NieuwsBRIEF Special Kennisbeleid Nr. 3 / Oktober 2010 Inhoud Inleiding Inleiding 1 Gehandicaptenzorgprijs 2 De Competentiebox 3 Visie voor ontwikkelen en erkenning 4 competenties Kader kritische vakkennis 5 gehandicaptenzorg Naar één HBO uitstroom 6 Gehandicaptenzorg Masterclass Wetenschappelijk 7 onderzoek in de gehandicaptenzorg Masterclass kennis managen in de 8 praktijk Nieuwe reeks praktijknetwerken 9 Kennisbeleid & Sociale Innovatie: Leren van Professionaliteit Kenniskatern 10 Samenwerkingsconvenant kennis voor 10 de praktijk Onderzoeksprogramma s voor en door 11 de praktijk Zorg voor Beter & In voor Zorg 12 Met deze VGN Nieuwsbrief Special informeert de VGN haar leden voor het derde jaar op rij over Kennisbeleid in de gehandicaptensector. U treft een vooruitblik aan op de vele activiteiten die de komende tijd voor de VGN-leden op de rol staan, zoals masterclasses, praktijknetwerken, verbeterprogramma s en bijeenkomsten. Veel aandacht is er ook voor onze speerpunten in 2011: het kader kritische vakkennis, besluitvorming over het vervolg van het Kennisplein Gehandicaptensector en de lobby voor een nieuw onderzoeksprogramma. Daarnaast blikken we terug op het afgelopen jaar en laten we de samenhang tussen verschillende onderdelen zien. Tenslotte zijn alle vermelde activiteiten in een kenniskalender bij elkaar gezet. Het kader voor onze kennisbeleidactiviteiten is het beleidsplan Volgende fase VGN-kennisbeleid 2010-2012. Het uitgangspunt is dat het primaat voor kennisbeleid locaal bij de gehandicaptenzorginstellingen ligt en dat het de rol is van de VGN om te stimuleren dat kennis ontwikkeld en gedeeld wordt. Daarbij gaan we samenwerking aan met vele andere partijen, waaronder kennisinstituten en financiers. De managementsamenvatting kunt u downloaden via www.vgn.nl. Kennisplein Gehandicaptensector bouwt 13 verder Community Kennisbeleid 15 Agenda/Kenniskalender 16
Gehandicaptenzorgprijs 2010 In de gehandicaptenzorg gebeurt jaarlijks veel goed onderzoek en zien allerlei nieuwe praktijkproducten (zoals handreikingen en methodieken) het levenslicht. Juweeltjes die bijdragen aan goede zorg. De VGN wil deze juweeltjes graag belonen en organiseerde daarom in 2010 voor de derde keer de Gehandicaptenzorgprijs. Voor het eerst werd deze prijs uitgereikt in twee categorieën, namelijk de beste onderzoekspublicatie en het beste praktijkproduct. De beste onderzoekspublicatie Op een feestelijke bijeenkomst in de Geertekerk te Utrecht, op 30 september jl., werd allereerst de prijs voor de beste onderzoekspublicatie uitgereikt. De jury koos uit 19 inzendingen, dus evenveel als in 2008, het proefschrift Gehandicaptenzorg, Inclusie en Organiseren van Hans Kröber (Pameijer). Hij ontving de sculptuur van kunstenaar Evert Bolt en een geldbedrag van 12.500,-. Hiervan was 10.000,- van Voor het eerst werd deze prijs uitgereikt in twee categorieën, namelijk de beste onderzoekspublicatie en het beste praktijkproduct. de VGN en 2.500,- van zorgverzekeraar Menzis. De aanmoedigingsprijzen van 2.500,- werden uitgereikt aan John Roeden (Baalderborggroep) voor zijn studies naar Oplossingsgerichte therapie en Oplossingsgericht coachen en aan een groep AVG ers uit diverse instellingen voor drie studies over verhoogde bloeddruk en hart- en vaatziekten bij mensen met een verstandelijke beperking. Hans Kröber (Pameijer) (links) en Marja Hodes (ASVZ) Kijk hiervoor op: www.kennisportalgehandicaptenzorg.nl, rubriek Showcases en discussie. De prijs ging naar Marja Hodes (ASVZ) voor de Kinderen, waar kies ik voor? koffer. Ook zij ontving 12.500,- en de sculptuur van Evert Bolt. De aanmoedigingsprijzen van 2.500,- waren voor Maria Trentelman (Trajectum / Hoeve Boschoord) met de training Omgaan met Middelen en Verslaving en voor Lenie Turk en René Kruys (Gemiva-SVG Groep) met de Bejegeningskoffer Ben ik in Beeld. Tenslotte kende de jury een eervolle vermelding toe aan de dvd s Moving Matters van de Twentse zorgcentra. Contactpersoon bij VGN is mw. M. (Marion) Kersten, mkersten@vgn.nl of 030-27 39 717. Het beste praktijkproduct Voor de nieuwe categorie beste praktijkproduct werden maar liefst 68 inzendingen gedaan. Veel daarvan staan intussen als showcase op de Kennisportal. Thema: Kennisbeleid/Gehandicaptenzorgprijs 2 VGN Nieuwsbrief Special Kennisbeleid, oktober 2010
