Evaluatie Oud en Nieuw 2006-2007 Voorbereiding In september 2006 is een begin gemaakt met de voorbereidende werkzaamheden voor de viering van Oud en Nieuw 2006-2007. Evenals in voorgaande jaren werd er een werkgroep samengesteld uit verschillende disciplines binnen onze eigen organisatie. Naast de medewerkers met specifieke beleidstaken is aan deze werkgroep toegevoegd een vertegenwoordiging van de politie, brandweer en het jeugdwerk. Door het formeren van een werkgroep is voorzien in de behoefte de taken zo zorgvuldig mogelijk op elkaar af te stemmen en de nodige werkafspraken te maken. Voor de eerste keer heeft de afdeling Welzijn en Onderwijs bij de voorbereiding van de jaarwisseling een voortrekkersrol vervuld. Een zogenaamde regierol vanuit de optiek het jeugdbeleid hierbij pro actief te betrekken. In de benadering van Oud en Nieuw is gezocht naar een evenwichtige balans tussen enerzijds het terugdringen van ongewenste activiteiten en anderzijds bevorderen van het organiseren van plaatselijke evenementen. De in het verleden door uw raad vastgestelde beleidslijn ten aanzien van de organisatie van vreugdevuren vormde hierbij een belangrijk kader. Beleidskader vreugdevuren Op de organisatie van vreugdevuren is een zogenaamde sterfhuisconstructie van toepassing. Zodra enig jaar in één van onze kernen geen vreugdevuur plaatsvindt wordt in de toekomst voor de organisatie ervan geen vergunning meer verleend. In de besprekingen met vertegenwoordigers uit de kernen is duidelijk aangegeven dat van deze regels niet werd afgeweken. De veiligheid van inwoners, politie, brandweer en alle andere betrokkenen vereist een zodanige keuze. Daarnaast speelt het kostenaspect een rol en tevens de ongewenste belasting van het milieu. Overigens voldeed de aanvraag van de organisatie in Poederoijen aan de gestelde criteria. Uit het vorenstaande zal het duidelijk zijn dat bij ongewijzigd beleid het houden van een vreugdevuur uitsluitend nog mogelijk blijft in voornoemde dorpskern. Vreugdevuur Poederoijen Zoals genoemd is aan de Commissie Oudejaarsvuur Poederoijen een vergunning verleend voor het houden van een vreugdevuur. Traditiegetrouw wordt onder verantwoordelijkheid van deze organisatie met dit vreugdevuur en een feest in het tegenover het terrein gelegen kassencomplex een stuk gemeenschapszin tot uitdrukking gebracht. Dit resulteert in een rustig verloop van de jaarwisseling in deze kern. Als blijk van waardering is de commissie met de jongeren in januari een dagje uit geweest. Opnieuw stellen wij vast dat het vieren van Oud en Nieuw in de dorpskern Poederoijen ten voorbeeld kan worden gesteld voor een positieve uitstraling. Met het oog op de aandacht van de media over het verloop van Oud en Nieuw menen wij aan het element van de positieve beeldvorming niet voorbij te mogen gaan. Activiteiten in de gemeente Door middel van het plaatsen van publicaties in de binnen ons gebied verschijnende nieuwsbladen is het stimuleringsbeleid onder de aandacht gebracht en heeft tot reacties geleid. Vervolgens hebben wij ons ingespannen in zoveel mogelijk kernen één of meer activiteiten te organiseren. Er is veel tijd en energie ingestoken voor in het bijzonder de dorpen waarin na beëindiging van de vreugdevuren een ander alternatief ontbrak. Met als resultaat dat in Brakel en Bruchem initiatieven zijn ontstaan om te komen tot de organisatie van een feest. De jongeren hebben wij hierbij bewust betrokken. In het overleg met de initiatiefnemers van de activiteiten in deze dorpen hebben wij namelijk bewust het belang van de deelname vanuit de jongeren onderstreept. Zelfs in Bruchem meenden wij erin te zijn geslaagd de jeugd te vertegenwoordigen in de organisatie van het plaatselijke feest. Ter voorkoming van misverstanden het volgende. De verantwoordelijkheid voor de activiteiten laten wij over aan de samenleving. Maar als gemeente zien wij wel een rol weggelegd bij het faciliteren. Hieronder verstaan wij te helpen bij de randvoorwaarden, die een verantwoord evenementenklimaat in de hand werken. 1
