4 november 2016 Welkom! Van vinken naar vonken Over de weg van een toetscultuur naar een feedbackcultuur Bijdrage toetscongres vo Van peilstok naar polsstok Dominique Sluijsmans Zuyd Hogeschool Lectoraat Professioneel Beoordelen dominique.sluijsmans@zuyd.nl @dommarag
11/6/2016
Toetsing Als u vandaag nog iets zou kunnen veranderen in uw school als het gaat om toetsing, wat zou dat dan zijn?
Mijn bijdrage 1. Waar komt mijn interesse in toetsen en feedback vandaan? 2. Wat is een feedbackcultuur is waarin verschilt deze van een toetscultuur? 3. Welke aanbevelingen zijn van belang voor het bewerkstelligen van een feedbackcultuur in de school?
onderwijskunde hbo géén toetstechnicus
11/6/2016
11/6/2016
Blok 1 Waar komt mijn interesse in toetsen en feedback vandaan?
Maar ook twee dochters
Blok 2 Wat is een feedbackcultuur en waarin verschilt deze van een toetscultuur?
team - school leerling - klas toetscultuur feedbackcultuur
team - school leerling - klas toetscultuur feedbackcultuur FORMATIEF TOETSEN
waar werkt de leerling naar toe? waar staat de leerling nu? hoe komt de leerling naar de gewenste situatie? FEEDUP FEEDBACK FEEDFORWARD docent 1. verhelderen van leerdoelen en delen van criteria voor succes 2. realiseren van effectieve discussies en activiteiten die bewijs leveren voor leren 3. terugkoppeling geven gericht op verder leren medeleerling 2. begrijpen en delen van leerdoelen en criteria 4. activeren van leerlingen als belangrijke informatiebronnen voor elkaar leerling 2. begrijpen van leerdoelen en criteria 5. activeren van leerlingen in het stimuleren van eigenaarschap over het eigen leren Willam, D. (2013) Cijfers geven werkt niet. Meppel: Ten Brink Uitgevers.
formatief toetsen is cyclisch proces Waar werkt de leerling naar toe? FEEDUP Hoe komt de leerling naar de gewenste situatie? FEEDFORWARD Waar staat de leerling nu? FEEDBACK
vaststellen misconcepties en begrip van de leerdoelen en criteria voor succes voorkennis activeren kwaliteit vraag (stimulus) bepaalt kwaliteit antwoord (respons)!
1.Teken de punten A(-3, 1), B(3, -2) en C(4, 2) 2.Kleur alle punten rood waarvan de afstand tot A meer is dan 3 en de afstand tot B kleiner is dan 5
toetscultuur feedbackcultuur = van toetsgericht denken en handelen naar doelgericht werken en handelen van het geven van informatiearme cijfers naar het geven van informatierijke feedup, feedback en feedforward van individueel denken en handelen naar collectief denken en handelen vanuit gemeenschappelijke visie over toetsing
Blok 3 Welke aanbevelingen zijn van belang voor het bewerkstelligen van een feedbackcultuur in de school?
aanbeveling 1 Denk vanuit een samenhangend curriculum waarin onderwijs, leren en toetsing naadloos op elkaar aansluiten
11/6/2016
nvvovovo wvbwovvu hvuvuv http://curriculumontwerp.slo.nl/spinnenweb
aanbeveling 2 Zorg voor een mix aan toets methodes en maak voor de leerlingen en hun ouders inzichtelijk welke methode je wanneer gebruikt en waarom
Bonte mix aan toetsmethoden formeel informeel elk toetsmoment levert zinvolle informatie op!
norm criterium ipsatief leerling wordt beoordeeld op basis van norm van de groep of cohort leerlingen leerling wordt beoordeeld op basis van een vooraf gestelde standaard leerling wordt beoordeeld in vergelijking met zijn of haar eerder prestatie standaard norm criterium
aanbeveling 3 Maak zwaarwegende beslissingen op basis van rijke informatie over de voortgang van leren
11/6/2016
er staat niks op het spel er staat veel op het spel één datapunt gericht op informatie en feedback meerdere datapunten gericht op diagnose, bijsturing en voorspelling veel datapunten gericht op zware beslissing
Never grade students while they are still learning Uit: Kohn, A. (1994). Grading: The issue is not how but why, p. 41.
