KORT VERSLAG van de openbare vergadering van de raadscommissie Samenlevingszaken op maandag 23 januari 2012 (20.30 uur) Aanwezig: de dames Van der Ven (PvdA), Haarsma (CDA), Van Leeuwen (D66) en Dijkstra (CU) en de heren Mulder (voorzitter), Duiker (PvdA), Ertugrul (PvdA), De Wit (VVD), Tillema (VVD), Tuithof (GBH), Eijer (FNP, alleen petear), Lukkes (FNP) en Van der Mei (GL) Mevrouw Jansen (secretaris) (verslag mevrouw Ritsma, niet aanwezig) Aanwezig van het college: wethouders mevrouw Van der Laan en de heren Hartsuiker en Buwalda, de heer Van Leeuwestijn (hoofd directie- en bestuursondersteuning) Afwezig: mevrouw Pit (GBH) Opening Voorzitter de heer Mulder opent de vergadering en heet de aanwezigen welkom. Er zijn gasten uit Kampen, zolang zij bij de vergadering zijn is de voertaal Nederlands. De voorzitter begroet met name mevrouw Dijkstra, die na een lange ziekteperiode weer aanwezig is. 2. Vaststelling van de agenda De agenda wordt verder ongewijzigd vastgesteld. 3. Verslag van de besloten vergadering van 21 november 2011 Het verslag wordt ongewijzigd vastgesteld. 4. Mededelingen Er zijn geen mededelingen. 5. Rondvraag Geen punten voor de rondvraag. 6. Urgente gevallen onderwijshuisvesting Dit agendapunt wordt behandeld als een petear, hiervan wordt geen verslag gemaakt. 7. Meerjarenbegroting 2012-2015 De Basis Inspreker de heer Dekker van De Basis. De meerjarenbegroting is geschreven op basis van het zwartste scenario, wanneer De Basis niets doet zal het slecht aflopen. Het openbaar onderwijs staat er goed voor. De Basis stuurt op kwaliteit, Dekker schetst mogelijkheden / maatregelen aan baten- en lastenkant. - Blij met deze ontwikkelingen, compliment. - Baangarantie tot 1-8-2014. Jaarverslag: personeel naar risicodragend deel formatie? Dekker: Dat geldt niet meer, dit stuk is van voor deze afspraak. FNP: - Blij dat first in first out van de baan is. - Servicecenter: van alle Friese organisaties? Dekker: in gesprek met de Gearhing (Súdwest-Fryslân), Primus (Skarsterlân) en OSG Sevenwolden: hoe kan door samenwerken meer worden bereikt dan ieder voor zich? Meer organisaties welkom, maar het moet behapbaar blijven. Geen nieuwe bureaucratische instelling. - Wat voor taken onderbrengen bij een Servicecenter? Dekker: voorbeeld: De Basis heeft zelf een administratiekantoor (niet uitbesteed), dit is succesvol en zou kunnen worden uitgebreid naar de gezamenlijke besturen. Maatkostuum tegen lage prijs. - Goed om te horen dat personeelsbeleid/ontslag anders wordt ingezet. - ID-banen, hoe is het met de motie om te proberen die banen te behouden binnen De Basis? Dekker: het aantal ID-banen neemt af. Mensen nu in een ID-baan bij De Basis zijn niet bemiddelbaar naar een reguliere baan, De Basis maakt zich hard om ze aan het werk te houden. Hoopt dat de gemeente dit blijft steunen.
