming. Naast warmte is veel water en regelmatig voeding geven noodzakelijk. Tropisch sierfruit kun je alleen vermeerderen door het te zaaien. Zaad is verkrijgbaar bij een goed gesorteerd kweker/tuincentrum. Voor het ontkiemen van het zaad is bodemwarmte noodzakelijk. Met het grote assortiment zijn op allerlei manieren mooie combinaties en arrangementen te maken die het huis gedurende de lange (grijze) wintermaanden kunnen opfleuren. www.bloeiers.nl
10 11 Met veel passie en beleid Oude tuin krijgt een nieuwe jas Nico en Esther Oostdam zijn nog niet zo lang de gelukkige bezitters van een grote, oude tuin. Als echte tuinliefhebbers weten zij de sfeer van de oude tuin te behouden. Met veel passie en beleid, zien zij toch mogelijkheden om hun eigen stijl en smaak aan te brengen. Op nog geen halve kilometer van de zee, met zicht op de duinen, ligt de 3500 m 2 grote en kleurrijke tuin van Nico en Esther Oostdam. De weelderige, Engels aandoende tuin, is gelegen rondom de witgestucte cottage woning. Het huis is eind jaren zeventig gebouwd, maar wekt, door de toepassing van oude bouwmaterialen, de indruk al veel ouder te zijn We vonden het belangrijk om heel voorzichtig te werk te gaan, al het goede van deze tuin willen we behouden, geeft Nico nadrukkelijk aan. Maar we willen wel onze eigen smaak en stijl toepassen!
12 13 Een stappenplan werd opgesteld, onderverdeeld in vijf fasen. In de eerste fasen, inmiddels uitgevoerd, werd volop gesnoeid en geruimd. Het doel van dit uitdunnen is om meer licht in de tuin te brengen. Aan de oostkant werden hoge coniferen weggehaald, waardoor de omgeving weer zichtbaar werd. Uit de verwilderde tuin werden maar liefst drie vrachtwagens vol met struiken en bomen afgevoerd. Nico en Esther hebben als eerste stap, zelf een Magnolia en een aantal Vijgen geplant. Aan de straatkant kwam een stuk grond vrij voor de huisdieren: een geit (De Don), het hangbuikzwijntje Tinus en vijf konijnen. De voormalige kruidentuin werd verplaatst naar de andere kant en voor hun dochtertje Zeta werd een kindertuin/speelhoek ingericht, waar zij net als haar ouders volop met het groen bezig is In het najaar van 2009 kwamen fase 3 en 4 van het stappenplan in beeld. De grond werk bemest met organische meststoffen en voor zien van compost. Nico vertelt dat er afgelopen herfst er maar liefst 6000 nieuwe bollen gepoot. Hij heeft zich laten adviseren door kwekers op de bollenbeurs van de keukenhof. Voor de tuin gebruikt hij verwilderingbollen. Deze passen goed in de informele, natuurlijke tuin en hoeven in het najaar niet de grond uit, wat natuurlijk heel praktisch is in een dergelijk grote tuin. Er zijn opvallend veel verschillende soorten botanische tulpen geplant. In de catalogus zie ik namen aangekruist als: Tulipa turkestanica, T. polychroma, T. clusiana, T. fosteriana. Naast de bollen zijn er ook veel nieuwe vaste planten en grassen bij gekomen, waaronder een aantal minder bekende soorten. Door de klimatogisch zware omstandigheden (harde wind, zilte lucht), komen volgens het stappen plan o.a. Vlinderstruik, Olijfwilg, Hibiscus, Boerenjasmijn, Pluimhortensia en alle siergrassen in aanmerking. Inmiddels is het volledige stappenplan uitgevoerd en is de tuin een genot voor het oog! Contact via Hans Clauzing hclauzing@gmail.com