Center for Company Law Jaarverslag 2007 Sponsored by Anton Philips Fund

Center for Company Law Jaarverslag 2007 Sponsored by Anton Philips Fund

Center for Company Law Verslag activiteiten 2007 Inleiding Algemene omschrijving werkterrein en doelstellingen Binnen het Center for Company Law onderzoeken juristen de wisselwerking tussen het ondernemings-, belasting-, effecten-, goederen- en insolventierecht. De basis daarvoor is het gemeenschappelijke onderzoeksprogramma Grondslagen en ontwikkelingen van het (inter)nationale en communautaire privaat- en fiscaalrechtelijk ondernemingsrecht. Centraal staan de ondernemer en diens onderneming, de rechtsvormen waarin de ondernemer zijn onderneming kan drijven, de wijze waarop de onderneming wordt gefinancierd, hoe zij al dan niet met behoud van identiteit kan worden overgedragen en/of gereorganiseerd, hoe rechten van kapitaalverschaffers en derden worden beschermd door regels van ondernemings-, effecten- en insolventierecht en hoe de onderneming en de ondernemer(s) worden betrokken in de belasting. Een belangrijk deel van het CCLonderzoek strekt zich uit tot (groepen van) ondernemingen in internationaal verband. Daarbij wordt bijzondere aandacht besteed aan de ontwikkeling van Europese en transnationale regelgeving en aan de vergelijking met de Verenigde Staten teneinde recht te doen aan de interne Europese markt en de mondialisering van het bedrijfsleven. Het Center for Company Law organiseert met regelmaat, mede onder de vlag van het Anton Philips Fund, internationale studiebijeenkomsten. Het Center for Company Law werkt momenteel, in het bijzonder op het terrein van het belastingrecht, nauw samen met de universiteiten van Barcelona, Boedapest, Leuven, Londen, Osnabrück, Parijs, Rome, Stockholm, Washington en Wenen. Verder onderhoudt het Center for Company Law internationale contacten met het Swiss Federal Institute of Technology in Zürich en het European Corporate Governance Institute in Brussel. Het onderzoek van het Center for Company Law wordt generiek ondersteund door het op 15 september 2000 door de Universiteit van Tilburg en Royal Philips NV opgerichte Anton Philips Fund. Het Anton Philips Fund ondersteunt enkele bijzondere leerstoelen op het terrein van het internationale ondernemings-, effecten- en belastingrecht en heeft een afzonderlijke wisselleerstoel (Anton Philips Chair) ingesteld, waarop afwisselend 2

toponderzoekers uit de Verenigde Staten en Europa worden benoemd, zulks ter bevordering van de internationale wetenschappelijke dialoog. Voorts wordt het onderzoek van het Center for Company Law op het terrein van nationale en internationale pensioenvraagstukken ondersteund door het Interpolis Fonds. Dit Fonds ondersteunt een bijzondere leerstoel en wetenschappelijke activiteiten op dit onderzoeksterrein dat is ondergebracht bij het CompetenceCentre for Pension Research. Beleid en strategie 2007 Gebaseerd op het lopende onderzoeksprogramma heeft het CCL zich in de verslagperiode met de steun van het Anton Philips Fund gericht op verbreding en versteviging van het onderzoek op het terrein van het Europese en internationale privaat- en fiscaalrechtelijk ondernemingsrecht. In het bijzonder de internationale congressen die in de verslagperiode werden georganiseerd hebben zowel inhoudelijk als in het opbouwen van samenwerking met buitenlandse universiteiten en onderzoekers geresulteerd in een verbreding en versteviging van het eigen internationale en rechtsvergelijkende onderzoek. Dit geldt voor alle onderzoeksterreinen van het Center. Het Center blijft streven naar een plaats in de kopgroep van wetenschappelijk vernieuwend onderzoek. Tegelijk blijft het Center-onderzoek ook gericht op het leveren van bijdragen aan de vele ontwikkelingen in het Nederlandse privaat- en fiscaalrechtelijke ondernemingsrecht. Dit onderzoek blijft zich oriënteren op de grondslagen en vernieuwing waartoe de vele ontwikkelingen in theorie en praktijk aanleiding blijven geven, niet in het minst als gevolg van de toenemende jurisdictionele competitie tussen de lidstaten van de Europese Unie. Het beleid en de strategie voor de periode 2004-2008 is vastgelegd in het onderzoeksprogramma Grondslagen en ontwikkelingen van het (inter)nationale en communautaire privaat- en fiscaalrechtelijk ondernemingsrecht. Korte aanduiding activiteiten in 2007 Het jaar 2007 stond met name in het teken van een verdere uitbouw van het onderzoeksprogramma 2004-2008 Grondslagen en ontwikkelingen van het (inter-) nationale en communautaire privaat- en fiscale ondernemingsrecht. Ingezet in 2005 richt het onderzoeksprogramma zich daarbij nadrukkelijk op de bestudering van het Europese en internationale ondernemingsrecht, vanuit ondernemings-, goederen- en insolventie- en fiscaalrechtelijk perspectief. Ter uitvoering van de tweede helft van de onderzoeksperiode van het lopende onderzoeksprogramme is het Center for Company Law in 2007 met steun van het Anton Philips Fund van start gegaan met het Back to Basics-project, waarmee het Center for Company Law zich richt op een geïntegreerde, afrondende Engelstalige publicatie. De recente nationale en internationale ontwikkelingen op het gebied van het privaatrechtelijke en fiscale ondernemingsrecht roepen nieuwe vragen op waarop de bestaande regelgeving vooralsnog geen antwoorden heeft. Die nopgen tot hernieuwde bezinning op de grondslagen en doelstellingen van het privaatrechtelijke en 3

