1 van 7 29-1-2008 20:06

Voorwoord Printversie Printversie met plaatjes Eerste hulp Dat het met dit hete weer toch wel uitkijken geblazen is konden we zien aan de Nijmeegse Vierdaagse. Een kort ritje zal met extreem heet weer echt geen problemen geven, maar ben je van plan een lange tocht te maken - wat menigeen van plan is in de vakantieperiode - dan is het toch zaak dat je geen problemen krijgt door de hitte. Soms is dan zelfs het drinken van water alleen niet voldoende. Lees het in 'Motorrijden bij hoge temperaturen'. In deze nieuwsbrief lees je in het tweede en laatste artikel over rotondes over je positie op de weg en het gebruik van signalen. Hier bestaat bij velen nogal wat onduidelijkheid over. Tegenwoordig wordt bij het rijexamen geleerd je signalen al voor de rotonde te gebruiken, waardoor er meer duidelijkheid ontstaat voor medeweggebruikers. Wat te doen bij een ongeval lees je tot slot in het artikel 'Eerste hulp'. Algemene maatregelen bij een noodgeval Noodgevallen gebeuren onverwachts en verlangen van de hulpverlener in eerste instantie rustig, afgewogen en snel handelen. Medische hulp mag je alleen bieden als je daarvoor bent opgeleid. Wie geen ervaring heeft, zou door een verkeerde aanpak de verwondingen erger kunnen maken. Wat je alleen in het uiterste geval (bijv. kans om overreden te worden of brandgevaar) mag doen is het slachtoffer verplaatsen. Bij letsel aan de wervelkolom kan een verkeerde aanpak het slachtoffer verlammen. Het gebruikelijke handelen laat zich verdelen in drie stappen: Handelen bij een noodgeval Motorrijden bij hoge temperaturen Rood: Kijken Situatie overzien Wat is gebeurd? Wie heeft het meegemaakt? Wie zijn erbij betrokken? Geel: Denken Gevaren erkennen Gevaar voor het slachtoffer? Gevaar voor helpenden? Gevaar voor andere personen? Groen: Handelen Voor veiligheid zorgen Noodhulp verlenen Maatregelen volgens het ABC-schema Tegenwoordig hoeven we niet meer naar het buitenland voor hoge temperaturen. Met de hitte van de afgelopen tijd hebben we soms het gevoel in de tropen beland te zijn. Door oververhitting en uitdroging wordt ons rijgedrag beïnvloed en kunnen vermoeidheid en verminderde concentratie ons parten spelen. Zorg altijd voor beschermende kleding, hoe heet het ook is. Een leren motorpak is in dit geval beter dan kunststof, doordat het beter ademt. Door je ritsen open te zetten kan de rijwind voor verkoeling zorgen. Lichte kleding is koeler dan donkere. Warmteregulerende onderkleding, een geventileerd zomerjack, een nat t-shirt en een nat sjaaltje om je nek zijn ook goede opties. Bovenal is het echter van belang dat je niet uitdroogt. Uitdroging ontstaat niet alleen door het drinken van te weinig water. Minstens zo belangrijk zijn mineralen (elektrolyten). Elektrolyten zijn (minerale) zouten die opgelost zijn in de lichaamsvochten. Het gaat meer in het bijzonder om natrium, chloor, kalium en magnesium. Ze dragen bij tot de regeling van de vochtbalans tussen verschillende onderdelen van het lichaam, bijvoorbeeld de hoeveelheid vocht binnen en buiten een spiercel en het volume aan vocht in de bloedsomloop. De verplaatsing van water wordt gecontroleerd door de concentratie van elektrolyten aan weerszijden van het celmembraan. Zo leidt een stijging van de natriumconcentratie buiten een cel (in de tussencelruimte) ertoe dat water zich van binnen in de cel naar buiten verplaatst. Omgekeerd heeft een daling van het natriumgehalte een waterverplaatsing van buiten de cel naar in de cel tot gevolg. Gebeurt dit bijvoorbeeld in onze hersenen, dan zullen deze of zwellen door water, of inkrimpen door onttrekking van water. Dit heeft uiteraard invloed op ons denkvermogen. Eigenlijk reguleren ze dus het waterniveau en vervullen een vitale rol voor onze spieren, zenuwen en hersenfuncties. Ze zorgen ervoor dat het water daar komt waar het nodig is en doet wat het moet doen. Aangezien ons lichaam voor ongeveer zestig procent uit water bestaat, is dat geen eenvoudige klus. Water is een onmisbare bron voor onze lichaamsfuncties. We kunnen niet voor niets vele weken zonder eten, maar maar een paar dagen zonder water. Om alleen maar grote hoeveelheden water te drinken helpt niet. Ons water- en elektrolytenniveau moet in balans zijn. Niet te veel en niet te weinig. Dus: water is alleen het middel dat ons lichaam gebruikt voor zijn functies, elektrolyten bepalen wat ermee gebeurt. 1 van 7 29-1-2008 20:06

