Verslag Vergadering van De Statencommissie Verkeer en Milieu Vergaderdatum Kenmerk 21 september 2011 SC VM Status verslag Concept Verslaglegging door Telefoonnummer De heer L. Janssen (Notuleerservice Nederland) 070 4416494 Verslag van de vergadering van de Statencommissie Verkeer en Milieu, gehouden op 21 september 2011 in het provinciehuis te Den Haag. AANWEZIG: Voorzitter: Commissiegriffier: de heer De Vree de heer Duizer VVD mevrouw Propstra, de heer Paymans, de heer Ludema, de heer Brill PvdA mevrouw Smits, de heer Erbas PVV de heer Jansen CDA mevrouw Verkoelen, de heer Démoed, de heer Heemskerk SP mevrouw Van Aelst, de heer Van der Nat D66 de heer Van Dongen GroenLinks de heer Blokhuizen ChristenUnie/SGP mevrouw De Zoete, de heer Stoop 50PLUS de heer Struijlaard Partij voor de Dieren de heer Canton AFWEZIG MET KENNISGEVING: de heer Breitbarth AANWEZIGE GEDEPUTEERDEN: mevrouw De Bondt, de heer Van der Sande, de heer Janssen AGENDA: 1. Opening 1a. Opening en mededelingen 1b. Vaststelling van de agenda 1c. Spreekrecht 2. Bespreekstukken 2a. Vaststelling inpassingsplan Extra Gouwekruising Pagina 1/28
2b. Herziening incidentele subsidie aan Stichting Space Expo voor project Duurzaam op Zonne-energie 2c. Najaarsnota 2011 2d. Programma van eisen openbaarvervoerconcessie Zuid-Holland- Noord 2e. Langetermijnagenda 3. Stukken ter kennisneming Stukken in het kader van de actieve informatieplicht van GS Van derden ontvangen informatie 4. Verslag en besluitenlijst vorige vergadering 4a. Conceptverslag van de vergadering van 24 augustus 2011 4b. Conceptbesluitenlijst van de vergadering van 24 augustus 2011 5. Rondvraag 6. Sluiting 1. Opening 1a. Opening en mededelingen De VOORZITTER opent de vergadering om 14.00 uur en heet de aanwezigen van harte welkom. Speciaal welkom aan Jeanine Wols. Zij is de nieuwe jeugdcommissaris. Dit is de eerste commissievergadering die met geluid en beeld live wordt uitgezonden op het internet. Er is bericht van verhindering ontvangen van de heer Breitbarth. Gisteren heeft de griffie nagekomen stukken ontvangen over de Najaarsnota 2011. Daarover is aan de commissieleden een e-mail gestuurd. Aan deze najaarsnota is een besluitpunt 8 toegevoegd over het subsidieplafond 2011 van de Stichting Zorgbelang Zuid-Holland. Deze wijziging wordt behandeld in de commissie Bestuur en Middelen van volgende week. 1b. Vaststellen van de agenda De agenda wordt conform het voorstel vastgesteld. 1c. Spreekrecht Er hebben zich geen insprekers gemeld. Jeugdcommissaris Jeanine Wols zal op verzoek van de commissie nu kort het woord voeren. Jeanine WOLS heeft op sociale media aan scholieren gevraagd wat zij belangrijk vinden om bij de provincie neer te leggen. Uit de reacties blijkt dat voor een aantal scholieren de bustijden niet voldoende aansluiten op de schoolaanvangstijden. De heer HEEMSKERK vraagt of verandering van de schooltijden geen optie is. Pagina 2/28
Jeanine WOLS antwoordt dat scholen daartoe niet bereid zijn. Mevrouw PROPSTRA vraagt hoeveel tijd er zit tussen de aankomst van de bus en de aanvang van de schooltijden. Jeanine WOLS antwoordt dat de bus een half uur te vroeg of vijf minuten te laat aankomt. De heer CANTON vraagt of er ook andere relevante reacties zijn gegeven. Jeanine WOLS antwoordt dat de andere reacties geen verzoeken waren aan de provincie om iets te veranderen. Gedeputeerde DE BONDT deelt mee dat de busmaatschappij zelf bepaalt op welke tijden er een bus rijdt. Dat is zo geregeld in de concessie die de provincie aan de busmaatschappij (vervoerder) heeft verleend. De provincie kan de vervoerder wel wijzen op het probleem van een dienstregeling die slecht aansluit op de schoolaanvangstijden. Het is vervolgens aan de vervoerder om te bekijken of dit probleem kan worden opgelost. 2. Bespreekstukken 2a. Vaststelling inpassingsplan Extra Gouwekruising De heer STOOP wijst erop dat het inpassingsplan voortvloeit uit besluiten die in 2010 zijn genomen. Het inpassingsplan is een ruimtelijke vertaling van die besluiten. CU-SGP is tevreden over de reactie van GS op de ingediende zienswijzen. De fractie stemt in met het voorgestelde inpassingsplan. De heer VAN DONGEN merkt op dat het inpassingsplan leidt tot een verbetering van de verkeersafwikkeling ter plekke. D66 gaat ervan uit dat de maatregelen die GS in hun zienswijzenrapportage noemen daadwerkelijk worden uitgevoerd. De fractie stemt in met het voorstel. De heer VAN DER NAT merkt op dat de SP kritische opmerkingen heeft gemaakt bij de besluitvorming in 2010. Hij is tevreden met de manier waarop GS op die opmerkingen hebben ingespeeld. Een voorbeeld daarvan is de aanleg van een geluidscherm van 217 m. De fractie maakt zich nog zorgen over de bovenmatig belastbare verkeersstructuur. Hebben GS nog meer plannen in dit gebied? Is er een plan B? De verkeersintensiteit op de A12 en A20 is al vrij hoog. Nabijgelegen woningen ondervinden hiervan veel last. De heer HEEMSKERK merkt op dat het CDA blij is met de scheiding tussen doorgaand en regionaal verkeer, ook al leidt dit tot iets meer reistijd. Vermindering van weefbewegingen op rijkswegen moet sowieso grote prioriteit hebben. Inpassing leidt tot relatief weinig overlast voor omwonenden, omdat het een nieuwe weg is die vrijwel parallel loopt aan de A12. Pagina 3/28
De fractie is blij dat het fietspad wordt behouden. Hoe zeker is de bijdrage van 30 miljoen euro van ROM Zuidplas? Waarom willen GS geen rotonde aanleggen bij bedrijventerrein Coenecoop? Aanleg verbetert de verkeersveiligheid op het lokale wegennet. GS mogen niet vergeten dat met dit project een rijksprobleem wordt opgelost. De heer LUDEMA merkt op dat volgens de VVD op zeer zorgvuldige wijze is gezocht naar technische oplossingen en is geantwoord op zienswijzen. Aanleg van stil asfalt is duur. Is overwogen om de omwonenden te vragen om te verhuizen? Geluidoverlast wordt ook veroorzaakt door verkeer op de brug. Zijn GS bereid om ter voorkoming daarvan te zoeken naar slimme oplossingen? De heer CANTON sluit zich aan bij wat de heer Ludema over geluidoverlast heeft gezegd. Er zijn panden waarbij ondanks stil asfalt en geluidschermen niet aan de geluidnormen wordt voldaan. GS noemen in dit verband drie opties. De Partij voor de Dieren is geen voorstander van verhoging van de grenswaarden. Waarom wordt de bestemming niet veranderd en wordt niet aan de bewoners gevraagd om te verhuizen? De fractie is geen tegenstander van de aanleg van een extra Gouwekruising. GS verwachten dat het wagenpark in de toekomst veel stiller en schoner wordt. Welke risico s zijn verbonden aan het uitblijven van die verwachting? Is