Financieel bewusteloos Meer informa+e: Wijzer in geldzaken Henrie5e Raap- Scheele, tel 06 18304510 of Joost de Bree, tel. 06 47408065 pers@wijzeringeldzaken.nl, wijzeringeldzaken.nl/pers of twi5er.com/wijzeringeld
Achtergrond Op verzoek van Wijzer in geldzaken, heeu Mo+vac+on Interna+onal B.V. een onderzoek uitgevoerd naar de impact die de toegenomen informa+estromen en keuzemogelijkheden hebben op het overzicht en inzicht in de huishoudfinanciën. Aanleiding Eén keer per jaar organiseert Wijzer in geldzaken voor de partners en andere betrokkenen een pla]ormbijeenkomst. Dit jaar is het thema van de bijeenkomst Financieel bewusteloos. De bijeenkomst richt zich op wat er allemaal op consumenten aaomt en hoe daar op het gebied van financiële educa+e op ingespeeld moet worden. De achtergrondgedachte hierbij is dat er veel informa+e op consumenten aaomt en ze veel beslissingen moeten nemen die gevolgen (kunnen) hebben voor hun (huishoud)portemonnee. De vraag is of consumenten nog het gevoel hebben in control te zijn of voelen ze zich eerder financieel bewusteloos? 29-05- 13 2
SamenvaAng Een derde consumenten hee. het gevoel overspoeld te worden met informa7e Meer informa7e te verwerken dan vroeger: Consumenten krijgen een grote hoeveelheid informa+e van veel verschillende organisa+es te verwerken, volgens de ouderen meer dan vroeger. Zij krijgen informa+e van hun bank en verzekeraar, van hun telecomprovider en energieleverancier, van de gemeente en de Belas+ngdienst, et cetera. Een derde van de consumenten heeu dan ook echt het gevoel dat ze worden overspoeld met informa+e. Grote hoeveelheid informa7e leidt bij een vijfde wel eens tot verlies van overzicht Niet al7jd duidelijk of ac7e wordt verwacht: Bijna de helu van de consumenten ontvangt regelma+g post van organisa+es waarbij het voor hen niet duidelijk is wat er van ze wordt verwacht. Post ontsnapt aan de aandacht: Een vijfde geeu aan dat belangrijke post wel eens aan de aandacht ontsnapt door de grote hoeveelheid post (mail en papier) die men ontvangt. Vrouwen punctueler: Vrouwen gaan iets nauwkeuriger om met de post die zij ontvangen. Zij kijken vaker dan mannen of er ac+e van hen verwacht wordt en ontkennen vaker dat er weleens belangrijke post aan hun aandacht ontsnapt. 29-05- 13 3
SamenvaAng Bij een vijfde leidt financiën tot stress en onrust Gevoel dat er te veel van consumenten wordt gevraagd: Een aanzienlijk deel van 44% vindt dat er steeds meer van ze verwacht wordt als het gaat om het regelen van de financiën. En 26% vindt het zelfs zo ingewikkeld dat ze aangeven dat je er bijna voor gestudeerd moet hebben. Financiën stress en onrust: Een vijfde geeu aan dat ze stress en onrust ervaren als het gaat om het regelen van de financiën. Dit geldt rela+ef vaker voor jongeren en vrouwen. Eén digitale omgeving voor alle financiële zaken is wenselijk Onder voorwaarde kan digitalisering meer overzicht opleveren: Digitalisering van financiële zaken kan de consument meer overzicht opleveren, maar dan moet het de burger wel makkelijker worden gemaakt. Consumenten zi5en er niet op te wachten om voor iedere organisa+e waar men klant van is op een aparte website te moeten inloggen. Niet alleen is het omslach+g om al die verschillende websites te moeten bezoeken, ook vindt men het vervelend om voor elke website andere inloggegevens te moeten onthouden. Iets minder dan de helu zou graag één persoonlijke omgeving op internet willen waarin al hun facturen binnenkomen. 54% neemt een afwachtende houding in bij aangekondigde overheidsmaatregelen 29-05- 13 4
Resultaten informa7e overload Men ontvangt informa7e van veel verschillende organisa7es Circa. de helu van de ondervraagden (47%) ontvangt van meer dan zeven van de voorgelegde organisa+es informa+e. Meest genoemd worden de eigen bank en de gemeente. Een selecte groep ontvangt informa+e van het UWV of van een onajankelijk adviseur. Aantal organisa7es (van 10) waarvan men weleens informa7e ontvangt (n=523) 26% Van welke van onderstaande organisaties ontvangt u weleens informatie via de post, e-mail of op een andere manier? (n=523) Uw bank(en) De gemeente Uw energieleverancier(s) De belastingdienst Uw telecombedrijf/bedrijven (telefoon, internet, televisie) Uw pensioenfonds(en)/pensioenverzekeraar(s) Uw verzekeringsmaatschappij(en) De verhuurder van uw woning (n=192)* Uw hypotheekverstrekker (n=331)* Uw onafhankelijk financieel-/verzekeringsadviseur(s) Het UWV 28% 24% 62% 87% 84% 80% 79% 78% 76% 73% 73% 41% 47% 29% 11% 12% 4 15% 15% 16% 14% 10% 20% 20% 31% 29% 6 6 6 7% 7% 9% 13% 18% 18% Wel informatie Geen informatie Niet van toepassing 3% 2% 2% 4% 5% 5% 4% 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 * Ajankelijk van of men in een huur- of koopwoning woont, is gevraagd of men weleens informa+e ontvangt van De verhuurder van uw woning of van Uw hypotheekverstrekker. 29-05- 13 5
