200 JAAR STATEN-GENERAAL

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "200 JAAR STATEN-GENERAAL"

Transcriptie

1 200 JAAR STATEN-GENERAAL NOVEMBER POLITIEK IN PRAKTIJK #7 WAT HEB JE NODIG Knipblad met jaartallen (gekleurd papier) Knipblad met foto s/uitleg (wit papier) Magneetjes + magneetbord Uitgeknipte foto Eerste Kamer en Tweede Kamer DE WERKVORM IN HET KORT Het is 200 jaar geleden dat het parlement verdeeld werd in twee Kamers: de Eerste en de Tweede Kamer. In deze werkvorm zetten de leerlingen een aantal belangrijke gebeurtenissen van de afgelopen 200 jaar in de goede volgorde. LEERDOEL De leerlingen weten dat de koning in Nederland vroeger veel macht had, maar hij heeft veel macht verloren. Het parlement is belangrijker geworden: het volk heeft steeds meer invloed gekregen. HOE LANG DUURT HET? minuten

2 DE WERKVORM STAP VOOR STAP 1. Print de jaartallen op gekleurd papier en de uitlegkaartjes op wit papier. Print ook een set voor uzelf. Knip de kaartjes alvast uit en doe steeds een witte en een gekleurde set in een envelop. Ieder groepje geeft u straks een envelop. 2. Introduceer het onderwerp (de geschiedenis van het parlement) door enkele vragen te stellen: - Als je (over een paar jaar) gaat stemmen, dan bepaal jij mee wie onze volksvertegenwoordigers zijn. Wat doet een volksvertegenwoordiger eigenlijk? - Onze (landelijke) volksvertegenwoordiging zit in Den Haag. Samen zijn deze volksvertegenwoordigers het parlement. Wie is er weleens in de Tweede Kamer geweest? 3. Vertel dat het parlement (nu) bestaat uit 225 mensen. Van deze 225 zitten 75 mensen in de Eerste Kamer en zitten 150 mensen in de Tweede Kamer. Schrijf op het bord in brede letters - het woord PARLEMENT en plak daaronder de bijgaande foto s van de Eerste Kamer en de Tweede Kamer. Schrijf onder de foto s ook de woorden Eerste Kamer en Tweede Kamer. 4. Vertel dat de Eerste Kamer en de Tweede Kamer een belangrijke rol hebben, omdat ze allebei de plannen van de minister moeten goedkeuren. De Tweede Kamer kijkt eerst naar de nieuwe plannen van de minister, daarna de Eerste Kamer. Allebei moeten ze goed in de gaten houden of de minister zijn werk goed doet. U kunt deze twee taken eventueel op het bord erbij schrijven: 1. Plannen goedkeuren of afkeuren, 2. Controleren van de ministers (en staatssecretarissen). 5. Vertel dat 200 jaar geleden deze Eerste en Tweede Kamer werden opgericht. De mensen in deze Kamers hadden toen alleen nog niet zoveel te vertellen als nu. In groepjes gaan jullie zelf de geschiedenis van het parlement bij elkaar puzzelen: zoek de juiste jaartallen (gekleurd papier) bij de juiste uitleg (wit papier). 6. Verdeel de klas in groepjes. Geef ieder groepje een envelop met witte en gekleurde kaartjes. Laat ieder groepje eerst de jaartallen (gekleurde kaartjes) op goede volgorde leggen. 7. Heeft iedereen de jaartallen op de juiste volgorde gelegd? Geef dan eerst klassikaal een voorbeeld, voordat de groepjes de gebeurtenissen (witte kaartjes) bij de jaartallen mogen leggen. Wat zou er bij Nu horen? Pak het kaartje Nu en plak deze op het bord (rechts op het bord). Bespreek met de leerlingen welk uitlegkaartje het best past bij Nu. Pak tenslotte het goede kaartje en plak deze op onder het kaartje Nu. We hebben al 200 jaar een parlement. De leden van de Eerste en Tweede Kamer stemmen over alle wetten. 2

3 8. Geef de leerlingen de opdracht om nu hetzelfde te doen met de andere jaartallen. Hiervoor hebben ze ongeveer 10 tot 15 minuten de tijd. Loop zelf langs de groepjes om ze eventueel op weg te helpen. 9. Bespreek klassikaal de goede antwoorden. Maak een tijdlijn op het bord met alle jaartallen. Welke uitlegkaartjes hebben de leerlingen bij de jaartallen gelegd? Zorg dat alle groepjes een keer het woord krijgen. Na deze bespreking hangen alle uitlegkaartjes bij het goede jaartal op het bord. 10. Leg even de nadruk op het jaartal In 2065 bestaan de Eerste en Tweede Kamer 250 jaar. Hoe zouden die er dan uitzien? Misschien mag je dan al wel vanaf je twaalfde jaar stemmen? Of stemt iedereen met zijn telefoon? En zitten er dan nog net zoveel volksvertegenwoordigers in de Eerste en Tweede Kamer? Geef ieder groepje enkele minuten de tijd om hier kort iets over op te schrijven. 11. Geef van ieder groepje één iemand het woord om te vertellen wat zij hebben bedacht. 12. Geef ter afsluiting nog de volgende toelichting: Tweehonderd jaar geleden had de koning nog alle macht. Mensen hebben hard hun best gedaan om meer te zeggen te krijgen. Het is pas honderd jaar geleden dat voor het eerst alle volwassen mensen ook vrouwen en mensen met minder geld mochten stemmen. Daar hebben mensen hard voor gestreden. Vroeger moest je nog wachten tot je 25 jaar (1917) of 23 jaar (1946) was. Nu mag je vanaf je 18 de stemmen. Wie van jullie wil zeker gaan stemmen als je 18 jaar (of ouder) bent? Waarom wel/niet? Ook al mag je nu nog niet stemmen, je kunt altijd een mail sturen naar een volksvertegenwoordiger in de Eerste of Tweede Kamer om te vertellen wat je ergens van vindt. Volksvertegenwoordigers vinden het belangrijk om te horen wat het volk meemaakt en vindt. 3