er zekerheid dat de genoemde uitwijkmogelijkheden zoals de invoering van een snelheidsbeperking daadwerkelijk worden opgelegd? Waarom mag de brug er niet uitzien als een brug? Op bladzijde 11 van de zienswijzenrapportage wordt het volgende gesteld. In een volgende fase zal worden onderzocht of de maatregelen voldoende zijn om in een woning de grenswaarde van 33 db te behalen. Indien dit niet het geval is, zijn gevelmaatregelen noodzakelijk. Dit onderzoek zal worden verricht na het vaststellen van een eventuele hogere grenswaarde. Wanneer zal dit onderzoek worden verricht? De heer BLOKHUIZEN vindt het merkwaardig dat er geen geluidsnormen zijn voor de tuin. GroenLinks schrikt van de effecten van het plan, zoals de aantasting van de ecologische hoofdstructuur en het marchanderen met geluidnormen, dat wil zeggen de optie van aanpassing van de geluidnormen. De heer PAYMANS merkt op dat er geen wettelijke norm bestaat voor geluidoverlast in de tuin. De heer BLOKHUIZEN antwoordt dat die wettelijke norm inderdaad niet bestaat, maar wel zou moeten bestaan. De toegestane geluidbelasting in de tuin is even hoog als aan de gevel, namelijk 58 db. PS zouden voor de tuin strengere normen moeten vaststellen dan voor de gevel. De heer PAYMANS merkt op dat 58 db het geluidniveau is van deze commissievergadering. Dat is niet hoog. Pagina 4/28
De heer BLOKHUIZEN antwoordt dat hij dat geluidniveau wel te hoog vindt voor de tuin. De fractie maakt zich ook zorgen over de effecten van het plan op de biodiversiteit. Weliswaar wordt in het plan gesproken over compensatiemaatregelen op een andere locatie, maar het zou de fractie niet verbazen als op die andere locatie over enige tijd een weg wordt gepland. Verbazingwekkend is dat in het plan bomen worden gebruikt om de weg te verbergen. De heer VAN DER NAT denkt dat de omwonenden liever uitzicht hebben op bomen dan op de weg. De heer BLOKHUIZEN antwoordt dat de bomen slechts symptoombestrijding zijn. Er zijn betere alternatieven, maar zij kosten meer geld. Hij is echter blij met de discussie die de SP wil aangaan. De fractie stelt haar definitieve standpunt over het inpassingsplan uit tot de tweede termijn. De heer JANSEN merkt op dat de PVV zeer positief is over het inpassingsplan. Wanneer wordt met de uitvoering een begin gemaakt? Volgens de zienswijze van Transport Logistiek Nederland kan de doorstroming vanaf de N452 in de richting van Rotterdam een probleem worden. Waarom is de gedeputeerde het niet eens met deze zienswijze? Wat is de stand van zaken van het overleg met Rijkswaterstaat over de aanpassing van de A12 en de A20? In hoeverre is het mogelijk om tegemoet te komen aan de zienswijzen van de politie Hollands Midden en van de brandweer? De heer STRUIJLAARD merkt op dat 50PLUS instemt met het inpassingsplan. De fractie sluit zich aan bij de vragen van de voorgaande sprekers. De heer ERBAS merkt op dat voor de PvdA optimale bereikbaarheid in deze provincie zeer belangrijk is, zowel met het spoor als over de weg. De fractie stemt in met het inpassingsplan, mede gelet op de reacties op de ingediende zienswijzen. Gedeputeerde VAN DER SANDE deelt mee dat het inpassingsplan een rechtstreeks vervolgbesluit is van eerdere besluiten. Een betrouwbare overheid zet eerder genomen besluiten zoveel mogelijk door. Aan redelijke wensen van insprekers is zoveel mogelijk tegemoetgekomen. De gedeputeerde is daarom niet in staat om te voldoen aan sommige van de gemaakte opmerkingen, zoals die over een geluidsnorm voor de tuin. De heer BLOKHUIZEN vraagt of het mogelijk is om voor de toekomst dergelijke geluidsnormen vast te stellen. Gedeputeerde VAN DER SANDE antwoordt dat GS geluidoverlast door middel van geluidschermen en dergelijke zoveel mogelijk proberen te bestrijden. Zuid- Holland is echter een dichtbevolkte provincie en daarom is het in de belangenafweging niet mogelijk om alle geluidoverlast weg te nemen. Enerzijds is Pagina 5/28
er het algemene belang dat is gediend met de aanleg van de weg en anderzijds zijn er particuliere belangen, zoals geen geluidoverlast voor de omwonenden. De gedeputeerde wil ook voor de toekomst geen specifieke geluidnormen voor de tuin vaststellen. Het Zuid-Hollands coalitieakkoord verzet zich ertegen dat de provincie specifieke geluidnormen voor de tuin gaat vaststellen. Over de bovenmatig belastbare verkeersstructuur. Er is nu geen plan B. Er zal naar bevind van zaken worden gehandeld, als na aanleg van de weg blijkt dat de werkelijkheid afwijkt van de berekeningen. Er is op dit moment geen reden om te twijfelen aan de berekeningen. Datzelfde geldt voor de N454. Voor het geschetste scenario van TLN is op dit moment geen reden. Het overleg met Rijkswaterstaat over de aanpassing van de A12 en A20 is gaande. De A12 is echter formeel en feitelijk een rijksaangelegenheid. Het tegengaan van de weefbewegingen is de belangrijkste reden voor het inpassingsplan. Daarom kunnen in de belangenafweging geen extra maatregelen worden genomen voor brandweer en politie. De financiële bijdrage van de ROM Zuidplas maakt formeel geen deel uit van het inpassingsplan. Die bijdrage is echter nodig, mogelijk en voorzien. De gemeenschappelijke regeling heeft voor die bijdrage een harde toezegging gedaan. De rijksbijdrage (van meer dan 100 miljoen euro) wordt gegarandeerd door de vaststelling van het inpassingsplan. In de uitvoering kan wellicht worden meegenomen de opmerking over de extra geluidoverlast op de brug. De gedeputeerde is niet bereid om het inpassingsplan daarop aan te passen. Uitgangspunt bij de architectonische vormgeving was om de brug niet al te veel te laten opvallen in het bestaande landschap. De gedeputeerde is niet bereid om het inpassingsplan aan te passen aan de gemaakte opmerkingen over de effecten op de ecologische hoofdstructuur. De heer CANTON herhaalt zijn vraag over bladzijde 11 van de zienswijzenrapportage. Wanneer wordt het onderzocht? Welke stappen worden gezet voordat het onderzoek wordt verricht? Gedeputeerde VAN DER SANDE antwoordt dat het onderzoek zal plaatsvinden tijdens de uitvoeringsfase. Tweede termijn De heer CANTON vraagt of hij het volgende goed heeft begrepen. Na uitvoering van de weg zal worden onderzocht of de berekeningen die nu zijn gemaakt voor luchtkwaliteit en geluidoverlast blijken te kloppen. Aan de hand van dat onderzoek worden eventueel de aanvullende maatregelen getroffen, die in de huidige tekst worden genoemd. Is het mogelijk om nu vast te stellen dat die maatregelen daadwerkelijk worden genomen als straks blijkt dat de normen voor luchtkwaliteit en geluid niet worden gehaald? De heer BLOKHUIZEN merkt op dat het getuigt van een defensieve en weinig vooruitstrevende houding van de gedeputeerde door niet verder te willen gaan Pagina 6/28
