Verslag bijeenkomst foundations en het programma Sport en Bewegen in de Buurt. 16 juni 2014, Stichting Sociaal Cultureel Centrum Medelanders, Joubertstraat 15 in Amsterdam, nabij Cruyff Court Ajax Op maandagmorgen 16 juni komt een groep van 20 directeuren en projectleiders van foundations en stichtingen bij elkaar in een bovenzaal van de Stichting Sociaal Cultureel Centrum Medelanders aan de Joubertstraat in Amsterdam. Een blik uit het raam naar het plein geeft zicht op het pas aangelegde Cruyff Court. Organisator van de bijeenkomst is het projectbureau van het programma Sport en Bewegen in de Buurt. Dit VWS-programma met de regelingen voor de buurtsportcoaches en de Sportimpuls ervaart al enige tijd dat zij niet de enige is die probeert om meer sport- en beweegactiviteiten te organiseren. In het veld komen wij de Cruyff Courts tegen, de Richard Krajicek playgrounds. Het Jeugdsportfonds is ook een partner, zij werken bijvoorbeeld mee aan de workshop jeugd in lage inkomensbuurten die tijdens regionale bijeenkomsten wordt gegeven. Het is bekend en wordt ook ervaren in de praktijk dat, naast bovengenoemde, er veel meer stichtingen zijn die eenzelfde ideële doel - groepen mensen meer laten sporten en bewegen - nastreven. 30 Van deze foundations (stichtingen, fondsen maar ook commerciële organisaties) zijn uitgenodigd voor de bijeenkomst op 16 juni. Hieronder het korte verslag van deze ochtend. Na een inleiding van algemeen projectleider André de Jeu komen drie sprekers aan het woord. Zij geven een beeld van het werk hun organisatie en doen een warm pleidooi voor een onderwerp dat hen na aan het hart ligt. Het programma Sport en bewegen in de Buurt André De Jeu schetst het ontstaan van het programma Sport en Bewegen in de Buurt, dat een vervolg is op overheidsprogramma s als het Nationaal Actieplan Sport en Bewegen (NASB), de Breedtesportimpuls en de BOS impuls (buurt-onderwijs-school). Vóór 2012 werden in gemeenten combinatiefunctionarissen aangenomen, met de opdracht een verbinding te leggen tussen de sectoren onderwijs, sport en cultuur gericht op de jongeren van 4-18 jaar. Mede door economische crisis is behoefte ontstaan aan verbreding van het programma. Het werkveld van de buurtsportcoach is nu veelomvattend. De relatie van sporten en bewegen met de zorgsector, de gevolgen van de wet maatschappelijke ondersteuning (wmo) en doelgroepen als jeugd en senioren bijvoorbeeld, passen binnen de taakomschrijving. Een pittige taak voor de buurtsportcoach, die de ondersteuning van NOC*NSF, Vereniging Sport en Gemeenten, het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen en ZonMw goed kan gebruiken. Kern van het werk van de buurtsportcoach is het
vinden en creëren van verbindingen tussen alle groeperingen en sectoren; hij of zij is de spil in een buurt of wijk. En de rol van de gemeente? Zij wil de regierol op zich nemen in de participatiemaatschappij juist door een stap terug te doen en anderen de ruimte te geven. Belangrijk daarbij is te weten wat de buurtbewoners willen in deze ruimte. Voor welke vormen van sporten en bewegen zij warmlopen. Tot slot vraagt De Jeu de aanwezigen of zij bekend zijn met de Jeugdimpuls, Jongeren Gezond op gewicht (JOGG), Gezonde School, of de kwaliteitsimpuls voor buurtsportcoaches. Allemaal programma s die raakvlak hebben met het werk waar de aanwezigen zich hard voor maken. We kunnen meer voor elkaar betekenen dan we nu doen en weten, besluit De Jeu tot slot zijn inleiding. Monique Maks: Maak gebruik van bestaande sterke projecten en programma s Directeur Monique Maks begint haar betoog met het verhaal over het ontstaan van het Jeugdsportfonds. Zij vertelt over Harrie Postma, jeugdhulpverlener in de Bijlmer die, na de Bijlmer ramp in 1993, kinderen met een trauma heeft geholpen door met behulp van sporten hen weer op het spoor van hun leven te zetten. Omdat sporten voor veel gezinnen in de Bijlmer te duur was, is een klein Amsterdams jeugdfonds opgericht. Het resultaat was deze kinderen minder op straat rondhingen, dat zij een betere ontwikkeling lieten zien en beter presteerden op school. Vanuit de ervaringen in Amsterdam is het fonds landelijk verder uitgerold. Het Jeugdsportfonds benadert de kinderen via de (lokale) professionals. Zij werkt bijvoorbeeld samen met stichting Humanitas en de Voedselbank. Armoede is een moeilijk onderwerp, mede omdat burgers niet willen laten zien dat ze zo leven. 