De competentiebox De laatste jaren zijn er diverse competentieprofielen ontwikkeld voor beroepskrachten in het primaire proces van de gehandicaptenzorg. De VGN heeft in 2009 alle profielen verzameld in één competentiebox. De VGN ziet deze box als een belangrijk instrument om samen met haar leden, het onderwijs en andere partners te werken aan de professionaliteit van de nieuwe én huidige medewerkers in de gehandicaptenzorg. Start project StAG Het is belangrijk dat de profielen, die verzameld zijn in de box, blijven aansluiten bij de vraag en ontwikkelingen in het werkveld. Eind 2010 start daarom een nieuw project waarin in een aantal stappen een deel van de competentiebox wordt geactualiseerd. De Stichting Arbeidsmarkt Gehandicaptenzorg (StAG) voert dit project uit. Binnenkort vindt u op het ledennet van de VGN meer informatie over dit project. Bestelinformatie De competentiebox is voor iedereen digitaal toegankelijk via www.vgn.nl. Een exemplaar van de competentiebox kunt u schriftelijk, per fax of e-mail bestellen bij de VGN, Postbus 413, 3500 AK Utrecht, fax: 030-27 39 387, e-mail: publicaties@vgn.nl. De prijs van de competentiebox is 79,- exclusief verzendkosten. Contactpersoon bij VGN is mw. M. (Maartje) van der Rijt, mrijt@vgn.nl of 030-27 39 735. Thema:Opleiden en ontwikkelen/competentieprofielen 3 VGN Nieuwsbrief Special Kennisbeleid, oktober 2010
Visie voor ontwikkeling en erkenning competenties Voor de kwaliteit van de ondersteuning aan cliënten in de gehandicaptenzorg is het van belang dat beroepskrachten hun competenties voortdurend op peil houden en verder kunnen ontwikkelen. Het instrument Erkennen van Verworven Competenties (EVC) heeft hierin een stimulerende werking. Visie In de visie van de VGN staat centraal dat EVC gebruikt moet kunnen worden om: 1. Aan te tonen wat de (kandidaat) medewerker al kan en waarvoor hij inzetbaar is. 2. Helder te krijgen wat de (kandidaat) medewerker in zijn functie en loopbaan in de sector kan en wil leren. 3. Indien gewenst via een zo kort mogelijk traject te kwalificeren. 4. Te stimuleren dat de medewerker zich blijft ontwikkelen (een leven lang leren ). Competentieontwikkeling is hierin als een doorlopend proces. Het is slechts af en toe nodig om verworven competenties via een intensieve EVC-procedure formeel te laten erkennen. De verschillende stappen in de procedure ziet u in onderstaand figuur. EVC voor de gehandicaptenzorg De VGN heeft in samenwerking met de MBO Raad, Kenniscentrum EVC en Calibris in 2009 een EVCprocedure ontwikkeld en in vier regionale pilots samen met leden en ROC s uitgetest en verbeterd. Deze gevalideerde procedure is gebaseerd op de profielen uit de competentiebox, die als standaard voor EVC is erkend. Eind 2010 wordt deze EVCprocedure landelijk geïmplementeerd. Momenteel werkt de VGN aan een landelijk dekkende aanbiedingsstructuur voor EVC, zodat alle leden op een aantrekkelijke wijze gebruik kunnen maken van de mogelijkheden van EVC. In november 2010 vinden hierover regionale voorlichtingsbijeenkomsten plaats. Reserveer alvast in uw agenda Voorlichting EVC op: donderdag 25 november (Eindhoven) vrijdag 26 november (Utrecht) maandag 29 november (Zwolle) Contactpersoon bij VGN is mw. M. (Marjon) Gerts, mgerts@vgn.nl of 030-27 39 336. Thema: Opleiden en ontwikkelen/evc 4 VGN Nieuwsbrief Special Kennisbeleid, oktober 2010
Kader kritische vakkennis gehandicaptenzorg Uit onderzoek blijkt dat veel kennis uit het beroepsonderwijs is verdwenen na overheveling van het inservice onderwijs. Dankzij de competentiebox (zie artikel op pagina 3) is ondertussen in beeld gebracht wat beroepskrachten in de gehandicaptenzorg moeten kunnen. Er is echter nog onvoldoende geëxpliciteerd welke kennis voor elk beroepsniveau nodig is, wat beroepskrachten dus moeten weten. Het kader kritische vakkennis gaat hierin voorzien. Benodigde kennis Het is van belang dat beroepskrachten in de gehandicaptenzorg de behoefte aan ondersteuning van gehandicapte cliënten geïntegreerd kunnen benaderen vanuit gezondheidskundig, gedragskundig en sociaal perspectief. Hierbij dienen zij aan te kunnen sluiten bij de belevingswereld en communicatiemogelijkheden van de cliënt. Ook is het nodig dat zij beschikken over actuele theoretische en praktische kennis om te werken met gehandicapten. Wat hierbij van beroepskrachten