Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Rapportage Auteurs: Ikrame Azaaj, Jasper Visscher, Sibolt Mulder Project Z6422

Transcriptie

1 Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Rapportage Auteurs: Ikrame Azaaj, Jasper Visscher, Sibolt Mulder Project Z

2 Inhoudsopgave Achtergrond, doel- en probleemstelling Pagina 3-4 Conclusies Pagina 5-9 Methode en opzet Pagina 10 Resultaten Pagina Bijlage Pagina Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

3 Achtergrond, doel- en probleemstelling In opdracht van Milieu Centraal, in naam van Ariëtte Dommering, heeft Motivaction een onderzoek uitgevoerd naar de ervaringen van de Nederlandse bevolking met het stoken van hout, hun houding ten aanzien van hout stoken en het huidige stookgedrag en de kennis hierover onder houtstokers in het bijzonder. Achtergrond Nederlanders stoken hout in hun privé-situatie op diverse manieren: op de BBQ, in open haarden binnen en in vuurkorven in vele uitvoeringen. Dit recreatieve hout stoken brengt overlast met zich mee. Iedereen heeft wel eens van de rook van anderen kunnen meegenieten. Vaak wordt het nauwelijks als hinderlijk ervaren en soms zelfs als sfeervol. Echter, er zijn ook delen van de bevolking die serieus bezwaar maken tegen de vervuilende effecten van hout stoken. De website staat vol met klachten en onderzoeken naar de kwalijke effecten van het schijnbaar onschuldige vermaak van het stoken. 10% van de bevolking geeft in een CBS-enquête aan last te hebben van de geur- en rookoverlast. Wetenschappers in binnen- en buitenland schetsen een toch significante bijdrage van het stoken aan de luchtverontreiniging. Bijvoorbeeld in Duitsland is hierover meer regelgeving dan hier.(zie ook: Kortom: Milieu Centraal ziet een groeiend maatschappelijk issue rond hout stoken door particulieren en dat is reden voor Milieu Centraal om te willen weten in welke mate dit issue nu echt in Nederland leeft. Daarnaast wil Milieu Centraal graag weten in hoeverre men bekend is met stooktips die ervoor zorgen dat de kachels en haarden beduidend minder vervuilen en minder overlast veroorzaken. En, als dat niet voldoende werkt, wat je kunt doen bij teveel overlast van anderen. Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

4 Achtergrond, doel- en probleemstelling Doelstellingen Het genereren van inzicht in ervaring, houding en gedrag van de Nederlandse bevolking ten aanzien van hout stoken om Milieu Centraal een beeld te geven van de mate waarin de maatschappelijke discussie omtrent hout stoken leeft in Nederland. Het genereren van inzicht in kennis, houding en gedrag van houtstokers in Nederland. Onderzoeksvragen Nederland: Ervaringen met hout stoken Wat is de eigen ervaring met overlast van anderen? Nederland: Houding ten aanzien van hout stoken Wat het oordeel hierover? In welke mate staat men open voor mogelijke regulering van hout stoken? Nederland: Gedrag ten aanzien van hout stoken In welke mate maken Nederlanders gebruik van houtkachels, haarden, vuurkorven en van barbecues? Houtstokers: Kennis, houding en gedrag ten aanzien van hout stoken Wat is de belangstelling voor en kennis van gedragsregels voor correct stoken voor (minder vervuiling en) minder overlast? Hoe omschrijven stokers hun relatie met hun buren? Waar vinden stokers informatie over goed stoken? Hoe reageren stokers op voorlichting over tips voor beter stoken? Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

5 Conclusies Over het algemeen ervaren Nederlanders weinig overlast van hout stoken De meerderheid van de Nederlandse bevolking ervaart geen of in geringe mate overlast van hout stoken. Een tiende van de Nederlandse bevolking geeft aan in grote tot zeer grote mate overlast te ervaren van hout stoken. Dit percentage komt overeen met de CBS enquête naar geur- en rookoverlast. Dit deel van de Nederlandse bevolking ervaart vooral stankoverlast. Een kwart noemt ook lichte irritaties. Vaak worden de deuren en ramen of de natuurlijke ventilatie gesloten bij het ervaren van overlast door hout stoken. Meerderheid van de Nederlanders is positief over hout stoken De meerderheid van de Nederlanders kent positieve kenmerken toe aan hout stoken. Genoemd wordt dat hout stoken gezellig is, lekker warm is en (vooral mannen) vinden het leuk om te doen. Slechts een vijfde van de Nederlandse bevolking vindt hout stoken niet duurzaam. Wel geeft bijna de helft van de Nederlanders aan dat hout stoken voor stank zorgt. Nog geen tiende van de Nederlandse bevolking vindt dat hout stoken helemaal verboden zou moeten worden In eerste instantie geven Nederlanders aan dat voorlichting over hout stoken voldoende is en er geen strengere wetten of regels nodig zijn. Op de tweede plaats geeft men aan dat hout stoken geheel vrijgelaten moet worden. Ruim een kwart van de Nederlanders geeft aan dat strengere wetten en regels wel nodig zijn. 8% vindt dat hout stoken helemaal verboden moet worden. Houtstokers zijn in hoge mate bereid om maatregelen te nemen om overlast door hout stoken te beperken De meerderheid van de houtstokers vindt het belangrijk om overlast bij het gebruik van een open haard of houtkachel in hun woonomgeving te beperken. Zij vinden niet dat anderen last moeten hebben van de rook die zij creëren. Zij doen dit vooral door droog hout te stoken. Over het algemeen hebben zij geen slechte relatie met hun buren. Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