1 Op de 9 kinderen maakt deel uit van een gezin die de eindjes maar moeilijk aan elkaar kan vastknopen. Sporten is dan een van de eerste posten waarin gesneden wordt binnen het gezin. Het Jeugdsportfonds helpt deze kinderen en haalt de belemmeringen weg. Het fonds is laagdrempelig, binnen 3 weken is het lidmaatschap voor een kind concreet. Het geld gaat direct naar doel. Zo krijgen jaarlijks 30.000 kinderen de kans (en kleding) om te gaan sporten bij een vereniging. Monique Maks pleit er voor dat we gebruik maken van alle sterke programma s en activiteiten die er al zijn om kinderen in moeilijke omstandigheden te helpen. Het is al lastig genoeg om deze groep te vinden en te benaderen. Voor het bereiken van onze doelen moeten wij niet alleen kijken richting onze bestuurders, maar ook naar samenwerking tussen publieke en private partijen. Dit levert meer op, zowel in geld als natura. Daarnaast is het goed voor de publiciteit van alle partners, het geeft reuring. Tevreden kijkt zij terug naar het WK Hockey in Den Haag, waar het Jeugdsportfonds gedurende 14 dagen een stand had en allerlei contacten heeft kunnen leggen. Zij kwamen veel in nieuws en kregen positieve aandacht. Gezien de lastige bereikbaarheid van de mensen in armoedesituaties pleit Maks met vuur voor het slim combineren van alle sterke (overheids-) programma s die wij hebben in Nederland.
Ruben Houkes: Van buurtsportcoach naar buurtsportmarketeer Kom los van dat subsidie infuus Ruben Houkes, oud-prof judoka en mededirecteur van sportmarketingbureau 2Basics, voelt zich ietwat een vreemde eend in de bijt in dit gezelschap. Het bureau, dat tien jaar bestaat, zag dat de sexy voorkant van (top)sport vaak wordt gebruikt door de marketeers. De breedtesport echter, heeft eigenlijk veel meer behoefte aan deze marketinginsteek, het ligt volgens Houkes veel te vast aan het subsidie infuus. Hier ziet 2Basiscs mooie kansen. Grote bedrijven zoeken steeds vaker de relevantie. Via de sport en de sportverenigingen zijn er enorm veel communicatiekansen voor een dergelijk bedrijf om een grote groep mensen te bereiken. Een commercieel belang is niet vies, mits het vanuit de gedachte wordt gedaan om die groep mensen echt te helpen. Gemeenschappelijk belang van zowel commerciële als publieke partijen moet zijn dat zij beiden meer mensen in beweging willen krijgen. Ruben Houkes vraagt zich af hoe goed wij, de sportsector, eigenlijk zijn in het vermarkten van de sport. Judo is bij uitstek een sport die verschillende waardes in zich heeft. Een kind dat een periode op judo heeft gezeten, heeft daar de rest van zijn leven wat aan. De sportieve, sociale, fysieke, en respectvolle aspecten van judo zijn zeer waardevol. Zo is Schooljudo, een product én merk van 2Basics ontstaan. Een eigen initiatief dat los van de judobond, zonder subsidiegelden kan draaien. Zilveren Kruis is de hoofdsponsor van Schooljudo. Een belangrijke punt van dit programma is de professionele manier van communicatie, 2Basics begeleidt de scholen daarin en neemt werk uit handen. Het begeleiden van de kinderen van het judoprogramma op school naar de vereniging krijgt veel aandacht. Ook werken zij samen met andere sportbonden, zoals volleybal. Kernpunt is de vraag van de kinderen. Wat willen zij graag doen? Trainers worden Entertrainers, zij maken de sport eerst leuk en moeten niet altijd vanuit de techniek redeneren. Graag sportproject in plaats van interventie Ruben pleit er hartstochtelijk voor dat wij direct stoppen met het woord interventie, dit heeft volgens hem veel te veel een relatie met zorg en ziekte. Zijn alternatief: sportproject. En een betere term voor de buurtsportcoach doet hij ons ook aan de hand; buurtsportcoachmarketeer. En, laten alsjeblieft stoppen met al die afkortingen, voegt hij er nog aan toe. De zaal lacht instemmend. Ook is hij wat sceptisch over het succes van de Sportimpuls. Mede omdat hun product, Schooljudo, op de menukaart werd gezet en het vrij gebruikt kon worden. Dit kwam niet ten goede aan het eindproduct Tot slot zou Houkes graag zien dat in een consortium rondom de regeling van de buurtsportcoaches en de Sportimpuls ook een andere wereld wordt betrokken, verplicht. Plus een marketing- of een reclamepersoon, in ieder geval iemand met ondernemerszin. Je kunt immers niet van de vrijwilligers op de vereniging vragen dat zij van alle markten thuis zijn.