Ons lichaam weet wanneer het ergens een tekort aan heeft. Als we een tekort hebben aan elektrolyten kunnen we bijvoorbeeld dorst krijgen, vermoeidheid en spierzwakte (kramp), afhankelijk van de elektrolyt waar het om gaat. Ernstiger zijn attaques, veranderingen van de bloeddruk en veranderingen van het hartritme (tekort aan kalium). Dit kan o.a. voorkomen bij braken en diarree. Normaal gesproken krijgen we voldoende kalium via de voeding binnen. Slik je echter plastabletten, gebruik dan extra kalium in tabletvorm. Ook bij het volgen van het Atkinsdieet is het vanwege het vochtverlies aan te raden extra kalium te slikken. Doe je dit niet, dan heb je kans op o.a. hartritmestoornissen en haaruitval. Een teveel aan elektrolyten wordt via de urine uitgescheiden. Voor normale activiteiten en sport zijn onze elektrolytenniveaus geen probleem. Zelfs als we hevig zweten. De meeste activiteiten duren niet langer dan 90 tot 120 minuten. In die tijd kun je niet zoveel zweten en treedt niet zoveel waterverplaatsing op dat het elektrolytenniveau onder het normale niveau zakt. Dus volstaat onder die condities gewoon het drinken van water. Dit wordt anders voor activiteiten in extreem heet weer, bijvoorbeeld motorrijden. Door uren achter elkaar in de hitte te rijden wordt het uiterste van ons koelsysteem vereist. Dit is een heel ander verhaal. Door hevig te zweten verliezen we heel veel zweet, water en elektrolyten. Door de elektrolyten smaakt ons zweet zoutig. Drinken we alleen maar enorme hoeveelheden water, dan verdunnen we ons elektrolytenniveau met als resultaat: ons lichaam krijgt de pure bron die nodig is voor zijn functies, maar heeft een tekort aan die elementen die bepalen wat te doen met die bron. De tere balans, nodig voor het goed functioneren van ons systeem, is verstoord. De elektrolytenconcentratie van het extracellulaire vocht bereikt dan dergelijke lage waarden dat te veel water de cellen binnendringt vanuit het extracellulaire vocht of dat er te veel kalium de cellen verlaat. De gevolgen zijn spierkrampen, een verlaagde bloeddruk en een gevoel van slapte. Waterintoxicatie van de hersenen kan leiden tot een coma en zelfs tot de dood door ademhalingsproblemen. Overmatig drinken is dus zinloos gevaarlijk. Mineralen werken in balans met elkaar. Bananen en sinaasappels zijn erg goed bij lichamelijke inspanning (kalium). Tomatensap en groentesap voldoen ook prima. Deze neem je echter niet zo snel mee op de motor. Sportdrankjes zijn een veel betere keus. Deze zijn vrij goedkoop, makkelijk mee te nemen en versnellen door het mineralengehalte de opname van water in het lichaam. Bovendien reduceren ze de kans op spierkrampen. Let ook goed op het natriumgehalte. Natrium verbetert de waterabsorptie, zorgt voor de opwekking van het dorstgevoel en dat vocht beter wordt vastgehouden in het lichaam. Drink absoluut geen gedistilleerd water. Hierin zijn geen opgeloste mineralen aanwezig. Gedistilleerd water is zeer agressief water (het absorbeert koolstofdioxide uit de lucht en verzuurt hierdoor) waardoor metalen worden opgelost als ze in contact komen met dit type water. Het onttrekt daardoor zeer snel mineralen aan je lichaam, die via de urine je lichaam verlaten. Zo wordt je water-elektrolytenbalans verstoord, en treedt verzuring op. Het drinken van gedistilleerd water kan hartritmestoornissen, een hoge bloeddruk en op de lange duur zelfs cardiovasculaire problemen veroorzaken. Ook de meeste frisdranken (cola) bevatten gedistilleerd water! Drink gewoon leidingwater, dat is prima en net zo gezond als mineraalwater. Uitdroging