TRENDS & MOMENTUM 22 augustus 2016 door LOEF Technische Analyse Samenvatting De trends in de aandelenkoersen, beursgenoteerd vastgoed, vastrentende waarden (obligaties), edele metalen en olieprijzen zijn momenteel unaniem stijgend. Dit kan worden afgeleid uit een objectieve constatering: de verschillende genoemde asset classes noteren boven hun afgeleide 24- weeks gemiddelden die in deze publicatie als maatstaf dienen voor de onderliggende langetermijn trend. De edele metalen goud en zilver en de prijzen van Brent olie en de West-Texaanse olie stijgen tot dusver dit jaar het hardst. Aandelenbeleggers profiteren het meest met investeringen in de regio s Latijns Amerika, Azië-Pacific en beursgraadmeters van de opkomende markten. De Europese aandelenkoersen blijven gemiddeld genomen achter bij de koersprestaties elders in de wereld. Als gevolg van de recente koersdaling onder het 4-weeks gemiddelde is het technisch beeld in de AEX nu neutraal. De Duitse DAX noteert daarentegen boven haar 4-weeks gemiddelde en is recent opwaarts uitgebroken boven de koerstoppen van april en juni. De afgeleide Directional Movement Indicator (DMI) registreert in de DAX zelfs een sterk positief momentum. Dalende weerstandlijnen, die de diverse koerstoppen in Europese beursindices afgelopen jaar met elkaar verbinden, zijn recent opwaarts gepasseerd. De trendbreuk wijst op een positieve verandering tussen de vraag- en aanbodkrachten. Ook zijn er recent tijdens kortstondige momenten van zwakte weer hogere bodems gevormd. In de AEX ligt de laatste hogere bodem op 437,85. Deze hogere bodem in de AEX en de voormalige weerstandzone in de DAX (10.400-10.500) moeten nu als nieuwe steun fungeren. Aandelen Indices Europa Instrument Name koers trend DMI ST KT KT SMA W LT LT SMA AEX-Index AEX-Index 448.72 neutral 409.23 m 450.19 456.78 k 441.08 CAC 40 INDEX CAC 40 INDEX 4400.52 neutral 3955.98 k 4437.77 4536.63 m 4370.52 XETRA DAX PF XETRA DAX PF 10544.36 bullish + 9214.10 k 10490.63 10802.32 k 10010.35 STXE 50 PR STXE 50 PR 2838.07 neutral 2626.52 m 2867.38 2947.07 m 2828.31 AEX CAC-40 DJ Eurostoxx 50 Xetra DAX 1
Indices USA Instrument Name koers trend DMI ST KT KT SMA W LT LT SMA DJ INDU AVERAGE DJ INDU AVERAGE 18552.57 bullish + 17063.08 m 18526.20 18668.44 k 17919.28 S&P 500 INDEX S&P 500 INDEX 2183.87 bullish + 1991.68 k 2181.10 2193.81 k 2096.61 NASDAQ 100 NASDAQ 100 4806.14 bullish + 4179.73 k 4783.66 4837.67 k 4502.64 MKT VOLTLTY NDX MKT VOLTLTY NDX 11.34 bearish 11.02 m 11.54 26.72 m 14.53 Dow Jones Industrials Average CBOE Volatility index Nasdaq-100 S&P 500 Technisch commentaar De Dow Jones Industrials Average, de Nasdaq-100 index en de S&P 500 index zijn er in juli dit jaar in geslaagd om boven de koerstoppen van 2015 uit te breken. Dit betekent dat degenen die hebben verkocht vlak voor het passeren van de weerstand uit angst voor een nieuwe terugval een deel van de koerswinst hebben misgelopen. Degenen die niet hebben verkocht zien in de uitbraak een bevestiging van hun positieve verwachtingen. Sommigen hebben echter gemeend om shortposities op te tuigen of uit te breiden om te anticiperen op een nieuwe koersdaling (zoals recent de beroemde speculant George Soros). Maar bij doorstijgende beursindices lijden de shorts koersverliezen. En dan zijn er nog de twijfelaars die nog geen posities hebben ingenomen, omdat zij eerst bewijs wilden zien dat Wall Street daadwerkelijk nieuwe records zou kunnen realiseren. Kortom, bij een terugval in de beurskoersen naar de voormalige toppen ontstaat er rond de gepasseerde weerstandniveaus een collectieve interesse vanuit