mag worden verwacht, is per beroepsniveau verschillend. Het gaat om de thema s: Sociale integratie (o.l.v. Jean Pierre Wilken) op maandag 25 oktober van 12.00 17.00 uur bij Vilans in Utrecht. Welbevinden (o.l.v. Yvette Dijkxhoorn) op vrijdag 29 oktober van 8.30 13.00 uur bij Calibris in Bunnik. Onafhankelijkheid (o.l.v. Petri Embregts) op maandag 1 november van 12.00 17.00 uur bij Calibris in Bunnik. Organisatie en professie (o.l.v. Hans Timmerman) op maandag 8 november van 9.30 12.30 uur bij Hoog Brabant in Utrecht. Gezondheid (o.l.v. Inge Redeker en Henny Lantman) op woensdag 10 november van 9.30 12.30 uur bij Calibris in Bunnik. Seminars Het project om tot een kader voor kritische vakkennis te komen is een initiatief van VGN, Calibris en Vilans. Onlangs zijn werkbijeenkomsten gehouden en basisdocumenten geraadpleegd, waaronder de competentiebox, kwalificatiedossiers, opleidingsprofielen, kwaliteitskader gehandicaptenzorg, ICF en AAIDD. De komende tijd worden experts, praktijkdeskundigen en opleidingen geraadpleegd. In samenwerking met experts worden hiertoe verschillende seminars georganiseerd. Elk seminar wordt gewijd aan een inhoudelijk kennisthema. Betrokkenen kunnen kosteloos aan een of meerdere seminars deelnemen. Meer informatie vindt u op: www.kennispleingehandicaptensector.nl en u kunt zich inschrijven via: info@kennispleingehandicaptensector.nl. Neem voor meer informatie contact op met Inge Redeker (Vilans), i.redeker@vilans.nl of 030-78 92 343. Ook kunt u contact opnemen met Maaike de Bruijn (Vilans), m.debruijn@vilans.nl of 030-78 92 498. Contactpersoon van de VGN is dhr. J. (Hans) Timmerman, htimmerman@vgn.nl of 030-27 39 727. Thema: Opleiden en ontwikkelen/beroepsonderwijs 5 VGN Nieuwsbrief Special Kennisbeleid, oktober 2010
Naar één hbo uitstroom Gehandicaptenzorg In overleg met de HBO-raad heeft de VGN een traject uitgezet dat het mogelijk moet maken om tot één uitstroom Gehandicaptenzorg voor meerdere opleidingen te komen. Dit gebeurt op vergelijkbare wijze als de hbo uitstroom jeugdzorg waartoe de HBO-raad onlangs heeft besloten. Het doel is om zodanig aan te sluiten bij de vraag van de gehandicaptenzorg dat de meerwaarde van het hoger beroepsonderwijs voor alle betrokkenen helder is. Competenties voor hbo ers Met het profiel D heeft de gehandicaptenzorg verduidelijkt welke extra competenties mogen worden verwacht voor (senior) begeleiders met een hbo werken denkniveau ten opzichte van (persoonlijk) begeleiders met een mbo werk- en denkniveau. Deze een hoger niveau van kritische vakkennis en zich verdiept in de ondersteuning van één van de doelgroepen van de gehandicaptenzorg. Vergelijking vraag en aanbod Movisie heeft een inventarisatie gemaakt van de mate waarin de hbo opleidingen thans aandacht besteden aan de benodigde competenties in de gehandicaptenzorg. Op 10 september is op basis van de eerste onderzoeksresultaten door betrokkenen vanuit onderwijs en werkveld een vergelijking tussen vraag en aanbod besproken. Dit wordt de komende tijd nader uitgediept. Op 15 oktober zal de projectgroep nagaan langs welke weg op landelijk en regionaal niveau deze gap het best kan worden gedicht. competenties zijn nodig voor het coördineren en bewaken van complexe zorg en het ontwikkelen en bewaken van de kwaliteit van het zorgproces. Ook mag worden verwacht dat de hbo er beschikt over Contactpersoon van de VGN is dhr. J. (Hans) Timmerman, htimmerman@vgn.nl of 030-27 39 727. Thema: Opleiden en ontwikkelen/beroepsonderwijs 6 VGN Nieuwsbrief Special Kennisbeleid, oktober 2010
Masterclass Wetenschappelijk onderzoek in de gehandicaptenzorg Wetenschappelijk onderzoek draagt bij aan verdieping en ontwikkeling van de professionele gehandicaptenzorg. Maar niet iedereen heeft de benodigde onderzoeksvaardigheden paraat. Reden genoeg voor VGN om voor de derde keer de masterclass Wetenschappelijk onderzoek in de gehandicaptenzorg te organiseren. Hierin leren medewerkers van lidorganisaties goede onderzoeksvoorstellen op te stellen en kwalitatief goed onderzoek in hun organisatie te doen. Editie 2011-2012 Voorjaar 2011 gaat de masterclass voor de derde keer van start. De data zijn: 24 en 25 maart (blok 1), 9 en 10 juni (blok 2), 22 en 23 september (blok 3), 2-4 november (individuele gesprekken), 9 december (slotdag). De terugkomdagen