4 VOOR DE DOCENT 4

5 KNIPBLAD JAARTALLEN Oprichting Eerste en Tweede Kamer Nieuwe grondwet Mannenkiesrecht Vrouwenkiesrecht Tweede Wereldoorlog Stemrecht met 18 jaar NU 2065 Parlementaire democratie??? 5

6 KNIPBLAD UITLEG & FOTO S De koning kiest wie in de Eerste Kamer zitten. Rijke mannen bepalen wie in de Tweede Kamer zitten. De koning krijgt minder macht door deze grondwet. Hij mag niet meer zelf plannen bedenken. Alle mannen boven de 25 jaar krijgen stemplicht. Vrouwen mogen niet stemmen. Mensen vinden het niet eerlijk dat vrouwen niet mogen stemmen. Vrouwen krijgen na protest ook kiesrecht. De nazi s bezetten Nederland. Er is geen parlement. Alle Nederlandse mannen mogen stemmen als ze 18 jaar of ouder zijn. 6

7 We hebben al 200 jaar een parlement. De leden van de Eerste en Tweede Kamer stemmen over alle wetten. De Eerste en Tweede Kamer bestaan 250 jaar. Hoe zouden die er dan uitzien? 7

Puzzel Historische ontwikkelingen parlementair stelsel

Puzzel Historische ontwikkelingen parlementair stelsel Puzzel Historische ontwikkelingen parlementair stelsel Korte omschrijving Tijdens deze werkvorm spelen leerlingen kwartet, waarbij de kaarten over historische ontwikkelingen en veranderingen van ons parlementaire

Nadere informatie

In Beeld: Tijdlijn 100 jaar kiesrecht

In Beeld: Tijdlijn 100 jaar kiesrecht In Beeld: Tijdlijn 100 jaar kiesrecht Korte omschrijving werkvorm Bij deze werkvorm zoeken leerlingen de juiste foto bij belangrijke momenten uit de geschiedenis van 100 jaar kiesrecht. Zij maken zelf

Nadere informatie

Handboek Politiek 2. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek 2. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand hebben van politiek. Samen met je

Nadere informatie

Derde Kamer Handboek Politiek 2

Derde Kamer Handboek Politiek 2 Derde Kamer Handboek Politiek 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand hebben van politiek. Samen

Nadere informatie

AAN DE SLAG MET PRINSJESDAG!

AAN DE SLAG MET PRINSJESDAG! AAN DE SLAG MET PRINSJESDAG! SEPTEMBER 2017 AAN DE SLAG MET #3 WAT HEB JE NODIG? Acht foto s (uitprinten en knippen) Een touw en wasknijpers DE WERKVORM IN HET KORT De leerlingen werken in groepjes en

Nadere informatie

DE WERKVORM IN HET KORT

DE WERKVORM IN HET KORT BESLISSINGEN NEMEN AUGUSTUS 2018 - POLITIEK IN PRAKTIJK #2 WAT HEB JE NODIG? Voor elke leerling beide werkbladen 3 briefjes met op elk één tvzender geschreven. DE WERKVORM IN HET KORT Leerlingen maken

Nadere informatie

1. Verdeel de klas in 8 groepen van 3 à 4 leerlingen. 3 liberalen, 3 confessionelen en 2 socialisten.

1. Verdeel de klas in 8 groepen van 3 à 4 leerlingen. 3 liberalen, 3 confessionelen en 2 socialisten. FORMATIESPEL PACIFICATIE KORTE OMSCHRIJVING WERKVORM De leerlingen spelen in groepjes een onderhandelingsspel, gesitueerd in de jaren 10 van de twintigste eeuw. Bij dit spel moeten de leerlingen zich verplaatsen

Nadere informatie

Puzzel: Wie zit waar in de Ridderzaal?

Puzzel: Wie zit waar in de Ridderzaal? Puzzel: Wie zit waar in de Ridderzaal? Korte omschrijving werkvorm De leerlingen lezen een tekst en maken een puzzel in de vorm van de plattegrond van de Ridderzaal op Prinsjesdag. Afhankelijk van het

Nadere informatie

Winkelen in het bos?

Winkelen in het bos? Winkelen in het bos? Natuur, tweede graad Doelstellingen Kinderen ervaren dat het bos uit verschillende delen en bewoners bestaat. Kinderen ontdekken verbanden tussen alle delen en bewoners van het bos.

Nadere informatie

VAN KOETS TOT KOFFERTJE

VAN KOETS TOT KOFFERTJE VAN KOETS TOT KOFFERTJE SEPTEMBER 2017 - POLITIEK IN PRAKTIJK #3 WAT HEB JE NODIG? Acht foto s (uitprinten en knippen) Een touw en wasknijpers DE WERKVORM IN HET KORT De leerlingen krijgen vragen over

Nadere informatie

Politiek in Nederland

Politiek in Nederland Politiek in Nederland Dit werkboek is van Klas M. VAN SON, DE CSV/ HET PERRON, Spoorlaan 11-13, Veenendaal. Beste leerling, Dit is jouw werkboek Politiek in Nederland. Over een paar jaar mag jij ook stemmen

Nadere informatie

VOOR OF TEGEN VUURWERK?