6 Conclusies Meerderheid van de houtstokers ontvangt geen informatie over hout stoken Circa één op de vijf van de Nederlanders bezit een houtkachel of open haard. De open haard wordt vooral gebruikt voor de gezelligheid, terwijl de houtkachel vooral wordt gebruikt om het warm te krijgen. Een vierde van de houtstokers ontvangt informatie over het stoken van hout. Informatie wordt vooral verkregen van familie, vrienden of kennissen en van leveranciers van houtkachels of open haarden. Slechts 3% geeft aan informatie van Milieu Centraal te ontvangen. Houtstokers hebben in kleine mate behoefte aan informatie over hout stoken, de meeste tips zijn al bekend De helft van de Nederlanders geeft aan behoefte te hebben aan informatie over wat je wel of niet moet doen bij het stoken van hout. De mate waarin deze informatiebehoefte aanwezig is, is echter niet groot. Slechts 8% geeft aan in (zeer) grote mate behoefte te hebben aan informatie. Het lijkt er niet op dat men behoefte heeft aan de bestaande tips voor het beperken van overlast bij het gebruik van een open haard of houtkachel, de meeste tips zijn namelijk goed bekend en worden door een meerderheid van de stokers toegepast. Uitzondering is de tip om te stoken bij windstil of mistig weer, deze is relatief minder bekend en wordt dan ook minder vaak toegepast. Kwart van stokers zou graag van Milieu Centraal informatie ontvangen wat wel of niet te doen bij het stoken van hout Het liefst ontvangt men informatie van de afzenders waar men momenteel ook al informatie van ontvangt, namelijk van vrienden, familie en kennissen of van leveranciers van houtkachels of open haarden. Ook Milieu Centraal wordt relatief veel genoemd als afzender; bijna een kwart van de houtstokers geeft aan het liefst van Milieu Centraal informatie te willen ontvangen. Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

7 Conclusies Met een CHAID-analyse hebben we onderzocht welke kenmerken significant samenhangen met de mate van overlast die men ervaart van hout stoken*. Het schema hiernaast toont alleen de kenmerken die significant bijdragen aan de ervaren mate van overlast. Mate van overlast dat wordt ervaren door hout stoken Hoogopgeleiden Ervaren minder vaak overlast Laagopgeleiden Ervaren vaker overlast De resultaten laten zien dat de mate van ervaren overlast minder leeft onder hoogopgeleiden en meer leeft onder laagopgeleiden. Binnen de groep laagopgeleiden wordt vaker overlast ervaren door personen met een luchtwegaandoening. De overige onderzochte achtergrondvariabelen (relatie met buren, stookgedrag, houding ten aanzien van hout stoken, leeftijd en geslacht) bleken geen significante invloed uit te oefenen op de mate van overlast die wordt ervaren. Geen luchtwegaandoening Ervaren minder vaak overlast *= Stoken met een open haard of houtkachel Wel luchtwegaandoening Ervaren vaker overlast Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

8 Conclusies Met een CHAID-analyse hebben we onderzocht welke kenmerken significant samenhangen met de mate van overlast die men ervaart van hout stoken. Het schema hiernaast toont alleen de kenmerken die significant bijdragen aan de ervaren mate van overlast. De resultaten laten zien dat wanneer Mentality wordt opgenomen in de analyse, deze in de grootste mate van invloed is op de mate van ervaren overlast. Het zijn vooral de Opwaarts Mobielen en Gemaksgeoriënteerden die vaker overlast ervaren van hout stoken. Kosmopolieten, Nieuwe Conservatieven, Traditionele Burgers en Moderne burgers ervaren het minst vaak overlast. Onder deze milieus blijkt het hebben van een luchtaandoening nog eens significant bij te dragen aan de mate van overlast die wordt ervaren. Onder de andere Mentalitymilieus is dit niet het geval. Mate van overlast dat wordt ervaren door hout stoken inclusief Mentality* Kosmopolieten, Nieuwe Conservatieven, Traditionele en Moderne burgerij Ervaren het minst vaak overlast Geen luchtwegaandoening Ervaren minder vaak overlast Wel luchtwegaandoening Ervaren vaker overlast * = Voor een toelichting op Mentality zie de bijlage* Postmaterialisten en Postmoderne Hedonisten Ervaren minder vaak overlast Opwaarts Mobielen en Gemaksgeoriënteerden Ervaren vaker overlast Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