fiscaalrechtelijke ondernemingsrecht. Tegen deze achtergrond wordt in het Back to Basics-project gezocht naar de algemene grondslagen, grondbeginselen en uitgangspunten van het privaatrechtelijke en fiscale ondernemingsrecht ten einde antwoord te kunnen geven op de vraag hoe het privaatrechtelijke en fiscale ondernemingsrecht zich in de toekomst, zowel nationaal als internationaal, zou dienen te ontwikkelen met het oog op het faciliteren van (grensoverschrijdend) ondernemerschap. Voorts werd ook in 2007 door het Center for Company Law ten behoeve van het Anton Philips Fund verder uitvoering gegeven aan de doelstellingen van dat fonds. Het Anton Philips Fund heeft verscheidene internationale projecten ondersteund, in het bijzonder de Anton Philips Lectures en enkele internationale wetenschappelijke bijeenkomsten. Deze hebben er toe geleid dat het Center for Company Law haar positie op het gebied van internationaal ondernemingsrecht heeft versterkt. De door het Fonds ingestelde Anton Philips Chair werd in het academische jaar 2006/2007 bezet door de Britse hoogleraar Judith Freedman (Worcester College, Oxford University). De Anton Philips Chair wordt in het academische jaar 2007/2008 bezet door de Amerikaanse hoogleraar Mark Roe (Harvard Law School). Eerstegeldstroomonderzoek Centraal stond de uitvoering van het voorwaardelijk gefinancierde onderzoeksprogramma Grondslagen en ontwikkelingen van het (inter-)nationale en communautaire privaat- en fiscaalrechtelijk ondernemingsrecht (2004-2008) onder leiding van prof. dr. P.H.J. Essers, prof. mr. E.C.C.M. Kemmeren, prof. dr. J.A. McCahery, prof. mr. M.J.G.C. Raaijmakers en prof. mr. R.D. Vriesendorp. Dit onderzoeksprogramma is een voortzetting van het programma Grondslagen en ontwikkeling van het privaat- en fiscaalrechtelijk ondernemingsrecht (1999-2003). Doel van dit programma is te komen tot een verbreding en verdieping van de kennis van het civiel- en fiscaalrechtelijk ondernemingsrecht voor zover dat recht betrekking heeft op het ontstaan, functioneren, reorganiseren en beëindigen van ondernemingen in verschillende rechtsvormen. Het onderzoeksprogramma richt zich nadrukkelijk op de bestudering van het Europese en internationale ondernemingsrecht, vanuit ondernemings-, insolventie- en fiscaalrechtelijk perspectief. Daarbij streeft het Center for Company Law enerzijds naar een integratie van het onderzoek uitgevoerd binnen de drie van het Center deel uitmakende onderzoeksgebieden: vennootschapsrecht, goederen- en insolventierecht alsmede fiscaal recht, en anderzijds naar een verdere verdieping van het onderzoek binnen de drie specifieke deelgebieden afzonderlijk. Voor een gedetailleerd overzicht van de onderzoeksgebieden wordt verwezen naar het Onderzoeksprogramma. 4

Promotieonderzoeken In 2007 liepen binnen de reguliere geldstroom de volgende promotieonderzoeken: A. Bouichi Rechtskarakter, reorganisatie en financiering van de eenmansonderneming Promotor: prof. mr. M.J.G.C. Raaijmakers A.J. van Doesum Samenwerkingsverbanden, BTW en overdrachtsbelasting Promotor: Prof. dr. H.W.M. van Kesteren N.C.G. Gubbels De invloed van samenlevingsvormen en huwelijksvoorwaarden op de belastingheffing Promotor: Prof.mr. I.J.F.A. van Vijfeijken M.J. Hoogeveen Economische en fiscale aspecten van bedrijfsopvolging in het MKB Promotores: Prof. dr. A.C. Rijkers en Prof. mr. I.J.F.A. van Vijfeijken S. Ingmarson, Board structures in European company law Begeleiders: Mr. dr. S.H.A.M. Dumoulin en prof.mr. M.J.G.C. Raaijmakers K. Kralj, Emissieprospectus Promotores: Prof. mr. drs. C.M. Grundmann-Van de Krol en prof. mr. M.J.G.C. Raaijmakers H.A.J.P. te Niet Onderscheid tussen ondernemen en beleggen Promotores: prof. dr. P.H.J. Essers en prof. mr. G.T.K. Meussen G.J. Norden Meerpartijencontracten in de omzetbelasting Promotores: prof. dr. H.W.M. van Kesteren en prof. mr. D.B. Bijl F. Overkleeft Corporate litigation and investor protection Promotor: prof. mr. M.J.G.C. Raaijmakers M.R.T. Pauwels Terugwerkende kracht van belastingwetgeving Promotor: Prof. mr. R.H. Happé P. van der Schee Shareholder rights and investor protection Promotor: prof. mr. M.J.G.C. Raaijmakers J.A.A.M. Verschure Insolvency of a group of companies within the EU Promotores: prof. mr. M.J.G.C. Raaijmakers en prof. mr. R.D. Vriesendorp 5