genoemde marktparticipanten om actief (alsnog) aan de koopkant te opereren. De oude weerstand wordt dan de nieuwe steun. De voormalige toppen bevinden zich nu tussen de 4-weeks en 24-weeks gemiddelden in. De koersniveaus tussen deze gemiddelden markeren de prijsniveaus waarop tijdens momenten van zwakte alsnog de buy the dip -tactiek kan worden toegepast vanuit een trendvolgende strategie. De 24-weeks gemiddelden (of 120-daags gemiddelden) vormen in deze aanpak een dynamische vangrail (of stoploss -grens) voor haussegerichte posities. In de Dow Jones Industrials Average ligt de steun rond 18.300 en het 24-weeks gemiddelde op 17.919. In de Nasdaq-100 index ligt de steun rond 4700 en het 24-weeks gemiddelde op 4502. In de S&P 500 index ligt de steun rond 2135 en het 24-weeks gemiddelde op 2.097. De maand september is in historisch perspectief beschouwd de slechtste beursmaand. De CBOE Volatility index (VIX) noteert nu extreem lage waarderingen, maar zou zich in de komende weken statistisch gezien dus moeten opmaken voor een stijging. Wie geduld heeft en zich opmaakt voor een tijdelijke reactie kan in de komende weken zijn slag slaan. 2
Valuta/Pr.Metals/Olie Instrument Name koers trend DMI ST KT KT SMA W LT LT SMA EUR/USD FOREX EUR= 1.13 bullish 1.09 k 1.12 1.14 k 1.12 GOUD PREC.M.XAU= 1341.22 bullish 1199.60 k 1340.65 1374.91 k 1284.47 ZILVER PREC.M.XAG= 19.29 neutral 15.77 m 19.74 21.11 k 17.61 BRENT OIL BRENT CRUDE JUL6 50.88 bullish + 41.51 k 46.15 52.86 k 45.96 WTI CRUDE OIL LIGHT CRUDE JUN6 48.52 bullish 39.19 k 44.10 51.67 k 44.42 Zilverprijs (Prec.M.XAG=) Goudprijs (Prec.M.XAU=) Brent Oil WTI Crude Oil EUR/USD Technisch commentaar In de prijsontwikkeling van Brent Oil en West Texas Intermediate zijn duidelijk de contouren zichtbaar van een omgekeerd hoofdschouderbodemproces. Op basis van deze bodemformatie kan een olieprijs worden geprojecteerd op $ 75 in de komende 12 maanden. De prijs van olie is in belangrijke mate afhankelijk van de koers van de Amerikaanse dollar. De grafiek van EUR/USD toont vorig jaar een dubbele bodem gevolgd door een hogere bodem in 2016. Het 4-weeks gemiddelde staat op het punt het 24-weeks gemiddelde opwaarts te kruisen. Impliciet wijst dit op een hogere euro, dus zwakkere US dollar. Dat is gunstig voor zowel de olieprijs als prijzen van edele metalen. 3
Individuele aandelen NL Instrument Name koers trend DMI ST KT KT SMA W LT LT SMA ABN AMRO GROUP ABN AMRO GROUP 17.50 bullish 14.02 k 17.11 18.77 m 17.41 AEGON AEGON 3.41 bearish - 3.00 m 3.60 4.65 m 4.28 AHOLD KON AHOLD KON 21.54 bullish + 18.15 m 21.51 22.17 k 20.16 AIR FRANCE - KLM AIR FRANCE - KLM 4.94 bearish 4.90 m 5.12 7.57 m 6.83 ALTICE A ALTICE A 13.80 neutral 12.20 k 13.68 15.99 m 14.19 APERAM APERAM 37.60 neutral 28.77 k 37.84 39.00 k 34.34 ARCADIS ARCADIS 12.05 neutral 11.68 m 12.02 15.54 m 14.26 ARCELORMITTAL ARCELORMITTAL 5.72 bullish + 3.79 k 5.71 5.95 k 4.65 ASML HOLDING ASML HOLDING 94.51 neutral 79.38 m 97.88 100.50 k 88.80 BAM GROEP KON BAM GROEP KON 3.85 bullish 2.94 k 3.68 4.29 m 3.84 BE SEMICONDUCTOR BE SEMICONDUCTOR 27.57 bullish 22.73 k 27.06 28.28 k 24.74 DELTA LLOYD DELTA LLOYD 3.40 neutral 2.58 k 3.30 4.74 m 3.87 EURONAV EURONAV 7.95 neutral 7.42 m 7.89 9.64 m 8.75 FACEBOOK INC A FACEBOOK INC A 123.56 neutral 108.23 k 124.38 128.33 k 116.73 FAGRON FAGRON 7.24 bullish 6.38 m 7.14 8.99 k 6.52 FUGRO FUGRO 14.42 neutral 12.72 m 14.31 17.62 m 16.27 GALAPAGOS GALAPAGOS 46.90 neutral 41.10 m 48.43 53.70 k 44.77 GEMALTO GEMALTO 56.70 neutral 49.04 m 56.12 59.54 m 57.22 GENMAB GENMAB 1109.00 neutral 970.00 m 1167.50 1294.00 k 1062.77 