Tijdens één uur lichaamsbeweging zal een gemiddelde persoon zo rond de één liter vocht kwijtraken, en in warme omstandigheden nog meer. Tijdens inspannendere activiteiten in warme en vochtige condities kun je zelfs twee liter per uur verliezen. Ben je misselijk of heb je andere maagdarmklachten bij het drinken, dan is de kans groot dat je al uitgedroogd bent. Met een verlies van 2% van het lichaamsgewicht gaat de prestatie al met tien tot twintig procent achteruit. Bij een afname van 4% kun je met misselijkheid, braken en diarree te kampen krijgen. Bij 5% procent is het prestatievermogen met 30% afgenomen, terwijl een daling van 8% duizeligheid, een belemmerde ademhaling, zwakte en geestelijke verwarring veroorzaakt. Een nog verdere daling heeft ernstige gevolgen. Je bloedvolume neemt af, waardoor het lichaam de keus moet maken of de bloedstroom naar de spieren op peil te houden, of de bloedstroom naar het huidoppervlak, zodat de warmte afgevoerd kan worden. Gewoonlijk kiest het lichaam voor de spieren, zodat je almaar oververhitter raakt en ernstig uitgeput. Belangrijk is daarom te zorgen dat je al ruim (een dag) voor een inspanning bij hitte regelmatig drinkt en alcohol vermijdt. Daarbij is de graadmeter je urine. Is deze waterig en bleek van kleur, dan drink je voldoende. Is deze geel en 'dikkig', dan drink je te weinig. Zorg er gedurende de inspanning (motorrijden) voor dat je waar je de kans krijgt voldoende drinkt. Drinksystemen zoals Camelbag zijn ideaal. Ook na het motorrijden weer voldoende drinken. Wacht niet tot je dorst krijgt, dan ben je al uitgedroogd. Oververhitting Als iemand met wie je rijdt problemen heeft met de hitte, zet hem dan in de schaduw, verwijder zoveel mogelijk onnodige kleding en bedek hem met koude natte handdoeken. De kenmerken van oververhitting (hitteslag) zijn pijn in de spieren van armen en benen, een bleke huid, hevig transpireren, hoofdpijn en misselijkheid (warmtestuwing). Indien mogelijk een ventilator op hem zetten, zijn kleren natmaken en laten drinken. Bij bewustzijnsstoornissen niet te drinken geven. Is de huid erg heet maar zweet het slachtoffer niet meer, bel dan meteen 112. Ga in het Dit schema is iets verouderd. Sedert maart van dit jaar gelden nieuwe richtlijnen volgens de European Recuscitation Council en de Nederlandse Reanimatieraad. Het belangrijkste verschil: 30 hartmassages en 2 beademingen. Bij verkeersongevallen Plaats van het ongeval beveiligen: Op de snelweg Bij verkeersopstoppingen Eigen voertuig ter bescherming neerzetten Alarmlichten of lichten aan Gevarendriehoek binnen de bebouwde kom 50, buiten de bebouwde kom 100 meter van de ongevalsplek neerzetten (bij nacht of bij slecht zicht: persoon neerzetten, indien voorhanden met veiligheidsvest, gevarendriehoek zwaaien) Verwittig de hulpdiensten via 112 of 100 Indien mogelijk op de vluchtstrook rijden Alarmlichten aanzetten Attendeer het verkeer door met een gevarendriehoek te zwaaien. Het liefst 100 meter van de plaats van het ongeval. Denk wel opnieuw aan je veiligheid. Heb je een veiligheidsjasje, trek dit dan zeker aan Ongevalsplaats veiligstellen Nooit op de rijbaan tekenen geven Slachtoffer onmiddellijk van de rijbaan verwijderen. Voorzichtig: houd ook achteropkomend verkeer in de gaten! Alarmeer de hulpdiensten Dan pas eerste hulp verlenen. Begeef je niet meer op de rijbaan. Betrokkenen dienen zich in veiligheid te begeven (bijv. achter de vangrail). Plaats maken voor hulpverleningsvoertuigen! Op de rechterrijbaan naar rechts tegen de vluchtheuvelstreep rijden, op de overige rijbanen naar links uitwijken. Achteropkomende voertuigen mogen niet stoppen zodra er politie en andere hulpdiensten bij het slachtoffer aanwezig zijn. 2 van 7 29-1-2008 20:06

