Kijktip: Waar gáát dit over? Korte omschrijving werkvorm Aan de hand van twee fragmenten beantwoorden leerlingen een aantal kijkvragen en krijgen ze inzicht in de inhoud van het referendum en de motieven van GeenPeil om het referendum te laten plaatsvinden. Leerdoel Leerlingen weten waarover wordt gestemd op 6 april. Leerlingen weten waarom GeenPeil actie heeft gevoerd om dit referendum te krijgen. Leerlingen zien dat de discussies rondom het referendum niet alleen over het associatieverdrag zelf gaan, maar ook over grotere aanverwante thema s zoals de macht van de EU en de stem van de burger. Filmpjes o Filmpje 1 (havo-vwo) Nieuwsuur Referendum: wel of geen verdrag met Oekraïne? https://www.youtube.com/watch?v=8gpxpk5fqn8 (Fragment: 0:00 1:30 min) o Filmpje 1 (vmbo) NOS op 3 - Oekraïne-referendum: waar stem je nou over? https://www.youtube.com/watch?v=4i_cnwqdwu4 o Filmpje 2 Wat is GeenPeil eigenlijk? https://www.youtube.com/watch?v=lalqmaweo5u Benodigdheden Voor iedere leerling een werkblad Duur 30 minuten Handleiding 1. Deel het werkblad met kijkvragen uit. 2. Kijk met de klas filmpje 1. Kies voor havo-vwo het filmpje van Nieuwsuur (tot 1:30 min). Kies voor vmbo het filmpje van NOS op 3 (gehele filmpje). 3. Geef leerlingen na het filmpje 5 minuten de tijd om vraag 1 t/m 5 te maken. Speel eventueel het filmpje nog een keer af. 1. Waarover wordt gestemd? 2. Waarom wil de EU een verdrag met Oekraïne sluiten? 3. Noem een argument om vóór dit verdrag te stemmen. 4. Noem een argument om tegen dit verdrag te stemmen. 5. Hoe wordt in dit filmpje het verdrag tussen Oekraïne en de EU gepresenteerd? 4. Bespreek de vragen klassikaal na. Geef bij vraag 5 een aantal leerlingen het woord en vraag hen hun antwoord toe te lichten. Deel 2 5. Leg uit dat dit referendum tot stand gekomen is door een actie van GeenPeil.
Sinds 1 juli 2015 kunnen burgers een raadgevend referendum aanvragen. Dit geeft burgers de mogelijkheid een referendum aan te vragen over wetten of verdragen die al aangenomen zijn. Hiervoor zijn 300.000 handtekeningen nodig. Het is GeenPeil (een initiatief van GeenStijl) gelukt om zelfs 427.939 geldige handtekeningen te verzamelen voor een referendum over het associatieverdrag met Oekraïne. Daarom is er op 6 april een referendum. Het referendum is alleen geldig als de opkomst 30% of hoger is. 6. Vertel dat je nu (een deel van) het filmpje van GeenPeil gaat bekijken. Leerlingen beantwoorden na afloop van het filmpje vraag 6 t/m 14 op het werkblad. Geef hen hiervoor 15 minuten de tijd. 7. Bespreek na afloop de vragen klassikaal na (zie antwoordblad).
Antwoordblad Filmpje 1: 1. Waarover wordt gestemd? 2. Waarom wil de EU een verdrag met Oekraïne sluiten? 3. Noem een argument om vóór dit verdrag te stemmen. 4. Noem een argument om tegen dit verdrag te stemmen. 5. Hoe wordt in dit filmpje het verdrag tussen Oekraïne en de EU gepresenteerd? Leg je antwoord uit: Filmpje 2: 6. Waarom heeft GeenPeil dit referendum opgestart? Noem twee redenen. 1. 2. 7. Hoe ziet GeenPeil het verdrag tussen de EU en Oekraïne? Leg je antwoord uit: 8. Wat wil GeenPeil met het referendum bereiken volgens jou?
9. Geef een reden waarom het goed is dat GeenPeil dit referendum heeft aangevraagd: 10. Geef een reden waarom het niet goed is dat GeenPeil dit referendum heeft aangevraagd: 11. Stel dat de uitslag van het referendum voor is: heeft GeenPeil haar doel dan niet bereikt? 12. Zouden de voorstanders van dit verdrag blij zijn met dit referendum? Waarom wel of niet? 13. Dit is een raadplegend referendum. Dat betekent dat de regering de uitslag naast zich neer mag leggen. Noem een argument waarom het toch zinvol kan zijn om te gaan stemmen. Het is zinvol om te gaan stemmen want, 14. Vergelijk het eerste filmpje met het filmpje van GeenPeil. Welke film vind je beter en waarom?