aanbeveling 4 Geef leerlingen een gevoel van autonomie
11/6/2016
11/6/2016
aanbeveling 5 Creëer binnen de school mogelijkheden om de dialoog over leren te bevorderen
11/6/2016
aanbeveling 6 Stimuleer kleine initiatieven en bewaak tegelijkertijd de langetermijnambitie van de school leiderschap in de vijf fasen van het implementatieproces Diephuis & Van Kasteren (2004)
1. Opruimen en kijken waar je staat
Tijdschrift Examens, mei 2015 11/6/2016
2. Leidinggeven aan heroriëntatie taal gedrag
3. Leidinggeven aan het experiment Waar werken we naar toe? Hoe komen we naar de gewenste situatie? Waar staan we nu? Spannendste fase! Terugval naar het oude is groot als ervaringen negatief zijn
ACTIEF LEREN ZONDER CIJFERS
4. Leidinggeven aan de herstructurering
5. Leidinggeven aan de verankering
11/6/2016
+ Structuur Processen & Organisatie + Cultuur Leiderschap & Basiswaarden + Mensen Competenties & Vaardigheden + Middelen ICT, Geld, Faciliteiten Resultaten + = Verwarring Producten & Effecten = Geen samenhang & Visie Visie Scenario s & Architectuur + + Cultuur Leiderschap & Basiswaarden + Mensen Competenties & Vaardigheden + Middelen ICT, Geld, Faciliteiten Resultaten + = Chaos Producten & Effecten Geen sturing & beheersing Visie Scenario s & Architectuur Structuur + + Processen & Organisatie + Mensen Competenties & Vaardigheden + Middelen ICT, Geld, Faciliteiten Resultaten + = Weerstand Producten & Effecten Geen binding Visie Scenario s & Architectuur + Structuur Processen & Organisatie Cultuur + + Leiderschap & Basiswaarden + Middelen ICT, Geld, Faciliteiten Resultaten + = Ongerustheid Producten & Effecten Geen vaardigheden Visie Scenario s & Architectuur + Structuur Processen & Organisatie + Cultuur Leiderschap & Basiswaarden Mensen + + Competenties & Vaardigheden Resultaten + = Producten & Effecten Frustratie Geen voorzieningen Visie Scenario s & Architectuur + Structuur Processen & Organisatie + Cultuur Leiderschap & Basiswaarden + Mensen Competenties & Vaardigheden Middelen + + = Nutteloosheid ICT, Geld, Faciliteiten Geen toegevoegde waarde Visie Scenario s & Architectuur + Structuur Processen & Organisatie + Cultuur Leiderschap & Basiswaarden + Mensen Competenties & Vaardigheden + Middelen ICT, Geld, Faciliteiten Resultaten + = Producten & Effecten Groei en verandering Bron: Marcel Nieuwenhuis (2003)
Toetsing Als u vandaag nog iets zou kunnen veranderen in uw school als het gaat om toetsing, wat zou dat dan zijn?
Tot slot Enkele boodschappen om mee naar huis te nemen
11/6/2016
11/6/2016
11/6/2016
11/6/2016
Dank! Ik wens u nog een inspirerende dag toe en wellicht tot ziens! dominique.sluijsmans@zuyd.nl @dommarag www.toetsrevolutie.nl Facebook: Actief leren zonder cijfers
Meer lezen? Over het waarom van het geven van cijfers, zie http://operation.education/onderwijsvraag-9-waarom-geven-wecijfers/ en het werk van Alfie Kohn, zie http://www.alfiekohn.org/: Grading: The issue is not how but why Over de werking van FT in de klas, zie http://www.youtube.com/watch?v=j25d9ac1gza Alfie Kohn Over wat feedback effectief maakt, zie http://www.youtube.com/watch?v=j25d9ac1gza Over het feedbackmodel van Hattie & Timperley, zie https://www.youtube.com/ watch?v=s770g-lulfy Dylan Wiliam
Referenties The curricular spider web: Akker, J. van den (2003). Curriculum perspectives: An introduction. In J. van den Akker, W. Kuiper & U. Hameyer (Eds.), Curriculum landscapes and trends (pp. 1-10). Dordrecht: Kluwer Academic Publishers. Zie ook http://curriculumontwerp.slo.nl/spinnenweb The six building blocks for grow and change. Based on Nieuwenhuis, M. A. The Art of Management (the-art.nl), 978-90-806665-1-1, 2003-2010 (only in Dutch). Vijf fasen van implementatie Diephuis, R., & Kasteren, R. van (2004). Van ontwerp naar ontwikkeling. Utrecht: Schoolmanagers_VO. Assessment programs. Van der Vleuten, C. P., & Schuwirth, L. W. (2005). Assessing professional competence: from methods to programmes. Medical Education, 39(3), 309-317. https://www.youtube.com/watch?v=qpkk512krnc Feedbackculture Rijt van der J., Bossche van den, P., Wiel, M., De Maeyer, S., Gijselaers, W.H., & Segers, M.S.R. (2013). Asking for help: A relational perspective on help seeking in the workplace. Vocations and Learning: Studies in vocational and professional education, Volume 6 (2), 259-279. Böse, M., & Gijselaers, W.H. (2013). Why supervisors should promote feedback-seeking behaviour in medical residency. Medical Teacher, 35(11), e1573 e1583. Duurzaam beoordelen Sluijsmans, D.M.A. (2008). Betrokken bij beoordelen (lectorale rede). Nijmegen: Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. https://www.han.nl/start/corporate/nieuws/nieuws/dominique-sluijsmansaanv/_attachments/boekje-intreerede-dominique-sluijsmans.pdf
Gebruikte afbeeldingen Foto Adriaan de Groot Gevonden op: https://www.vn.nl/adriaan-de-groot/ Foto Alfie Kohn http://www.alfiekohn.org/ Foto Dylan Wiliam http://www.learningspy.co.uk/assessment/dylan-wiliams-defence-formative-assessment/ Diverse afbeeldingen aangekocht via www.123rf.com