worden gehouden in voorjaar en najaar 2012. Deelnemen? Wilt u deelnemen aan de volgende editie? Meld u dan nu al aan via www.vgn.nl. Cursusinhoud De hoofddocenten dr. Joop Hoekman (Zonnehuizen en Universiteit Leiden) en dr. Sabina Kef (Vrije Universiteit Amsterdam) verzorgen het inhoudelijk programma en begeleiden de deelnemers bij het ontwikkelen van onderzoeksvoorstellen. Daarnaast behandelen gerenommeerde gastdocenten ook nog onderwerpen als methodologische aspecten van onderzoek en de noodzaak van onderzoek in het kennisbeleid van een zorginstelling. Contactpersoon bij VGN is mw. M. (Marion) Kersten, mkersten@vgn.nl of 030-27 39 717. Thema:Kennisbeleid/Masterclasses December 2009: afstuderen tweede groep en tevens afscheid van hoofddocent prof. dr. Adri Vermeer (rechts onder) 7 VGN Nieuwsbrief Special Kennisbeleid, oktober 2010
Masterclass Kennis managen in de praktijk De opdracht om voor de eigen organisatie een leeracademie op te zetten is niet eenvoudig. Daarom besloten twee medewerkers van een lidinstelling om zich samen in te schrijven voor de masterclass Kennis managen in de praktijk. Aan deze succesvolle masterclass namen inmiddels 83 medewerkers van 49 instellingen deel. Editie 2010 De VGN organiseerde samen met Vilans in het voorjaar van 2010 voor de vijfde keer de masterclass Kennis managen in de praktijk. Deze bestaat uit een tweedaagse basismodule en vier aanvullende sessies. Deskundige trainers van DNV-CIBIT reiken de deelnemers theorie, vocabulaire en praktische instrumenten aan en geven tevens aandacht aan ingebrachte praktijkervaringen en de individuele praktijkcasussen. Kennisklapper Na de masterclass zetten de deelnemers hun casus op papier, zodat deze aan de kennisklapper met alle eerdere casuïstiek toegevoegd kan worden. De kennisklapper biedt naast allerlei casussen vele praktische instrumenten voor kennismanagement. Alle VGN-leden hebben de klapper ontvangen. Ook kan ieder de klapper eenvoudig downloaden via www.kennisportalgehandicaptenzorg.nl (onderdeel showcase). Deelnemen? Enthousiast? De volgende editie van de masterclass start - bij voldoende belangstelling - voorjaar 2011. De basis-module staat gepland voor 3 en 4 februari en de vervolgbijeenkomsten vinden plaats op 17 februari, 10 en 31 maart en 21 april. U kunt zich inschrijven op www.vgn.nl. Aan deze succesvolle masterclass namen inmiddels 83 medewerkers van 49 instellingen deel. Contactpersoon bij VGN is mw. M. (Marion) Kersten, mkersten@vgn.nl of 030-27 39 717. Thema:Kennisbeleid/Masterclasses 8 VGN Nieuwsbrief Special Kennisbeleid, oktober 2010
Nieuwe reeks praktijknetwerken Kennisbeleid & Sociale Innovatie: Leren van Professionaliteit In 2008 en 2009 heeft de VGN samen met lidinstellingen een reeks Praktijknetwerken Kennisbeleid en Sociale Innovatie uitgevoerd. Deze projecten richtten zich op het bevorderen van kennisbeleid door innovatie van het HRMbeleid en sturingsconcepten met behulp van praktijkgerichte netwerken. Als vervolg hierop startte de VGN in 2010 met een nieuwe reeks praktijknetwerken: Leren van Professionaliteit. Sjaloom Zorg wil in de pilot het resultaatgericht werken bij medewerkers professionaliseren via een reeds ingezet ontwikkeltraject voor managers. Amerpoort onderzoekt in de pilot wat bij hen nu het professionele verschil maakt en hoe zij dit verder kunnen uitnutten. Tijdens drie klankbordbijeenkomsten, die gedurende de projectperiode gepland Project In het project Praktijknetwerken Leren van Professionaliteit staat de vraag centraal hoe we de aanwezige professionaliteit goed kunnen borgen in organisaties. Hoe kun je met HRM-instrumenten op een innovatieve manier zorgen dat een gemaakte professionaliseringsslag ook daadwerkelijk beklijft en verder wordt geïmplementeerd, zodat kennis en ervaring verder worden verspreid en behouden blijven voor de organisatie. In april 2010 vonden drie succesvolle regionale startbijeenkomsten van dit project plaats. In het project zijn zeven instellingen in augustus/september 2010 gestart met een pilot en nemen nog eens dertien andere instellingen plaats in de klankbordgroep. Pilots en klankbordgroep De pilotinstellingen gaan aan de slag met een actueel vraagstuk uit de eigen organisatie. Zo wil Talant onderzoeken hoe zij de professionaliteit van medewerkers kan versterken door onder andere