9 Conclusies Met een CHAID-analyse hebben we onderzocht welke kenmerken significant samenhangen met de houding ten aanzien van hout stoken. Het schema hiernaast toont alleen de kenmerken die significant bijdragen aan de houding ten aanzien van het verbieden van hout stoken. De resultaten laten zien dat de personen die in grotere mate overlast ervaren van hout stoken, vaker vinden dat hout stoken verboden moet worden. Deze personen bezitten vaak geen stookmiddelen. Bezitters van vuurkorven en barbecues vinden vaker niet dat hout stoken verboden moet worden. De overige onderzochte achtergrondvariabelen (relatie met buren, luchtwegaandoening, leeftijd, geslacht, opleiding en Mentality) bleken geen significante invloed uit te oefenen op de mate waarin men vindt dat hout stoken verboden moet worden. Ervaren in kleine mate overlast van hout stoken Vinden vaker niet dat hout stoken verboden moet worden Niet-bezitters stookmiddelen Vinden vaker wel dat hout stoken verboden moet worden Bezitters vuurkorf Vinden vaker niet dat hout stoken verboden moet worden) Hout stoken moet helemaal verboden worden Bezitters stookmiddelen Vinden vaker niet dat hout stoken verboden moet worden Ervaren in matige mate overlast van hout stoken Vinden vaker niet dat hout stoken verboden moet worden Niet-Bezitters vuurkorf Vinden vaker wel dat hout stoken verboden moet worden) Niet-bezitters barbecue Vinden vaker wel dat hout stoken verboden moet worden Ervaren in grotere mate overlast van hout stoken Vinden vaker wel dat hout stoken verboden moet worden Bezitters barbecue Vinden vaker niet dat hout stoken verboden moet worden Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

10 Methode en opzet Type onderzoek Motivaction heeft een kwantitatief onderzoek uitgevoerd onder een representatief deel van de Nederlandse bevolking, waaronder circa 20% houtstokers, diegene die in hun woning beschikken over een houtkachel of open haard. Daarnaast zijn er extra houtstokers ondervraagd, om ook over deze specifieke groep betrouwbare uitspraken te kunnen doen over hun kennis, houding en gedrag op het gebied van hout stoken. Voor dit onderzoek is gebruik gemaakt van het StemPunt-panel van Motivaction. Deelnemers hebben per een uitnodiging ontvangen met daarin een link naar de online vragenlijst. Het onderzoek liep van maandag 1 juni 2015 tot vrijdag 5 juni De online vragenlijst is in samenwerking met het Milieu Centraal opgesteld. De aantallen per subgroep worden hieronder weergegeven. Nederlandse bevolking (n=546) - waarvan n=97 houtstoker Houtstokers (n=251) - incl. n=97 houtstokers uit steekproef Nederlandse bevolking Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

11 Resultaten Leeswijzer pagina 12 Nederland: Ervaringen met overlast door hout stoken pagina 13 Nederland: Houding ten aanzien van hout stoken pagina 18 Nederland: Stookgedrag pagina 21 Houtstokers: Kennis, houding en gedrag ten aanzien van hout stoken pagina 23 Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

12 Leeswijzer Deze rapportage is opgedeeld in een aantal hoofdstukken. In de hoofdstukken worden de resultaten van het onderzoek getoond in grafieken met toelichtende tekst. De hoofdstukindeling ziet er als volgt uit: Nederland: Ervaringen met hout stoken. In dit hoofdstuk worden de ervaringen beschreven van de Nederlandse bevolking: in welke mate en in welke periode ervaart de Nederlandse bevolking overlast van hout stoken? Om wat voor soort overlast gaat het en wat doet men wanneer overlast wordt ervaren? Nederland: Houding ten aanzien van hout stoken. In dit hoofdstuk wordt de houding van de Nederlandse bevolking ten aanzien van hout stoken beschreven: wat vindt men van hout stoken en in welke mate staat men open voor regulering? Nederland: Stookgedrag. In dit hoofdstuk wordt het gedrag van de Nederlandse bevolking op het gebied van hout stoken beschreven: over welke middelen om vuur te maken of hout te stoken beschikken Nederlanders? Houtstokers*: Kennis, houding en gedrag ten aanzien van hout stoken. In dit hoofdstuk wordt kennis, houding en gedrag van houtstokers beschreven: van wie ontvangen houtstokers informatie en van wie zouden zij het liefst informatie ontvangen? In welke mate bestaat er meer behoefte aan informatie op het gebied van hout stoken? In welke mate is men bekend met tips om overlast van hout stoken te beperken, is men bereid om nog meer maatregelen te nemen die overlast beperken en heeft men een goede relatie met de buren? Over welke middelen om vuur te maken of hout te stoken beschikken houtstokers en hoe vaak worden deze gebruikt? In dit onderzoek zijn de resultaten voor de Nederlandse bevolking en de houtstokers opgesplitst in een aantal subgroepen op basis van geslacht (mannen versus vrouwen), leeftijd (diverse leeftijdscategorieën), opleiding (hoog, midden, laag), stookgedrag (houtstoker versus geen houtstoker, alleen voor de Nederlandse bevolking beschikbaar), relatie met de buren, het hebben van een luchtwegaandoening (wel luchtwegaandoening versus geen luchtwegaandoening) en het type woning (diverse typen woningen). Voor de resultaten per subgroep, zie de aangeleverde Excel bestanden waarin de groepentoetsen worden weergegeven. * Houtstokers zijn personen die een open haard of houtkachel bezitten. Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

13 Nederland: Ervaringen met overlast door hout stoken Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

14 Nederland: Ervaringen met overlast door hout stoken Circa 10% ervaart in grote mate overlast van hout te stoken Van de Nederlanders geeft de meerderheid aan helemaal niet of in kleine mate overlast te ervaren van een barbecue (66%), een vuurkorf of buitenhaard (67%) en van een houtkachel of een open haard (71%). Circa 10% ervaart in grote tot zeer grote mate overlast van deze middelen. In welke mate ervaar je in jouw woonomgeving overlast van de volgende middelen om vuur te maken of hout te stoken? (n=546) Een barbecue Een vuurkorf of buitenhaard 2,0 2,0 42% 50% 24% 17% 24% 20% 8% 2% 9% 3% Een houtkachel of een open haard 1,9 53% 18% 19% 8% 2% Gemiddelde: 1=helemaal niet, 5= in zeer grote mate Helemaal niet of in zeer kleine mate Niet in grote, niet in kleine mate In zeer grote mate In kleine mate In grote mate Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