Tweedegeldstroomonderzoek Promotieonderzoeken De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) financierde in 2007 de volgende promotieonderzoeken: K. Luttikhuis Corporate recovery; de weg naar effectief insolventierecht Promotor: prof. mr. R.D. Vriesendorp R.M. Wibier Alternatieven voor zekerheid op bankrekeningen Promotores: prof. mr. J.B.M. Vranken en prof. mr. R.D. Vriesendorp De Malaysian Higher Educution Authority financierde in 2007 het volgende promotieonderzoek: S. Johan Venture Capital Financing: A comparative and functional analysis Promotor: prof. dr. J.A. McCahery Derdegeldstroomonderzoek Anton Philips Fund Op 15 september 2000 werd het Anton Philips Fund opgericht ten einde invulling te geven aan een samenwerkingsovereenkomst tussen Royal Philips N.V. en de Universiteit van Tilburg. Het Anton Philips Fund ondersteunt het onderzoek van het Center for Company Law en bevordert de internationale samenwerking van het Center for Company Law met andere universitaire onderzoeksinstanties en wetenschappers uit de Verenigde Staten en Europa. Jaarlijks wordt door het Fonds een Anton Philips Chair ingesteld, waarvoor een vooraanstaande buitenlandse hoogleraar wordt benoemd. Het Fonds ondersteunt tevens de instelling van bijzondere leerstoelen en wetenschappelijke activiteiten op eerdergenoemde rechtsgebieden. Voor de activiteiten van het Center for Company Law is de voortdurende ondersteuning van Royal Philips N.V. van onschatbare waarde. Anton Philips Chair Voor 2006/2007 is de Britse hoogleraar Freedman benoemd als Anton Philips Fund 6

professor. Judith Freedman is KPMG professor Taxation Law and fellow van het Worcester College, Oxford University. Haar expertise ligt op het gebied van het belastingrecht, maar ook op het gebied van corporate governance, accounting en het midden- en kleinbedrijf. Ze neemt deel een aan groot aantal adviescommissies tot herziening van het vennootschaps- en belastingrecht in het Verenigd Koninkrijk. Zij geldt als een van de gezaghebbende fiscaal juristen, zowel nationaal als internationaal. Voor 2007/2008 is de Amerikaans hoogleraar Roe benoemd als Anton Philips Fund professor. Mark Roe is verbonden aan de prestigieuze Harvard Law School en bekleed daar de David Berg leerstoel. Professor is een zeer vooraanstaande wetenschapper binnen het gebied van de rechtseconomie en Law & Economics en publiceert over corporate governance, corporate finance, corporate bankruptcy, corporate reorganizations en de totstandkoming van regelgeving op die terreinen. Hij is onder andere fellow van het gezaghebbende European Corporate Governance Institute. Anton Philips Fund Leerstoelen In 2007 werkten de volgende hoogleraren (0,2 voor de duur van vijf jaar) op de door het Anton Philips Fund ingestelde bijzondere leerstoelen intensief aan hun onderzoek: Prof. mr. drs. C.M. Grundmann-Van de Krol (Internationaal Effectenrecht) Prof. mr. E.C.C.M. Kemmeren (International Belastingrecht). Samenstelling van de Board van het Anton Philips Fund Op 20 april 2007 is de Board van het Anton Philips Fund zijn voorzitter, Prof. mr. A.L. Geelhoed, ontvallen. De Board gedenkt in hem een unieke voorzitter die met zijn brede kennis, belangstelling en ervaring een bron van inspiratie is geweest voor de wetenschappelijke activiteiten van het Center for Company Law. 7

De Board was in 2007 als volgt samengesteld: Ad Geelhoed (Advocaat Generaal Europese Hof van Justitie/Hoogleraar Universiteit Utrecht) (voorzitter, tot zijn overlijden op 20 april 2007) Sjoerd Eisma (Partner De Brauw Blackstone Westbroek) (waarnemend voorzitter, vanaf 20 april 2007) Peter Essers (Hoogleraar Universiteit van Tilburg/Lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal) Jan Hommen (voormalig Chief Financial Officer Koninklijke Philips Electronics NV) Ad der Kinderen (voormalig Chief Tax Officer Koninklijke Philips Electronics NV) Theo Raaijmakers (Hoogleraar Universiteit van Tilburg) Theo Schmit (Chief Tax Officer Koninklijke Philips Electronics NV) Frans Vanistendael (Emeritus hoogleraar KU Leuven) Reinout Vriesendorp (Hoogleraar Universiteit van Tilburg) Arie Westerlaken (tot mei 2007 Chief Legal Officer Royal Philips NV) Eddy Wymeersch (hoogleraar Universiteit van Gent/Voorzitter van de Commissie voor het Bank- en Financiewezen) Interpolis Fund De eenwording van Europa heeft belangrijke gevolgen voor de nationale pensioenstelsels en voor de activiteiten van de pensioenverzekeraars. Omdat het maatschappelijk belang van pensioenen groot is, net zoals de betekenis voor individuen, hebben de UvT en Interpolis besloten om het wetenschappelijk onderzoek op dit terrein te stimuleren. Aan de pensioenmaterie wordt binnen de opleidingen Fiscaal Recht en Fiscale Economie reeds aandacht geschonken. Die aandacht is toegenomen nu de leerstoel Pensioen en andere toekomstvoorzieningen structureel is gevestigd binnen de Tilburgse rechtenfaculteit. Prof. dr. Gerry Dietvorst, die reeds bijzonder hoogleraar was, is voor anderhalve dag per week als gewoon hoogleraar worden aangesteld. Het onderzoek op pensioengebied is ondergebracht in het CompetenceCentre for Pension Research (CCP). Het Interpolis Fund werkt daarnaast intensief samen met het Network for Studies on Pensions, Aging and Retirement (Netspar) van de Economische Faculteit op het gebied van interdisciplinair onderzoek naar pensioenen. Het CCP houdt zich buiten onderwijs en onderzoek ook bezig met het stimuleren van de maatschappelijke discussie op het gebied van pensioenen. Deze activiteiten worden mogelijk gemaakt door het bedrag van 500.000,- dat verzekeraar Interpolis, naar het model van het Anton Philips Fund, voor 2007-2011 beschikbaar heeft gesteld voor het zogenoemde Interpolis Pension education and research fonds. Met de middelen uit dit fonds wordt ook een rechtsvergelijkend onderzoek uitgevoerd naar de systemen en grondslagen van Europese oudedagsvoorzieningen en zullen diverse congressen worden georganiseerd. 8