3 van 7 29-1-2008 20:06 andere geval naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis voor evaluatie en behandeling. Hoe meer lichaamsvet je hebt, hoe minder water. Omdat mannen minder lichaamsvet hebben dan vrouwen, is het percentage water in hun lichaam hoger en hebben ze minder kans op een hitteslag. Bergingsgrepen Voorzorgsmaatregelen Is het echt noodzakelijk dat je met de motor op pad moet als de zon hoog aan de hemel brandt, zorg er dan voor dat je voor die tijd zoveel mogelijk uit de zon blijft. Bovendien kun je door een verbrande huid moeilijker zweten. Aan de andere kant, zorg er wel voor dat je aan de hitte gewend bent. Dus niet in een keer een hele dag in de hitte rijden terwijl je normaal gesproken nooit met zeer hoge temperaturen rijdt. Bouw dit geleidelijk op. Ook is het niet verstandig een zware maaltijd te nuttigen net voor een lange motorrit. Neem je laatste (lichte) maaltijd zo'n twee tot vier uur voordat je vertrekt. Na een zware maaltijd kun je vermoeid raken waardoor je prestaties (concentratie) afnemen. Snacks en maaltijden met veel vet en eiwitten produceren veel hitte tijdens het verbranden en kun je beter vermijden. Beter is het van tevoren kleinere hoeveelheden lichte maaltijden te eten. Keep it cool! Rotondes (deel II) Alarmeren van hulpdiensten Een snelle en juiste melding kan levens redden! Wie? Naam van de melder Wat? Aard van het ongeval Wanneer? Tijdstip van het ongeval Waar? Plaats van het ongeval Hoeveel? Aantal gewonden, aard van de verwondingen Overige? Bijv. een gewonde zit klem, er heeft benzine gelekt, enz. Vorige maand hebben we gekeken naar de juiste observatie bij het naderen van een rotonde, deze week zullen we het hebben over de juiste positie op de weg en het gebruik van signalen. Bij de diverse soorten rotondes is het meest belangrijke goed op te letten op de wegmarkering. Wie op een rotonde voorrang moet verlenen hangt af van hoe de rotonde is ingericht. Voor rotondes gelden geen speciale regels. Als er niets is aangegeven heeft het verkeer op de rotonde géén voorrang, maar het verkeer dat van rechts de rotonde oprijdt heeft wel voorrang. Als er wel iets wordt aangegeven, door middel van haaientanden of borden, dan heeft het verkeer op de rotonde voorrang. Het verlaten van een rotonde is hetzelfde als het afslaan naar rechts. Je moet voorsorteren, richting aangeven en rechtdoorgaand verkeer voor laten gaan. Dit betekent dus ook fietsers, bromfietsers en voetgangers voor laten gaan. Bij het naderen van een rotonde mag je zowel op de linker-, middelste als de rechterrijstrook rijden. We gaan uit van de klokmethode om te bepalen welke afslag je neemt op een rotonde. De klokmethode is gebaseerd op het principe dat je altijd nadert vanuit de zesuurspositie. Zo is de afslag aan de rechterkant drie uur, de weg recht voor je twaalf uur en de weg aan de linkerkant negen uur. Zijn er meerdere afslagen op een rotonde, dan wordt ook hun positie bepaald vanuit de zesuurspositie. Levensreddende eerste hulp De positie van de patiënt hangt af van de aard van de verwondingen, maar vooral ook van de wens van het slachtoffer. Reageert een patiënt niet op aanspreken of aanrakingen (knijpen), dan wijst dit op bewusteloosheid. Elke bewusteloze dient in de stabiele zijliging gebracht te worden: Beademen Is de ademing van de patiënt niet zichtbaar, hoorbaar en merkbaar, of zeer vlug en oppervlakkig, dan dient deze onmiddellijk beademd te worden, met de mond door de neus, tot hulpdiensten arriveren of de patiënt uit zichzelf en voldoende ademt. Ademt de patiënt weer op eigen kracht, maar is hij nog steeds bewusteloos, breng hem dan in de stabiele zijligging. Een rotonde één kwart rijden (eerste afslag) De eenvoudigste afslag is de eerste afslag naar rechts. Bij het naderen van de rotonde ga je in de rechterrijstrook rijden (als wegmarkeringen dit toestaan) nadat je bepaald hebt of je wel of niet voorrang moet verlenen. Doe je knipperlicht naar rechts aan. Verleen voorrang indien vereist en laat je knipperlicht aanstaan totdat je afgeslagen bent. Let op: ook fietsers, bromfietsers en voetgangers hebben voorrang! Bij het afslaan naar rechts gelden de verkeersregels voor het normaal afslaan naar rechts. Bloedingen stillen Sterke bloedingen kunnen een patiënt binnen korte tijd in levensgevaar brengen. Vaak worden bloedingen onder een lederen pak of gewatteerde kleding in eerste instantie niet opgemerkt. Handelen bij sterke uitwendige bloedingen: patiënt comfortabel plat leggen gewonde lichaamsdeel omhoog houden