dan vast te houden aan wettelijke regels. Voor natuur en leefomgeving in Zuid- Holland is een vooruitstrevendere houding noodzakelijk. Gedeputeerde VAN DER SANDE antwoordt dat GroenLinks een duidelijk andere visie heeft dan GS. GS maken andere keuzen. Stilte is alleen te bereiken door alle wegen af te sluiten. De gedeputeerde is er geen voorstander van om nu de aanvullende maatregelen vast te stellen voor het geval na uitvoering van de weg zou blijken dat de normen voor lucht en geluid niet worden gehaald. Of er aanvullende maatregelen nodig zijn en zo ja welke dat dan zijn, moet worden beslist op basis van de berekeningen die na de uitvoering van de weg worden gemaakt. De VOORZITTER concludeert dat het GS-voorstel een hamerstuk mag zijn in de PS-vergadering. 2b. Herziening incidentele subsidie aan Stichting Space Expo voor project Duurzaam op Zonne-energie De VOORZITTER deelt mee dat gedeputeerde Spies verhinderd is en wordt waargenomen door gedeputeerde Janssen. De heer ERBAS merkt op dat de PvdA het stimuleren van alternatieve energiebronnen zoals zonne-energie belangrijk vindt. De fractie stemt in met de aanvulling op de eerder gegeven subsidie, omdat zonder die aanvulling uitvoering van het project niet mogelijk is. De heer VAN DONGEN vraagt waarom de heer Erbas instemt met de aanvulling hoewel met de stichting was afgesproken dat zij voor dit bedrag een beroep zou doen op de markt. Bovendien wijst hij erop dat de provincie in deze tijd veel andere instanties die om subsidie vragen teleurstelt. Soms staat daardoor zelfs hun voortbestaan op het spel. De heer ERBAS antwoordt dat zijn fractie dit heeft betrokken in haar afweging. Subsidie voor duurzame energie weegt voor de fractie zwaarder dan voor activiteiten met een kortdurend effect. De heer VAN DONGEN merkt op dat de door de stichting opgewekte energie voor eigen gebruik is en niet ook voor gebruik door anderen. Daarom is het geen duurzaam project. De heer STRUIJLAARD merkt op dat 50PLUS de aspecten van werkgelegenheid, educatie en innovatie bij dit project belangrijk vindt. Daarom stemt de fractie in met het voorstel van GS. Op welke wijze wordt aan PS gerapporteerd over de invulling en de resultaten van het project? De heer JANSEN merkt op dat de PVV liever geen subsidie geeft aan de stichting, want het gaat om hoge bedragen, lage rendementen, zonne-energie en het zijn bezuinigingstijden. Gedane zaken nemen geen keer en daarom wil de fractie niet tornen aan de verleende subsidie. GS stellen nu echter voor om Pagina 7/28
bovenop de verleende subsidie extra subsidie te geven. De fractie stemt niet in met het voorstel. De heer BLOKHUIZEN merkt op dat GroenLinks zich verbaast over het standpunt van de heer Van Dongen dat opwekking van zonne-energie voor eigen gebruik niet duurzaam is. De heer VAN DONGEN merkt op dat de opgewekte zonne-energie uitsluitend wordt gebruikt voor de tentoonstelling. Als er geen tentoonstelling is, wordt er ook geen energie verbruikt. De heer BLOKHUIZEN merkt op dat de opgewekte zonne-energie aan het stroomnet wordt geleverd. De heer VAN DONGEN merkt op dat in het stuk staat dat er geen energie aan het stroomnet wordt geleverd. De heer BLOKHUIZEN merkt op dat dit dan alsnog moet worden geregeld. De heer VAN DONGEN merkt op dat aan de orde is het GS-voorstel. De heer BLOKHUIZEN merkt op dat de aanvulling van de subsidie gefinancierd wordt met een deel van het geld dat wordt bespaard op het zonne-energieproject op het dak van het Centraal Station van Rotterdam. De heer BRILL vraagt waarom die besparing ten bate van de stichting moet komen. Bovendien vraagt hij zich af wat in deze context het woord duurzaam betekent. De heer BLOKHUIZEN merkt op dat het besluit in de vorige PS-periode is genomen. In die periode zat de VVD en niet GroenLinks achter de knoppen. Het besluit was trouwens een goed besluit. Zonne-energie is zeer duurzaam. Afspraak is om gelden die ergens voor zijn uitgetrokken uit te geven in dezelfde kolom. Zo worden gelden die zijn uitgetrokken voor wegen uitgegeven aan wegen en niet aan bijvoorbeeld natuur. Het geld dat voor zonne-energie is uitgetrokken op het dak van het Centraal Station Rotterdam en daar niet meer nodig is moet daarom worden uitgegeven aan zonne-energie elders. De fractie stemt daarom in met het GS-voorstel. Ook de daarna resterende Rotterdamse gelden moeten aan zonne-energie worden uitgegeven. De heer CANTON merkt op dat de subsidieaanvraag voor een extra 100.000 euro erop wijst dat in het proces iets is misgegaan. De provincie moet niet altijd willen bijplussen. Het geld kan maar een keer worden uitgegeven. De heer VAN DONGEN merkt op dat het volgens het stuk is misgegaan omdat de markt er helemaal niets in ziet. De heer CANTON is het daarmee eens, maar hij vraagt zich af waarom men bij de eerste subsidieaanvraag heeft verwacht dat de markt wel belangstelling zou hebben. Pagina 8/28
PS moeten nu een nieuwe belangenafweging maken. De extra subsidie kost geld, maar zonder die subsidie wordt de stekker uit het project getrokken en is een groot deel van de al verleende subsidie weggegooid geld. Het project stimuleert de kenniseconomie. Het is merkwaardig dat de heer Van Dongen dat niet wil steunen. De nieuwe belangenafweging leidt er voor de Partij voor de Dieren toe dat zij het GS-voorstel steunt. De heer VAN DONGEN merkt op dat de stichting de al eerder verleende subsidie nog niet heeft uitgegeven. D66 blijft voorstander van subsidie voor dit zonneenergieproject, maar wil er geen extra subsidie aan geven. De heer CANTON is het ermee eens dat de eerder verleende subsidie nog niet is uitgegeven, maar die subsidie is wel toegezegd. De provincie is een betrouwbare partner en moet dus haar toezeggingen nakomen. De heer VAN DONGEN merkt op dat ook D66 die toezegging wil naleven. Er is geen sprake van dat de al verleende subsidie moet worden teruggevraagd. Zoiets doet een betrouwbare overheid niet. Uiteraard moet de stichting de al verleende subsidie wel gaan uitgeven aan het project waarvoor die subsidie is verleend. De fractie is niet bereid om extra subsidie te verlenen voor dit project en hoopt dat het project kan worden gerealiseerd met de al verleende subsidie. De heer CANTON merkt op dat de Partij voor de Dieren ervan uitgaat dat de stichting zonder de extra subsidie niet in staat is om het project uit te voeren. De fractie zal een eventuele motie van D66 steunen waarin de stichting wordt opgeroepen om na te gaan of