Ondanks onze investering in de gemeenschap betekent dit geen garantie voor een ongestoord verloop van de jaarwisseling. Verder hebben in de kernen Aalst en Zuilichem de dorpshuizen een actieve rol gespeeld. Het plaatselijke horecabedrijf in Gameren heeft in samenwerking met het bestuur van de voetbalvereniging GVV 63 de Oud en Nieuwviering luister bijgezet. Wat Nederhemert en Nieuwaal betreffen is er ontheffing van het sluitingsuur verleend aan de twee plaatselijke cafés. In de stadskern Zaltbommel zijn ter hoogte van de rivier aan de Waalkade saluutschoten afgevuurd. Namens de Naardense Saluutbatterij Bastion R.A. en in samenwerking met het bestuur van Het Bommels Gilde heeft dit deze jaarwisseling voor de eerste keer plaatsgevonden. Evenals in voorgaande jaren waren in Zaltbommel meerdere horecagelegenheden geopend. Uit deze opsomming blijkt dat met het oog op de spreiding van de activiteiten in onze gemeente de nodige inspanningen zijn verricht. Teneinde onze betrokkenheid te tonen bij de actieve rol van de organisaties en horecaondernemers is op 19 december 2006 een vooruitblik geworpen op de activiteiten tijdens Oud en Nieuw 2006-2007. Deze bijeenkomst is bindend en verbindend gebleken en werkte stimulerend voor het vertrouwen in een goede aanpak. De diverse vertegenwoordigers onderstreepten de belangrijke rol van de gemeente om randvoorwaarden voor het organiseren van feesten te scheppen. Rest in dit verband nog op te merken dat de open communicatie met de bevolking een middel is met elkaar in gesprek te zijn over een zo goed mogelijk verloop van de jaarwisseling. Vergunning/ontheffing verlening Op de ingediende aanvragen ten behoeve van het verlenen van de benodigde vergunning of ontheffing hebben wij in positieve zin beschikt. Voorafgaande aan de besluitvorming zijn met de politie de ingediende aanvragen getoetst en tevens de daaraan te verbinden voorwaarden besproken. Tegen de afgegeven vergunningen/ontheffingen zijn geen bezwaren ingediend. Als gevolg van deze activiteiten in het kader van Oud en Nieuw hebben ons geen klachten bereikt. De ongunstige weersverwachtingen voor de Nieuwjaarsnacht zijn nauwlettend gevolgd. Dit met het oog op de dreiging van storm en rukwinden. Eerst in het begin van de Oudejaarsavond is besloten dat de veiligheid voor het gebruik van de feesttenten geen risico meer opleverde. Verloop en visie op viering Oud en Nieuw 2006-2007 In de dagen voorafgaande aan de jaarwisseling zijn in nauw overleg tussen gemeente en politie preventieve maatregelen genomen. Afhankelijk van de aangetroffen situatie is overgegaan tot respectievelijk de invordering en het afvoeren van brandbare voorwerpen en/of materialen. De bevoegdheid daartoe staat beschreven in artikel 172 van de Gemeentewet. Over het verloop van de dagen voorafgaande aan de Nieuwjaarsdag zijn enkele opmerkelijke zaken te noemen. Het aantal vernielingen in deze periode laat een opmerkelijke toename zien. In vergelijking met andere jaren zien wij hierin een negatieve ontwikkeling. Er is namelijk overduidelijk sprake van een ontoelaatbare vernielzucht, die al direct na de Kerstdagen begint. De vernieling van een groot aantal verkeersborden in de laatste week van het jaar in Brakel is hiervan een concreet voorbeeld. Wat evenzeer is gemeld door de brandweer en de buitendienst betreft het zogenaamde opblazen van de putdeksels van het rioleringsstelsel. Afgezien van mogelijk andere gevolgen kunnen daardoor heel gevaarlijke situaties ontstaan. Een andere consequentie hiervan is als gemeente aansprakelijk te worden gesteld. Het grote aantal in omloop zijnde autobanden geeft eveneens te denken. Kennelijk wordt voorafgaande aan de jaarwisseling op sommige plaatsen een voorraad opgebouwd. Verder verwijzen wij eveneens naar de geregistreerde uitrukken van de brandweer. Eveneens is geconstateerd dat de in omloop gebrachte hoeveelheden vuurwerkartikelen een duidelijke toename te zien geven. In dit verband valt ons op het gebruik van bijzonder zwaar vuurwerk. De herkomst is ongetwijfeld mede van illegale aard. Het gebruik blijft eveneens niet beperkt tot de wettelijk voorgeschreven periode. Overigens zijn wij van mening dat de versoepeling van de voorschriften op het gebied van de samenstelling van het vuurwerk grotere risico s met zich meebrengt. In combinatie met de hoeveelheden respectievelijk de samenstelling van bedoelde vuurwerkartikelen kan de vraag worden gesteld of deze herziening in alle opzichten verantwoord is. Ondertussen hebben meerdere instanties zoals gemeenten en politieleiding duidelijk verontrustende geluiden laten horen. 2