VOOR OF TEGEN VUURWERK? VOOR OF TEGEN VUURWERK? DECEMBER 2015 AAN DE SLAG MET #9 WAT HEB JE NODIG? - Werkblad per partij DE WERKVORM IN HET KORT Veel mensen genieten van vuurwerk tijdens de jaarwisseling, maar het zorgt ook voor

Nadere informatie

{OPDR 01} langs de foto s. amsterdam. anne frank. van. het. Kies een foto van de homepage en plak deze hier op! PLAK

{OPDR 01} langs de foto s. amsterdam. anne frank. van. het. Kies een foto van de homepage en plak deze hier op! PLAK 01} namen langs de foto s (www.annefrank.org/amsterdam) 01.01 Start bij de hompage. Je ziet steeds een andere foto. Bekijk ze alle negen. Wat valt je op aan al deze foto s?......... 01.03 Kies een foto

Nadere informatie

Algoritmes in het dagelijks leven:

Algoritmes in het dagelijks leven: U UNPLUGGED Algoritmes in het dagelijks leven: Papieren vliegtuigjes Lestijd: 20 minuten Deze basisles omvat alleen oefeningen. Er kunnen inleidende en afrondende suggesties worden gebruikt om dieper op

Nadere informatie

AAN DE SLAG MET PRINSJESDAG

AAN DE SLAG MET PRINSJESDAG AAN DE SLAG MET PRINSJESDAG SEPTEMBER 2016 - AAN DE SLAG MET #4 WAT HEB JE NODIG? Dobbelsteen Koffertje Lijst met bedragen (bijlage 1) Ministeriekaartjes (bijlage 2) Zes stapeltjes met 33 briefjes van

Nadere informatie

ZOEKPLAAT GRONDRECHTEN

ZOEKPLAAT GRONDRECHTEN ZOEKPLAAT GRONDRECHTEN FEBRUARI 2016 AAN DE SLAG MET #2 WAT HEB JE NODIG? De zoekplaat staat op de volgende pagina en is in kleur te downloaden op www.prodemos.nl/popolitiek. DE WERKVORM IN HET KORT Nederland

Nadere informatie

Breuken(taal), meetkunde, voortzetting eerlijk verdelen

Breuken(taal), meetkunde, voortzetting eerlijk verdelen Titel Eerlijk verdelen 2 Groep / niveau Groep 5/6 Leerstofaspecten Benodigdheden Organisatie Bedoeling Voorwaardelijke vaardigheden Lesactiviteit Breuken(taal), meetkunde, voortzetting eerlijk verdelen

Nadere informatie

Handboek Politiek 1. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek 1. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek 1 Derde Kamer der Staten-Generaal Plak hier je pasfoto Derde Kamerlid Dit Handboek Politiek is van: Naam Klas Leeftijd Fractie Fotografie: Hans Kouwenhoven Anneke Janssen / HH: pagina

Nadere informatie

De les in een oogopslag. Onderwerp: Verandering en continuïteit in de Russische geschiedenis Activiteit:

De les in een oogopslag. Onderwerp: Verandering en continuïteit in de Russische geschiedenis Activiteit: Foto s vergelijken - Verandering en continuïteit in Rusland, 1894-1921 De Russische geschiedenis in de periode 1894-1921 kenmerkte zich onder meer door Opstand in 1905, twee revoluties in 1917 en een burgeroorlog

Nadere informatie

Heb je een vraag over Meet the Professor? Stuur ook dan even een bericht naar Eline.

Heb je een vraag over Meet the Professor? Stuur ook dan even een bericht naar Eline. Beste leerkracht, Leuk dat jouw klas meedoet aan Meet the Professor 2018! Op woensdag 28 maart 2018 komt tussen 11:00 12:00 uur een professor op bezoek bij jou in de klas. In deze gouden envelop vind je:

Nadere informatie

2 > Kerndoelen 11. 4 > Aan de slag 15. 5 > Introductie van de manier van werken 22. 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27

2 > Kerndoelen 11. 4 > Aan de slag 15. 5 > Introductie van de manier van werken 22. 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27 Inhoud 1 > Uitgangspunten 9 2 > Kerndoelen 11 3 > Materialen 12 4 > Aan de slag 15 5 > Introductie van de manier van werken 22 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27 7 > Waarom samenwerkend

Nadere informatie

Werkvorm: Bekend, Benieuwd en Bewaard.

Werkvorm: Bekend, Benieuwd en Bewaard. Werkvorm: Bekend, Benieuwd en Bewaard. Doel: Eén van jullie groep gaat opschrijven wat jullie al weten over De Tweede Wereldoorlog (bekend). Daarna schrijven jullie op wat jullie graag willen weten over

Nadere informatie

Aantal groepjes 2 3 3 3 Leerlingen per groepje 9 8 9 10. Werkgevers: 3 Werknemers: 3 Kabinet: 2

Aantal groepjes 2 3 3 3 Leerlingen per groepje 9 8 9 10. Werkgevers: 3 Werknemers: 3 Kabinet: 2 Belangen: Polderspel Korte omschrijving werkvorm: De leerlingen spelen in groepen een onderhandelingsspel. De onderhandelingen rondom een nieuw sociaal akkoord nemen vaak veel tijd in beslag. Er ontstaat

Nadere informatie

KONING OF PRESIDENT?

KONING OF PRESIDENT? ONING OF RESIDENT? ARIL 2015 AAN DE SLAG MET #3 WAT HEB JE NODIG? Werkblad 1 en 2 (uitgeprint) DE WERVORM IN HET ORT In de Verenigde Staten lopen kandidaten zich warm voor de presidentscampagne, met Hillary

Nadere informatie

Derde Kamer Handboek Politiek 1

Derde Kamer Handboek Politiek 1 Derde Kamer Handboek Politiek 1 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand hebben van politiek. Samen

Nadere informatie

LESSUGGESTIES BIJ DE BOEKENKIST COMING OF AGE - praktijkonderwijs

LESSUGGESTIES BIJ DE BOEKENKIST COMING OF AGE - praktijkonderwijs LESSUGGESTIES BIJ DE BOEKENKIST COMING OF AGE - praktijkonderwijs Inhoud Handleiding docent... 2 Meet & Greet de boeken!... 4 TOP 3... 5 Opdrachtblad vragenspel... 6 Kopieerblad vragenkaartjes spel...