AFM-leerstoelen Na hun gezamenlijke benoeming met ingang van 1 september 2006 op de leerstoel Financieel Gedragstoezicht die is ondergebracht bij het Tilburg Law and Economics Center (TILEC) van de Universiteit van Tilburg en ingesteld met ondersteuning van de Autoriteit Financiële Markten, hebben prof.dr. J.A. McCahery en prof.mr. E.P.M. Vermeulen inhoud gegeven aan de leeropdracht door verschillende publicaties en seminars waarvoor wordt verwezen naar de site van Tilec. Beide hoogleraren zijn verbonden aan het Department Business Law en het Center for Company Law. Door het CCL zijn diverse andere derdegeldstroomprojecten uitgevoerd in de vorm van seminars, cursussen en juridische adviezen op het gebied van het vennootschapsrecht, insolventierecht en fiscaal recht. Buitenpromovendi R. Bader CFC Legislation in the European Community Promotor: Prof. dr. E.C.C.M. Kemmeren W. v.d. Beek Het onderscheid tussen ondernemen en beleggen in de directe belastingen Promotor: prof. dr. J.A.G. Geld A. Van Dongen Communautaire begrippen in de BTW Promotor: prof. dr. H.W.M. van Kesteren R.J. van Doornmalen Grensoverschrijdende zekerheden Promotor: prof. mr. R.D. Vriesendorp Yan Feng Transfer Pricing: Comparative Study on OECD Principles and Practices Promotores: prof. dr. P.H.J. Essers en prof. dr. E.C.C.M. Kemmeren G. Gillesen, Privaat- en fiscaalrechtelijke beschouwingen over de express private trust Promotores: Prof. dr. P.H.J. Essers en prof. dr. E.C.C.M. Kemmeren A. Hamers Onderzoek, opsporing en gegevensuitwisseling door en voor de fiscus, nationaal en internationaal bezien Promotor: prof. dr. R.H. Happé R. Keijser Douanestrafrecht Promotor: prof. dr. R.H. Happé 9

V. Koekoek Goed koopmansgebruik en derivaten Promotor: prof. dr. J.A.G. van der Geld K. v.d. Lee Taxclaims Promotores: prof. dr. G.J.B. Dietvorst en prof. dr. J.J.M. Jansen J. van Nieuwenhuizen Simulatie en kwalificatie in het belastingrecht Promotores: prof. dr. P.H.J. Essers en Prof. dr. R.H. Happé E. van Nijnatten Overheid en onderneming; de governance-problematiek bij onderneming die een overheidstaak vervullen respectievelijk door de overheid in stand worden gehouden Promotores: prof. dr. M.J.G.C. Raaijmakers en dr. J.A.F. Peters C. Peters Global equality in corporate taxation Promotores: Prof. dr. P.H.J. Essers en Prof. dr. E.C.C.M. Kemmeren A.C.M. Schenk-Geers Internationale fiscale gegevensuitwisseling en de rechtsbescherming van de belastingplichtige Promotores: prof. mr. R.H. Happé, prof. dr. E.C.C.M. Kemmeren en prof. dr. J.L.M. Gribnau P.H. Schonewille The taxation of the cross-border transfer of pension capital under EU-law Promotores: prof. dr. G.J.B. Dietvorst en prof. dr. S. van Thiel E.A.P. Schouten Model voor bedrijfspensioenen in een volledig functionerende interne markt Promotor: prof. dr. G.J.B. Dietvorst M.W.C. Soltysik Misbruikbestrijding in de Europese BTW Promotor: Prof. dr. H.W.M. van Kesteren G.M.C.M. Staats Private retirement provisions in the EC: towards an ideal system Promotores: prof. dr. G.J.B. Dietvorst en prof. mr. G.T.K. Meussen H.M. Thomas Verliesverrekening Promotores: prof. dr. J.A.G. van der Geld en prof. dr. R.H. Happé R. Tieskens Fiscale pseudo-wetgeving Promotores: prof. dr. J.A.G. van der Geld en prof. dr. R.H. Happé 10