15 Nederland: Ervaringen met overlast door hout stoken In de lente en zomer wordt vaker overlast ervaren van de houtkachel of open haard Aan de personen die in ieder geval in kleine mate overlast ervaren van een houtkachel of open haard, is gevraagd hoe vaak zij overlast ervaren van deze twee middelen. De resultaten laten zien dat deze personen in de lente en zomer vaker overlast ervaren dan in de herfst of winter. 22% van de personen die overlast ervaren geven aan in de lente of zomer in ieder geval wekelijks overlast te ervaren van een houtkachel of open haard. Voor de herfst en winter is dit percentage 18%. Hoe vaak ervaar je in de volgende perioden overlast doordat anderen in jouw woonomgeving hout stoken met behulp van een houtkachel of open haard? (n=258) In de lente en zomer In de herfst en winter 2,3 2,3 37% 39% 25% 22% Gemiddelde: 1=nooit, 5 = bijna dagelijks 15% 20% 18% 11% Nooit Minder dan 1 keer per maand 1 tot 2 keer per maand 3 tot 5 keer per maand Bijna dagelijks 4% 7% Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

16 Nederland: Ervaringen met overlast door hout stoken Stankoverlast meest ervaren vorm van overlast van de houtkachel of open haard Van de personen die in ieder geval in kleine mate overlast ervaren van een houtkachel of open haard (47% van de Nederlandse bevolking) geeft tweederde aan last te hebben van stank (circa 31% van de Nederlandse bevolking). Welk type overlast ervaar je doordat anderen in jouw woonomgeving hout stoken met behulp van een houtkachel of open haard? (Basis - Ervaart minimaal in kleine mate overlast van houtkachel of open haard, n=258) Stankoverlast 66% Op de tweede plaats wordt door bijna een kwart van de personen die in ieder geval in kleine mate overlast ervaren van een houtkachel of open haard overlast ervaren in de vorm van lichte irritaties (circa 11% van de Nederlandse bevolking). Lichte irritaties Anders Angst voor brand Ernstige gezondheidsklachten 24% 16% 13% 12% = Een lijst met open antwoorden wordt opgeleverd in een apart Excelbestand Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

17 Nederland: Ervaringen met overlast door hout stoken Deuren en ramen sluiten meest ondernomen actie bij overlast van hout stoken Aan de personen die aangeven in ieder geval in kleine mate in hun woonomgeving overlast te ervaren van een houtkachel, open haard, vuurkorf of barbecue (66% van de Nederlandse bevolking) is gevraagd welke acties zij bij overlast ondernemen. Ruim de helft van deze personen geeft aan de deuren en ramen te sluiten bij het ervaren van overlast (circa 37% van de Nederlandse bevolking). Ook spontaan wordt deze actie genoemd. Een kwart sluit de natuurlijke ventilatie. Bijna een derde van de personen onderneemt geen actie bij overlast. Kun je aangeven welke van onderstaande acties je wel eens onderneemt? (Basis - Ervaart overlast door anderen die vuur maken, n=362) Mijn deuren en ramen sluiten Mijn natuurlijke ventilatie sluiten (klepraampjes en roosters) Binnen blijven tot het stoken voorbij is In gesprek gaan met de stoker Weggaan uit de omgeving tot het stoken voorbij is De gemeente inschakelen Tips geven aan de stoker om de overlast te beperken Ik onderneem geen actie wanneer ik overlast ervaar 25% 21% 16% 10% 5% 5% 29% 56% Spontaan genoemd = Een lijst met open antwoorden wordt opgeleverd in een apart Excelbestand Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

18 Nederland: Houding ten aanzien van hout stoken Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

19 Nederland: Houding ten aanzien van hout stoken De meerderheid van de Nederlanders is positief over hout stoken De meerderheid van de Nederlanders geeft aan dat hout stoken gezellig is (86%), lekker warm is (83%) en leuk is om te doen (72%). 35% beschouwt hout stoken als duurzaam. Wel geeft 48% van de Nederlanders aan dat hout stoken voor stank zorgt. Verder vindt een derde van de Nederlanders dat hout stoken voor overlast zorgt (33%). 29% vindt hout stoken schadelijk voor de gezondheid. Mannen vinden significant vaker dat hout stoken leuk is om te doen (77%) dan vrouwen (66%). Kun je per stelling aangeven in hoeverre je het eens bent met deze stelling? (n=546) Hout stoken is gezellig 4,01% 2% 11% Hout stoken is lekker warm 4,01% 2% 15% Hout stoken is leuk om te doen 3,82% 6% 20% Hout stoken zorgt voor stank 3,33% 19% Hout stoken is duurzaam 3,14% 16% Hout stoken zorgt voor overlast 3,13% Hout stoken is schadelijk voor de gezondheid 3,03% 25% 24% 31% 63% 45% 67% 39% 45% 54% 37% 30% 27% 24% 23% 16% 18% 11% Gemiddelde: 1=zeer oneens, 5 = zeer eens Zeer oneens Oneens Niet eens, niet oneens Eens Zeer eens 5% 6% 5% Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