zij de extra benodigde gelden op andere wijze kan verwerven. Als vervolgens blijkt dat het op die andere wijze niet mogelijk is, zou de provincie moeten bijplussen. De heer BLOKHUIZEN vraagt of de heer Van Dongen het project wil beëindigen. Als dat zo is, dan heeft D66 haar standpunt over het stimuleren van zonneenergie veranderd. De heer VAN DONGEN antwoordt dat hij het project helemaal niet wil beëindigen. D66 draagt het zonne-energieproject van de stichting een warm hart toe en de fractie wil juist dat het wordt gerealiseerd. De stichting maakt zich te veel afhankelijk van overheidssubsidies door extra overheidssubsidie te vragen bij de eerste de beste tegenvaller om gelden uit de markt te halen. Het feit dat de markt niets in het project ziet, is bovendien een sterk signaal dat het geen goed project is. De heer ERBAS merkt op dat de provincie de extra subsidie dient te verlenen, omdat de provincie op basis van dezelfde plannen al subsidie heeft verleend. De provincie heeft die plannen daarmee goedgekeurd. Voorwaarde is wel dat de stichting de nodige moeite heeft gedaan om de benodigde aanvullende financiering uit de markt te halen. Zonder aanvullende subsidie is het project niet realiseerbaar. De heer PAYMANS merkt op dat het hier in feite gaat om een oud besluit. Bij PS is destijds de verwachting gewekt dat de al verleende subsidie toereikend zou Pagina 9/28
zijn. Nu blijkt dat dit niet het geval is en dat een extra subsidie van 100.000 euro nodig is. Subsidie moet volgens de VVD-fractie een bepaald doel dienen en een return on investment zijn. Subsidie moet een aanjaagfunctie hebben. Dat ontbreekt enigszins bij deze subsidieaanvraag, wat wordt verergerd door de onkunde van de stichting om te verwezenlijken waarvoor zij staat. De stichting vraagt nu om 100% overheidssubsidie. De overheid betaalt bijna nergens de volle 100% zonder dat er iets tegenover staat. In dit project staat er volgens de stukken een hogere bewustwording voor zonne-energie bij de Nederlandse bevolking tegenover. Volgens de fractie bestaat daaraan geen behoefte. Er is geen sprake van dat het project innovatie probeert toe te passen op het winnen van duurzame energie. Misschien is er een kans dat het in de toekomst iets zal toevoegen aan de wetenschap. Feitelijk wordt subsidie gevraagd voor de energielevering aan de tentoonstelling en aan nevenliggende gebouwen. Die subsidie leidt dus tot een lagere energierekening. Er is geen sprake van dat de zelf opgewekte energie aan het net wordt teruggeleverd. Het woord duurzaam is een containerbegrip dat te pas en te onpas wordt gebruikt in de Nederlandse taal. Energie uit niet-fossiele energiebronnen is op zich vaak duurzamer. Voor duurzaamheid is echter ook nodig dat de opgewekte energie te gelde kan worden gemaakt. Dat is voor zonne-energie nog niet het geval. De VVD-fractie staat sympathiek tegenover het project. De fractie is evenwel niet bereid om daarvoor extra subsidie te verlenen als de stichting niet in staat is om in de markt interesse op te wekken voor het project. Het project heeft geen meerwaarde, het heeft alleen een interne waarde. De heer ERBAS merkt op dat de vorige spreker een oordeel geeft over de stichting. Hij zegt namelijk dat de stichting onkundig is. De PvdA vraagt zich af of dit wel gepast is, nu de stichting niet aanwezig is in deze vergadering. Het niet meewerken van de markt hoeft niet te wijzen op onkunde van de stichting. Wat vindt de gedeputeerde van het oordeel van de vorige spreker? De heer PAYMANS merkt op dat het niet zijn bedoeling was om te zeggen dat de stichting onkundig is. De stichting is niet onkundig. Hij heeft alleen willen constateren dat de stichting er niet in slaagt om marktpartijen te interesseren en om aanvullende financiering (op de eerder verleende overheidssubsidie) uit de markt of anderszins te genereren. De heer ERBAS merkt op dat de vorige spreker wel het woord onkundig heeft gebruikt. De fractie handhaaft daarom haar vraag aan de gedeputeerde of deze zich in die bewoordingen herkent. De heer JANSEN stelt twee vragen aan de VVD. Voor zonne-energie wordt een hoge prijs betaald, terwijl het een laag rendement oplevert. Welk standpunt neemt deze fractie hierover in? Stemt deze fractie in met de door GS voorgestelde extra subsidie? De heer PAYMANS antwoordt dat de discussie niet over zonne-energie gaat. De VVD-fractie heeft nog geen definitief standpunt ingenomen over het GSvoorstel. Pagina 10/28
De heer DÉMOED merkt op dat subsidie voor het CDA maximaal een stimuleringsmaatregel kan zijn om iets mogelijk te maken. Subsidie is dus in principe altijd cofinanciering en geeft nooit 100% dekking. Het was PS al bij de eerste subsidieaanvraag bekend dat er geen energie aan het net zou worden geleverd. Het is daarom de vraag of dit argument een rol mag spelen bij de beoordeling van het verzoek om extra subsidie. De heer VAN DONGEN merkt op dat hij niet heeft bedoeld hierover een verwijt te maken aan de stichting. Hij heeft een reactie gegeven op de bijdragen van andere sprekers volgens wie de stichting in belangrijke mate levert aan het net. De heer DÉMOED merkt op dat zijn opmerking niet specifiek tot de vorige spreker was gericht. Er is sprake van 100% overheidssubsidie, als PS zouden instemmen met het GSvoorstel voor extra subsidie. Hoe staat de gedeputeerde daar tegenover in de nieuw ontstane situatie waarin fundamenteel wordt gekeken naar subsidies? In het GS-voorstel wordt het argument gebruikt dat de stichting er niet in is geslaagd om aanvullende financiering van marktpartijen te krijgen. Het CDA vindt dat argument op zichzelf niet sterk. Kan de gedeputeerde dat argument nader toelichten? De heer BLOKHUIZEN merkt op dat de provincie in de vorige PS-periode de hybride bussen 100% heeft gesubsidieerd, met het argument dat wereld en techniek worden geholpen met innovatiestimuleringsmaatregelen. De heer DÉMOED antwoordt dat het hier om heel andere zaken gaat. De hybride bussen en hun financiering maakten deel uit van de concessieverlening en dat is heel iets anders dan subsidieverlening. Het CDA wil niet uitsluiten dat de provincie iets volledig betaalt, als de provincie daarvoor verantwoordelijk is. De heer BLOKHUIZEN merkt op dat bij de hybride bussen sprake was van subsidiëring. De provincie zet belastinggelden in voor projecten waarmee dingen worden ontwikkeld die de wereld beter maken. Dat kunnen zowel hybride bussen zijn als zonne-energie. De heer DÉMOED merkt op dat het niet gaat over zonne-energie. Het gaat over het principe bij subsidieverleningen. Volgens dat principe is er een gezamenlijke verantwoordelijkheid en geeft de overheid geen 100% dekking. Daarom moeten er goede redenen zijn om de stichting Space Expo de extra subsidie te geven. De heer PAYMANS geeft de heer Démoed gelijk. De provincie doet ook andere dingen dan subsidies verlenen, zoals vergoedingen verstrekken waarop de Statenleden recht hebben. Ook uit de begroting blijkt duidelijk dat niet alle uitgaven van de provincie subsidies betreffen. De heer ERBAS stelt vast dat de discussie niet langer gaat over het GS-voorstel om extra subsidie te verlenen aan Space Expo, maar over subsidies in het algemeen. Pagina 11/28