4 van 7 29-1-2008 20:06 vingerdruk op de ader hartwaarts richting de wond, eventueel druk direct in de wond (schone doeken, zakdoeken) drukverband over de wond omhooghouden en rustig houden van het verwonde lichaamsdeel arts of ziekenhuis Als er zich geen verkeer voor of achter je bevindt of bij de afslagen, kun je ook deze lijn rijden. Door deze lijn te rijden wordt de bocht minder scherp, waardoor je hem makkelijker kunt nemen. Bovendien vermijd je de buitenkant van de bocht, waar door de centrifugaalkracht de meeste diesel gespild wordt. Rechtdoor rijden (tweede afslag) Normaal gesproken doe je je knipperlicht niet aan als je de rotonde nadert. Neem de rechter (middelste) rijstrook (als wegmarkeringen dit toestaan) en blijf in deze strook bij het rijden van de rotonde. Geef bij de eerste afslag bestuurders van rechts voorrang bij een rotonde zonder borden. Bevind je je nog in de middelste rijstrook, knipperlicht naar rechts en naar de rechter rijstrook uitwijken als de gelegenheid zich voordoet. Verlaat de rotonde bij de tweede afslag. Geef eventuele fietsers, bromfietsers en voetgangers voorrang. Een andere optie bij deze afslag is om de rotonde op de linkerrijstrook te naderen. Je gebruikt je knipperlichten als boven, maar blijft constant op de linkerrijstrook. Er kunnen zich namelijk situaties voordoen waarbij het nuttig is om deze rijstrook te gebruiken, bijvoorbeeld wanneer er zich langzaam verkeer in de rechter rijstrook bevindt en je graag op wilt schieten, of wanneer er zich na de rotonde een obstakel in deze rijstrook bevindt. Door de linker rijstrook te kiezen kun je al in een vroeg stadium de juiste inhaalpositie kiezen. Nog een reden voor het nemen van de linkerrijstrook kan zijn als je kort na de rotonde af wilt slaan naar links. Zo zul je vroeg in de juiste positie terechtkomen om af te slaan. Soms gaat een rotonde van twee rijstroken bij het naderen over in één rijstrook bij het uitrijden. Het is goed je op de hoogte te stellen welk gedeelte van de weg zich vernauwt. Als de weg zich aan de rechterkant vernauwt, bijvoorbeeld doordat de trottoirband onderbroken wordt, dan is het beter om de linkerrijstrook te kiezen zodat je een soepelere/rechtere lijn kunt volgen zonder al te veel onderbrekingen. Shockmaatregelen Grote hoeveelheden bloedverlies, zowel uit- als inwendig, of meerdere verwondingen leiden vaak tot shock en daardoor levensgevaar. Kenmerken van een shock zijn een snelle, zwakke pols (over de 100 slagen per minuut), een natte, bleke, koele huid. De patiënt is afwezig of onrustig tot opgewonden. Hij heeft een vlakke, snelle ademing en de algehele toestand verslechtert snel. Bij het waarnemen van een of meerdere van deze kenmerken dien je het volgende te doen: Helm af Plat leggen (wens van de patiënt in acht nemen) Bij bestaande of intredende bewusteloosheid patiënt in stabiele zijligging leggen In de gaten houden middels het ABC-schema Hevige pijn verergert de shock, patiënt niet onnodig aanraken/bewegen! Heeft de patiënt tegelijkertijd bewusteloosheid, ademstilstand en geen pols, dan duidt dit op een hartstilstand en is zijn leven ernstig in gevaar. Direct de hulpdiensten alarmeren. Tot het arriveren van de huldiensten dient begonnen te worden met reanimatie. Afwisselend hartmassage en mond-op-mondbeademing kan levensreddend zijn. Reanimatie kun je niet leren uit een boekje, maar hier zijn speciale cursussen voor. Draagt de patiënt een integraalhelm, dan verandert dat in eerste instantie de werkwijze bij een ongeval niet. Dus: overzien, zelfbescherming, afschermen, ABC-Schema. De toepassing van het ABC-schema wordt door de helm enigszins bemoeilijkt. Open zorgvuldig het vizier aan de helm, houd daarbij de helm zoveel