Antwoordblad Filmpje 1: 1. Waarover wordt gestemd? Er wordt gestemd over het associatieverdrag met Oekraïne. 2. Waarom wil de EU een verdrag met Oekraïne sluiten? Het verdrag moet leiden tot meer stabiele politieke en economische buitengrenzen. Het verdrag moet meer samenwerking tot stand brengen tussen de EU en Oekraïne: samenwerking op het gebied van politiek, buitenlandbeleid, veiligheid en energiebeleid. Maar het is vooral ook een handelsverdrag. Daarnaast moet het verdrag de democratie, rechtsstaat, mensenrechten en aandacht voor het milieu versterken. 3. Noem een argument om vóór dit verdrag te stemmen. Eigen antwoord (kijk in werkvorm belangen voor een overzicht van argumenten). 4. Noem een argument om tegen dit verdrag te stemmen. Eigen antwoord (kijk in werkvorm belangen voor een overzicht van argumenten). 5. Hoe wordt in dit filmpje het verdrag tussen Oekraïne en de EU gepresenteerd? Bijvoorbeeld: Het verdrag is vooral economisch van aard want in de eerste plaats gaat het om het opheffen van invoerheffingen. Of: het verdrag is ook politiek-strategisch van aard, want de EU wil haar invloed op Oekraïne vergroten, en bovendien de mensenrechten en rechtsstaat in Oekraïne verbeteren. Filmpje 2: 6. Waarom heeft GeenPeil dit referendum opgestart? Noem twee redenen. Twee redenen: GeenPeil vindt dat de Europese Unie ingrijpende beslissingen neemt, zonder de Europese burgers op democratische wijze te raadplegen. Ze willen kortom meer inspraak voor burgers. Geen Peil is tegen het associatieverdrag met Oekraïne omdat het de macht van de Europese Unie uitbreidt, tot aan de grenzen van Rusland. NB: de argumentatie in het filmpje heeft dus twee componenten. Enerzijds richt GeenPeil zich inhoudelijk op het associatieverdrag, anderzijds is het referendum een middel om te protesteren tegen de groeiende macht van de EU. 7. Hoe ziet GeenPeil het verdrag tussen de EU en Oekraïne?
Eigen antwoord, maar ze lijken het meer als een geopolitiek verdrag te zien dan als een handelsverdrag. Want ze verwijzen in het filmpje naar de conflicten tussen Oekraïne en Rusland, en ze verwijzen naar de steeds verdere uitbereiding van de EU. 8. Wat wil GeenPeil met het referendum bereiken volgens jou? Bijvoorbeeld: Ze willen een signaal afgeven aan de Tweede Kamer en de EU. Ze willen dat burgers meer invloed krijgen. Ze willen dat de EU zich niet verder uitbreidt en daarom dat Nederland in het referendum nee stemt. 9. Geef een reden waarom het goed is dat GeenPeil dit referendum heeft aangevraagd: Bijvoorbeeld: ze maken gebruik van de mogelijkheid om een referendum te starten, de 300.000 handtekeningen wijzen op draagvlak onder de bevolking. Of: ze zorgen ervoor dat de bevolking gehoord wordt. 10. Geef een reden waarom het niet goed is dat Geen Peil dit referendum heeft aangevraagd: Bijvoorbeeld: We kiezen niet voor niets volksvertegenwoordigers, het associatieverdrag is geen thema voor een referendum. Of: Het debat gaat helemaal niet over het associatieverdrag, maar meer over het bestaan van de EU. Stel dat de uitslag van het referendum voor is: heeft Geen Peil haar doel dan niet bereikt? Geen peil had twee doelen: meer invloed van burgers op Europa en het verdrag alsnog terugdraaien. Het ene doel van Geen Peil is dan alsnog bereikt: er is een referendum geweest en de burgers zijn gehoord. 11. Zouden de voorstanders van dit verdrag blij zijn met dit referendum? Waarom wel of niet? De Nederlandse regering is voor het verdrag. Waarschijnlijk vonden de meeste voorstanders het niet nodig om een referendum uit te roepen, want het verdrag was eigenlijk al aangenomen in de EU. 12. Dit is een raadplegend referendum. Dat betekent dat de regering de uitslag naast zich neer mag leggen. Noem een argument waarom het toch zinvol kan zijn om te gaan stemmen. Het is zinvol om te gaan stemmen want, je kunt je stem laten horen en daarmee een signaal afgeven aan de volksvertegenwoordiging. Of: er moet een opkomst van 30% gehaald worden anders is het referendum niet geldig. Het is dus zinvol om te gaan stemmen, zodat de uitslag van het referendum in ieder geval wordt meegenomen door de Eerste en Tweede Kamer. 13. Vergelijk het eerste filmpje met het filmpje van GeenPeil. Welke film vind je beter en waarom? Eigen antwoord