HEINEKEN HEINEKEN 79.17 bearish 77.26 m 81.14 84.83 k 81.24 ING GROEP ING GROEP 10.45 bullish 8.30 k 10.33 11.50 m 10.43 KBC GROEP KBC GROEP 49.87 bullish 39.35 k 48.58 53.88 m 47.90 KPN KON KPN KON 2.96 bearish - 2.70 m 2.98 3.31 m 3.15 OCI OCI 14.87 bullish 11.12 k 13.96 14.91 m 14.76 PHILIPS KON PHILIPS KON 25.61 bullish + 20.90 k 24.65 25.61 k 23.78 POSTNL POSTNL 4.00 bullish + 3.20 k 3.71 4.20 k 3.68 RANDSTAD RANDSTAD 40.05 neutral 31.75 k 39.80 48.79 m 43.79 ROYAL DUTCH SH A ROYAL DUTCH SH A 22.36 bearish 21.49 m 22.61 25.40 k 22.74 SBM OFFSHORE SBM OFFSHORE 13.31 bullish + 9.59 k 12.43 13.46 k 11.30 TOMTOM N.V. TOMTOM N.V. 8.18 bullish 6.01 k 8.02 8.48 m 7.76 VOLKSWAGEN VZ VOLKSWAGEN VZ 119.30 bearish 103.70 m 123.21 138.90 m 119.85 VOPAK VOPAK 44.42 bearish 40.65 m 46.16 49.10 k 45.16 Individuele aandelen VS Instrument Name koers trend DMI ST KT KT SMA W LT LT SMA AMAZON COM AMAZON COM 757.31 neutral 682.12 k 763.67 773.75 k 685.75 APPLE INC APPLE INC 109.36 bullish + 91.50 k 107.31 110.23 k 101.05 FACEBOOK INC A FACEBOOK INC A 123.56 neutral 108.23 k 124.38 128.33 k 116.73 NETFLIX INC NETFLIX INC 95.87 neutral 84.50 k 95.19 104.00 m 96.40 TESLA MOTORS TESLA MOTORS 225.00 bearish 187.87 k 228.86 240.85 k 225.35 KLEUREN IN DE GRAFIEK Donkergroen Lichtgroen Rood Oranje Blauw Paars Geel Zwart Blauwe lijn Rode lijn TECHNISCHE ANALYSE INTERPRETATIE - stijgende trend (long of positief of bullish) - technische correctie binnen stijgende trend (correctiefase) - dalende trend (short of negatief of bearish) - technisch koersherstel binnen dalende trend (herstelfase) - sterk opwaarts momentum tijdens stijgende trend (rallying conditie) - sterk neerwaarts momentum tijdens dalende trend (crashing conditie) - overdrijvingsfase (= overspannen situatie, hoog risico trendomslag) - overgangsfase tussen stijgende en dalende trend en vice versa - 4-weeks simpel gemiddelde (SMA) - 24-weeks simpel gemiddelde (SMA) LEGENDA TRENDOVERZICHTEN & INTERPRETATIE Koers = laatste koersnotering bij het filteren van het beleggingsuniversum Trend = bullish (= stijgende trend), bearish (= dalende trend), neutral (= neutraal) Bullish = beurskoers > 4 weeks SMA en 4 SMA > 24 weeks SMA (= positief) Bearish = beurskoers < 4 weeks SMA en 4 weeks SMA < 24 weeks SMA (negatief) Neutral = indien condities bearish of bullish niet van toepassing (overgangsfase) ST = indicatieve steun o.b.v. 13-weeks dieptepunt in de afgelopen 13 handelsweken W = indicatieve weerstand o.b.v. 13-weeks dieptepunt in de afgelopen 13 handelsweken KT = richting (hellingshoek) van het 4-weeks SMA LT = richting (hellingshoek) van het 24-weeks SMA KT SMA = 4-weeks SMA LT SMA = 24-weeks SMA DMI = Directional Movement Indicator (blauw = rally / paars = crash) Disclaimer Zie volgende pagina. 4
DISCLAIMER Dit document is uitsluitend voor informatieve doeleinden bedoeld en bevat op geen enkele wijze een financieel, fiscaal, juridisch of ander advies. De informatie, grafieken, cijfers, meningen of commentaren die dit document bevat zijn gegeven uitsluitend op indicatieve titel en bevatten geen aanbod, aanleiding of uitnodiging tot aanschaf of verkoop van beursproducten van Commerzbank. Deze presentatie heeft geen enkele contractuele waarde. Commerzbank en/of LOEF Technische Analyse kan niet verantwoordelijk worden gehouden voor enig verlies of schade direct of indirect voortvloeiend uit de bestudering of het gebruik van dit document. Als u de beursproducten van Commerzbank wenst aan te schaffen of meer informatie daarover wenst, gelieve contact op te nemen met uw gebruikelijke financiële intermediair. 5