20 Nederland: Houding ten aanzien van hout stoken Voorlichting meest populaire maatregel op het gebied van regulering van hout stoken Van de Nederlanders geeft 47% aan dat voorlichting over hout stoken voldoende is. 34% van de Nederlanders vindt dat hout stoken helemaal vrij gelaten moet worden. Kun je per stelling aangeven in hoeverre je het met deze stelling eens bent? (n=546) Voorlichting over houtstoken is voldoende, er zijn geen strengere regels of wetten nodig 3,3 4% 14% 35% 39% 8% Strengere wet- en regelgeving rondom hout stoken wordt door 26% noodzakelijk bevonden. Slechts 8% vindt dat hout stoken helemaal verboden moet worden. Hout stoken moet helemaal vrijgelaten worden (vrijlaten) Een strenge wet- en regelgeving rondom hout stoken is noodzakelijk Hout stoken moet helemaal verboden worden 3,0 7% 2,8 12% 22% 26% 2,1 30% 36% 38% 36% 27% 7% 21% 5% 24% 5% 3% Gemiddelde: 1=zeer oneens, 5 = zeer eens Zeer oneens Oneens Niet eens, niet oneens Eens Zeer eens Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

21 Nederland: Stookgedrag Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

22 Nederland: Stookgedrag Circa 20% van de Nederlandse bevolking beschikt over een houtkachel of open haard Van de Nederlanders maakt 62% gebruik van een houtkachel, open haard, vuurkorf of barbecue. De helft van de Nederlanders beschikt over een barbecue. Op de tweede plaats is een vuurkorf populair: 29% beschikt over een vuurkorf. Een houtkachel is in het bezit van 11% van de Nederlanders en een open haard onder 9%. Slechts 38% beschikt over geen van de beschreven middelen om vuur te maken of hout te stoken. Over welk van onderstaande middelen om vuur te maken of hout te stoken beschikt jouw huishouden? (n=546) Een barbecue Een vuurkorf Een houtkachel Een open haard Geen van bovenstaande 11% 9% 29% 38% 50% Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

23 Houtstokers: kennis, houding en gedrag t.a.v. hout stoken Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

24 Houtstokers: kennis, houding en gedrag t.a.v. hout stoken Voornaamste reden om een houtkachel te gebruiken is om het warm te krijgen Van de bezitters van een houtkachel geeft 71% aan de houtkachel te gebruiken om het warm te krijgen. Op de tweede plaats wordt de houtkachel gebruikt voor de gezelligheid (59%), gevolgd door besparing op de energierekening (54%). Ruim een kwart (27%) gebruikt een houtkachel omdat vuur mooi is om naar te kijken. Wat zijn binnen jouw huishouden redenen om een houtkachel te gebruiken? (Basis - Heeft een houtkachel de vraag is split-run voorgelegd indien men een houtkachel én open haard bezit)*, n=134) Om het warm te krijgen 71% Voor de gezelligheid 59% Om te besparen op de energierekening 54% Omdat vuur mooi is om naar te kijken Omdat het een milieuvriendelijke manier van verwarmen is Omdat het leuk is om vuur te maken Omdat de geur van het stoken lekker is Anders, namelijk: Om eten te bereiden Omdat de buren dit ook doen 27% 19% 15% 9% 4% 3% 0% Mannelijke houtkachel bezitters vinden significant vaker dat vuur leuk is om te maken (21%) dan vrouwelijke houtkachel bezitters (9%). *= Onder de groep die zowel een open haard als houtkachel heeft, kreeg circa de helft random de vraag voorgelegd over de redenen om een open haard te gebruiken. De andere helft kreeg de vraag over redenen om een houtkachel te gebruiken (zie volgende sheet). = Een lijst met open antwoorden wordt opgeleverd in een apart Excelbestand Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

25 Houtstokers: kennis, houding en gedrag t.a.v. hout stoken Voornaamste reden om een open haard te gebruiken is gezelligheid Van de bezitters van een open haard geeft driekwart aan de open haard te gebruiken voor de gezelligheid. Op de tweede plaats wordt genoemd dat vuur mooi is om naar te kijken (44%), gevolgd door gebruik om het warm te krijgen (42%). Een kwart van de bezitters van een open haard gebruikt de open haard om te besparen op de energierekening. Wat zijn binnen jouw huishouden redenen om een open haard te gebruiken? (Basis - Heeft een open haard de vraag is split-run voorgelegd indien men een houtkachel én open haard bezit)*, n=117) Voor de gezelligheid Omdat vuur mooi is om naar te kijken Om het warm te krijgen Om te besparen op de energierekening Omdat het leuk is om vuur te maken Omdat de geur van het stoken lekker is Anders, namelijk: Omdat het een milieuvriendelijke manier van Om eten te bereiden Omdat de buren dit ook doen 15% 6% 4% 4% 4% 2% 25% 44% 42% 75% Mannelijke open haard bezitters vinden niet significant vaker dat vuur leuk is om te maken (17%) dan vrouwelijke open haard bezitters (12%). *= Onder de groep die zowel een open haard als houtkachel heeft, kreeg circa de helft random de vraag voorgelegd over de redenen om een open haard te gebruiken. De andere helft kreeg de vraag over redenen om een houtkachel te gebruiken (zie vorige sheet). = Een lijst met open antwoorden wordt opgeleverd in een apart Excelbestand Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

