Limburg.net & Innovatie via complementaire muntsystemen Waarom ontwikkelt een afvalintercommunale een complementaire munt? Gemeenschapsmunt als zinvolle aanvulling op de euro dinsdag 13 november, KAAI.16 te Hasselt
Samenwerkingsverband 43 Limburgse gemeenten + Diest Inzameling van huishoudelijk afval
Limburg.net in cijfers Limburg.net haalt het afval van 849.629 mensen op. Limburg.net is actief in 44 gemeenten (Limburgse gemeenten en de stad Diest). In 2011 haalde Limburg.net maar liefst 78.254 ton restafval op via de huis-aan-huis-inzameling. In totaal verhandelen we 479.413 ton afval, Limburg.net legde in de afgelopen tien jaar 35 hectare bos aan en wil verder gaan in de CO2-reductie. Limburg.net beheert nu reeds 12 recyclageparken voor 14 gemeenten Schaalgrootte Limburg.net is grootste in Vlaanderen!
Solving our waste problems: dare to think different
Ontstaan 1998-1999 Unieke Samenwerking tussen Limburg.net en Bond Beter Leefmilieu 1. Doelstelling: afvalpreventie/duurzaamheid promoten 2. Einddoel: gebruik retourverpakkingen belonen 3. Voorbereiding: Retour is Terug
Het Geld van de Toekomst (1999) Prof. Bernard Lietaer Voormalig directeur nationale bank van België Medegrondlegger ECU (voorloper Euro) Huidig muntsysteem moet aangevuld worden met complementaire munten $ Intresten + economische groei Competitie en uitsluiting Complementaire munt - Solidariteit en samenwerking - Antwoord op echte problemen
Ontstaan Opstart : Retour is Terug (Zonhoven okt 2001-2003, evaluatie 2004) Probleemstelling Retour is Terug - (zeer) duur beheerssysteem - technologische ontwikkeling: tussen droom en daad Zoektocht naar oplossingen www.nuspaarpas.nl (Rotterdam 2002) Gemeentekaart (Cards) (West-Noord-Limburg sinds 2005) Zet milieu op de kaart (Overpelt pilootproject nov05-okt06) ZMODK werd E-portemonnee
Lokaal geld en duurzaamheid Lokale complementaire munten kunnen zeker in tijden van economische crisis - een sterk instrument zijn om lokale problemen aan te pakken: Vergrijzing Individualisering Milieuproblemen Klimaatverandering
De kern van complementaire munten is dat ze onvervulde behoeften en ongebruikte middelen samen brengt
Wat? Gemeentelijk spaar- en beloningssysteem Inwoners verdienen punten door duurzaam gedrag,,,en geven het terug uit aan duurzaam gedrag. Punten zijn lokaal complementair geld
Wat? Punten verdienen Welk duurzaam gedrag van inwoners wil een lokale overheid belonen? Gemeentebestuur bepaalt zelf welke acties ze beloont en bepaalt de voorwaarden. e-portemonnee is een krachtig beleidsinstrument
Wat? Punten verzilveren Voor wat hoort wat Inwoners kunnen hun punten inruilen Gemeente kan items bepalen Kosten zijn marginaal meestal (t.t.z. letterlijk, aan marginale kosten) Voorbeelden: zwembadtickets, cultuurtickets, gebruik maken van sportinfrastructuur, )
Wat? Drager Elektronische identiteitskaart Kaart is enkel sleutel Koppeling met rijksregister Er wordt niets op kaart geschreven DUS: alle verrichtingen gebeuren online!