Nadere informatie

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren over

Nadere informatie

Niveau: klas 3 h/a, ook te gebruiken in bovenbouw h/a

Niveau: klas 3 h/a, ook te gebruiken in bovenbouw h/a Domino - Verandering en continuïteit in Rusland, 1894-1921 De Russische geschiedenis in de periode 1894-1921 kenmerkte zich onder meer door Opstand in 1905, twee revoluties in 1917 en een burgeroorlog

Nadere informatie

WIE ZIT WAAR IN DE RECHTBANK?

WIE ZIT WAAR IN DE RECHTBANK? WIE ZIT WAAR IN DE RECHTBANK? APRIL 2015 - POLITIEK IN PRAKTIJK #2 DE WERKVORM IN HET KORT De leerlingen vullen bij een plaatje van de rechtszaal in waar de rechter zit, en waar de verdachte, de advocaat,

Nadere informatie

Derde Kamer. Derde Kamer. Handboek Politiek 1. der Staten-Generaal

Derde Kamer. Derde Kamer. Handboek Politiek 1. der Staten-Generaal erde Kamer Derde Kamer Kamer e Kamer Handboek Politiek 1 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand

Nadere informatie

AAN DE SLAG MET DICTATUUR

AAN DE SLAG MET DICTATUUR AAN DE SLAG MET DICTATUUR JULI 2014 AAN DE SLAG MET #2 WAT HEB JE NODIG? Werkblad A, B, C en D. Schaar Pen en papier DE WERKVORM IN HET KORT LEERDOEL Aan de hand van twee korte verhaaltjes leren de leerlingen

Nadere informatie

Staphorst op de kaart

Staphorst op de kaart Opdracht 1 Je krijgt een oude kaart van de. Deze kaart is in 1866 gemaakt. Dat is ongeveer 150 jaar geleden. Nodig: kleurpotloden 1. Onderstreep Rouveen, Staphorst en IJhorst met een rood potlood. 2. Zet

Nadere informatie

Reis door het zonnestelsel

Reis door het zonnestelsel Reis door het zonnestelsel GROEP 5-6 41 50 minuten 1, 23 en 32 Zet voor de activiteit Planeten de planeten onder elkaar op het bord, zoals in de tabel. De leerling: weet dat de acht planeten verschillend

Nadere informatie

AAN DE SLAG MET DE RECHTSSTAAT

AAN DE SLAG MET DE RECHTSSTAAT OKTOBER 2018 AAN DE SLAG MET #3 WAT HEB JE NODIG? PowerPoint Per groepje twee werkbladen met opdrachten van verschillende landen DE WERKVORM IN HET KORT Eerst leg je aan de hand van een PowerPointdia uit

Nadere informatie

Landenspel. Duur: 30 minuten. Wat doet u?

Landenspel. Duur: 30 minuten. Wat doet u? Landenspel Korte omschrijving werkvorm: In deze opdracht wordt de klas verdeeld in vijf groepen. Iedere groep krijgt een omschrijving van een land en een instructie van de opdracht. In het lokaal moeten

Nadere informatie

Parlementsspel: *verkiezingsspecial*

Parlementsspel: *verkiezingsspecial* Parlementsspel: *verkiezingsspecial* Korte beschrijving Een spelletje dat lijkt op ren je rot. De leerlingen krijgen vragen met elk drie antwoordmogelijkheden. Voor elke antwoordmogelijkheid is er een

Nadere informatie

e Kamer Derde Kamer Handboek Politiek 2 der Staten-Generaal

e Kamer Derde Kamer Handboek Politiek 2 der Staten-Generaal erde Kamer Derde Kamer e Kamer Handboek Politiek 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand hebben

Nadere informatie

STELLINGENSPEL. Tijd 10 minuten. Nodig Aanwijzingen voor de docent Stellingen Gekleurde kaartjes (1 per leerling) Flap en stift of bord en krijt

STELLINGENSPEL. Tijd 10 minuten. Nodig Aanwijzingen voor de docent Stellingen Gekleurde kaartjes (1 per leerling) Flap en stift of bord en krijt STELLINGENSPEL Tijd 40 minuten Opdracht geven Argumenten bedenken Klassikaal bespreken 5 minuten 10 minuten 25 minuten Nodig Aanwijzingen voor de docent Stellingen Gekleurde kaartjes (1 per leerling) Flap

Nadere informatie

Handboek Politiek 2. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek 2. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Plak hier je pasfoto Derde Kamerlid Dit Handboek Politiek is van: Naam Klas Leeftijd Fractie Fotografie & cartoons: - Hans Kouwenhoven - RVD: p. 17 -

Nadere informatie

Wetten maken. Benodigdheden: Het werkblad Wetten maken óf De losse bladen van wetten maken. Duur 20 minuten. Handleiding:

Wetten maken. Benodigdheden: Het werkblad Wetten maken óf De losse bladen van wetten maken. Duur 20 minuten. Handleiding: Wetten maken Korte omschrijving werkvorm In Nederland zijn er regels waar iedereen zich aan moet houden. Deze regels noemen we ook wel wetten. Deze werkvorm gaat over hoe deze wetten gemaakt worden. De

Nadere informatie

Handleiding voorbereidende les bij Provinciespel. basisonderwijs. Versie 26 april 2018

Handleiding voorbereidende les bij Provinciespel. basisonderwijs. Versie 26 april 2018 Handleiding voorbereidende les bij Provinciespel basisonderwijs Versie 26 april 2018 1 INHOUD Inleiding... 2 Tijdsverloop... 2 Quiz: Waar gaat de provincie over?... 3 Filmpje Hoe werkt de provincie?...