26 Houtstokers: kennis, houding en gedrag t.a.v. hout stoken Meerderheid gebruikt de houtkachel in de herfst en winter meerdere keren per week Van de houtkachel wordt door bezitters vaak gebruikt gemaakt in de herfst en winter. Zo geeft 78% aan de houtkachel meerdere keren per week te gebruiken. Voor de open haard is dit percentage 42%. Barbecues en vuurkorven worden door houtstokers die deze middelen bezitten relatief weinig gebruikt in de herfst en winter. Respectievelijk 86% en 81% geeft aan deze middelen nooit of minder dan 1 keer per maand te gebruiken in de herfst en winter. Hoe vaak wordt er binnen jouw huishouden in de herfst en winter gebruik gemaakt van: Een houtkachel (n=139) 4,7 2% 6% Een open haard (n=127) 3,3 Een vuurkorf (n=111) 2,1 Een barbecue (n=151) 1,7 10% 15% 18% 33% 17% 61% 29% 17% 48% Gemiddelde: 1=nooit, 6 = bijna dagelijks 24% 25% 44% 11% 7% 8% 7% 2% 4% 7% 3% 3% 2% Nooit Minder dan 1 keer per maand 1-3 keer per maand 1-2 keer per week 3-5 keer per week Bijna dagelijks Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

27 Houtstokers: kennis, houding en gedrag t.a.v. hout stoken Barbecue populair in de lente en zomer: 69% gebruikt deze maandelijks of vaker Van de houtstokers met een barbecue geeft 69% aan de barbecue in ieder geval maandelijks te gebruiken. Van een vuurkorf wordt door 60% van de houtstokers die deze bezitten in ieder geval maandelijks gebruik gemaakt. Van de open haard en houtkachel wordt door houtstokers in de lente en zomer relatief weinig gebruik gemaakt. Zo geeft 67% van de bezitters van een open haard aan deze nooit of minder dan 1 keer per maand te gebruiken en geeft bijna de helft van de houtkachel bezitters (48%) aan deze nooit of minder dan 1 keer per maand te gebruiken. Hoe vaak wordt er binnen jouw huishouden in de lente en zomer gebruik gemaakt van: Een barbecue (n=151) 3,0 Een vuurkorf (n=111) 2,9 Een houtkachel (n=139) 2,8 Een open haard (n=127) 2,2 2% 7% 19% 29% 33% 39% 29% 47% 28% 36% 22% Gemiddelde: 1=nooit, 6 = bijna dagelijks 17% 17% 16% 15% 5% 1% 4% 5% 7% 5% 9% 4% 3% Nooit Minder dan 1 keer per maand 1-3 keer per maand 1-2 keer per week 3-5 keer per week Bijna dagelijks Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

28 Houtstokers: kennis, houding en gedrag t.a.v. hout stoken Meerderheid houtstokers ontvangt geen informatie over hout stoken De meerderheid van de houtstokers ontvangt geen informatie over wat je wel of niet moet doen bij het stoken van hout (60%). Houtstokers die wel informatie ontvangen, ontvangen deze vooral van kennissen, vrienden of familie (19%) en leveranciers van open haarden of houtkachels (14%). Van wie ontvang je momenteel informatie over wat je wel of niet moet doen bij het stoken van hout? (Basis - Heeft een houtkachel en/of open haard, n=251) Kennissen, vrienden, familie Leveranciers van open haarden of houtkachels Anders, namelijk: Tuincentra Milieu Centraal Ik ontvang hier momenteel geen informatie over 19% 14% 7% 4% 3% 60% = Een lijst met open antwoorden wordt opgeleverd in een apart Excelbestand Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

29 Houtstokers: kennis, houding en gedrag t.a.v. hout stoken De helft van de houtstokers heeft in kleine tot zeer grote mate behoefte aan informatie Van de bezitters van een houtkachel en/of open haard geeft 50% aan in kleine tot zeer grote mate behoefte te hebben aan informatie over wat je wel of niet moet doen bij het stoken van hout. Slechts 8% heeft in grote tot zeer grote mate behoefte aan informatie over wat je wel of niet moet doen bij het stoken van hout. In welke mate heb je behoefte aan informatie over wat je wel of niet moet doen bij het stoken van hout? (Basis - Heeft een houtkachel en/of open haard, n=251) Helemaal niet of in zeer kleine mate In kleine mate Niet in grote, niet in kleine mate In grote mate 20% 6% 23% 50% In zeer grote mate 2% Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

30 Houtstokers: kennis, houding en gedrag t.a.v. hout stoken Houtstokers ontvangen het liefst informatie van bekenden of leveranciers Houtstokers geven aan dat zij het liefst informatie ontvangen van kennissen, vrienden of familie (31%) en van leveranciers van open haarden of houtkachels (30%). Dit zijn de afzenders waar houtstokers momenteel vaak informatie van ontvangen. Bijna een kwart van de houtstokers (23%) zou het liefst informatie ontvangen van Milieu Centraal, terwijl slechts 3% momenteel informatie ontvangt van Milieu Centraal. Het ontvangen van informatie van tuincentra wordt door 8% van de houtstokers genoemd. Van wie zou je het liefst informatie willen ontvangen over over wat je wel of niet moet doen bij het stoken van hout? (Basis - Heeft een houtkachel en/of open haard, n=251) Kennissen, vrienden, familie Leveranciers van open haarden of houtkachels Anders, namelijk: Milieu Centraal Tuincentra 8% 24% 23% 31% 30% = Een lijst met open antwoorden wordt opgeleverd in een apart Excelbestand Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