W. Wiggers Internationale joint ventures Promotor: prof. dr. M.J.G.C. Raaijmakers en prof. dr. P. Vlas M. Ziepzeerder De maatstaf van heffing in de (Europese) BTW Promotor: prof. dr. H.W.M. van Kesteren Hoogtepunten Oraties In het kader van de benoeming als Anton Philips Professor voor het academische jaar 2006-2007 hield professor Judith Freedman (Oxford University) haar oratie getiteld Innovation and interaction: small business legal structures and tax system design. In het kader van de benoeming als Anton Philips Professer voor het academische jaar 2007-2008 hield professor Mark Roe (Harvard Law School) zijn oratie getiteld Political Instability and Financial Development. Promoties Binnen de verslagperiode vonden de volgende promoties plaats binnen het Center for Company Law: A. van Dongen De harmonisatie van de btw Promotor: prof.dr. H.W.M. van Kesteren S.A. Johan (cum laude) The Law and Economics of Private Equity Financing: Empirical Essays Promotor: prof.dr. J.A. McCahery A.P.K. Luttikhuis RA Corporate recovery, de weg naar effectief insolventierecht Promotor: R.D. Vriesendorp H.A.J.P. te Niet Het beleggingsbegrip in de directe belastingen Promotores: prof.dr. P.H.J. Essers en prof.mr. G.T.K. Meussen 11

G.J. van Norden Het concern in de BTW Promotor: prof.dr. H.W.M. van Kesteren A.C.M. Schenk-Geers Internationale fiscale gegevensuitwisseling en de rechtsbescherming van de belastingplichtige Promotores: prof.mr. R.H. Happé, prof.dr. E.C.C.M. Kemmeren en prof.dr. J.L.M. Gribnau R.M. Wibier Alternatieven voor zekerheid op bankrekeningen Promotores: prof.mr. J.B.M. Vranken en prof.mr. R.D. Vriesendorp Handboeken C.M. Grundmann-Van de Krol, Koersen door de Wet op het financieel toezicht, Boom Masterreeks, Boom juridische uitgevers: Den Haag 2007 Congressen Disclosure, accounting and internal control of business organisations (Tilburg, 20 april 2007) Omschrijving: The central theme of this seminar is the impact of recent reforms of European and international disclosure rules for listed and non listed firms and their interference with corporate and tax law and audit procedures. The European IAS Directive introduced mandatory rules for listed firms to disclose to the market their consolidated annual accounts applying International Financial Reporting Standards. National agencies were assigned with public oversight as a means of public enforcement. Private enforcement was left to the member states. The interface between the new disclosure regime as part of securities law and traditional corporate law accounting raises several problems in corporate action, private enforcement and promotors and directors liability. Similarly, problems do arise as to which set of rules and accounting principles prevails in the interface of IFRS and national taxation regimes. These problems become more complicated in jurisdictions where corporate and tax accounting are intertwined through the application of same principles. Disclosure under IFRS-rules moreover increases the focus on public disclosure of the assessment of contingent tax liabilities. Securities law and corporate governance codes and rules increasingly focus on adequate 12

business controls. Disclosure of in control statements requires proper analysis and assessment of prevailing business controls. It urges sophisticated compliance mechanisms, internal audit procedures and proper involvement of audit committees under final review of the external auditor. For listed firms the application of IFRS may cause additional disputes. Small and medium enterprises are not subject the above disclosure rules of EU securities laws, but under the 4th and 7th directive they remain obliged to disclose their annual accounts which have to adhere to the accounting rules of these directives. The tension in this area exist between the basics of an efficient degree of creditor protection at one side and the proper information to shareholders and financiers at the other. The key question addressed in this seminar is to what extent these rules should remain to be footed in EU harmonization directives. Sprekers: Christoph Van der Elst, Peter Essers, Theo Raaijmakers en Erik Vermeulen. Het congres werd georganiseerd door het Center for Company Law en het Anton Philips Fund. Als voorzitter trad op Joe McCahery. De coöperatie, een eigentijdse rechtsvorm (Tilburg, 8 juni 2007) Omschrijving: Er bestaat recentelijk veel belangstelling voor de coöperatieve ondernemingsvorm. Vanouds komt de coöperatie veel voor in de land- en tuinbouw en in de financiële dienstverlening. Het aantal coöperaties groeit in het MKB, in de retail, in het onderwijs en in de (gezondheids)zorg. Naast ondernemerscoöperaties komen er steeds meer consumentencoöperaties, waarbij soms het internet wordt gebruikt als verenigingsplatvorm en in het bijzonder ook internetdienstverlening, telefonie en televisie onderwerp zijn van gezamenlijke inkoop. Succesvolle coöperaties internationaliseren en kiezen vaak voor diversificatie van hun productenpakket en dienstverlening. Opvallend ook is de belangstelling van grotere concerns voor de coöperatie als een hen passende vorm in het kader van een gewenste concernstructuur. Tijdens het seminar komen actuele coöperatievraagstukken van deze tijd zoals rondom governance, fiscaliteit, mededinging en grensoverschrijdende (re)organisatie van coöperatieve ondernemingen aan bod. Sprekers: Manon Cremers, Peter Dortmond, Ruud Galle, Jan van der Geld, Ger van der Sangen, Christoph Swaak en Stef van Weeghel. 13