De heer DÉMOED merkt op dat het CDA nog geen definitief standpunt heeft ingenomen over het GS-voorstel. Overblijvende middelen (bijvoorbeeld die van het zonne-energieproject op het dak van Rotterdam Centraal Station) kunnen ook terugvloeien naar het rekeningenresultaat. Het dekkingsvoorstel in de Statenvoordracht luidt dat de middelen beschikbaar zijn binnen programma 3. Dat is weinig zeggend. Ondoorzichtige dekkingsvoorstellen komen vaker voor in Statenvoordrachten. Inmiddels is duidelijk geworden dat het gaat om overblijvende middelen van Rotterdam Centraal Station. Die informatie had in de Statenvoordracht moeten staan. De fractie verzoekt gedeputeerde Van der Sande om voortaan hierop te letten. Mevrouw VAN AELST vraagt of het dekkingsvoorstel ertoe leidt dat andere projecten voor duurzame energie niet worden uitgevoerd. Was de onmogelijkheid van marktfinanciering onvoorzienbaar ten tijde van de eerste subsidieverlening? Kan het project met de extra subsidie wel worden uitgevoerd? De SP is voorstander van het stimuleren van duurzame energie, zoals zonneenergie. Daarom zou de fractie het erg jammer vinden als het project niet doorgaat. De fractie heeft haar standpunt over het GS-voorstel nog niet definitief bepaald. De heer VAN DONGEN merkt op dat D66 voornemens is om niet met het GSvoorstel in te stemmen, maar sluit niet uit dat de gedeputeerde haar tot andere gedachten kan brengen. De fractie benadrukt dat zij het een goed project vindt. De Stichting Space Expo verricht goed werk met de promotie van zonne-energie en van andere innovatieve technologieën. De fractie is daarvan een groot voorstander. De provincie heeft de stichting inmiddels 198.000 euro subsidie verleend. Dat is een groot bedrag. De markt blijkt niet bereid tot aanvullende financiering. De fractie twijfelt daardoor of het wel een goed project is. Het is een tijd van bezuinigen, waarin veel andere stichtingen en verenigingen minder subsidie krijgen dan gevraagd. Een kritische beoordeling van subsidieaanvragen is daarom noodzakelijk, zeker als het gaat om een aanvraag voor een relatief groot bedrag aan aanvullende subsidie (namelijk 107.000 euro). Het is niet vanzelfsprekend om hiervoor de overblijvende gelden van Rotterdam Centraal Station te gebruiken. Die gelden kunnen ook aan andere duurzame projecten worden besteed. Mevrouw DE ZOETE merkt op dat CU-SGP heeft ingestemd met de eerste subsidieaanvraag van de stichting, omdat het zou gaan om een heel innovatief project en de Zuid-Hollandse leverancier voor het project in tijden van crisis daardoor een steun in de rug zou krijgen. De fractie was en is voorstander van het stimuleren van innovatieve duurzame energie, maar zij heeft destijds al gevraagd om een revolving fund op te zetten waardoor de ingezette belastingmiddelen terugvloeien naar de provincie. Vandaag herhaalt de fractie dit verzoek. Pagina 12/28
Gedeputeerde JANSSEN deelt mee dat hij vandaag voor dit onderwerp gedeputeerde Spies waarneemt. De gedeputeerde sluit niet uit dat subsidie niet zou zijn verleend als ten tijde van de eerste subsidieverlening bekend was geweest dat aanvullende financiering door marktpartijen niet mogelijk is. De fracties van de VVD, CDA, CU-SGP, Partij voor de Dieren, PvdA en D66 hebben gevraagd of GS het met deze fracties eens zijn dat bij het niet doorgaan van het project een belangrijke kans blijft liggen om zonne-energie voor een breed publiek toegankelijk te maken en de provinciale ambities voor duurzame energie concreet vorm te geven. Uit die vraag blijkt niet van enige twijfel bij deze fracties over de subsidiëring. Eerder blijkt daaruit een oproep aan het college om ervoor te zorgen dat het project doorgang vindt. Die fracties hebben daarbij niet de vraag gesteld of GS kunnen garanderen dat er geen cent extra subsidie wordt gegeven door de provincie. De vragen zijn opgesteld in februari van dit jaar (2011). Het vorige college van GS heeft op de vragen onder andere geantwoord dat het project met een extra subsidie van 100.000 euro meteen kan beginnen, maar daaraan toegevoegd dat het volgende college van GS over die extra 100.000 euro een beslissing moest nemen. Het oude college van GS heeft duidelijk de sfeer gecreëerd dat het project gewoon moest doorgaan. Bovendien is er het belang van de betrouwbare overheid. Al deze argumenten hebben ertoe geleid dat het nieuwe college van GS heeft besloten om nu voor te stellen de extra subsidie van ongeveer 100.000 euro te verlenen. In de subsidiebeschikking is de verplichting tot rapportage bij de uitvoering opgenomen (vraag 50PLUS). Gedane zaken nemen geen keer. In die context heeft het college het voorstel gedaan (opmerking PVV). Voor het zonne-energieproject op het dak van Rotterdam Centraal Station blijkt 125.000 euro minder nodig (vraag GroenLinks). De heer VAN DONGEN merkt op dat de betrouwbaarheid van de provincie niet in het geding is, omdat de subsidie die al is toegezegd (200.000 euro) niet wordt teruggevraagd. Hier is eerder de betrouwbaarheid van de subsidiepartner in het geding. Gedeputeerde JANSSEN antwoordt dat de betrouwbaarheid van de provincie als subsidiepartner wel in het geding is. Hij verwijst daarvoor naar de sfeer die is opgeroepen door de bovengenoemde vragen van een aantal fracties en de beantwoording daarvan door de vorige GS. Sindsdien hebben zich grote veranderingen voorgedaan, zoals banken die minder snel geld lenen voor innovatieve projecten. Marktpartijen zien weinig in het project, omdat het project geen product in de markt zet en het zich beperkt tot de eigen energievoorziening. Bij de behandeling van de eerste subsidieaanvraag hebben GS en PS de latere ontwikkelingen niet voorzien. In de toekomst moeten PS zich wellicht kritischer opstellen over mogelijke ontwikkelingen. GS zullen dat zeker doen, bijvoorbeeld door te proberen diverse en ook onlogische scenario s in beeld te brengen (vraag Partij voor de Dieren en SP). Bij de behandeling van de eerste subsidieaanvraag hebben noch GS noch PS zich gerealiseerd dat het project niet zou doorgaan als de 200.000 euro subsidie ontoereikend zou blijken omdat de marktpartijen geen aanvullende bijdrage Pagina 13/28