Nadere informatie

Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld

Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Groep 8 Les 1. Boeven in beeld Les 1. Boeven in beeld Nationaal Gevangenismuseum Groep 8 120 minuten Samenvatting van de les De les begint met een klassikaal

Nadere informatie

Een poster voor een goed doel maken

Een poster voor een goed doel maken Een poster voor een goed doel maken Taalhandeling: Betogen Betogen ervaarles Schrijftaak: Een reclameposter voor maken voor een zelfbedacht goed doel. instructieles oefenles Lesdoel: Leerlingen kunnen

Nadere informatie

Inhoud Voor de leerling Voor de leraar Algemeen

Inhoud Voor de leerling Voor de leraar Algemeen Vogel ABC Inhoud Voor de leerling... 2 Inleiding... 2 Aanpak... 2 Opdracht... 3 Evaluatie-formulier (groep 3-4)... 4 Voor de leraar... 5 Instructie en feedback... 5 Verbinding met hele groep... 5 Beoordeling...

Nadere informatie

Cliptoetsen Derde Kamer docentenhandleiding

Cliptoetsen Derde Kamer docentenhandleiding Kamer Cliptoetsen Derde Kamer docentenhandleiding Derde Kame Derde Kam Wie is de baas van Nederland? Hoe werken de verkiezingen? Wat is een Grondwet? En waarom is Prinsjesdag zo belangrijk? In het lespakket

Nadere informatie

Puzzel: het parlementaire jaar

Puzzel: het parlementaire jaar Puzzel: het parlementaire jaar Korte omschrijving werkvorm: Leerlingen moeten de gebeurtenissen van het parlementaire jaar in de juiste volgorde plaatsen. Leerdoel: Leerlingen leren hoe het verloop van

Nadere informatie

DEMOCRATIE OF DICTATUUR?

DEMOCRATIE OF DICTATUUR? JUNI 2015 - POLITIEK IN PRAKTIJK #4 WAT HEB JE NODIG (Kleuren)prints van de leestekst en werkbladen A en B. Elke leerling een pen of potlood. DE WERKVORM IN HET KORT Aan de hand van twee korte verhaaltjes

Nadere informatie

Leerlingen ervaren de manier waarop in de Europese Unie vergaderd wordt en hoe de verschillende bestuurslagen zich tot elkaar verhouden.

Leerlingen ervaren de manier waarop in de Europese Unie vergaderd wordt en hoe de verschillende bestuurslagen zich tot elkaar verhouden. ROLLENSPEL: EUROPESE BESLUITVORMING KORTE OMSCHRIJVING WERKVORM De leerlingen gaan in verschillende groepjes de route van Europese besluitvorming naspelen. Ze gaan met elkaar in debat en moeten lobbyen.

Nadere informatie

Handboek Politiek deel 2

Handboek Politiek deel 2 Handboek Politiek deel 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren

Nadere informatie

Handleiding voorbereidende les bij Democracity. Basisonderwijs. Versie 22 mei Handleiding voorbereidende les bij Democracity

Handleiding voorbereidende les bij Democracity. Basisonderwijs. Versie 22 mei Handleiding voorbereidende les bij Democracity Basisonderwijs Versie 22 mei 2018 INHOUD Inleiding... 2 Tijdsverloop... 2 Quiz: Waar gaat de gemeente over?... 3 Filmpje Hoe werkt de gemeenteraad?... 6 Wie is de baas in de gemeente?... 7 Van probleem

Nadere informatie

Beslissingen nemen (niveau 1 en 2)

Beslissingen nemen (niveau 1 en 2) Beslissingen nemen (niveau 1 en 2) Korte omschrijving In deze opdracht bespreekt u met studenten verschillende manieren om een beslissing te nemen. U doet dit aan de hand van een voorbeeld. De studenten

Nadere informatie

Les 3 Radboud Kids: Meet the professor Voor de leraar

Les 3 Radboud Kids: Meet the professor Voor de leraar Les 3 Radboud Kids: Meet the professor Voor de leraar Overzicht Doelen Leerlingen vormen een beeld bij het onderzoek van de professor Leerlingen vergroten hun woordenschat door het leren van nieuwe vaktermen

Nadere informatie

Een politieke partij oprichten

Een politieke partij oprichten Een politieke partij oprichten Korte omschrijving werkvorm Verdeel de leerlingen in groepjes van vier. Ieder groepje richt een politieke partij op. Elke partij mag acht standpunten kiezen. Vijf standpunten

Nadere informatie

Verdieping Hoe zorg je dat er meer mensen stemmen?

Verdieping Hoe zorg je dat er meer mensen stemmen? Verdieping Hoe zorg je dat er meer mensen stemmen? Korte omschrijving werkvorm De staatscommissie parlementair stelsel heeft voorstellen gedaan voor meer betrokkenheid van burgers bij de democratie: Ten

Nadere informatie

De activiteit in het Brussels Parlement voorbereiden of verwerken in de klas? Niet verplicht, wel leuk!

De activiteit in het Brussels Parlement voorbereiden of verwerken in de klas? Niet verplicht, wel leuk! De activiteit in het Brussels Parlement voorbereiden of verwerken in de klas? Niet verplicht, wel leuk! Je vindt in dit document authentiek materiaal van het parlement waarmee je zelf aan de slag kan.