- Algemene vraag over dit soort begrotingen; ziet graag naast worst case ook een realistische case. Waar verwacht u uit te komen? Dekker: de begroting 2012 is sluitend. Het worst case scenario is een realistisch beeld. De begroting kan sluitend worden gemaakt door de klassen te vergroten. De kwaliteit van het onderwijs is daar niet mee gediend. In de begroting voor 2013 staat welke maatregelen zijn genomen, wat dat financieel betekent voor 2012 en wordt een doorkijk gegeven naar 2013. - De ID-banen liggen de PvdA na aan het hart. - Kan er vanuit De Basis in de toekomst een financiële bijdrage hiervoor komen (inleenbijdrage)? Dekker: De Basis krijgt een ondersteuningssubsidie van de gemeente, De Basis heeft de mensen in dienst en betaalt de loonkosten. - Klopt het dat er 76 fte voor ondersteuning is? - Worden mensen die worden uitgeplaatst naar ander werk begeleid? Dekker: de overhead van De Basis ligt op het landelijk gemiddelde in het primair onderwijs, 4,7%. Dat is heel laag. De Basis voldoet aan de wet goed onderwijs, goed bestuur. Bij goed bestuur hoort goed werkgeverschap. Aan de mensen die niet voldoen aan de kwaliteiten (SBL-competentie) wordt een goed traject aangeboden. Mensen moeten hierbij zeer zorgvuldig worden begeleid (ook juridisch). FNP: - Speelt het invoeren van drietalig onderwijs bij De Basis? Dekker: De Basis is daar niet mee bezig. De voorzitter nodigt de commissieleden uit om nog vragen te stellen aan het college. FNP: ziet graag de ruimte om ruim vragen te stellen aan de organisatie (in dit geval De Basis). Er zijn verder geen vragen. Wethouder Hartsuiker: het college is tevreden met het voorliggende voorstel. De begroting is sluitend, de risico s zijn goed in beeld gebracht. Blij met hoe met het personeel wordt omgegaan. Het financieel perspectief is gezond op korte termijn. De ontwikkelingen in het onderwijs gaan hard, De Basis speelt hier goed op in. 8. Samenwerking vv Heerenveense Boys en Talant - Goed plan. - Raakt dit eventueel MFA De Akkers, het gaat over dezelfde terreinen op het sportcomplex? Buwalda: locatie aan de zuidoostkant. Het te bouwen pand is bestemd voor onderhoud, het gebouw dat er staat moet worden vervangen. De plannen moeten nog worden uitgewerkt. Zal schriftelijk aangeven of het iets met elkaar te maken zou kunnen hebben. - Prachtig plan, dit initiatief met Talant. - Bouwtekening ligt niet ter inzage. - Hoe ziet de financiering er uit? Buwalda: voor de doelgroep van Talant (doet het onderhoud al) verandert niets. De gemeente kan meer sturen en mogelijk dit soort projecten uitbreiden. De gemeente krijgt bredere verantwoordelijkheid op dit gebied, ziet dit als kans en aanzet om daarin verder te werken. Voorzitter: bouwtekening en situatieschets komen nog ter inzage te liggen. CU: is de berging aan de Marktweg makkelijk te verkopen? Wat gebeurt er als de berging niet wordt verkocht? Welke bestemming heeft de berging (woonbestemming mogelijk)? Buwalda: voornemen is om dan te verkopen, verwacht wordt dat er belangstelling voor is. De 30.000 zit niet in de financieringsopzet, de gerealiseerde opbrengst gaat naar het concern. Bij minder of geen opbrengst lijdt de gemeente verlies (kapitaallasten, geen groot bedrag). Onderzoek van enige jaren geleden gaf aan dat het niet is aan te bevelen om daar woningen te realiseren, bestemming wordt garage of werkplaats. - Goed plan, win-win-situatie. - Pagina 65; anderen nu al benaderen en wensen meenemen? Buwalda: er kan een verbreding komen, GGZ kan hier mogelijk bij worden betrokken.
9. Herstructurering SW Fryslân en financiële positie Caparis Inspreker de heer Van der Molen (medewerker en bewoner van Heerenveen) spreekt zijn zorg uit. Medewerkers op de werkvloer willen graag duidelijkheid. Vraagt om zorgvuldigheid. Hoort de directeur van De Basis zeggen dat ID-banen niet bemiddelbaar zijn naar een reguliere baan, dat geldt ook voor mensen in sociale werkvoorziening. De voorzitter: benadrukt de mogelijkheid om technische vragen vooraf (schriftelijk) te stellen, dan kan in de commissievergadering de inhoud worden besproken. De VVD heeft technische vragen gesteld en de commissie heeft veel informatie gekregen naar aanleiding van vragen van andere gemeenteraden. - N.a.v. de beantwoording van de technische vragen. Waar komt veronderstelling 30% arbeidscapaciteit binnen traject vandaan? - Hoe omgegaan met vragen uit de bijeenkomsten GR? Antwoord was: uitzetten niet gelukt. In verslag Drachten staat dat PwC dat weigerde in kader van onafhankelijkheid van het onderzoek. Dat was dan toch van te voren bekend? - Hoe ziet traject exploitatie sporthal eruit en wie heeft