Resultaten overzicht en inzicht in financiële zaken Regelen van financiën zorgt bij ongeveer een vijfde voor stress en/of onrust Stress 4% Welk gevoel heeft u bij het regelen van uw financiën? (n=523) 18% 43% 3,2 23% 11% Ontspanning Dit is vaker het geval bij vrouwen dan bij mannen: 26% van de vrouwen ervaart stress vs. 17% van de mannen) en 26% ervaart onrust (vs. 16%). De oudere respondenten hebben een groter gevoel van controle over hun financiën: 45- plussers ervaren meer overzicht dan de jongere respondenten (81% vs. 65%), terwijl het regelen van de financiën bij jongeren rela+ef vaak tot stress (26% vs. 18%) en onrust leidt (26% vs. 17%). Onrust Verveling Angst Chaos "Bewusteloos" 4% 4% 17% 9% 9% 6% 19% 3% 21% 33% 3,4 50% 3,3 51% 3,3 42% 43% 1 2 3 4 5 30% 17% 27% 31% 10% 7% 4,0 31% 4,0 32% Rust Uitdaging Hoop Overzicht Bewust 29-05- 13 6
Resultaten impact digitalisering en versnippering 54% neemt een afwachtende houding in bij aangekondigde overheidsmaatregelen Stel dat u via de media of via mensen uit uw omgeving iets hoort over overheidsmaatregelen die mogelijk financiële gevolgen voor u hebben. Welke van onderstaande omschrijvingen past het best bij u? (n=523) Jongeren onder de 25 jaar nemen veelal een afwachtende houding aan; 45% geeu aan dat het hen wel bezighoudt maar dat zij geen ac+e ondernemen. De respondenten van 25 t/m 34 jaar zijn gelijk verdeeld over de drie typeringen. Van de respondenten van 35 jaar en ouder gaat de meerderheid naar eigen zeggen op zoek naar meer informa+e. Ik denk hier verder niet over na Het houdt me wel bezig, maar ik onderneem geen actie Ik ga op zoek naar meer informatie 26% 28% 46% Mannen geven vaker aan dan vrouwen dat zij zelf op zoek gaan naar meer informa+e (50% vs. 42%). 29-05- 13 7
Bijlage - Methode en opzet Methode en opzet De peiling is uitgevoerd in de vorm van online kwan+ta+ef onderzoek. Het veldwerk vond plaats in de periode 1 t/m 4 mei 2013. De vragenlijst voor het onderzoek is opgesteld door Mo+vac+on, in nauw overleg met Wijzer in geldzaken. Voor het onderzoek is een representa+eve steekproef getrokken uit de Nederlandse bevolking van 18-80 jaar. De steekproef is getrokken uit het consumentenpanel van Mo+vac+on, StemPunt. In totaal is de vragenlijst door 523 respondenten volledig ingevuld. Door middel van propensity sampling en weging wordt een hoge mate van representa+viteit gerealiseerd voor sociodemografische kenmerken (leeuijd, geslacht, opleiding, inkomen, aantal personen in het huishouden en de werksitua+e) en sociaal culturele oriënta+es. 29-05- 13 8
Onderzoekstechnische informa7e - kwan7ta7ef Bijlage Onderzoekstechnische informa7e Veldwerkperiode Het veldwerk is uitgevoerd in de periode 1 t/m 4 mei 2013 Methode respondentenselec+e Uit het StemPunt- panel van Mo+vac+on Incen+ves De respondenten hebben als dank voor deelname aan het onderzoek een kleine vergoeding ontvangen Weging De onderzoeksdata zijn gewogen, daarbij fungeerde het Mentality- ijkbestand als herwegingskader. Dit ijkbestand is wat betreu sociodemografische gegevens gewogen naar de Gouden Standaard van het CBS Responsverantwoording online onderzoek In de veldwerkperiode is aan 1.699 personen een uitnodigingsmail verstuurd. Op de slotdatum van het veldwerk (zie bij Veldwerkperiode) was het gewenste aantal vragenlijsten ingevuld en is de toegang tot de vragenlijst op internet afgesloten Bewaartermijn primaire onderzoeksbestanden Primaire onderzoeksbestanden, zoals ingevulde schriuelijke vragenlijsten, notulen, beeld - en geluidsopnames worden door Mo+vac+on tot 12 maanden na het afronden van het onderzoek bewaard Overige onderzoekstechnische informa+e Overige onderzoekstechnische informa+e is op aanvraag beschikbaar voor de opdrachtgever 29-05- 13 9
Auteursrecht Auteursrecht Het auteursrecht op dit rapport ligt bij de opdrachtgever. Voor het vermelden van de naam Mo+vac+on in publica+es op basis van deze rapportage anders dan integrale publica+e is echter schriuelijke toestemming vereist van Mo+vac+on Interna+onal B.V. Beeldmateriaal Mo+vac+on heeu datgene gedaan wat redelijkerwijs van ons verwacht kan worden om de rechthebbenden op beeldmateriaal te achterhalen. Mocht u desondanks menen recht te kunnen doen gelden op gebruikt beeldmateriaal, neem dan contact op met Mo+vac+on. 29-05- 13 10