zouden leveren (vraag VVD). GS hebben bij hun afweging voor het besluit om extra subsidie te verlenen ook waarde gehecht aan de (regionale) positie van ESA/Estec en de toonbeeldfunctie van Space Expo. De gedeputeerde heeft geen oordeel over de (on)kundigheid van de stichting (vraag PvdA). De heer ERBAS merkt op dat het verzoek om extra subsidie te verlenen niet afkomstig is van PS, maar van GS. Gedeputeerde JANSSEN antwoordt dat de extra subsidie wel aansluit bij de geest achter de vragen die in februari door bovenbedoelde fracties zijn gesteld. In het algemeen kan niet worden gesteld dat 100% subsidie altijd is uitgesloten of altijd geoorloofd is. De extra argumenten voor het verlenen van de extra subsidie zijn softe argumenten, zoals dat Space Expo uithangbord is van ESA/Estec, de werkgelegenheid van ESA/Estec en de uitstraling bij het publiek (vraag CDA). De voorwaarden voor de beschikking waarbij de extra subsidie wordt verleend, zullen strenger en scherper worden geformuleerd (vraag SP). De vragen van D66 zijn impliciet ook beantwoord. De gedeputeerde zoekt op heel korte termijn uit wat de mogelijkheden zijn voor een revolving fund (vraag CU-SGP). Gedeputeerde VAN DER SANDE zegt toe om ervoor te zorgen dat de informatie in de vijfminutenversie aan alle eisen voldoet. De informatie die volgens de heer Démoed bij dit agendapunt ontbreekt, staat in de laatste twee regels onder het kopje voorgeschiedenis. Voor de overzichtelijkheid was het beter geweest om ze op te nemen onder het kopje financiële aspecten. De heer VAN DONGEN merkt op dat de vierde vraag die de bovengenoemde fracties in februari 2011 hebben gesteld luidde of realisering van het project met andere partners mogelijk is. Zijn er vanuit de provincie pogingen ondernomen om andere partners te zoeken? Gedeputeerde JANSSEN zal deze vraag schriftelijk beantwoorden. Hij gaat er vooralsnog van uit dat geen pogingen zijn ondernomen. Er is onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor het opzetten van een revolving fund. Daaruit blijkt weliswaar dat het mogelijk is, maar ook dat het pas na tien jaar (een beetje) geld oplevert. Mevrouw DE ZOETE merkt op dat hierover in het verleden andere antwoorden zijn gegeven. Probleem was toen dat er geen draagvlak voor was. Gedeputeerde JANSSEN deelt mee dat hij de vraag van mevrouw De Zoete van een nadere schriftelijke beantwoording zal voorzien, als zijn zojuist gegeven mondelinge antwoord niet juist of volledig blijkt. Tweede termijn De heer ERBAS merkt op dat de PvdA haar instemming met de extra subsidie geeft in het licht van de eerste subsidieverlening. GS hebben het voorstel gedaan om extra subsidie te verlenen. De fractie vindt het belangrijk dat het project Pagina 14/28
doorgang kan vinden. De mondelinge reactie van de gedeputeerde van vandaag heeft de fractie gesterkt in haar standpunt akkoord te gaan met de extra subsidieverlening. In de toekomst zullen dergelijke subsidieaanvragen kritischer worden bekeken. Dat gebeurt dan als onderdeel van het beter volgen en het meer regels stellen bij subsidieverleningen. De heer STRUIJLAARD merkt op dat er geen plan van aanpak lijkt te zijn. Naast de kosten is ook van essentieel belang te weten wat nodig is en wat het oplevert. De laatste twee vragen zijn nog niet beantwoord. Zonder een duidelijk antwoord op die vragen is een goede rapportage niet mogelijk. 50PLUS heeft nog geen definitief standpunt ingenomen. De heer JANSEN merkt op dat de gedeputeerde zich afvraagt waar het is misgegaan. De PVV wil daarop juist een antwoord krijgen van de gedeputeerde. Waar zijn de controlemechanismen op subsidiegelden? Dit project had nooit subsidie mogen krijgen, omdat het doel niet goed is. Bovendien zijn er veel fouten gemaakt in de procedure. GS kunnen de schade zoveel mogelijk beperken door geen extra subsidie toe te kennen. De heer DÉMOED bestrijdt de opmerking van de heer Jansen dat er van alles zou zijn misgegaan in de procedure. De heer Jansen wekt een beeld op van de provincie dat niet klopt. De heer JANSEN antwoordt dat hij alleen maar de gedeputeerde heeft geciteerd. De inbreng van het CDA is opmerkelijk vandaag. De heer DÉMOED merkt op dat het duidelijk is dat de heer Jansen vanuit zijn eigen partijfilosofie een beeld over dit thema wil neerzetten. Dat beeld moet echter vanuit de feiten worden neergezet. Uit het debat van vandaag blijkt niet dat er iets laakbaars is gebeurd bij de provincie. CDA en PVV hebben inderdaad verschillende standpunten over dit thema. De heer BLOKHUIZEN merkt op dat hij waardering heeft voor het enerzijdsanderzijdsverhaal van de heer Démoed. Dat hoeft niet te betekenen dat GroenLinks dezelfde conclusies trekt uit de afweging. Zou het D66 helpen als Rotterdam Centraal Station benoemd wordt tot sponsor van het project? GroenLinks is heel tevreden met de antwoorden van de gedeputeerde. De heer VAN DONGEN merkt op dat het voorgestelde sponsorschap van Rotterdam Centraal Station getuigt van een erg kromme redenering. De heer BLOKHUIZEN antwoordt dat zijn voorstel maar een grapje was. D66 heeft vandaag rare bewegingen gemaakt. GroenLinks had verwacht dat deze fractie vierkant achter het GS-voorstel was gaan staan. De heer CANTON merkt op dat hij tevreden is met de antwoorden van de gedeputeerde. De gedeputeerde heeft onder andere aangegeven dat er geen fouten zijn gemaakt in de procedure bij de provincie. Pagina 15/28
De Partij voor de Dieren handhaaft haar instemming met de extra subsidie, hoewel zij het jammer vindt dat het zoveel geld moet kosten. De heer PAYMANS merkt op dat de VVD nog geen definitief standpunt heeft kunnen innemen. Feit is dat het geen project is van de provincie en zij er geen verantwoordelijkheid voor draagt, hoewel zij er warme sympathie voor heeft. Feit is ook dat de provincie al een eerste subsidie heeft toegezegd. Die beschikking wordt nu in het GS-voorstel ingetrokken. Er wordt een nieuwe beschikking geslagen voor een subsidiebedrag dat ongeveer 100.000 euro hoger is. De fractie blijft achter de eerste subsidiebeschikking staan. De subsidieontvanger ontvangt door de verhoging van de subsidie 100% financiering. De subsidieontvanger is een stichting die in feite meelift met een Europese onderzoeksorganisatie voor atoomenergie en andere onderzoeken. De fractie is van oordeel dat in Nederland of in de rest van Europa mogelijkheden zijn om steun te verwerven. Daarom gaat de verhoging van de subsidie te ver. Er moet eerst meer werk worden gemaakt