Het seminar werd georganiseerd door het Anton Philips Fund en het Center for Company Law in nauwe samenwerking met Stibbe. Corporate governance in de informele reorganisatie (Tilburg, 22 juni 2007) Omschrijving: Ter gelegenheid van de promotie van Karin Luttikhuis is een symposium gehouden over de corporate governance bij herstructureringen van bedrijven in financiële moeilijkheden. Dit thema is vanuit verschillende kanten belicht door sprekers uit wetenschap en praktijk met verschillende achtergronden. In het bijzonder de toezichtsvraag is behandeld vanuit de optiek van de (huis)bank, accountant en curatoren, waarbij de (on)mogelijkheden van ingrijpen door de verschillende actoren is besproken. Sprekers: Karin Luttikhuis, Sijmen de Ranitz, Rolf Verhoeven, Jaap Winter en Peter van der Zanden met een panel bestaande uit vertegenwoordigers van NIVRA, NOvAA, rechterlijke macht, EZ en MKB-Nederland. Het symposium is georganiseerd door Insolventure/Center for Company Law in samenwerking met het Anton Philips Fund. Reinout Vriesendorp trad op als voorzitter. 14

Vereenvoudiging en flexibilisering BV-recht en Rechtspersoonlijkheid personenvennootschappen: gevolgen voor de vennootschapsrechtelijke en fiscale uitvoeringspraktijk (Tilburg, 24 september 2007) Omschrijving: Op 31 mei 2007 en 6 juni 2007 zijn de wetsvoorstellen Vereenvoudiging en flexibilisering BV-recht respectievelijk Invoeringswet rechtspersoonlijkheid personenvennootschappen ingediend. De voorgestelde wijzigingen in het personenvennootschapsrecht en het BVrecht bieden de praktijk niet alleen nieuwe mogelijkheden, maar zij roepen ook nieuwe vragen op omtrent de toepassing in de utivoeringspraktijk. Tijdens het congres zijn de directe gevolgen die deze wetsvoorstellen zullen hebben op de vennootschapsrechtelijke en fiscale uitvoeringspraktijk, geanalyseerd en van commentaar voorzien. Sprekers: Peter Essers, Mascha Hoogeveen, Eric Kemmeren, Thil van Kempen, Bart Prinsen, Theo Raaijmakers en Ger van der Sangen. Het congres is georganiseerd door het Fiscaal Instituut Tilburg en het Center for Company Law. Theo Raaijmakers en Peter Essers traden op als voorzitters. Congres Prof.dr. J.E.A.M. van Dijck (Tilburg, 5 oktober 2007) Omschrijving: Dit congres stond in het teken van emeritaat van prof. Van Dijck. Gezien zijn bijdrage aan de fiscale wetenschap organiseerde het Fiscaal Instituut Tilburg in het kader van zijn afscheid op 5 oktober 2007 een mini-congres. Voor dit congres was een zestal sprekers uitgenodigd om te reageren op de stellingen die door Prof. Van Dijck worden geponeerd. Het panel van sprekers bestond uit Leo Stevens, Ruben Freudenthal, Allard Lubbers, Peter Essers, Richard Happé en Hans Gribnau. Recent Developments in Corporate and Securities Takeover Law (Tilburg, 5 november 2007) Omschrijving: The ongoing developments in the global market for corporate control continue to raise new questions. At the side of the players new developments involve the changes in the role of private equity and structured finance of acquisitions, the influence of hedge funds on 15

regulatory issues in takeover and other control transactions as well as the growing importance of state funds in emerging economies like China and India. The European Takover Directive has by now been implemented into the legislation of the European Member States and placed under public oversight. The Directive provides for general rules only to be observed in the course of a takeover process, such as prevention of market abuse, proper and timely announcements, disclosure of the offer document, acceptance and withdrawal rights, closing, as well as sell out and buy out rights. On the use of protective devices the Directive ended up with a political compromise leaving member states the option to legislate. Public oversight has been made mandatory, private enforcement was left to the member states. Consequently, the national rules and mechanics for takeovers, public oversight, private enforcement and litigation in court still differ in the European Union, as well as in comparison to other jurisdictions. The seminar and the contribution of the speakers aimed at revealing the developments in the market for corporate control, the reguloratory answers being given and still to be elaborated. Sprekers: John Armour, Frank van der Duijn Schouten, David Kershaw, Joseph McCahery, Theo Raaijmakers en Marco Ventoruzzo. Het congres werd georganiseerd door het Center for Company Law en het Anton Philips Fund. Als voorzitter trad op Theo Raaijmakers. Congres Fiscale Actualiteiten (Tilburg, 3 december 2007) Omschrijving: Tijdens dit congres werd aandacht besteed aan een aantal ontwikkelingen die relevant zijn voor de fiscale uitvoeringspraktij, zoals de fiscale gevolgen van de ophanden zijnde herziening van het insolventierecht, de regeling van algemeen nut beogende instellingen in realtie tot de successiewetgeving, de nieuwe wetgeving ten aanzien van beleggingsinstellingen en de fiscale handhaving. Het congres werd georganiseerd door het Fiscaal Instituut Tilburg. 16