31 Houtstokers: kennis, houding en gedrag t.a.v. hout stoken Tips voor het beperken van overlast zijn zeer bekend onder houtstokers Van de houtstokers geeft de ruime meerderheid aan de tips voor hout stoken te kennen. De meest toegepaste tips zijn het laten uitbranden van een houtvuur (73% doet dit altijd), zorgen voor een volledige luchttoevoer (69% doet dit altijd) en het alleen stoken van droog en onbehandeld hout (66% doet dit altijd). Minder bekend is men met het niet stoken bij winststil of mistig weer. 21% van de houtstokers kent deze tip niet. In hoeverre heb je ervaring met onderstaande tips? (n=251) Laat een houtvuur vanzelf uitbranden 5,50% 3% 3% Zorg voor volledige luchttoevoer 5,40% 1% 3% 17% 11% 9% 5,0 1% 6% 3% 18% 11% Stook alleen droog, onbehandeld hout 5,31% 2% 4% 12% 15% Zorg voor voldoende frisse lucht in de ruimte waar gestookt wordt Controleer regelmatig of je goed stookt (is de rook kleurloos en de vlam heldergeel?) 5,3 5% 3% 15% Stook niet bij windstil of mistig weer 4,2 4% 17% Deze tip is nieuw voor mij en ik ben niet bereid deze toe te passen Ik ken deze tip, maar ik ben niet bereid deze toe te passen Ik ken deze tip en ik doe het af en toe 10% 18% 26% 20% 73% 23% 69% 66% 60% 47% 28% Gemiddelde: 1=ken ik niet, 6= doe ik altijd Deze tip is nieuw voor mij, maar ik ben wel bereid deze toe te passen Ik ken deze tip en ik ben bereid deze toe te passen Ik ken deze tip en ik doe het altijd Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

32 Houtstokers: kennis, houding en gedrag t.a.v. hout stoken 87% van de houtstokers vindt het belangrijk om overlast van rook te beperken Van de houtstokers geeft 87% aan het in kleine tot zeer grote mate belangrijk te vinden om overlast van rook in de eigen woonomgeving bij het gebruik van de houtkachel of open haard te beperken.46% vindt het in (zeer) grote mate belangrijk. In welke mate vind je het belangrijk om overlast van rook in jouw woonomgeving bij het gebruik van de houtkachel of open haard te beperken? (Basis - Heeft een houtkachel en/of open haard, n=251) Helemaal niet of in zeer kleine mate In kleine mate 13% 14% Spontaan genoemd Aan de houtstokers is ook gevraagd waarom zij het belangrijk vinden om overlast van rook te beperken. De antwoorden laten zien dat men het niet prettig vindt wanneer anderen, zoals buren, last ervaren van de rook die zij creëren. Niet in grote, niet in kleine mate In grote mate In zeer grote mate 11% 28% 35% = Een lijst met open antwoorden wordt opgeleverd in een apart Excelbestand Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

33 Houtstokers: kennis, houding en gedrag t.a.v. hout stoken 77% van de houtstokers is bereid om overlast (nog meer) te beperken Aan de houtstokers is gevraagd welke maatregelen zij nemen om overlast van rook bij het gebruik van de houtkachel of open haard te beperken. Zij geven vooral aan dat zij dit doen door droog hout te gebruiken bij het stoken. Spontaan genoemd In welke mate ben je bereid om (meer) maatregelen te nemen die gericht zijn op het beperken van overlast bij het gebruik van een houtkachel of open haard? (Basis - Heeft een houtkachel en/of open haard, n=251) Helemaal niet of in zeer kleine mate 23% Van de houtstokers is 77% bereid om in ieder geval in kleine mate (nog meer) maatregelen te nemen om overlast te beperken bij het gebruik van een houtkachel of open haard. = Een lijst met open antwoorden wordt opgeleverd in een apart Excelbestand In kleine mate Niet in grote, niet in kleine mate In grote mate In zeer grote mate 20% 37% 18% 2% Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

34 Houtstokers: kennis, houding en gedrag t.a.v. hout stoken Ruim driekwart van de houtstokers heeft geen slechte relatie met de buren Aan de houtstokers is gevraagd of de relatie met (een deel van) hun buren slecht is. 8% geeft aan een slechte relatie te hebben met hun buren. De meerderheid (76%) geeft echter aan geen slechte relatie met de buren te hebben. In hoeverre ben je het eens met de volgende stelling? De relatie met (een deel van) mijn buren is slecht. (n=251) Zeer oneens Oneens 30% 46% Niet eens, niet oneens 15% Eens 5% Zeer eens 3% Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