een zelfdiagnose-instrument te ontwikkelen. Kempenhaeghe wil intercollegiale consultatie ontwikkelen en invoeren. Bij Tragel wordt een ontwikkeltraject vormgegeven om medewerkers van wonen ook toe te rusten voor werkzaamheden binnen dagbesteding. Leekerweide en Cello gaan elk vanuit de eigen invalshoek aan de slag met e-learning. staan, wisselen de pilotinstellingen samen met leden uit de klankbordgroep kennis en ervaringen uit. Het project wordt in juni 2011 afgerond met een publicatie en een slotdag waar de pilotinstellingen hun resultaten delen met andere instellingen uit de sector. Contactpersoon bij VGN is mw. M. (Marjon) Gerts, mgerts@vgn.nl of 030-27 39 336. Thema: Arbeidsmarkt en HRM/HRM-beleid Houd vrij in uw agenda De slotbijeenkomst van de Praktijknetwerken Leren van Professionaliteit staat gepland op vrijdag 10 juni 2011. 9 VGN Nieuwsbrief Special Kennisbeleid, oktober 2010
Kenniskatern Om op een laagdrempelige manier kennis te delen over onderzoek en praktijkproducten initieerde VGN eind 2005 het Kenniskatern. Deze uitgave verschijnt drie maal per jaar bij het vaktijdschrift Markant. Kennisbron De meeste artikelen in Katern komen rechtstreeks uit de praktijk van auteurs die werken bij VGN-leden. Zij publiceerden over een diversiteit aan onderwerpen, variërend van gehoorscreening tot hechtingstoornissen en systematische kwaliteitsverbetering in de praktijk. Doordat steeds de reflectie van deskundige anderen wordt toegevoegd, neemt kennis toe en kunnen bevindingen aangescherpt worden. Voor wie op zoek is naar relevante kennis voor de praktijk is Katern een goede kennisbron. Neem voor meer informatie contact op met de eindredacteur, Drs. R. (Rogier) Wiercx, wiercx@antenna.nl of 030-63 40 977. Thema: Kennisbeleid/VGN-Kennisbeleid Samenwerkingsconvenant Kennis naar de praktijk Om tot meer samenwerking te komen bij de ontwikkeling en verspreiding van kennis voor de gehandicaptensector hebben de directies van MEE Nederland, VGN, Vilans en ZonMw op 3 maart 2010 een convenant ondertekend. Ze werken onder meer samen via het Kennisplein Gehandicaptensector, waarin ze allemaal participeren. Speerpunten komende jaren 1. De partijen zorgen ervoor dat kennis goed te vinden is, bijvoorbeeld op of via de website van het Kennisplein Gehandicaptensector. 2. Stimuleren en ondersteunen van het gebruik van kennis door onder meer bijeenkomsten te organiseren, zoals de jaarlijkse Kennismarkt en het onderzoekscongres Focus op Onderzoek (najaar 2011). 3. De convenantpartijen werken samen om inzicht te krijgen in de vragen en behoeften van het veld. Op basis daarvan ontwikkelen ze een kennisagenda. 4. Genereren van meer aandacht en structurele financiële middelen voor de versterking van de kenniscyclus in de gehandicaptensector. Contactpersoon bij VGN is mw. M. (Marion) Kersten, mkersten@vgn.nl of 030-27 39 717. Directeur Henk Nies van Vilans zet uiteen waarin zijn organisatie kan bijdragen. Thema: Kennisbeleid/VGN Kennisbeleid 10 VGN Nieuwsbrief Special Kennisbeleid, oktober 2010
Onderzoeksprogramma s voor en door de zorgpraktijk Grote onderzoeksprogramma s zoals Inzicht in de visueel gehandicaptenzorg en Levensloop en levensfasen in de verstandelijk gehandicaptenzorg leveren een belangrijke bijdrage aan de kennisontwikkeling van ons veld. Hierin werken zorginstellingen, universiteiten en andere kennisinstituten met elkaar samen. Visueel gehandicaptenzorg Inmiddels is het onderzoeksprogramma Inzicht bezig aan zijn derde ronde. Deze loopt tot 2012. Doel van dit programma is de kwaliteit van leven van mensen met een visuele beperking te bevorderen. Naast nieuw onderzoek krijgen ook implementatie en de infrastructuur veel aandacht. Dit gebeurt onder meer door de jaarlijkse Ontmoetingsdag InZicht, die dit jaar op 12 november wordt georganiseerd. Verstandelijk gehandicaptenzorg Het programma Levensloop en levensfasen wil bijdragen aan het verbeteren van de kwaliteit en wetenschappelijke onderbouwing van de zorg en ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking. Lidinstellingen werken in vijf consortia samen met universiteiten en kenniscentra. De komende jaren worden de resultaten van deze onderzoeken verwacht. Op het onderzoekscongres Focus op Onderzoek (najaar 2011) zal hiervoor veel aandacht zijn. Contactpersoon bij VGN is mw. M. (Marion) Kersten, mkersten@vgn.nl of 030-27 39 717. Thema: Kennisbeleid/Onderzoeksprogramma s De vijf onderzoeksconsortia uit het onderzoeksprogramma Levensloop en levensfasen. 11 VGN Nieuwsbrief Special Kennisbeleid, oktober 2010