Nadere informatie

Samenwerkingsopdracht

Samenwerkingsopdracht Samenwerkingsopdracht Omschrijving opdracht Bij deze opdracht gaan de kinderen aan de slag met een kleurplaat. Dit is geen gewone kleurplaat, maar een héle grote kleurplaat die in stukjes is geknipt! Elk

Nadere informatie

Docentenhandleiding Derde Kamer - Handboek Politiek 1

Docentenhandleiding Derde Kamer - Handboek Politiek 1 Docentenhandleiding Derde Kamer - Handboek Politiek 1 De Derde Kamer der Staten-Generaal is een interactief lesprogramma over politiek voor leerlingen van groep 7 en 8. Wij raden aan om het lesprogramma

Nadere informatie

Rechtvaardige Rechters in actie

Rechtvaardige Rechters in actie Lesvoorbereiding Rechtvaardige Rechters in actie Print de personagestickers op etiketten of maak er kaartjes van (zie richtlijnen bij Verwondering). Werk graad 2 Print en knip de identiteitskaarten uit,

Nadere informatie

Lesvoorbereiding Leef! Sociaal-emotionele vaardigheden klas 3-4

Lesvoorbereiding Leef! Sociaal-emotionele vaardigheden klas 3-4 Lesvoorbereiding Leef! Sociaal-emotionele vaardigheden klas 3-4 Hoofdstuk Vaardigheid: Leerdoel: 1 Geluk Weten wat geluk is en dit kunnen omschrijven De leerling kan: zijn definitie van geluk geven; feiten

Nadere informatie

Verkiezingen 2010! Waarom kiezen? Overal foto's. Auteur: Stef Van Malderen. In ons land zijn er veel ministers. Zij zorgen er samen met hun

Verkiezingen 2010! Waarom kiezen? Overal foto's. Auteur: Stef Van Malderen. In ons land zijn er veel ministers. Zij zorgen er samen met hun Auteur: Stef Van Malderen Overal foto's Waarom kiezen? In ons land zijn er veel ministers. Zij zorgen er samen met hun medewerkers voor dat alles goed loopt in ons land. Het verkeer, de politie, de school,...

Nadere informatie

Kwartetten met klinkers

Kwartetten met klinkers Kwartetten met klinkers Onderwerp Woorden met een korte of lange klank die bestaan uit een of twee klankgroepen. Doel De kinderen leren het verschil tussen een korte en een lange klank. Ze leren dat ze

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2009 - I

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2009 - I Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. Staatsinrichting van Nederland Gebruik bron 1 en 2. 1p 1 De twee bronnen hebben te maken met de constitutionele monarchie. Welke

Nadere informatie

Lesbrief bij Mijn broer is een boef van Netty van Kaathoven voor groep 7 en 8

Lesbrief bij Mijn broer is een boef van Netty van Kaathoven voor groep 7 en 8 Lesbrief bij Mijn broer is een boef van Netty van Kaathoven voor groep 7 en 8 Inhoud van deze lesbrief - Thema s in het boek - Lesopzet - Doel van de les - Uitwerking - Bijlage: opdrachtenblad Thema s

Nadere informatie

Wie beslist wat? Duur: 30 45 minuten. Wat doet u?

Wie beslist wat? Duur: 30 45 minuten. Wat doet u? Wie beslist wat? Korte omschrijving werkvorm: De werkvorm Wie-Beslist-Wat is een variant op het spel Ren je rot. De leerlingen worden ingedeeld in teams. Elk team strijdt om de meeste punten. Er zijn kennisvragen

Nadere informatie

Je eigen nieuwjaarsbrief

Je eigen nieuwjaarsbrief Je eigen nieuwjaarsbrief Doelgroep Eerste, tweede, derde graad Aard van de activiteit De leerlingen schrijven zelf een nieuwjaarsbrief voor hun ouders. Vooraf Verzamel allerhande nieuwjaarsbrieven: tekstjes

Nadere informatie

Activiteit Campagne voeren

Activiteit Campagne voeren Activiteit Campagne voeren Toelichting op de activiteit In het participatieproject binnen Meer Democratie mogen kinderen meedenken over een beslissing die hen aangaat of waar zij bij betrokken zijn (schoolreisje,

Nadere informatie

Aantekening Geschiedenis Hoofdstuk 6: Staatsinrichting

Aantekening Geschiedenis Hoofdstuk 6: Staatsinrichting Aantekening Geschiedenis Hoofdstuk 6: Staatsin Aantekening door C. 1154 woorden 16 januari 2014 4 3 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sfinx Constitutionele (parlementaire) monarchie Constitutie:

Nadere informatie

Duur van de les Introductie (verdeling items) 10 minuten Kern (maken van werkblad) 40 minuten Afsluiting (uitleg volgende les) 10 minuten

Duur van de les Introductie (verdeling items) 10 minuten Kern (maken van werkblad) 40 minuten Afsluiting (uitleg volgende les) 10 minuten Les 4 Nieuwsproductie samenstellen Voorbereiding Als voorbereiding pakt u de vellen van Les 1 erbij waar de leerlingen artikelen op hebben geplakt. Daarnaast zoekt u zelf verschillende voorbeelden van

Nadere informatie

Kijken naar sterrenbeelden

Kijken naar sterrenbeelden Kijken naar sterrenbeelden GROEP 5-6 54 70 minuten 1, 5, 6, 8, 23, 54 en 55 De leerling: (her)kent de sterrenbeelden uit de horoscopen weet dat de sterrenbeelden deel uitmaken van de dierenriem weet dat

Nadere informatie

Dit stappenplan is ingevuld door:

Dit stappenplan is ingevuld door: STAPPENPLAN Dit stappenplan is ingevuld door: Dit is jullie opdracht: Bekijk de kranten en/of nieuwssites die je toegewezen krijgt. Ga op zoek naar een nieuwsartikel waarin techniek een belangrijke rol

Nadere informatie

Instructie: Landenspel light

Instructie: Landenspel light Instructie: Landenspel light Korte omschrijving werkvorm In dit onderdeel vormen groepjes leerlingen de regeringen van verschillende landen. Ieder groepje moet uiteindelijk twee werkbladen (dus twee landen)

Nadere informatie

MILJARDENROULETTE WAT HEB JE NODIG?