mogelijk stil. Als het slachtoffer klaagt over pijn in de nek, mag de helm niet afgenomen worden. Kom je door het toepassen van het ABC-schema erachter dat de patiënt bewusteloos is, braakneigingen of ademhalingsproblemen heeft dan moet de helm verwijderd worden. Dit dient altijd door twee helpers te gebeuren: Als er zich geen verkeer voor of achter je bevindt of bij de afslagen, neem de rotonde dan zo recht mogelijk. Zo ben je de rotonde het vlugst over en worden gevaarlijke manoeuvres tot een minimaal gereduceerd. Kijk altijd goed naast je en over je linkerschouder om je ervan te verzekeren dat Helper 1 steunt het hoofd aan beide kanten. Helper 2 doet zonodig het vizier open en maakt de kinband los. Helper 2 doet 1 hand onder de nek. Zorg dat de hand tegen de helmrand zit. De andere hand komt tegen de kin. Helper 1 trekt zo mogelijk de zijkanten van de helm iets uit elkaar en haalt de helm voorzichtig van het hoofd, terwijl helper 2 de hand in de nek met de helm mee verplaatst tot halverwege het achterhoofd. De andere hand blijft onder de kin. LET OP!!! Vlak voordat de helm loskomt van het hoofd stopt helper 1 en geeft helper 2 een seintje. Helper 2 houdt het hoofd goed vast, want het hoofd is zwaarder dan u denkt. Helper 1 neemt de neutrale stand van het hoofd van helper 2 over. De ene hand komt met de vingers onder het achterhoofd en de duim langs het oor tegen de onderkaak. De andere hand komt met de vingers onder de nek en de duimtop tegen het sleutelbeen. Houd het hoofd zo vast totdat het ambulancepersoneel de hulp overneemt (nekkraag). Bron: Helm afnemen De helm kan, zonder het slachtoffer

5 van 7 29-1-2008 20:06 zich daar niemand bevindt die je het pad af zou kunnen snijden! Een rotonde driekwart rijden (derde afslag) Neem je de rotonde driekwart (afslag links), nader de rotonde dan op de linkerrijstrook, tenzij wegmarkeringen anders aangeven. Zet je knipperlicht bij het oprijden van de rotonde naar links, en laat deze aanstaan tot het midden van de tweede afslag. Hier je knipperlicht naar rechts aandoen. Als het veilig is en je geen voorrang hoeft te verlenen de rotonde in de rechterrijstrook verlaten. Geef altijd voorrang aan het verkeer dat zich al in de rechterrijstrook bevindt. Als het niet veilig genoeg is, blijf dan in de linkerrijstrook bij het verlaten van de rotonde. Veel ongelukken gebeuren doordat bestuurders vinden dat ze kost wat kost in de rechter rijstrook de rotonde dienen te verlaten. Op de linkerrijstrook de rotonde verlaten heeft de voorkeur als de rechterrijstrook na de rotonde is geblokkeerd, als je kort daarna naar links af wilt slaan of wanneer je veiligheid in gevaar kan komen door in de rechterpositie te blijven. in gevaar te brengen, alleen verwijderd worden indien de patiënt op de rug ligt. Bij brildragers de bril eerst verwijderen voordat de helm verwijderd wordt. Daarna wordt nogmaals de adem gecontroleerd. Als aan de hand van de ABC-controle blijkt dat het slachtoffer aanspreekbaar is, de adem normaal, de pols goed is, en er geen zichtbare bloedingen zijn, dan kan de helm indien mogelijk door het slachtoffer zelf verwijderd worden. Een bijzondere tip voor kauwgomfetisjisten Het klinkt misschien heel raar, maar is best wel belangrijk: wanneer je met je motor onderuitgaat, slik dan je kauwgom onmiddellijk in of spuug hem uit. Het is beter je helm schoon te moeten maken dan te stikken in je eigen kauwgom of in te ademen (in je luchtpijp)! Helmsticker En dan nog een tip: heb je een helm met een speciaal sluitmechanisme, dan is het aan te bevelen een passende sticker op je helm te plakken die eventuele hulpverleners laat zien hoe de helm te openen is en af te nemen zonder dat ze je nekwervels beschadigen! Wervelkolomletsel Zijn er aanwijzingen, door de aard van het ongeluk of door aanwijzingen van de patiënt, voor wervelkolomletsel (kriebel in de benen, gevoelloosheid, rugpijn, enz.) dan mag de helm niet verwijderd worden zolang de patiënt bij bewustzijn is. Probeer hem in dat geval