Software voor de beoordeling van primaire waterkeringen. Ringtoets. Installatiehandleiding

Software voor de beoordeling van primaire waterkeringen Ringtoets WTI2017 Installatiehandleiding

Ringtoets Installatiehandleiding Wettelijk Toets Instrumentarium 2017 Versie: 16.4.2 Revisie: 49044 26 januari 2017

Ringtoets, Installatiehandleiding Ringtoets, Installatiehandleiding Gepubliceerd en gedrukt door: Deltares Boussinesqweg 1 2629 HV Delft Postbus 177 2600 MH Delft Nederland telefoon: +31 88 335 82 73 fax: +31 88 335 85 82 e-mail: info@deltares.nl www: https://www.deltares.nl Contact: Helpdesk Water Rijkswaterstaat WVL Postbus 2232 3500 GE Utrecht Nederland telefoon: +31 88 797 7102 www: http://www.helpdeskwater.nl Copyright 2017 Deltares Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd in enige vorm door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever: Deltares. ii Deltares

Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 Inleiding 1 2 Systeemvereisten 3 3 Ringtoets installeren en opstarten 5 4 Ringtoets installatie herstellen of verwijderen 11 5 Gebruik van Ringtoets op systeem met beperkte rechten 13 6 Benodigdheden naast het installatiebestand 15 6.1 Nationale Bestanden Primaire Waterkeringen (NBPW)............ 15 6.2 HRD, configuratie en HLCD bestanden.................... 16 7 Installatie verificatietest 17 Colofon 23 Auteurs en andere betrokkenen........................... 23 English summary.................................. 23 Deltares iii

Ringtoets, Installatiehandleiding iv Deltares

Lijst van figuren Lijst van figuren 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 Ringtoets installatiebestand.............. Ringtoets installatiemap................ Ringtoets snelkoppelingsicoon op het bureaublad... Ringtoets in de startmenustructuur van Windows... Ringtoets direct in het startmenu van Windows.... Ringtoets welkomstscherm.............. Ringtoets informatievenster.............. Meerdere Ringtoets dll bestanden zijn ook bestempeld sienummer..................................................................................... met een volledig....................... ver......... 5 5 6 6 7 7 8. 9 4.1 Opties voor de aanpassing van een Ringtoets installatie............ 11 7.1 7.2 7.3 7.4 Ringtoets nadat de applicatie voor het eerst is opgestart........... Dialoog waarin de gebruiker kan kiezen welk traject dient te worden toegevoegd Ringtoets na het toevoegen van traject 12_2................. Context menu voor het element Hydraulische randvoorwaarden waarmee een koppeling kan worden gemaakt met een HRD besdtand............ Ringtoets na het koppelen met een HRD bestand............... Voortgang tijdens het uitvoeren van toetspeilberekeningen.......... 7.5 7.6 Deltares 17 18 18 19 20 21 v

Ringtoets, Installatiehandleiding vi Deltares

1 Inleiding Deze handleiding beschrijft de installatieprocedure van het programma Ringtoets. Er wordt in dit document aandacht besteedt aan de volgende onderwerpen: Systeemeisen voor een goede werking van de applicatie (zie hoofdstuk 2) De installatie van Ringtoets (zie hoofdstuk 3) Herstellen of verwijderen van de installatie (zie hoofdstuk 4) Het werken met ringtoets op een systeem met beperkte rechten (zie hoofdstuk 5) Extra benodigdheden naast dit installatiebestand (zie hoofdstuk 6) Een korte verificatietest om de correctheid van de installatie toe controleren (zie hoofdstuk 7) Voor het uitvoeren van een installatie is in ieder geval het installatie bestand (figuur 3.1) nodig. Voor het uitvoeren van de verificatietest worden daarnaast drie bestanden ter beschikking gesteld ("GR2017_IJsselmeer_12-2_v01.sqlite, "GR2017_IJsselmeer_12-2_v01.config.sqlite en "hlcd.sqlite ). Deltares 1 van 26