welke verantwoordelijkheid hierin? Van der Laan: PwC heeft binnen de opdracht onderzoek gedaan naar de vragen van de raden (via vertegenwoordigers colleges bij PwC gekomen). Een aantal vragen is beantwoord. Uitgangspunt PwC: gaat alleen met feitelijke informatie aan de slag. voor gemeenteraadsleden is dit een vervelende manier van werken. Niemand had na die bijeenkomsten het idee iets structureel te hebben bijgedragen aan het onderzoek en dat het goed zou komen. Dat idee is er nu nog. Van der Laan: er is strikt gehandeld binnen de beroepscode. Er zijn wel vragen (bv over de algemeen directeur) waar antwoord op is gegeven. PwC is onafhankelijk, duidelijk. Over het communicatieproces; gevoel lastig dat inbreng niet mogelijk is/geen zin heeft. Belangrijk dit in de toekomst te voorkomen. Van der Laan: kan dat ongenoegen niet wegnemen. Vindt dat door PwC helder is neergezet dat zij vanwege de beroepscode alleen maar via het college konden spreken. PwC heeft zich ingespannen om een aantal vragen af te vangen binnen het kader van de opdracht zoals die voorlag. Buwalda: 30% arbeidscapaciteit. In kader Wwnv (Wet werken naar vermogen) moet verder onderzoek worden gedaan hoe tot vaststelling van arbeidscapaciteit te komen. Niet meer beschut, maar beschermd werken, de doelgroep wordt verbreed met mensen uit de AWBZ met rond de 20% arbeidscapaciteit. Op dit moment is er niet meer duidelijkheid. De sporthal zit in de exploitatie van Caparis. Doel was kwalitatief onderricht in beweging en hygiëne (gezondheid). De zorgverzekeraar heeft bijgedragen door een korting op de premies. waarom dure sporthal bouwen terwijl het slecht gaat met bedrijf, wie kan dat overzien en invloed uitoefenen? Buwalda: dit soort vragen is ook gesteld door bestuurders. Argumentatie: welzijn en gezondheid van de mensen bevorderen. Goede onderbouwing van directie en commissarissen. Voor andere vestigingen zijn andere oplossingen uitgeprobeerd en in praktijk gebracht. - Blij met het pleit van de heer Van der Molen over de mensen bij Caparis. - Het CDA wil graag met vertrouwen terugkrijgen op het bedrijf Caparis. Het gaat om kwetsbare mensen die we zekerheid willen geven. - Eens met VVD over de bijeenkomsten (we doen er niet toe, worden niet gehoord). - Onderzoek bevestigt het gevoel; transitieplan niet gehaald, meer mensen in dienst dan nodig. 1,5 miljoen extra uitgegeven, managementfee voor bestuurder. - Graag toelichting op inhuur van derden (wat doen deze mensen). Hebben hun taak niet waargemaakt. Hoe kon dit zonder dat gemeenten de vinger aan de pols konden houden? Van der Laan: baseert zich op de gegevens/feiten van het onderzoek. Doelen transitieplan pas te beoordelen eind 2012, het plan is laat op gang gekomen, maar er zit nu beweging in. Lastig daarbij is de economische situatie. In absolute getallen heeft het CDA gelijk, maar qua percentage lopen de resultaten wel omhoog. Duidelijk is dat het niet sluitend is. Een zware last voor de gemeenten die wel geacht worden op bepaalde momenten bij te storten. PwC heeft feitelijk aangetoond dat er aanwijsbare oorzaken waren waarom de beoogde resultaten niet zijn gehaald. Het aanstellen van een aantal mensen in tijdelijke dienst is gebeurd (conform bepaalde afspraken) om daarmee een aantal bewegingen in het kader van het transitieplan op gang te brengen. De economische resultaten leiden er niet toe dat extra financiële bijdragen van de gemeenten niet meer nodig zijn. Managementfee; de vraag is beantwoord door PwC en ook Caparis heeft erop gereageerd. Zie pagina 42 van het rapport. Dat bedrag is nu inclusief alle aan die functie gerelateerde kosten. Dit
past binnen de Balkenende-norm en is afgezet tegen vergelijkbare sociale werkvoorzieningen in het land. werkt die directeur 4 dagen en is het daarmee boven de Balkenende-norm? De wethouders weten dit niet. - Samenstelling SW-bestand, wordt er bij nog te plaatsen mensen gekeken naar arbeidshandicaps/indicatie? Buwalda: betreft de doelgroep die tot 15-05-2011 de indicatie SW had, die indicatie blijft. Deel doelgroep zou bij nieuwe indicatie onder de AWBZ vallen. Collegevoorstel komt uit bij de categorie die ongeveer 30% arbeidscapaciteit heeft. Het huidige SW-bedrijf is daar niet op beoordeeld. Bij Caparis zit bij de mensen met SW-indicatie een behoorlijk deel onder de 30%. De indicatiestelling blijft bij het UWV. - Pagina 34 rapport IJsselvliet, voordeel losse delegatie: zijn er aanwijsbare resultaten op het vlak van creativiteit en innovatie? Buwalda: op het terrein werk is een omslag geweest. De gemeente heeft nu contracten met Caparis voor nieuwe activiteiten (postbedrijf, schoonmaakwerk, bij