MILJARDENROULETTE WAT HEB JE NODIG? MILJARDENROULETTE SEPTEMBER 2015 - POLITIEK IN PRAKTIJK #5 FOTO: RIJKSOVERHEID.NL WAT HEB JE NODIG? Voor de docent: - Dobbelsteen - Lijst met bedragen (bijlage 1) - Eventueel een koffertje als dat te regelen

Nadere informatie

Dobbelstenenrace LESRICHTLIJN OVERZICHT LES LESDOELEN MATERIALEN, MIDDELEN EN VOORBEREIDING. Opstarten - 15 minuten

Dobbelstenenrace LESRICHTLIJN OVERZICHT LES LESDOELEN MATERIALEN, MIDDELEN EN VOORBEREIDING. Opstarten - 15 minuten U UNPLUGGED Dobbelstenenrace Lestijd: 20 minuten Deze basisles omvat alleen oefeningen. Er kunnen inleidende en afrondende suggesties worden gebruikt om dieper op het onderwerp in te gaan als daar tijd

Nadere informatie

BREXIT WAT HEB JE NODIG? LEERDOEL Leerlingen weten waar de Brexit over gaat. HOE LANG DUURT HET? 25 JANUARI 2019 AAN DE SLAG MET #1

BREXIT WAT HEB JE NODIG? LEERDOEL Leerlingen weten waar de Brexit over gaat. HOE LANG DUURT HET? 25 JANUARI 2019 AAN DE SLAG MET #1 BREXIT 25 JANUARI 2019 AAN DE SLAG MET #1 WAT HEB JE NODIG? Een PowerPoint https://prodemos.nl/powerpoint -bij-quiz-aan-de-slag-met-brexit/ Voor ieder team 3 A4 tjes Een stift DE WERKVORM IN HET KORT De

Nadere informatie

Bouw je eigen stad. Bronnen: Pictogrammen van

Bouw je eigen stad. Bronnen: Pictogrammen van Bouw je eigen stad Korte omschrijving werkvorm: Wat is politiek? Het besturen van het land. Maar je kunt het ook kleiner maken: het besturen van een stad of een dorp. Waar moet je allemaal aan denken als

Nadere informatie

AAN DE SLAG MET POLITIEKE TAAL

AAN DE SLAG MET POLITIEKE TAAL AAN DE SLAG MET POLITIEKE TAAL OKTOBER 2014 - AAN DE SLAG MET #5 TAALGEBRUIKSPELPRINSJESDAG WAT HEB JE NODIG? Bespreekvel met filmlinks Speelkaartjes Klokje/aftelklok DE WERKVORM IN HET KORT De leerlingen

Nadere informatie

t Fort, een vesting vol vroeger les 3 Handleiding voor de leerlingen

t Fort, een vesting vol vroeger les 3 Handleiding voor de leerlingen t Fort, een vesting vol vroeger les 3 Handleiding voor de leerlingen Les 3: Foto s kiezen en presenteren 1. Foto s kiezen Op het fort hebben jullie op drie verschillende locaties foto s gemaakt. De leerkracht

Nadere informatie

Wat is herdenken? Volledige lesmodule: 60 min

Wat is herdenken? Volledige lesmodule: 60 min Wat is herdenken? In deze module leren leerlingen het verband tussen de Tweede Wereldoorlog en herdenken. Leerlingen koppelen het begrip herdenken aan elementen uit hun eigen omgeving. Volledige lesmodule:

Nadere informatie

Ben jij in de stemming

Ben jij in de stemming Verkiezingen graad 2 Ben jij in de stemming Lesvoorbereiding Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les: Print de overzichtskaarten. (1 per groepje) Print

Nadere informatie

Rijk Romeins Leven. Museum Park Matilo Cultuurlijn Tijd Groep 5. Handleiding voorbereidende les

Rijk Romeins Leven. Museum Park Matilo Cultuurlijn Tijd Groep 5. Handleiding voorbereidende les Les Rijk Romeins Leven Museum Park Matilo Cultuurlijn Tijd Groep 5 Handleiding voorbereidende les Rijk Romeins Leven INHOUD Inleiding Kader Begrippen Leerdoelen Aansluiting kerndoelen De lessen INLEIDING

Nadere informatie

HIER. Interview EERSTE KAMERLEDEN Esther-Mirjam Sent & Ben Knapen. Dit doet de Eerste Kamer GEBEURT HET! INVLOED VAN DE EERSTE KAMER EERSTE KAMER

HIER. Interview EERSTE KAMERLEDEN Esther-Mirjam Sent & Ben Knapen. Dit doet de Eerste Kamer GEBEURT HET! INVLOED VAN DE EERSTE KAMER EERSTE KAMER STEM 2019 VOOR (V)MBO MAGAZINE OVER DE EERSTE KAMER HOE WORDT DE EERSTE KAMER GEKOZEN? Interview EERSTE KAMERLEDEN Esther-Mirjam Sent & Ben Knapen Dit doet de Eerste Kamer HIER GEBEURT HET! INVLOED VAN

Nadere informatie

Werkvolk gezocht. Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les:

Werkvolk gezocht. Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les: Werk graad 1 Lesvoorbereiding Werkvolk gezocht Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les: Print de beroepenkaartjes 2 uit als er maximum 18 kinderen in jouw

Nadere informatie

Spreekopdrachten thema 4 Gezondheid

Spreekopdrachten thema 4 Gezondheid Spreekopdrachten thema 4 Gezondheid Opdracht 1 bij 4.1 * Doe de opdracht in groepjes. Uitleg voor de docent: Verdeel de klas in groepjes van vier à vijf cursisten. Op deze pagina staan kaartjes met lichaamsdelen

Nadere informatie

Onderdeel nummer 5 Breuken, procenten, kommagetallen en verhoudingen

Onderdeel nummer 5 Breuken, procenten, kommagetallen en verhoudingen Lesbeschrijving Overzicht Leerjaar 1 Vak Rekenen en wiskunde Domein Verhoudingen Onderdeel nummer 5 Breuken, procenten, kommagetallen en verhoudingen Lesnummer 22 Titel van de les Hoe verdelen we de chocoladereep?

