LES 2: Klimaatverandering 1
Les 2: Klimaatverandering Vakken PAV, aardrijkskunde Eindtermen Sociale vaardigheden, burgerzin, ICT, vakoverschrijdend, samenwerken, kritisch denken Materiaal Computer met internet Bord Methodiek Analyseren Logisch redeneren Verbanden leggen Lesduur 50 minuten Doelstelling De leerlingen ontdekken de gevolgen van de klimaatverandering. Lesverloop Deel 1: inleiding (2 minuten) Deel 2: postieve en negatieve effecten (in groepen) (15 minuten) Deel 3: voor wie positief of negatief? (in groepen) (10 minuten) Deel 4: wat met de landbouw? (5 minuten) Deel 5: bereken je eigen ecologische voetafdruk (3 minuten) Deel 6: wat kunnen wij doen tegen de klimaatopwarming? (15 minuten) The Huffington Post wallpapersus.com 2
Deel 1: inleiding 2 minuten Bekijk het filmpje The Big Ask (3 min 54 sec) - http://www.youtube.com/watch?v=o6xtknisu_4 Deel 2: postieve en negatieve gevolgen van de klimaatopwarming 15 minuten Vorm groepen. Zoek op het internet positieve (1) en negatieve (2) gevolgen van de klimaatopwarming. Elke groep stelt zijn resultaten voor en schrijft deze in een tabel op het bord. Een referentietabel vind je in bijlage 1. Deel 3: voor wie positief of negatief? 10 minuten Behoud de groepen. Denk na voor wie de klimaatopwarming positief of negatief is. Elke groep stelt één van zijn resultaten voor en schrijft deze in een andere tabel op het bord. Een referentietabel vind je in bijlage 2. Deel 4: wat met de landbouw? 5 minuten De klimaatopwarming is rampzalig voor landbouwers, vooral in het Zuiden: mislukte oogsten, te veel of te weinig water Hoe voeden we in 2050 9 miljard mensen als de boeren in het Zuiden niet meer kunnen boeren, geen inkomen uit landbouw meer kunnen halen en geen voedsel meer kunnen kopen? Bekijk het filmpje Klimaatpraat van Bart Cannaerts' (1 min 48 sec) - http://www.youtube.com/watch?v= mym3i79xtzc&list=pl772e7fe9f42d37e3. Bespreek de positieve en negatieve gevolgen voor de landbouw, in het Noorden en in het Zuiden. Wie ondervindt vooral negatieve gevolgen? En welke? Een referentietabel vind je in bijlage 3. Deel 5: bereken je eigen ecologische voetafdruk 3 minuten Bereken je ecologische voetafdruk via http://www.ecolife.be/bereken-je-ecologische-voetafdruk en vergelijk deze onderling. Deel 6: wat kunnen wij doen tegen de klimaatopwarming? 15 minuten Bekijk de film simpleshow explains the Carbon Footprint - http://www.youtube.com/watch?v=8q7_ av8elue. Bespreek klassikaal volgende vragen: Hoe kunnen wij de klimaatopwarming tegengaan? Hoe moeilijk of gemakkelijk is het om hier consequent naar te leven? Wat zijn de moeilijkheden om hier consequent naar te leven? Een referentietabel vind je in bijlage 4. 3 bankofnaturalcapital.com
Bijlage 1: referentietabel klimaatverandering - postieve en negatieve gevolgen Positieve gevolgen Toenemende neerslag > meer landbouwmogelijkheden Negatieve gevolgen Overstromingen en hevige regens Droogte > landbouw = onmogelijk, gewapende conflicten Verwoestijning en bosbranden Dode oceanen Snellere verspreiding van bepaalde ziekten Smelten van de ijskappen Toename van stormen, cyclonen en orkanen Seizoenen in de war Planten en dieren moeilijk aan te passen Massa-emigratie Te kort aan drinkbaar water Aantasting van bepaalde ecosystemen Smelten van gletsjers Afname van de ozonlaag Bijlage 2 : referentietabel - negatieve gevolgen voor wie? Bepaalde diersoorten (sterven uit omdat ze zich niet snel genoeg kunnen aanpassen aan de veranderende omstandigheden) Mensen in subtropische gebieden zoals Afrika, Midden-Oosten, India Bijlage 3: referentietabel positieve en negatieve gevolgen landbouw POSITIEF ALLEEN IN NOORDEN Gewassen groeien beter Nieuwe variëteiten mogelijk NEGATIEF IN SUBTROPISCHE GEBIEDEN Minder regen > droogtes Korte hevige regens en erosie Verwoestijning Seizoenen in de war 4
Bijlage 4: referentietabel wat kan je doen tegen de klimaatopwarming Bron: http://www.thebigask.be/nl/node/30 Beperk transport met de auto. Als je rijdt, kies een zuinige auto, rij met goed opgepompte banden en rij niet te snel. Bouw energiezuinig (dubbele beglazing, isolatie, natuurlijk zonlicht ). Sorteer je afval. Gebruik minder water om te douchen, te poetsen Koop zo weinig mogelijk wegwerpproducten. Koop lokale en seizoensgebonden groenten. Plaats zonnepanelen, een zonneboiler Reis zuinig: beperk vliegreizen, gebruik de trein i.p.v. de auto, gebruik de fiets, wandel Gebruik groene (duurzame) stroom. Gebruik spaarlampen i.p.v. gloeilampen. Schakel het scherm van je computer, TV uit als je pauze neemt. Laat de was aan de lijn drogen. Koop elektrische apparatuur met het A++-label. Eet af en toe vegetarisch. Recycleer aluminium. Koop grote in plaats van aparte verpakkingen. Neem een korte douche i.p.v. een bad. Spoel de vaat niet af voordat je hem in de vaatwasser stopt. Zet de machine pas op als die vol is en gebruik milieuvriendelijke afwasproducten. Je auto produceert overbodig bepaalde stoffen, die schadelijk zijn voor het milieu en bijdragen tot het broeikaseffect en tot het ontregelen van het klimaat. Minder energie nodig om je huis te verlichten, te verwarmen Een deel van het huishoudelijk afval zetten we opnieuw in het productieproces in. Afval wordt grondstof voor een nieuw product. Energie die anders gaat naar het vervoer van groenten, stoken van serres en aandrijven van koeling sparen we uit en zo verminderen we de CO2-uitstoot. Zonne-energie is goed voor het milieu: in tegenstelling tot de productie van energie uit fossiele brandstoffen komen er bij zonne-energie geen schadelijke stoffen in de atmosfeer terecht. Vliegen is verreweg de meest vervuilende vorm van vervoer. Kies voor verplaatsingen over korte en middellange afstand de trein, de impact op het milieu is duidelijk minder. Duurzame energie (uit zonlicht of windkracht) geraakt niet op. Bovendien weegt de productie veel minder op het milieu (er komt minder CO2 vrij). Gloeilampen verbruiken veel meer energie. Een droogkast verbruikt veel energie. Deze verbruiken veel minder energie. Veeteelt vraagt veel grond, water en energie en draagt bij tot ontbossing, bodemerosie, klimaatwijzigingen door het broeikaseffect, verzuring, watervervuiling, het verlies aan biodiversiteit....veeteelt is voor een groot deel verantwoordelijk voor de methaanuitstoot (20% van de uitstoot van broeikasgas). 1 blikje recycleren = genoeg om de televisie drie uur te laten spelen. Goedkoper en je vermijdt de energie die nodig is voor aparte verpakkingen. Zo bespaar je energie en water. Zo verbruik je minder energie en water. 5