Het pensioenregister, wat is het ambitieniveau? (Tilburg, 14 december 2007) Omschrijving: Tijdens deze zevende Interpolis Pensioenlezing georganiseerd door het CompetenceCentre for Pension Research staan de voor- en nadelen van het Pensioenregister centraal. Het doel van het Pensioenregister is dat elke werknemer online inzage kan verkrijgen in zijn opgebouwde pensioenaanspraken. Een verslag van het congres en de discussie is te vinden op www.uvt.nl/ccp. Sprekers: Gerry Dietvorst, Francine Giskes, Ben Schuurman Het congres werd georganisaseerd door het CompetenceCentre for Pension Research. Gerry Dietvorst trad op als voorzitter. CCL-publicaties Binnen de Schoordijk-reeks verscheen: A.P.K. Luttikhuis & R.E. Timmermans, Insolventierecht in cijfers en modellen, Boom juridische uitgevers: Den Haag 2007 G.J.H. van der Sangen, R.C.J. Galle & P.J. Dortmond (red.), De coöperatie, een eigentijdse rechtsvorm, Boom juridische uitgevers: Den Haag 2007 W.C.T. Weterings (red.), De economische analyse van het recht. Rechtseconomische beschouwingen, Boom juridische uitgevers: Den Haag 2007 Internationale publicaties: Een aantal van deze publicaties van het Center for Company Law zijn opgenomen door het Tilburg Law and Economics Center (TILEC) op http://www.tilburguniversity/tilec. Johan, S. A. (2007). The Law and Economics of Private Equity Financing: Empirical Essays. UvT Universiteit van Tilburg (301 p.) Défossez, M., Sénéchal, J., Tilleman, B. & Verbeke, A. (Eds.) (2007). Journée 17

francobelge sur les opérations transfrontalieres de construction. Regards sur la liberté de presentation de services. Brussels: Larcier. (276 p.). Dietvorst, G.J.B. (2007). Proposal for a pension model with a compensating layer. EC Tax Review. (ISSN 0928-2750), 2007(3), 142-145. Doesum, A. J. van, Norden, G. J. van & Kesteren, H. W. M. van (2007). The Internal Market and VAT: intra-group transactions of branches, subsidiaries and VAT groups. EC Tax Review, (ISSN 0928-2750), 1, 34-43. Elst, C. F. van der (2007). Commerce européen de sociétés: un marché en croissance. Accountancy & Tax, 2007(2), 12-18. Elst, C. F. van der & Steen, L. van den (2007). How to squeeze the minority shareholders and how to sell-out to majority shareholders? An overview of the rules in five European member states. European company law, (ISSN 1572-4999), 2007(1), 19-25. Elst, C. F. van der (2007). New Liquidation Rules, Antitrust Laws, Independence Requirements for Auditors and Liability Rules for Board Members. European company law, (ISSN 1572-4999), 2007(1), 26-29. Elst, C.F. van der & Vermeulen, E. P. M. (2007). The changing Role of the CFO in an Ever-Changing "Corporate Governance". CFO-TOP, The Strategy-Focused CFO, Begium, 2007(june). Elst, C. F. van der & Steen, L. van den (2007). Opportunities in the M&A aftermarket: squeezing out and selling out. In G. Gregoriou & L. Renneboog (Eds.), Corporate Governance and Regulatory Impact on Mergers and Acquisitions: Research and Analysis on Activity Worldwide Since 1990 (nee) (pp. 191-242). Massachusetts: Elsevier (ISBN 978-0-12-374142). Essers, P. H. J. (2007). Financial Accounting and Tax Accounting: Time for a Change. In Juan.Manuel de Bunes & Javier Lasarte (Eds.), Estudios Sobre Las Normas Internacionales De Contabilidad y el Impouesto Sobre Sociadades en el Ambito de la Union Europea (pp. 355-365). Madrid: Instituto de Estudos Fiscales (ISBN 8480082240). Essers, P.H.J. (2007). The Precious Relationship between IAS/IFRS and CCCTB, in: A Vision of Taxes within and outside European Borders, Festschrift in honor of Prof. Dr. Frans Vaninstendael (editors: Luc and Philippe Hinnekens), Kluwer Law International, ISBN 9789041126405, pp. 369-386. Essers, P.H.J., Kemmeren, E. C. C. M. & Meussen, G. T. K. (Eds.) (2007). Series editor of EUCOTAX Series on European Taxation (EUCOTAX Series on European Taxation, volumes 14-18). The Hague: Kluwer Law International (ISBN 9888880041). Gribnau, J. L. M. (2007). Soft law and taxation: the case of the Netherlands. Legisprudence, 2007(3), 291-326. Gribnau, J. L. M. & Happé, R. H. (2007). Constitutional limits to taxation in a democratic state: The Dutch. Michigan State Journal of International Law, 2007(2), 417-459. Gribnau, J. L. M. & Happé, R. H. (2007). Restricting the Legislative Power to Tax. 18