Nadere informatie

GROEP 3 GROEP 4 GROEP 5 GROEP 6 GROEP 7 GROEP 8. limme Taal. Kranten en tijdschriften

GROEP 3 GROEP 4 GROEP 5 GROEP 6 GROEP 7 GROEP 8. limme Taal. Kranten en tijdschriften GROEP 3 GROEP 4 GROEP 5 GROEP 6 GROEP 7 GROEP 8 limme Taal Kranten en tijdschriften Een 'Acta Diurna ' voor de klas Wat ga je leren? Je leert hoe je een muurkrant kunt maken die interessant is voor kinderen.

Nadere informatie

Leren als een expert!

Leren als een expert! Leren als een expert! Welk vak vind jij lastig? Wiskunde, of juist Frans? Ken je iemand die heel goed is in dat vak? En heb je wel eens aan diegene gevraagd hoe hij/zij voor dat vak leert? Als je dat weet,

Nadere informatie

De nieuwe zorgmedewerker

De nieuwe zorgmedewerker Werkblad De nieuwe zorgmedewerker De zorg verandert in snel tempo. Ook jouw rol als verzorgende of helpende verandert: meer aandacht voor individuele cliënten en hun netwerk. Werken met een zorg-leefplan

Nadere informatie

Tijdens de try-out gingen de groepjes verschillend aan het werk. Soms werd het werk verdeeld: één leerling had alle

Tijdens de try-out gingen de groepjes verschillend aan het werk. Soms werd het werk verdeeld: één leerling had alle In de try-out had de leerkracht alle enveloppen op het bord geplakt. Hij nam een blaadje en vroeg aan een leerling om na te gaan in welke van de enveloppen dit papier zou passen (zonder het papier te vouwen).

Nadere informatie

Belangen: Miljardenroulette

Belangen: Miljardenroulette Belangen: Miljardenroulette Korte omschrijving werkvorm In deze werkvorm vormen uw leerlingen in zes groepjes een aantal ministeries. Door middel van een dobbelspel loopt u zelf (als minister van Financiën)

Nadere informatie

Meningsvorming: jij en vluchtelingen

Meningsvorming: jij en vluchtelingen Meningsvorming: jij en vluchtelingen Korte omschrijving Het kan uw leerlingen bijna niet ontgaan zijn dat de Europese Unie te maken heeft met een grote stroom vluchtelingen. Sinds een paar maanden is dit

Nadere informatie

Verwonderen STICHTING KIND EN VOEDING. Groep 7 en 8

Verwonderen STICHTING KIND EN VOEDING. Groep 7 en 8 Verwonderen Groep 7 en 8 Leerdoel De kinderen: - Verwonderen zich over voedsel. - Denken na over smaak. - Ze leren de hoofdsmaken en zintuigen (opnieuw) kennen en ervaren. - Ontdekken wat de rol is van

Nadere informatie

RAAR, MAAR WAAR! LESSUGGESTIE KINDERBOEKENWEEK 2015

RAAR, MAAR WAAR! LESSUGGESTIE KINDERBOEKENWEEK 2015 Boeken-abc (groep 4-8) De kinderen maken samen een boeken-abc met boektitels en/of namen van schrijvers. Als ze klaar zijn, kunt u het abc ophangen in de klas. Voorbereiding Print de bijgaande letterkaarten

Nadere informatie

DE WERKVORM IN HET KORT

DE WERKVORM IN HET KORT PRINSJESDAGBINGO SEPTEMBER 2015 AAN DE SLAG MET #6 DE WERKVORM IN HET KORT Een combinatie van een ouderwetse bingo en een kennisquiz. Leerlingen moeten de antwoorden aankruisen. Jij stelt een vraag, zij

Nadere informatie

Het bestuur. Thema 5 Emancipatie. Les 5.1 Op wie stem jij?(nodig woordenboeken) WOORDVELD : het bestuur.

Het bestuur. Thema 5 Emancipatie. Les 5.1 Op wie stem jij?(nodig woordenboeken) WOORDVELD : het bestuur. Les 5.1 Op wie stem jij?(nodig woordenboeken) WOORDVELD : het bestuur. 1.Stemmen( stemde heeft gestemd): een stem uitbrengen op de persoon die jij het beste vindt. 12. Het gezag: het gezag heeft de macht,

Nadere informatie

Waarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken. Wat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht over Egypte

Waarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken. Wat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht over Egypte Les 1: Een gedicht over Egypte schrijven Waarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken 1. Bekijk het Nieuwsbegripfilmpje van het Jeugdjournaal op www.nieuwsbegrip.nl. Het filmpje gaat over de situatie

Nadere informatie

Aardoliealarm in het bos

Aardoliealarm in het bos Landbouw graad 3 Aardoliealarm in het bos Lesvoorbereiding Print de stickers zoveel keer uit als je groepjes van 4 kunt maken. Aanwijzingen voor de indeling van de groepjes: zie verder. Als je niet over

Nadere informatie

Les 1.3 Lichamelijke beperking

Les 1.3 Lichamelijke beperking Les 1.3 Lichamelijke beperking Prentenboek Duur - 35 minuten Kringgesprek Coöperatieve werkvorm Lesdoelen - De leerlingen leren wat een lichamelijke beperking is. - De leerlingen werken samen aan een gemeenschappelijk

Nadere informatie

1. Democratie blz De staatsinrichting van Nederland blz Het kabinet en het parlement. 3. De Grondwet blz

1. Democratie blz De staatsinrichting van Nederland blz Het kabinet en het parlement. 3. De Grondwet blz Inhoudsopgave 1. Democratie blz. 3 2. De staatsinrichting van Nederland blz. 4 2.1. Het kabinet en het parlement 3. De Grondwet blz. 6 3.1. De Grondrechten 4. Europa blz. 7 Afsluitende opdracht De Klassengrondwet

Nadere informatie