om die steun te verwerven. De fractie neemt pas na fractieberaad een definitief standpunt in. De heer DÉMOED merkt op dat de fracties in de vorige PS-periode niet hebben gevraagd om 100% financiering door middel van subsidie. In zoverre is het verzoek om extra subsidie (van ongeveer 100.000 euro) niet verbonden met de eerste subsidieverlening (198.000 euro). Opzet en insteek van het project waren echter bij de behandeling van de eerste subsidie voor iedereen helder. Waarschijnlijk had het CDA met de kennis van nu destijds niet ingestemd met de eerste subsidieverlening. De kaarten lagen echter niet zo en nu liggen er andere kaarten. In de situatie die nu is ontstaan, zal de fractie instemmen met het voorstel voor extra subsidie. Mevrouw VAN AELST merkt op dat de SP blij is met de opmerking van de gedeputeerde dat in de toekomst bij dergelijke subsidieaanvragen ook wordt gekeken naar onwaarschijnlijkere scenario s. De fractie stemt alles afwegende in met het voorstel om de extra subsidie te verlenen. De heer VAN DONGEN merkt op dat D66 het een goed project vindt. Helaas is het niet financieel haalbaar om het voor het toegezegde subsidiebedrag uit te voeren. PS hebben gevraagd om op zoek te gaan naar andere partners. Daarop is geantwoord met een extra overheidssubsidie van ongeveer 100.000 euro. Dat gaat de fractie te ver. De fractie wil niet in de reflex van PvdA en GroenLinks vervallen om het ontstane tekort met extra subsidie op te vullen, zonder zich af te vragen of het wel nuttig is. Juist op die wijze zijn in het verleden allerlei stichtingen en verenigingen volledig afhankelijk geworden van overheidssubsidie. Die situatie moet veranderen. De fractie stemt niet in met het voorstel voor extra subsidie. De heer BLOKHUIZEN concludeert dat D66 de stekker uit het project trekt, omdat cofinanciering niet mogelijk is. Wordt dit de bestendige lijn van deze fractie in de komende jaren zodat zij de stekker trekt uit elk project bij een overschrijding van 100.000 euro of meer? Dat zal dan nog vaak gebeuren. De fractie shopt selectief, als zij hierin geen bestendige lijn volgt. Pagina 16/28
De heer VAN DONGEN antwoordt dat D66 zeker een bestendige lijn zal volgen. Voor de lijn die de fractie in het onderhavige geval volgt is niet zozeer belangrijk dat er een overschrijding is met 100.000 euro. Belangrijker is dat met de extra subsidie van 100.000 euro alle kosten worden gesubsidieerd, en dat gaat tegen de gemaakte afspraken in. De heer BLOKHUIZEN vraagt of D66 in de toekomst niet zal instemmen met extra subsidies voor de aanleg van een weg, als de kosten veel hoger blijken uit te vallen dan voorzien. Die onvoorziene kosten kunnen oplopen tot honderden miljoenen euro s. De heer VAN DONGEN antwoordt dat de heer Blokhuizen appels met peren vergelijkt. Spreker is het niet eens met de opmerking dat hij de stekker uit het project trekt. De stichting die de extra subsidieaanvraag deed trekt zelf de stekker uit het project, omdat zij niet in staat is om het project voor de oorspronkelijke subsidie te realiseren. Mevrouw DE ZOETE merkt op dat de stichting haar best heeft gedaan om aanvullende financiering in de markt te vinden. Dat is niet gelukt. CU-SGP is het eens met het GS-voorstel voor extra subsidie en stemt dan ook in met dat voorstel. Gedeputeerde JANSSEN antwoordt dat alle W-vragen van de heer Struijlaard worden beantwoord in de subsidieaanvraag. De gedeputeerde zegt toe dat hij met extra aandacht de herziene beschikking zal opstellen (vraag 50PLUS). De gedeputeerde heeft in eerste termijn niet gezegd dat er fouten zijn gemaakt (opmerking PVV). De (subsidieontvangende) stichting heeft voldoende extra inspanningen geleverd om geld uit de markt te halen, maar mede vanwege de economische situatie en de opstelling van de banken is dat niet gelukt (opmerking VVD). De gedeputeerde deelt niet de opvatting dat PS niet zijn verbonden aan het project. In dat verband verwijst hij naar de vragen die in februari door tal van fracties zijn gesteld aan GS (opmerking CDA). Het vinden van andere partners bleek niet mogelijk. De gedeputeerde is ook niet gelukkig met 100% financiering door subsidie, maar zo ligt de situatie nou eenmaal. Zonder 100% subsidie gaat de stekker uit het project (opmerking D66). De gedeputeerde herhaalt zijn toezegging om de stand van zaken na te gaan met betrekking tot het revolving fund (vraag CU-SGP). De VOORZITTER concludeert dat niet alle fracties hebben ingestemd met het GS-voorstel. PVV en D66 stemmen tegen het voorstel, terwijl VVD zich nog beraadt. Van de heer VAN DONGEN mag het een hamerstuk zijn. De heer JANSEN geeft de voorkeur aan een bespreekstuk. De VOORZITTER deelt mee dat voor een hamerstuk unanimiteit nodig is. Bovendien heeft de VVD nog geen standpunt ingenomen. Het wordt een bespreekstuk in de PS-vergadering. Pagina 17/28
Gedeputeerde Janssen heeft toegezegd dat hij de uitkomsten op een rij zal zetten van het verrichte onderzoek naar de mogelijkheden van terugvloeiing van gelden naar de provincie of naar de mogelijkheden van een revolving fund. 2c. Najaarsnota 2011 Gedeputeerde VAN DER SANDE deelt mee dat hij vanwege een andere afspraak de vergadering moet verlaten. Gedeputeerde DE BONDT doet de suggestie om gelet op de resterende vergadertijd tot 17.00 uur (dat is nog een uur) de behandeling van agendapunt 2d door te schuiven naar de volgende commissievergadering. Door omstandigheden zullen GS het programma van eisen openbaarvervoerconcessie Zuid-Holland Noord niet a.s. dinsdag maar een maand later vaststellen. De gedeputeerde deelt mee dat het vast te stellen pve wijzigingen zal ondergaan ten opzichte van het concept dat bij de vergaderstukken van vandaag zit. Mevrouw VERKOELEN gaat akkoord, mits GS in de tussentijd geen besluit nemen. De volgende commissievergadering heeft een volle agenda. Mevrouw PROPSTRA gaat akkoord, mits het geen regel wordt. Mevrouw VAN AELST vraagt of de gedeputeerde het volledige stuk in gewijzigde vorm digitaal kan toezenden en daarbij aan kan geven welke wijzigingen zijn aangebracht. Gedeputeerde DE BONDT antwoordt dat een notitie wordt toegezonden met daarin informatie over waar er welke wijzigingen zijn doorgevoerd. De gedeputeerde wil nu graag een mondelinge toelichting geven op de hoofdlijnen van de wijzigingen. De VOORZITTER staat dit laatste niet toe, omdat de volgorde van de agenda niet meer kan worden veranderd. Mevrouw VERKOELEN merkt op dat de gedeputeerde geen rekening hoeft te houden met een commissievergadering die uitloopt. De commissie is ervoor verantwoordelijk dat de vergadering op tijd eindigt. Mevrouw SMITS gaat akkoord met doorschuiven, mits er in de tussentijd niets wordt besloten. De VOORZITTER concludeert dat de commissie instemt met het doorschuiven van agendapunt 2d naar de volgende commissievergadering. Daarbij zal worden gekeken naar de benodigde vergadertijd. Van het doorschuiven van agendapunten zal geen gewoonte worden gemaakt. De VOORZITTER deelt mee dat nu wordt begonnen met de bespreking van de Najaarsnota 2011. Pagina 18/28