EJCL, (ISSN 1387-3091), 11.1(1), 1-29. Happé, R. H. (2007). Multinationals, Enforcement Convenants and Fair Share. Intertax, (ISSN 0165-2826), 35(10), 537-547. Kemmeren, E. C. C. M. (2007). Verschijnt binnenkort. In Michael Lang & Pasquale Pistone (Eds.), Non-Application of DTCs: Inconsistent with Community and EEA Loyalty, in: The EU and Third Countries: Direct Taxation (Schriftenreihe zum Internationalen Steuerrecht, 49) (pp. 57-65). Wien, Österreich: Linde verlag (ISBN 978-3- 7073-7073-4). Kemmeren, E. C. C. M. (2007). Verschijnt binnenkort. In L. Hinnekens & Ph. Hinnekens (Eds.), The Internal Market Approach Should Prevail over Single Country Approach, in: Liber Amicorum Frans Vanistendael (nee) (pp. 555-586). The Hague: Kluwer Law International. Kemmeren, E. C. C. M. (2007). Verschijnt binnenkort. In Michael Lang, Josef Schuch & Claus Staringer (Eds.), Pending Cases Filed by Dutch Courts I: The Amurta Case, in: Recent Developments in Direct Taxation 2007 (Schriftenreihe zum Internationalen Steuerrecht, 48) (pp. 139-166). Wien, Österreich: Linde verlag (ISBN 978-3-7073-1157-0). Kemmeren, E. C. C. M., Smit, D. S., Aheztan, M. N., Canel, S., Dam, J. J. van, Kiekebeld, B. J., Koelman, T. & Merks, P. F. E. M. (Eds.) (2007). Nederlands belastingrecht om Europees perspectief (Fiscaal Actueel, 2). Deventer: Kluwer (ISBN 978-90-13-04673-1). (164 p.) McCahery, J.A. & Vermeulen, E. P. M. (2007). Corporate Governance, Protection and Performance in the Netherlands. Revue Trimestrielle de Droit Financier, 2007(3), 95-100. McCahery, J.A. & Vermeulen, E. P. M. (2007). Corporaye Governance and Enforcement in the Netherlands. Harvard Law School/Discussion Paper, 2007(maart). McCahery, J.A. & Vermeulen, E. P. M. & Bratton, W. W. (2007). How Corporate Mobility Affects Lawmaking? A Comparative Analysis. SSRN, 2008, 1-39. McCahery, J.A. & Vermeulen, E. P. M. (2007). How should we regulate private equity and hedge funds?. Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie, (ISSN 0924-6304), 81(special), 344-350. McCahery, J.A. & Vermeulen, E. P. M. (2007). The Breakthrough Rule and Implementation of the Takeover Directive in the Netherlands. Revue Trimestrielle de Droit Financier, 2007(1), 29-30. McCahery, J.A. & Vermeulen, E. P. M. (2007). Traditional and Innovative Approaches to Legal Reform: "the New Company Law". European Business Organization Law Review, (ISSN 1566-7529), 8(1), 7-57. McCahery, J.A. & Vermeulen, E. P. M. (2007). Understanding Corporate Mobility in the EU, Towards the Foundations of a European "Internal Affairs Doctrine". Internet, 2007(1), 1-33. 19

McCahery, J.A. & Vermeulen, E. P. M. (2007). Understanding (Un)Incorporated Business Forms (RUSSIAN TRANSLATION) (nee). Moscow: National Counsil of Corporate Governance (ISBN 978-5-9900781-3-0). (175 p.) Vermeulen, E. P. M. (2007). Understanding Private Equity. EESC Brussels Working paper/presentatie, 2007. Een volledig publicatieoverzicht van het Center for Company Law over 2007 is als bijlage opgenomen. 20

Onderzoekmedewerkers Hoogleraren Prof. dr. G.J.B. Dietvorst Prof. dr. C. van der Elst Prof. dr. P.H.J. Essers Prof. mr. R.C.J. Galle Prof. dr. J.A.G. van der Geld Prof. dr. J.L.M. Gribnau Prof. mr. drs. C.M. Grundmann-Van de Krol Prof. mr. R.H. Happé Prof. mr. E.C.C.M. Kemmeren Prof. dr. H.W.M. van Kesteren Prof. dr. J.A. McCahery Prof. mr. M.J.G.C. Raaijmakers Prof. dr. A.C. Rijkers Prof. dr. A. Verbeke Prof. mr. I.J.F.A. van Vijfeijken Prof. mr. E.P.M. Vermeulen Prof. mr. R.D. Vriesendorp Universitair Hoofddocenten Mr. dr. J.A.F. Peters Mr. dr. G.J.H. van der Sangen Universitair Docenten Mr. H.P.M. van Bijnen Mr. dr. G.J.M.E. de Bont Mr. dr. C.R. Huiskes Mr. dr. A.P.K. Luttikhuis RA Mr. dr. H.A.J.P. te Niet Mr. dr. L.L.M. Prinsen Mr. dr. W.C.T. Weterings Mr. dr. R.M. Wibier Onderzoekers Drs. W. Bruins Slot Mr. A. van Doesum Mr. S.M.H. Dusarduijn Mr. Dr. M.C.D. Embregts B. Gabor LLM Mr. W.M.T. Keukens Mr. G.J. van Norden Mr. Dr. M.H.M. van Oers AA Mr. P.J.J.M. Peeters Mr. G.M.C.M. Staats Promotieonderzoekers Mr. A. Bouichi Mr. M.M.A. van Daalen Mr. R.J. van Doornmalen Mr. N.C.G. Gubbels Mr. M.J. Hoogeveen Mr. S.T. Ingimarsson Mr. W.M.T. Keukens Mr. K. Kralj Mr. B.J.H.M. Nuijten Mr. F. Overkleeft Mr. M.R.T. Pauwels Mr. P. van der Schee Mr. drs. P.H. Schonewille RA Mr. J.A.A.M. Verschure 21