Resultaat: deelnemers E-portemonnee in 10 Limburgse gemeenten
Resultaat: verdienacties Verdienacties (gericht op duurzaamheid) Momenteel meer dan 50 verschillende verdienacties in 10 gemeenten Voorbeelden: Thuiscomposteren Deelnemen zwerfvuilactie Goederen naar kringwinkel brengen Radiatorfolie plaatsen Deelnemen aan klimaatwijken Anti-reclamesticker op brievenbus Aantal deelnemers: Aantal deelnemende gezinnen per gemeente varieert heel sterk: van 1% tot 16%
Resultaat Verdienacties Gemeenschappelijke acties per jaar nee-nee sticker, bandenspanningsactie, met belgerinkel naar de winkel pesticiden binnenbrengen op recyclagepark, bandenspanningsactie, uitschrijven gouden gids Voordelen gemeenschappelijke acties Persaandacht door schaalgrootte Extra aandacht voor e-portemonnee waardoor aantal deelnemers stijgt
Resultaat: verdienacties Verdienacties Meest gesmaakte acties zijn o.m.: antireclamesticker op brievenbus, thuiscomposteren, zwerfvuilacties en pesticiden inzameling Gratis punten (bvb om e-portemonnee te lanceren) dragen bij tot succes
Resultaat Verzilveracties Meer dan 40 verzilveracties Voorbeelden: Spaarlampen NMBS reischeques Zwembadtickets Energiemeters Rittenkaart De Lijn Ontlenen DVD Verder ook: aankopen Kringwinkel,voetbalticket, cultuurtickets, opwindbare radio, waardebonnen lokale handelaars
Resultaat: aantal punten Verdiende vs. verzilverde punten Sinds opstart in 2005: 4.000.000 punten verdiend 1.000.000 punten verzilverd slechts 25% van verdiende punten zijn reeds terug verzilverd
Evaluatie: elektronisch systeem + gebruik elektronische ID-kaart + koppeling rijksregister + makkelijk om voorwaarden te koppelen aan acties + administratieve registraties - statistieken uit database trekken niet mogelijk - vervaldatum aan punten toe te kennen niet voorzien - punten toekennen en innen is gebonden aan PC + internet Toekomstmogelijkheden: Sociale media, smart-phone, I-Pad, tablet!
Evaluatie: kostprijs Kostprijs Software: basisinvesteringen zijn gedaan Bijkomende investeringen nodig Kosten per gemeente zijn relatief laag Personeelsinzet (vereenvoudigen) Financiering verzilverlijst afhankelijk van? Verzilverlijst tamelijk goedkoop Gemiddeld budget 5 à 600 euro/jaar Kosten verzilverlijst te bepalen door gemeente Mogelijkheid sponsoring, eigen infrastructuur )
Evaluatie gemeenten Positieve evaluatie Verbeterpunten: Aantal deelnemers zou hoger moeten Aandeel verzilverde punten moet hoger Bekendheid e-portemonnee moet beter Draagvlak bij gemeentebestuur zelf moet groter zijn
Evaluatie extern ULB (Université Libre Bruxelles) Research project complementaire munten e-portemonnee Resultaten eind mei 2012 Onderzoeksvragen: Wie neemt deel aan de e-portemonnee? Waarom neemt men deel? Zorgt e-portemonnee voor Gedragsverandering? Hoe precies?
Evaluatie extern Resultaten van dit onderzoek beleidsaanbevelingen doen de mogelijkheden van een instrument als de e-portemonnee in kaart brengen Verdere samenwerking mogelijk Onderzoek naar succesfactoren en/of drempels voor uitbreiding Intensief opvolgen bij opstart e- portemonnee in nieuwe gemeente/stad
Inpassing Interreg Recharch and knowledge network = Currency experts and scientists 7 jaar complementaire muntsysteem Schaalvoordelen Controle Kennisoverdracht 3 jaar budget = 1,2 M (600 k Limburg.net + 600 k Interreg)
Inpassing Interreg Communities of practitioners = Polycy experts Doelgroepen Sociale dimensie Uitbreiding 20 gemeenten gaan voor 44 gemeenten Drempel verlagen
Inpassing Interreg Currencies in action = Practitioners Uitwisseling ervaringen en toepassingen Verhoging serviceverlening Economisch en sociaal draagvlak Milieuvriendelijkheid Duurzaamheid Partner Land Wales Council for Voluntary Action (Lead-partner Spice Innovations Limited New Economic Foundation London Borough of Lambeth Stitching Points Gemeente Amsterdam, Stadsdeel Oost Humanvillage UK UK UK UK NL NL FR
Toekomst Lanceren vernieuwde e-portemonnee + geografische uitbreiding Informeren alle Limburgse steden en gemeenten Oproep om van start te gaan met de e- portemonnee Individueel overleg met geïnteresseerde gemeenten Middenveld mobiliseren om e-portemonnee mee te dragen Overleg om opstart e-portemonnee voor te bereiden + vorming software INTERREG IVB PROJECT 2011 2015 Ook andere thema s rond duurzaamheid: armoede, onderwijs, (sociale) zorg, CO 2
Toekomst?? Coöperatie Wie weet wat het wordt???? We weet Wie durft
Nieuwe kathedralen
Info www.e-portemonnee.be Contact francois.jacobs@limburg.net kris.somers@limburg.net fabian.spreeuwers@e-portemonnee.be