De heer CANTON merkt op dat de uitvoering van de begroting redelijk conform de agenda gebeurt. De Partij voor de Dieren is daar niet blij mee, omdat zij niet heeft ingestemd met de begroting. Trappen GS bij provinciale projecten niet te hard op de rem? Niet uitgesloten is immers mogelijk dat geplande landelijke scopewijzigingen geen doorgang vinden. Waarom kiezen GS er niet voor om de rijksplannen te beïnvloeden? De heer BLOKHUIZEN merkt op dat GroenLinks geen steun geeft aan bijvoorbeeld de automobiliteitsdoelen in de begroting. Het doel was om 110 km fietspad aan te leggen (prestatie-indicator 3.1, zie bladzijde 61). Is alle 110 km aangelegd? De heer JANSEN merkt op dat de uitgaven voor infrastructuur van openbaar vervoer en fiets lager uitvallen dan is begroot, terwijl de versterking van het regionale wegennet 10 miljoen euro hoger uitvalt dan begroot. De PVV doet de suggestie om de budgetten in de Begroting 2012 anders te verdelen, zodat er meer budget vrijkomt voor de regionale weginfrastructuur. De subsidieregeling structurele activiteiten milieuorganisaties Zuid-Holland kent een plafond van 1,3 miljoen euro, terwijl er slechts 1,1 miljoen euro is uitgegeven. Is het mogelijk om het plafond structureel naar beneden bij te stellen? Dezelfde vraag wordt gesteld voor de subsidieregeling realisatie aardgasvulpunten (plafond 1 miljoen euro, terwijl er nauwelijks gebruik is gemaakt van de regeling) en voor de subsidieregeling duurzame energie Zuid-Holland (plafond 300.000 euro, terwijl er slechts 165.000 euro aan subsidie is toegekend). Mevrouw SMITS merkt op dat de afwijkingen ten opzichte van de begroting voldoende zijn toegelicht in de najaarsnota. Is de gedeputeerde bereid om een overzicht te geven van de gehonoreerde aanvragen voor de quick wins in de buscorridor (provinciale regeling verbetering doorstroom openbaar vervoer) en van de financiële stand van zaken? De vraag kan schriftelijk worden afgedaan. Volgens het MIRT wordt in november een uitvoeringsplan voor de Rijn-Gouwelijn gepresenteerd, waarin de reiziger centraal staat. Wat is de stand van zaken bij dit uitvoeringsplan? Op welke wijze wordt het centraal staan van de reiziger meegenomen en meegewogen? Het project voor de bochtafsnijding van de Delftse Schie (ter bevordering van de scheepvaart) is vertraagd. Rotterdam heeft de wens uitgesproken om fietsbrug en fietspad te koppelen aan dit project, waaronder de ruimtelijke procedures. De provincie gaat een inpassingsplan maken om die ruimtelijke procedures af te ronden. Welk probleem speelt hier? De heer STOOP merkt op dat de uitvoering van de Begroting 2011 grotendeels op schema ligt. CU-SGP is daar blij mee, want de fractie heeft met de begroting ingestemd. Er is bij verschillende projecten voor openbaar vervoer, voor nieuwe infrastructuur en voor beheer en onderhoud van infrastructuur sprake van doorgeschoven prestaties. Daarbij wordt in de najaarsnota opgemerkt dat de uitvoering van projecten die in 2012 staan gepland niet in het gedrang mag komen. Is dat wel reëel? Op welke wijze gaan GS bijsturen? Pagina 19/28
Buscorridor tussen Alphen aan den Rijn en Schiphol (bladzijde 69). Door de scopewijziging wordt het naar achteren geschoven. Welke extra kosten zijn daaraan verbonden? Werkzaamheden van de Rijn-Gouwelijn (bladzijde 69). Ten gevolge van een vertraging in deze werkzaamheden verschuiven zowel de kasritmes van het RGLproject als van het project hov Drechtsteden. Waarom verschuiven daardoor ook de kasritmes van het laatste project? De heer VAN DONGEN merkt op dat het subsidieplafond 2012 voor hov- Drechtsteden naar voren wordt gehaald omdat het is toegevoegd aan de subsidieregeling kwaliteitsbevordering openbaar vervoer Zuid-Holland. Kan de gedeputeerde hierop een toelichting geven? De heer HEEMSKERK merkt op dat het CDA voorstander was en is van het 100% realiseren van alle mobiliteitsprojecten. Daarom heeft de fractie voorstellen gedaan voor overprogrammering, waardoor het geld beschikbaar blijft voor mobiliteit. Helaas worden in de Najaarsnota 2011 projecten doorgeschoven naar 2012. Voor de projecten van minder dan 1 miljoen euro is in de exploitatie 10 miljoen euro begroot. Daarvan wordt voor 7,5 miljoen euro doorgeschoven naar 2012. De fractie is blij dat het geld beschikbaar blijft voor mobiliteit, maar dringt er wel op aan dat geen stuwmeer aan doorgeschoven projecten ontstaat. De projecten moeten voortvarend ter hand worden genomen. Neemt de gedeputeerde hierop nog specifieke actie? Bovendien wordt een egalisatiereserve van 5 miljoen euro gevormd. Is deze reserve gevormd uit meevallers bij aanbestedingen en uit efficiënter beheer en onderhoud? De fractie is blij met de uitgebreide toelichting op de reguliere taken. Zijn de extra kosten voor de hefbrug in Waddinxveen meegenomen in de najaarsnota? Hoe groot zijn die kosten? Opvallend en onwenselijk is dat kasritmes uit het MPI doorschuiven naar de toekomst. Weliswaar levert het voor dit jaar meevallers in de kapitaallasten op. Op welke wijze worden die vrijvallende kapitaallasten naar de reserves gebracht? Uit de Najaarsnota 2011 blijkt dat de ambities van het vorige college van GS succesvol zijn gerealiseerd. De fractie hoopt dat de plannen van het nieuwe college van GS in de Begroting 2012 zullen staan. De heer BRILL merkt op dat de najaarsnota slechts een beperkt aantal afwijkingen bevat en overzichtelijk is samengesteld. Er wordt 21 miljoen euro uit de reserves gehaald om de begroting op nul te krijgen. Daarvan gaat 20 miljoen euro naar de RUDs. Kan de gedeputeerde hierop een toelichting geven? Vanwege de komende bezuinigingen is het niet zonder gevaar om op de reserves in te teren. De intensivering van het ov ligt op schema. Er is wel een achterstand bij de realisatie van de Rijn-Gouwelijn. Dat hangt samen met het nieuwe hoofdlijnenakkoord. Wat is de stand van zaken bij het westelijk en het oostelijk deel van de Rijn-Gouwelijn? Wat is de stand van zaken bij de alternatieve financiering van de Rijn-Gouwelijn? De VVD sluit zich aan bij de vraag van mevrouw Smits over de bochtafsnijding Delftse Schie. De fractie hecht aan snelle realisatie van het project. Pagina 20/28