35 Bijlage Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

36 Achtergrondgegevens Nederlandse bevolking Heb je een luchtwegaandoening? (Nederlandse bevolking, n=546) In hoeverre ben je het eens met de volgende stelling? De relatie met (een deel van) mijn buren is slecht. (Nederlandse bevolking, n=546) Ja Nee 14% 20% 7% 4% 30% 86% 39% Leeftijd in categorieën (Nederlandse bevolking, n=546) 18 t/m t/m t/m t/m t/m 70 12% 18% 20% 22% Geslacht (Nederlandse bevolking, n=546) Man Vrouw 29% 51% 49% In welk type woning woon je? (n=251) Hoog Midden Laag Appartement Hoekwoning Twee-onder-één-kapwoning Tussen- of geschakelde woning Vrijstaande woning Opleiding voltooid (Nederlandse bevolking, n=546) 23% 7% 26% 17% 21% 20% 36% 51% Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

37 Onderzoekstechnische informatie - kwantitatief Veldwerkperiode Het veldwerk is uitgevoerd in de periode maandag 1 juni 2015 tot vrijdag 5 juni 2015 Methode respondentenselectie Uit het StemPunt-panel van Motivaction Incentives De respondenten hebben als dank voor deelname aan het onderzoek een kleine vergoeding ontvangen Weging De onderzoeksdata zijn gewogen, daarbij fungeerde het Mentality-ijkbestand als herwegingskader. Dit ijkbestand is wat betreft sociodemografische gegevens gewogen naar de Gouden Standaard van het CBS Responsverantwoording online onderzoek In de veldwerkperiode is aan 4450 personen een uitnodigingsmail verstuurd. Op de slotdatum van het veldwerk (zie bij Veldwerkperiode) was het gewenste aantal vragenlijsten ingevuld en is de toegang tot de vragenlijst op internet afgesloten Bewaartermijn primaire onderzoeksbestanden Digitaal beschikbare primaire onderzoeksbestanden worden tenminste 12 maanden na afronden van het onderzoek bewaard. Beeld- en geluidsopnames op cd en niet digitaal beschikbare schriftelijke primaire bestanden zoals ingevulde vragenlijsten, worden tot 12 maanden na afronden van het onderzoek bewaard. Overige onderzoekstechnische informatie Overige onderzoekstechnische informatie en een exemplaar van de bij dit onderzoek gehanteerde vragenlijst is op aanvraag beschikbaar voor de opdrachtgever Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

38 Mentality Op basis van meer dan 17 jaar intensief onderzoek is het Mentality-model gevuld met 8 verschillende doelgroepen. Deze groepen hebben allen een andere combinatie van waarden die belangrijk zijn bij het maken van keuzes in het leven. Zo hebben de milieus bijvoorbeeld andere hobby s, vakantievoorkeuren en stemmen zij op andere partijen tijdens de Tweede Kamerverkiezingen. In het Mentality-model is de verdeling van de 8 groepen te zien. Deze doelgroepen zijn stabiel door de jaren heen, er kunnen slechts minieme veranderingen in grootte optreden. Op de volgende sheets worden de groepen kort toegelicht. traditionele burgerij 13% nieuwe conservatieven 8% moderne burgerij 22% kosmopolieten 13% opwaarts mobielen 15% gemaksgeoriënteerden 10% postmaterialisten 9% postmoderne hedonisten 10% Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

39 Mentality Traditionele Burgerij De moralistische, plichtsgetrouwe en op status-quo gerichte burgerij die vasthoudt aan tradities en materiële bezittingen. Nieuwe Conservatieven De liberaal-conservatieve maatschappelijke bovenlaag die alle ruimte wil geven aan technologische ontwikkeling, maar zich verzet tegen sociale en culturele vernieuwing. Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

40 Mentality Gemaksgeoriënteerden De impulsieve en passieve consument die in de eerste plaats streeft naar een onbezorgd, plezierig en comfortabel leven. Moderne Burgerij De conformistische, statusgevoelige burgerij die het evenwicht zoekt tussen traditie en moderne waarden als consumeren en genieten. Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

41 Mentality Opwaarts Mobielen De carrièregerichte individualisten met een uitgesproken fascinatie voor sociale status, nieuwe technologie, risico en spanning. Kosmopolieten De liberaal-conservatieve maatschappelijke bovenlaag die alle ruimte wil geven aan technologische ontwikkeling, maar zich verzet tegen sociale en culturele vernieuwing. Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

42 Mentality Postmaterialisten De maatschappijkritische idealisten die zichzelf willen ontplooien, stelling nemen tegen sociaal onrecht en opkomen voor het milieu. Postmoderne Hedonisten De pioniers van de beleveniscultuur, waarin experiment en het breken met morele en sociale conventies doelen op zichzelf zijn geworden. Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

43 Auteursrecht Auteursrecht Het auteursrecht op dit rapport ligt bij de opdrachtgever. Voor het vermelden van de naam Motivaction in publicaties op basis van deze rapportage anders dan integrale publicatie is echter schriftelijke toestemming vereist van Motivaction International B.V. Beeldmateriaal Motivaction heeft datgene gedaan wat redelijkerwijs van ons verwacht kan worden om de rechthebbenden op beeldmateriaal te achterhalen. Mocht u desondanks menen recht te kunnen doen gelden op gebruikt beeldmateriaal, neem dan contact op met Motivaction. Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z

44 Motivaction International B.V. Marnixkade ZL Amsterdam Postbus MG Amsterdam T +31 (0) M moti@motivaction.nl Hout stoken: lust of last? Milieu Centraal Z