De bezorgdheid over de problemen met betrekking tot het handhaven van de openbare orde, veiligheid en vergroting schaderisico s wordt in steeds bredere kring onderkend. Het aanscherpen van o.a. regelgeving op landelijk en lokaal niveau verdient aandacht. Kosten Oud en Nieuw 2006-2007 Wat de kosten betreft het navolgende. De totale schade in de nacht van Oud op Nieuw is in relatieve zin minder te noemen als in de voorgaande jaren. Echter het absolute schadebedrag laat in vergelijking met vorig jaar een nagenoeg ongewijzigd beeld zien. Naarmate de vernielingen in een eerder stadium plaatsvinden en deze kosten vallen onder de post jaarwisseling is het aan Oud en Nieuw toe te rekenen bedrag moeilijk inzichtelijk te maken. Met het oog op de toename van de vernielingen voorafgaande aan de jaarwisseling zien wij een ongewenste ontwikkeling. Overigens is bekend dat er onder andere in de kern Brakel het gehele jaar door veel vernielingen plaatsvinden. Om deze reden mag Oud en Nieuw niet los worden gezien van de bevindingen in de loop van het jaar. Als een belangrijke oorzaak hiervan noemen wij de complexe jeugdproblematiek. Onze eerder getrokken conclusie dat er sprake moet zijn van een noodzakelijke structurele aanpak van de onderliggende problematiek blijkt onverminderd van kracht te zijn. In het licht van deze ontwikkelingen is het wenselijk de achterliggende oorzaken scherper in beeld te brengen. Vervolgens moet in samenspraak met alle betrokkenen worden geïnvesteerd in het zoeken naar mogelijke oplossingen. De dialoog moet vooral open blijven. Respect voor ieders verantwoordelijke positie en rol is noodzakelijk. In dit opzicht is het primair van belang de doelstelling te blijven richten op een zo goed mogelijk verloop van de jaarwisseling. Laten wij op dit punt vooral begrip hebben voor de omstandigheden waaronder bepaalde beslissingen wel of niet worden genomen. Politie Al in een vroeg stadium heeft er met de politie op een constructieve wijze intensief overleg plaatsgevonden. Dit is niet beperkt gebleven tot alleen de deelname aan de Werkgroep Oud en Nieuw. Gelet op de ervaringen en de getrokken conclusies uit de wisseling Oud en Nieuw 2005-2006 is er extra aandacht gegeven aan de kernen Brakel en Bruchem. Met de organisatoren van de evenementen in deze plaatsen zijn in wederzijds belang duidelijke afspraken gemaakt. Op voorstel van de politie is ten behoeve van de organisatie van de festiviteiten een particulier beveiligingsbureau ingehuurd. De beveiligers van dit bureau zijn bij de evenementen in deze dorpen permanent aanwezig geweest. Voor de politie sluit deze inhuur aan bij het bevorderen van een zo mogelijk ongestoord verloop van de lokale activiteiten. Het biedt voor de politie tevens de mogelijkheid aandacht op andere zaken te richten. Waardering is uitgesproken voor de wijze waarop het beveiligingsbedrijf een ondersteunende rol heeft vervuld. Rest nog op te merken dat een evaluatie van de openbare orde al heeft plaatsgevonden. Brandweer In overleg met de staf van de brandweer, buitendienst en politie is een taakverdeling afgesproken. De brandweer is circa 60 keer uitgerukt. Tijdens de uitoefening van hun ondersteunende taak is de samenwerking met de politiestaf en de buitendienst uitstekend geweest. Het direct verwijderen van overblijfselen van vuurstapels is als waardevol beschouwd. De conclusie is dat er zich tijdens de uitoefening van de werkzaamheden geen problemen voorgedaan en de werkafspraken in de praktijk voldoen. Buitendienst Door de Werkgroep Oud en Nieuw is geconcludeerd dat de medewerkers van de buitendienst hun ondersteunende taken op een voortreffelijke wijze hebben uitgevoerd. De zorgvuldige afstemming met zowel politie als de brandweerkorpsen in deze periode heeft hieraan zeker bijgedragen. In de periode na Oud en Nieuw is de aandacht uitgegaan naar het opnemen van de schade en het uitvoeren van uiteenlopende herstelwerkzaamheden. 3