Carole Thate: Sportimpuls te ingewikkeld Liever minder vergaderen en meer doen Carole Thate, directeur van de Johan Cruyff Foundation, valt met de deur in huis door te pleiten voor een meer directe betrokkenheid van foundations bij de Sportimpuls, om de voortgang van de projecten te kunnen waarborgen. Zij hecht sterk aan een goede samenwerking tussen de gemeente, het bedrijfsleven, collega fondsen en bijvoorbeeld het onderwijs. Op kantoor van de foundation werken zij in een klein en hecht team; ook in de wijk werkt het alleen als een team de schouders eronder zet. De foundation biedt een Cruyff Court, het podium en het team zorgt dat het een succes wordt. Dit lukt door de verantwoordelijkheid ook echt bij dat team te leggen, bij de lokale en betrokken partijen. De Cruyff Foundation heeft 14 courts in Amsterdam, en in totaal 190 courts in 14 verschillende landen. De rol van de foundation is om te faciliteren: zij legt het veld neer en de lokale partners doen de rest. Dit gaat heel goed in Nederland, waar wij in dorpen en steden veel verenigingen en andere organisaties kennen die de schouders eronder willen zetten. In het buitenland kost het veel meer lobby om iets voor elkaar te krijgen. De foundation kent vier pijlers rondom maatschappelijk relevante thema s als gezondheid en leefbaarheid. Waar sporten en bewegen worden ingezet als middel en daarmee bijdragen aan een goede persoonlijke ontwikkeling van jongeren. De pijlers zijn: - gehandicapte jeugd; - Cruyff Courts; - schoolplein 14; - samen met Krajicek Foundation de opleiding voor de buurtsportcoach. Communicatie essentieel Communicatie is essentieel om dit allemaal te kunnen realiseren. Om de mensen te bereiken, uit te leggen wat je filosofie is. Om de partners te vinden en samen een goed team te vormen met een gemeenschappelijk doel voor ogen. Hiertoe moeten we mooie voorbeelden beschrijven en delen met elkaar. Je eigen verhaal vertellen. Thate onderschrijft daarbij ook de kracht van marketing, zoals Ruben Houkes beschreef. Het liefst gaat Cruyff voor een multifunctionele omgeving, samen met bijvoorbeeld de faciliteiten die de Krajicek Foundation biedt. De Cruyff Court is er niet alleen om te voetballen, maar heeft ook een jeu de boules-baan, een atletiekbaantje en een speeltuin. Zo kan je de krachten bundelen en veel verschillende mensen mooie kansen bieden om te sporten en bewegen. Na deze vier inspirerende sprekers is er tijd voor een ronde vragen en opmerkingen uit de zaal. Onderwerpen als samen optrekken, het vermarkten van je diensten en producten en kennis bundelen en samen verspreiden komen aan bod. Aanwezigen vonden elkaar ook in het voornemen om een thema, zoals het gehandicapte kind, centraal te stellen en daaromheen te verkennen met welke foundations, organisaties en bedrijven je deze doelgroep kunt helpen met sport- en beweegactiviteiten.
Hoe bereik je de doelgroep? Hoe meten we wat de behoefte en de wensen van buurtbewoners zijn? Via verschillende bronnen en routes. - af te lezen aan de aard en het aantal deelnemers bij een activiteit van de foundation - de jeugdsportfonds vraagt het de gemeente - de bewoners van de pleinen - buurtsportcoaches - scholarships. Tot slot; alle foundations in een gemeenschappelijk model Andre de Jeu pleit voor een model, verschillende scenario s waarin wij samen schetsen hoe de foundations zijn gerangschikt rondom de doelgroep jeugd, eventueel de gehandicapte jeugd. Wie is uniek en wat is ons gemeenschappelijk doel en visie? In dit model tevens aandacht voor een beschrijving van een aantal goede voorbeelden. De marketinggedachte moet vooral uitgaan naar zij die niet zoals het overgrote deel van de deelnemers van vandaag- zomaar houden van sporten en bewegen. Hiermee zouden we ook samen een geluid kunnen laten horen, in het land maar ook richting de landelijke politiek.