Zorg voor Beter & In voor Zorg Zorg voor Beter en In voor Zorg zijn VWSprogramma s voor verbetering van de langdurende zorg. Ze richten zich op het breder zichtbaar maken van good practices en deze over de betrokken branches te verspreiden door gerichte verbeterimpulsen op specifieke thema s. Zorg voor Beter Het programma Zorg voor Beter startte in 2005 en eindigt in 2012. Ruim 250 teams uit de gehandicaptenzorg doorliepen inmiddels een of meer verbetertrajecten rond circa 25 thema s, zoals medicatieveiligheid, preventie seksueel misbruik en Ban de Band. Zij realiseerden concrete verbeterslagen en boekten door de zogenaamde doorbraakmethode vaak snel resultaat. Die resultaten laten beklijven en tevens verspreiden naar andere teams/sectoren is niet eenvoudig. Zorg voor Beter werkt daaraan op drie sporen: optimaal toerusten van de professional; versterking van de relatie met opleidingen; kennis verankeren en borgen. Congres In voor zorg! op 15 november, De Doelen, Rotterdam Dit congres wil professionals in de langdurige zorg een inspirerende dag bieden vol actuele kennis en bijzondere contacten. Een dagvullend programma geeft inzicht in de beweging naar een toekomst met betere en meer doelmatige zorg. Deelnemers kunnen kiezen uit vele goede voorbeelden en krijgen uitleg hoe je succesvol verbeteringen doorvoert. Regionale Zorg voor Beter On Tour dagen op 16 en 29 november (Utrecht en Roermond) Deze dagen zijn bedoeld voor zorgprofessionals, cliënt(vertegenwoordigers), kwaliteits- of beleidsmedewerkers en docenten. Een afwisselend programma vol workshops, trainingen en lezingen wil met de kennis die de afgelopen jaren is opgedaan, praktische tips bieden over hoe de zorg voor cliënten kan worden verbeterd. In voor Zorg Aanvullend richt In voor Zorg zich meer op verbetering op organisatieniveau en om de langdurende zorg door implementatie van succesvolle innovaties toe te rusten op de nabije toekomst. In 2012 eindigen beide VWS-programma s. Dan biedt het VGN-kennisbeleid de infrastructuur om de inzichten en lessen te borgen. Kijk op www.zorgvoorbeter.nl en www.invoorzorg.nl Contactpersoon bij VGN is mw. drs. A. (Alice) Dallinga, adallinga@vgn.nl of 030-27 39 744. Thema: Kennisbeleid/Verbeterprogramma s 12 VGN Nieuwsbrief Special Kennisbeleid, oktober 2010
Kennisplein Gehandicaptensector bouwt verder Sinds de aftrap van het Kennisplein in mei 2009 wordt er gestaag doorgebouwd aan deze kennisinfrastructuur van de gehandicaptensector. Het Kennisplein is een initiatief van VGN, Vilans en MEE Nederland. Het resultaat van het afgelopen jaar zijn veel bijeenkomsten waar kennis is gedeeld, werkplaatsen waar nieuwe kennis is ontwikkeld en nog veel meer. begeleiderscongres Leren van de buren over agressie en ernstig probleemgedrag bij mensen met een licht verstandelijke beperking. Het congres werd erg goed bezocht en zeer goed gewaardeerd door de deelnemende begeleiders. Werkplaatsen In werkplaatsen verzamelen professionals uit verschillende organisaties kennis om deze voor een breder publiek toegankelijk te maken. In het afgelopen jaar verschenen weer twee publicaties: de Implementatiewaaier, een stappenplan voor het invoeren van nieuwe methodieken en werkwijzen, en de publicatie Signaleren van verstoord gehechtheidsgedrag. De VGN heeft het Kennisplein gevraagd een werkplaats uit te voeren over seksualiteit en preventie van seksueel misbruik. Daarnaast heeft het fonds Nuts Ohra met het Kennisplein afgesproken de komende jaren werkplaatsen te financieren. De eerste daarvan zijn Signaleren van slikproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking, op initiatief van Gemiva-SVG Groep en Preventief gezondheidszorgonderzoek bij mensen met een verstandelijke beperking, op initiatief van Zorgbelang Gelderland. Terugblik bijeenkomsten In december 2009 organiseerde het Kennisplein een kleinschalige workshop voor coördinatoren van netwerken. Het onderwerp dat hier centraal stond was het aangaan van allianties om je doel te bereiken. De Coalitie voor Inclusie, één van de netwerken die is aangesloten bij het Kennisplein, organiseerde