Zoals uit het vorenstaande al blijkt neemt het vervangen en repareren van verkeersborden de nodige tijd in beslag Als aandachtspunt is meegegeven de communicatie met betrekking tot de telefoonverbindingen en dan voornamelijk op het punt van de directe bereikbaarheid. Op dit punt dient te worden nagegaan welke alternatieven er zijn en vervolgens een keuze te maken voor een verbetering in de toekomst. Conclusies en Aanbevelingen Ten aanzien van de ervaringen tijdens de jaarwisseling 2006-2007 heeft een uitgebreide evaluatie plaatsgevonden. De Werkgroep Oud en Nieuw is begin januari in vergadering bijeen geweest. Vervolgens werd een bijeenkomst gehouden met de staf van de brandweer. Tenslotte hebben wij met de comités en vrijwilligers een terugblik geworpen op de evenementen in de stadskern Zaltbommel en de overige dorpskernen. Hierna volgt een opsomming van de belangrijkste conclusies en aanbevelingen: De conclusie is getrokken dat de jaarwisseling met uitzondering van de incidenten in Bruchem een rustig verloop te zien gaf. Tijdens de uitoefening van het grote aantal bluswerkzaamheden heeft de brandweer geen problemen ervaren. De samenwerking tussen buitendienst, brandweer en politie is uitstekend geweest. Ter zake gemaakte werkafspraken tussen deze disciplines sluiten uitstekend op elkaar aan. Voor het gebruik van de communicatiemiddelen tijdens de jaarwisseling naar technische oplossingen te zoeken. De georganiseerde activiteiten verspreid over de stadskern Zaltbommel en de diverse dorpskernen zijn gewaardeerd. De inschakeling van een particulier beveiligingsbedrijf voor een goed verloop van de activiteiten in de dorpskernen is als positief ervaren. Het stimuleringsbeleid d.w.z. bevorderen van het organiseren van feesten en het open zijn van dorpshuizen en/of andere horecagelegenheden beantwoordt aan de gestelde doelstelling. Voortzetting van dit beleid is één van de aanbevelingen op de voorbereiding van Oud en Nieuw 2007-2008. De vereenvoudiging van het evenementenbeleid vraagt een nadere studie. Een verdere investering in de opgebouwde samenwerking met de kernen zien wij naar de toekomst toe als wezenlijk onderdeel voor een constructieve bijdrage aan een goed verloop van de jaarwisseling. Overigens biedt dit geen garantie voor een verloop van Oud en Nieuw zonder verstoringen van de openbare orde. De beleidskeuze van ons college voor de eerste keer de integrale veiligheid te ontkoppelen van het jeugdbeleid zien wij als een juiste. De gepleegde vernielingen op de dagen voorafgaande aan de jaarwisseling maken duidelijk dat het totale schadebedrag niet uitsluitend betrekking heeft op de jaarwisseling. Voor de volledigheid is het nodig hierbij de vernielingen te betrekken over het gehele kalenderjaar. De ontwikkelingen wijzen duidelijk in de richting van een continu proces en niet beperkt blijft tot de jaarwisseling. Het verhalen van de kosten op de daders zien wij als een belangrijk aandachtspunt voor het hanteren van een ontmoedigingsbeleid. Te overwegen preventieve maatregelen te nemen ten behoeve van extra toezicht in de dagen voorafgaande aan de jaarwisseling 2007-2008. Geconstateerd is dat de verbranding van het aantal autobanden een opmerkelijke stijging te zien geeft. In de aanloop naar de jaarwisseling dient aan dit onderdeel een verhoogde aandacht uit te gaan. Gezien de meer structurele jeugdproblematiek dienen de oorzaken te worden benoemd en daarop passende maatregelen te worden genomen. 4
In het kader van de uitvoering van het jeugdbeleid zal op dit onderdeel in de kernen waar zich problemen voordoen maatwerk noodzakelijk zijn De bijdrage van een straathoekwerker aan de oplossing van de problemen heeft zich beperkt tot het onderhouden van contacten en het investeren in een mogelijke gedragsverbetering van de jeugd. Het toenemend gebruik van het zware en soms illegale vuurwerk brengt grotere risico s met zich mee. Op dit punt zullen wij naar meerdere instanties toe onze verontrusting uitspreken. De tijdige voorbereiding van de beleids- en handhavingsscenario s voor de jaarwisseling 2007-2008 is van primair belang. 5