duidelijk te maken dat het in zijn voordeel is om de helm te laten zitten. Houd zijn hoofd (met helm) vast, zodat slingerende bewegingen van het hoofd (schudden van nek of hoofd) worden vermeden. Noodhulp zonder risico In noodgevallen is directe hulp van wezenlijk belang. Daarbij bestaat gevaar voor besmetting met bloed of ander lichaamsvocht. Dit risico wordt met de huidige medische kennis echter zeer gering geacht. Om jezelf te beschermen dien je de volgende maatregelen in acht te nemen: Kijk uit dat je jezelf niet verwondt Vermijd dat de huid met vreemd bloed of lichaamsvocht in aanraking komt (vinyl- of latexhandschoenen) Verwond je je desondanks of kom je in contact met bloed/lichaamsvocht, dan de betreffende lichaamsdelen meteen en grondig desinfecteren en aansluitend wassen Knipperlicht naar links en in de linkerrijstrook naderen. Als het veilig is naar de linkerrijstrook van de rotonde rijden. Blijf in de linkerrijstrook. Knipperlicht naar links aanlaten totdat je de afslag gepasseerd bent voor degene die je moet hebben, dan knipperlicht naar rechts. Een rotonde vierkwart rijden (vierde afslag) De rotonde helemaal rondrijden en weer terugkomen in tegengestelde richting. is slechts een verlengde van de rotonde driekwart rijden (derde afslag). Normaal nader je de rotonde in de linkerrijstrook met je knipperlicht naar links. Je houdt je rijstrook- en knipperlichtpositie tot je in het midden van de derde afslag rijdt, waar je je knipperlichtsignaal naar rechts zet en je de (vierde) afslag naar rechts neemt. Motorfun Motocross fever - een meesterlijk motorspel! Eventueel wel Shockwave installeren. Kies uit en druk op de spatiebalk. Gave motorroutes Motorroutes Nederland GPS-routes Motorvision Motorgeklungel: Dit is hetzelfde principe als de rotonde driekwart nemen. Door de klokmethode te gebruiken kun je rotondes met meerdere afslagen makkelijk nemen. Als de afslag die je neemt aan de linkerkant zit, dus voor 12 uur, linkerknipperlicht aan bij het naderen en knipperlicht aanlaten, knipperlicht naar rechts als je de rotonde verlaat. Zit de afslag na 12 uur, knipperlicht naar rechts bij het naderen en aanlaten totdat je de rotonde verlaat. Een algemene regel is dat je meestal in de 1. Je voet in een gat zetten als je stopt 2. Je voet op iets glads zetten als je stopt 3. Je voorwiel blokkeren bij te enthousiast remmen 4. De oprit missen en op het gras slippen 5. Je standaard niet uitzetten als je van je motor stapt 6. Vanuit een stop op kiezels of zand met open gas een draai maken 7. Geen plankje onder je standaard zetten op asfalt op een hete dag 8. Te enthousiaste mensen op je motor laten die nog nooit een motor bestuurd hebben 9. Vergeten dat de motor in de versnelling staat wanneer je je kickstarter gebruikt 10. Je motor laten draaien, je koppeling loslaten en je voeten op je stepjes zetten als het licht op groen springt, maar de motor staat

6 van 7 29-1-2008 20:06 linkerrijstrook kunt naderen als de afslag die je neemt voor de 12-uurs-positie zit. Je neemt de rechterrijstrook bij het naderen als de afslag die je neemt na de 12-uurs-positie zit. Alleen als de omstandigheden dit toelaten de rotonde verlaten op de rechterrijstrook. Velen van ons hebben in het verleden geleerd dat je alleen bij het afslaan op een rotonde je knipperlicht zou moeten gebruiken. Tegenwoordig wordt bij het rijexamen (CBR) geleerd je knipperlicht al voor de rotonde te gebruiken, aangezien dit duidelijker is voor medeweggebruikers. Stuur deze nieuwsbrief naar een vriend(in) in neutraal 11. Je voeten niet neerzetten bij rood licht 12. Je evenwicht verliezen als je je motor op de middenbok zet 13. Van je motor stappen als hij nog loopt en vergeten dat hij in de versnelling staat 14. Je dikke broer als duopassagier leunt veel te ver naar een kant om te kijken naar iets op de grond bij een stopbord. 