met ondersteuning van het Kennisplein in februari 2010 een werkconferentie over het VN Verdrag voor rechten van mensen met een beperking. In april organiseerde het Kennisplein samen met CCE, kenniscentrum LVG, het EAMHID en Cello het In mei werd alweer de tweede Kennismarkt georganiseerd door het Kennisplein. Meer dan tachtig organisaties presenteerden hun visie, methodieken en materialen in workshops, posterpresentaties en stands over uiteenlopende thema s aan ruim 350 bezoekers. Op de website van het Kennisplein kunt u alle onderwerpen nalezen. En verder organiseerde het Kennisplein de volgende bijeenkomsten: 10 december 2009: studiemiddag ondersteuningsplan samen met Opsterk 3 maart 2010: workshop quality of life door Roy Brown (IASSID Academy) in het kader van het Samenwerkingsconvenant Kennis naar de praktijk (zie pagina 10). 16 september 2010: Congres Seksualiteit belicht samen met MOVISIE en de RutgersNissoGroep (zie afbeelding). 1 oktober 2010: studiedag Hechting samen met NIP-NVO, Bartiméus en de Vrije Universiteit 13 VGN Nieuwsbrief Special Kennisbeleid, oktober 2010
Voor de thuisblijvers Naast de jaarlijks lopende initiatieven, die steeds verder worden uitgebouwd en benut door de sector, vindt u komende periode nog een bijzonder traject op het Kennisplein. Op 20, 21 en 22 oktober vindt het vierjaarlijkse IASSID-congres in Rome plaats. Natuurlijk kunnen niet alle geïnteresseerden in wetenschappelijk onderzoek naar dit congres. Voor de thuisblijvers organiseert het Kennisplein samen met Markant een traject om op de hoogte te blijven van alles wat er op en rond het IASSID-congres gebeurt. Voorafgaand en tijdens het IASSID-congres blogt Johan de Koning, hoofdredacteur van Markant, op het digitale Kennisplein. Op het congres wisselen de deelnemers informatie uit over elf thema s. Een aantal Nederlandse congresbezoekers zogenoemde verspieders zijn gevraagd om informatie te gaan verzamelen op de thema s waar zij deskundig op zijn. Hun verslagen worden gepubliceerd op de site van het Kennisplein. Terug in Nederland proberen zij tijdens een gezamenlijke bijeenkomst tot een synthese te komen, die Markant in februari 2011 publiceert en waarover het Kennisplein op haar website verslag doet. Grote bijeenkomsten van het Kennisplein in 2011: Februari 2011: Begeleiderscongres: probleemgedrag bij matig tot ernstig verstandelijk gehandicapten. Maart 2011: Symposium platform EMG, thema communicatie. Mei 2011: Kennismarkt 2011. Oktober/november 2011: Focus op Onderzoek. Het digitale Kennisplein en de Kennisportal De Kennisportal gehandicaptenzorg staat intussen als een huis. De site bevordert kennisdeling, bijvoorbeeld via showcases, de kalender en de community s. In het eerste half jaar van 2010 is de portal meer dan 20.000 keer bezocht. U kunt de site bezoeken via: www.kennisportalgehandicaptenzorg.nl. Daarnaast is sinds mei 2010 de vernieuwde website van het Kennisplein in de lucht: www.kennispleingehandicaptensector.nl. Ook deze site biedt mensen in de sector de gelegenheid om beter kennis te delen. Deze website bevat veel interactieve functies, zoals de mogelijkheid om te bloggen en je te abonneren om kenniskaarten in te vullen en te zoeken. Daarnaast legt de site verbindingen met sites als LinkedIn en Twitter. De VGN heeft flink geïnvesteerd om de Kennisportal met de Kennispleinsite te verbinden. Resultaat is nu verbinding door middel van links en het wederzijds verwijzen naar interessante informatie. Komende periode ontwikkelt de VGN een voorstel voor verdere verbetering van deze digitale structuur. En verder: Heeft het Kennisplein afgelopen voorjaar een nieuw netwerk helpen opstarten: het netwerk Ondersteunde Communicatie. Is het Kennisplein nog op zoek naar nieuwe ideeën uit de sector om kennis delen te bevorderen. Worden er verbindingen gelegd tussen de Gehandicaptenzorgprijs en het Kennisplein. Zijn er tal van nieuwe Good Practices geplaatst in de showcases van de Kennisportal. Is er een poster ontwikkeld voor het Kennisplein waardoor wij ons goed kunnen presenteren op beurzen, congressen of in workshops. Contactpersoon bij VGN is mw. M. (Marieke) van Noort, mnoort@vgn.nl of 030-27 39 730. Thema: Kennisbeleid/Kennisplein Gehandicaptensector 14 VGN Nieuwsbrief Special Kennisbeleid, oktober 2010