groen is discussie of het (beter) op detacheringsbasis kan). Voor het aanbieden van werk op passend niveau (behouden of nieuw werk) zijn activiteiten bekeken, maar niet altijd met het gewenste succes. CU: - Heerenveen wil beschut buiten zelf gaan doen (niet aanbeveling bureau IJsselvliet). Waarom? - Kan de gemeente dit makkelijk overnemen of gaat het veel geld kosten? Buwalda: op basis van ervaring. Gemeente ondernam de afgelopen jaren pogingen om voor deel arbeidsmarkt wat de Wmo raakt (meedoen) zelf meer te gaan doen. Ook in samenwerking met het SW-bedrijf is een aantal projecten gedaan. Wil de echte doelgroep bij het SW-bedrijf onderbrengen en voor mensen die daarboven zitten als gemeente zelfstandig, met andere gemeenten en/of met het bedrijfsleven, naar oplossingen zoeken. Gemeente oriënteert zich op de zorg. Er moet geïnvesteerd worden, maar voor de brede doelgroep de komende jaren moet de gemeente innovatief aan de slag. Gezien de afgelopen jaren van Caparis wil het college er nu voor kiezen om wat de gemeente al jarenlang voornemens was, nu op te pakken en in te vullen. Dat vraagt veel energie en innovatie, Heerenveen is niet de enige die er zo in staat. De GR moet dan worden opengebroken en er moeten andere afspraken komen met de partners. - Is bang dat door afstoting een wirwar aan verschuivingen plaats zal vinden met mensen en mogelijk daardoor bestaande contracten stoppen. Buwalda: voor de wijzigingen staat een termijn. Het gaat om kijken naar mogelijkheden voor nieuw instromende mensen. Het moet regionaal worden opgepakt en met het bedrijfsleven. Het gaat ook om de betaalbaarheid. Ook al kies je voor het pakket van de SW, blijft een substantieel deel waar de gemeente wel een oplossing voor moet zoeken. Het college ziet voldoende mogelijkheden om dit op te pakken. Dat heeft ook te maken met hoe het SW-bedrijf de afgelopen jaren heeft gefunctioneerd. De gemeente wil zelf beleid formuleren en daar meer invulling aan geven. Die beslissing moet nu worden genomen. De opties worden genoemd in het rapport IJsselvliet. Van Leeuwestijn: centraal woord in de discussie voor het college is regie. Dat is in de huidige constructie moeilijk. Inschatting is dat op twee manieren beter regie gevoerd kan worden (regionale werkgeversbenadering, de Wwnv blijft geld kosten, maar als gemeente kunnen we er beter op sturen dan in GR-verband). - Blijft er een deel bij Caparis of komt de gemeente helemaal los van Caparis? Buwalda: beschut binnen blijft bij Caparis. Caparis probeert al tien jaar om dit goed te krijgen, dat is niet gelukt. Er zijn voorbeelden dat het wel goed kan. Goed om zo een start te maken (traject vijf jaar, ruimte voor langer). Zit nog met regie en structuur GR. Hoe kunnen wij de sturing richting Caparis sterker maken? Buwalda: wijst op besluitpunt 5 en 6 in het voorstel. blij met scheiding portefeuilles financiën en beleid. - Wordt dit voorstel ook door de andere gemeenten gedragen en komt er weer meer solidariteit? Buwalda: meer solidariteit wel gewenst, geen garantie. Compacter en met goede afspraken moet het goed kunnen. Van Leeuwestijn: de acht deelnemende gemeenten hebben vaak een ander perspectief, dat heeft vooral te maken met schaalgrootte. Sommige kleinere gemeenten gaan regionale samenwerkingsverbanden aan voor wat zij zelf moeten doen. - Maximaal vijf jaar herstructurering, kan het sneller?
- Vaststellen dat het binnen vijf jaar moet, dat moet de ambitie zijn. Van der Laan: er is een financieel aspect (gebouwen en kader). Het is belangrijk dat het verstandig gebeurt. Niet te snel als dat de financiële positie van de gemeente meer belast. Maximaal vijf jaar, tenzij financiële overwegingen aanleiding zijn tot verlenging. Het is te vroeg daar nu meer van te zeggen. - Financiële consequenties, verkoop onroerend goed Caparis kan kostenpost worden. Als de mensen blijven, welk onroerend goed is dan niet meer nodig? Buwalda: op dit moment al bijna gebouwen in de verkoop waar Caparis bepaalde activiteiten niet meer uitvoert, maar mensen uitplaatst. De herstructurering moet plaatsvinden, we moeten inleveren, er wordt een beroep gedaan op de beschikbare middelen. Het is nog niet goed te overzien. Leegstand drukt op het budget. - Achtkarspelen treft een voorziening om de herstructureringsoperatie te bekostigen. Kan dat ook in Heerenveen? Buwalda: Heerenveen heeft dat nog niet, heeft wel voorziening voor de voorziene tekorten. Als de raad dit voorstel aanneemt komt het vervolg om daar vorm aan te geven (en kan dit aan de orde komen). 10. Sluiting De voorzitter dankt iedereen voor de inbreng en sluit de vergadering om 22.30 uur.