15. Je vrouw krijgt haar voet in de zadeltas terwijl ze voor jou op de motor stapt 16. Gladde banden en een spatje regen 17. Kijken naar het zand aan het eind van de bocht en niet door de bocht heen 18. Parkeren achter je vriends moeders busje, terwijl je denkt: als ze vertrekken zien ze me wel 19. Een krapper wordende rechterbocht te snel ingaan zodat je terwijl je je motor rechtop zet in de baan voor tegemoetkomend verkeer komt 20. Kwaad worden omdat je gevallen bent, krachtig je motor van de grond plukken om hem vervolgens te laten vallen aan de andere kant 21. Met straatbanden op nat gras rijden 22. Op nat asfalt met offroad-banden rijden 23. In je eentje je motor van een plank rijden uit de achterkant van een pickup-truck 24. Bij het stoppen door vermoeidheid je evenwicht verliezen na een lange rit 25. Boven je limiet rijden om iemand bij te willen houden die waarschijnlijk ook boven zijn vermogen rijdt 26. Iets te veel power geven in de eerste bocht na het monteren van nieuwe banden 27. Te klein zijn voor de motor die je rijdt en een stopbord naderen 28. Op een helling parkeren en je motor niet in de versnelling zetten 29. Wegrijden met een alcoholgehalte in je bloed ver boven de toegestane limiet 30. Naar beneden reiken om je handschoenen/sleutels/bril te pakken 31. Je motor af laten slaan terwijl deze schuin staat omdat je een langzame krappe draai op een parkeerplaats wilt maken 32. Een wesp of bij uit je jas proberen te krijgen terwijl je nog rijdt Klik hier voor de vorige nieuwsbrieven: juni 2006 mei 2006 april 2006 maart 2006 februari 2006 januari 2006 december 2005 november 2005 oktober 2005 september 2005 augustus 2005 juli 2005 juni 2005 mei 2005 april 2005 maart 2005 februari 2005 augustus 2004 juli 2004 o.a. Parkeren, Rotondes, Zonnebrillen, Zijspanrijden o.a. Overlevingsreflexen, VORKBAD, Rijd je eigen rit o.a. Olie verversen, het MAIDS-onderzoek, Geluidshinder op een motor o.a. Inhalen, Lifesaver, Gladde bochten o.a. Een nieuwe motor, Tweesecondenregel, Spiegels kijken o.a. Motorrijdersclub hekelt eiersnijder, Positie motorrijder in het verkeer, GPS voor motorrijders o.a. Verhoging verkeersboetes 2006, Bandengedrag in de winter, Beperkingen van het oog o.a. De file voorbij, Motorrijden bij sterke wind, Asfalt o.a. Motorrijden in de herfst, Slijtage motorbanden, Manoeuvreren met een zware motor, Motorrijden met kinderen o.a. Risicoperceptie, Kruispunten, Aansprakelijkheid en werkgever, Lagerugpijn en motorrijden o.a. Tegensturen versus gewichtsverplaatsing, Het recht van de sterkste, Dode hoek o.a. Gewichtsverplaatsing in een bocht, Helmen en pasvorm, Toerritten en vermoeidheid o.a. De juiste lijn in een bocht, Instructeur aan het woord, Slecht wegdek, Motorrijden en medicijnen o.a. Over een obstakel rijden, Zithouding, Risico's van een niet goed passende helm, Zonlicht en motorrijden o.a. Motorrijden en remmen, ABS, Tegensturen en gyroscopische krachten, Bandenspanning o.a. Motorrijden en remmen, Motorrijders en letselschade, Foutmarges en risico's o.a. Urban Guerrilla, Tegensturen 2, Rijden in de regen o.a. Tegensturen, Tips voor het schoonmaken van je motor en Torque o.a. Vakantietips, Zware motoren en stopafstand en een Harley testrit

7 van 7 29-1-2008 20:06 juni 2004 o.a. Ze zien me niet..., Optische illusies, Motorrijden en zwaartekracht en Ontdek je motorrijderprofiel mei 2004 o.a. Doelfixatie, Nieuwe plaats op de rijbaan België en een remtest april 2004 maart 2004 februari 2004 o.a. Kijktechniek, Bandenspanning, Redacteur op herhaling o.a. Voorjaarscheck, Bochtentechnieken, Nieuwe verkeerswetgeving België o.a. Samenspel in de file, Papercraft, Wintertips en Snelheid Klik hier als je geen LCVM-Nieuwsbrieven meer wilt ontvangen Copyright LCVM 2006 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of door fotokopieën, of op enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de LCVM. Hoewel de informatie op deze site permanent zo nauwkeurig en actueel mogelijk wordt weergegeven zijn wijzigingen en/of onjuistheden te allen tijde voorbehouden. Aan de inhoud van deze nieuwsbrief kunnen derhalve op geen enkele wijze rechten worden ontleend.