Community Kennisbeleid De VGN krijgt halverwege oktober 2010 een nieuwe website met veel nieuwe functies. U kunt voortaan eenvoudiger op de hoogte blijven van het laatste nieuws en activiteiten van de VGN. Ook kunt u op een laagdrempelige manier zelf informatie aan de website toevoegen. Daarnaast wordt de mogelijkheid voor een community ingebouwd. Op het moment dat deze nieuwsbrief verschijnt, wordt daar aan gewerkt. Na livegang van de nieuwe website maken we op korte termijn een community Kennisbeleid. In deze community vindt u alle nieuwsberichten en activiteiten rond kennisbeleid overzichtelijk bij elkaar. Ook kunt u binnen de community nieuws, informatie en ervaringen delen. Houd de nieuwe website in de gaten om u aan te melden voor de community Kennisbeleid. Relevante thema s op het ledennet: Arbeidsmarkt en HRM, HRM-beleid Kennisbeleid, Kennisplein Gehandicaptensector Kennisbeleid, Gehandicaptenzorgprijs Kennisbeleid, Masterclasses Kennisbeleid, Onderzoeksprogramma s Kennisbeleid, Verbeterprogramma s Kennisbeleid, VGN-Kennisbeleid Opleiden en ontwikkelen, EVC Opleiden en ontwikkelen, Beroepsonderwijs Colofon Tekst: Beleidsmedewerkers Kennisbeleid Eindredactie: Marion Kersten, Inge Wichink Kruit Fotografie: Patrick Beckers Vormgeving: LMcc, Lucienne Meijer, Leusden Uitgave: oktober 2010 Aan en/of afmelden nieuwsbrief: kennisbeleid@vgn.nl Website: www.vgn.nl 15 VGN Nieuwsbrief Special Kennisbeleid, oktober 2010
Agenda/kenniskalender 2010-2011 Oktober 2010 23-26 oktober E-IASSID-congres te Rome 25 oktober Seminar kader kritische vakkennis Sociale integratie (o.l.v. Jean Pierre Wilken) van 12.00 17.00 uur bij Vilans in Utrecht 29 oktober Seminar kader kritische vakkennis Welbevinden (o.l.v. Yvette Dijkxhoorn) van 8.30-13.00 uur bij Calibris in Bunnik November 2010 1 november Seminar kader kritische vakkennis Onafhankelijkheid (o.l.v. Petri Embregts) van 12.00 17.00 uur bij Calibris in Bunnik 2 november Kenniskatern bij Markant 4 november Materialendag Educatiemedewerkers 8 november Seminar kader kritische vakkennis Gezondheid (o.l.v. Inge Redeker en Hennie Lantman) van 8.30-13.00 uur bij Calibris in Bunnik 12 november Ontmoetingsdag Inzicht 15 november Congres In voor zorg! in De Doelen, Rotterdam 16 november Regionale Zorg voor Beter on tour dag, Beatrixtheater, Utrecht 18 november Conferentie Competent voor de toekomst in WTC, Rotterdam 18 november Bijeenkomst netwerk Ondersteunde Communicatie 23 november Naar Rome en terug: invitational voor kennisoverdracht vanuit IASSID-congres Rome 25 november Voorlichting EVC (Eindhoven) 26 november Voorlichting EVC (Utrecht) 29 november Voorlichting EVC (Zwolle) 29 november Regionale Zorg voor Beter on tour dag, De Oranjerie, Roermond December 2010 9 december Startbijeenkomst kenniskring Managen van EMB-kennis Januari 2011 januari Februari 2011 februari Begeleiderscongres: probleemgedrag bij matig tot ernstig verstandelijk gehandicapten 3 februari Masterclass kennis managen in de praktijk (basismodule) 4 februari Masterclass kennis managen in de praktijk (basismodule) 17 februari Masterclass kennis managen in de praktijk (vervolgmodule) Maart 2011 maart Symposium platform EMG, thema communicatie 10 maart Masterclass kennis managen in de praktijk (vervolgmodule) 24 maart Masterclass wetenschappelijk onderzoek (blok 1) 25 maart Masterclass wetenschappelijk onderzoek (blok 1) 31 maart Masterclass kennis managen in de praktijk (vervolgmodule) 16 VGN Nieuwsbrief Special Kennisbeleid, oktober 2010
April 2011 april Kenniskatern bij Markant 21 april Masterclass kennis managen in de praktijk (vervolgmodule) Mei 2011 26 mei Kennismarkt van het Kennisplein Gehandicaptensector Juni 2011 9 juni Masterclass wetenschappelijk onderzoek (blok 2) 10 juni Masterclass wetenschappelijk onderzoek (blok 2) 10 juni Slotbijeenkomst van de Praktijknetwerken Leren van Professionaliteit Juli 2011 juli Kenniskatern bij Markant Augustus 2011 augustus September 2011 22 september Masterclass wetenschappelijk onderzoek (blok 3) 23 september Masterclass wetenschappelijk onderzoek (blok 3) Oktober 2011 oktober Onderzoekscongres Focus op Onderzoek (of in november) November 2011 november Onderzoekscongres Focus op Onderzoek (of in oktober) December 2011 9 december Slotdag Masterclass wetenschappelijk onderzoek 17 VGN Nieuwsbrief Special Kennisbeleid, oktober 2010