Ringtoets, Installatiehandleiding 2 van 26 Deltares

2 Systeemvereisten Voor een goed functioneren van Ringtoets is het nodig om een computer te hebben die minimaal voldoet aan de volgende eisen: Kenmerk Geadviseerd Minimaal Processor Intel Core i7 of beter Intel Core i5 Kloksnelheid 2.4 GHz 2.4 GHz Geheugen (RAM) 20 GB of meer 8GB Vrije harde schijfruimte indien hydraulische databases op ser- 20 GB of meer per gebruiker 20 GB of meer per gebruiker 100 GB of meer 100 GB Twee keer 22 inch monitor, resolutie 1920x1080 Één keer 22 inch monitor, resolutie 1920x1080 ver worden geïnstalleerd Vrije harde schijfruimte indien hydraulische databases lokaal worden geïnstalleerd Monitor Hiernaast, zijn de volgende vereisten ook van toepassing: Kenmerk Vereiste Verbinding naar database server 1 Gb/s (indien van toepassing) Operating systeem Nederlandstalige Windows 7 (64-bits) met meest recente Service Pack Toegangsrechten Schrijfrechten op een door de gebruiker aan te wijzen map voor project- en logbestanden Administratorrechten Alleen nodig voor installatie, indien gewenste installatiemap in <C:\Programma s> is, hetgeen gebruikelijk is. De installatie kan ook op een andere locatie plaatsvinden (zie figuur 3.2). Automatisch uitloggen / uitscha- Mag niet gebeuren, in verband met langdurige berekeningen kelen Microsoft.NET Framework Deltares Versie 4.5 3 van 26

Ringtoets, Installatiehandleiding Kenmerk Internet-verbinding 1 Vereiste Afhankelijk van aantal gebruikers in netwerk, alleen nodig voor OpenStreetMap verbinding, wat niet strikt noodzakelijk is. Indien niet aanwezig, dan moet na de installatie een shapebestand als achtergrond worden ingesteld. 1 Benodigd voor toekomstige versies, maar voor deze versie van Ringtoets nog niet noodzakelijk 4 van 26 Deltares

3 Ringtoets installeren en opstarten De installatie procedure wordt opgestart door op de icoon van het installatiebestand (figuur 3.1) te dubbelklikken. Figuur 3.1: Ringtoets installatiebestand Op bijna elke stap kan de procedure voortgezet worden door te drukken op Volgende. De eerdere stap van de procedure kan bereikt worden door te klikken op Vorige. Door op Annuleren te klikken, kan de installatie onderbroken worden. De map waar Ringtoets geïnstaleerd wordt mag gekozen worden. Standaard wordt Ringtoets geïnstalleerd binnen de map waar alle Windows programma s geïnstalleerd worden (figuur 3.2). Gebruikers die geen schrijfrechten op deze map hebben, moeten een andere kiezen. Figuur 3.2: Ringtoets installatiemap Nadat de installatiemap bevestigd is (door op Volgende te klikken), wordt de installatie zelf daadwerkelijk uitgevoerd op het moment dat er op Installeren geklikt wordt. De voortgang van de installatie wordt aangegeven totdat hij klaar is. Op dat moment wordt de installatie procedure volledig afgerond door op Voltooien te klikken. Deltares 5 van 26

Ringtoets, Installatiehandleiding Het installatieprogramma zal de volgende acties uitvoeren: Indien een oudere versie van het programma Ringtoets op het systeem is geïnstalleerd, zal deze worden verwijderd. De gebruiker krijgt hiervan geen melding. Alle programma bestanden (*.dll, *.exe etc.) zullen worden weggeschreven op de in het installatieprogramma aangegeven locatie. Een voorbeeldbestand van het Nationale Bestand Primaire Waterkeringen (NBPW) zal worden geplaatst in de map zoals aangegeven in paragraaf 6.1. Het programma Ringtoets, bijbehorend icoontje en de bestandsextensie *.rtd zal worden geregistreerd in de windows registry onder HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Classes\(Ringtoets.rtd en.rtd). Een snelkoppeling naar het programma zal worden geplaatst in de installatie map, het startmenu van Windows en op de windows desktop en wordt geregistreerd onder HKEY_CURRENT_USER\Software\Deltares\Ringtoets Een snelkoppeling naar de gebruikershandleiding zal in het startmenu worden geplaatst en wordt geregistreerd onder HKEY_CURRENT_USER\Software\Deltares\Ringtoets Na installatie kan Ringtoets worden opgestart door op het bijbehorende icoontje (figuur 3.3) op het bureaublad te dubbelklikken. Figuur 3.3: Ringtoets snelkoppelingsicoon op het bureaublad Er wordt ook een snelkoppeling aangemaakt in het startmenu van Windows. Deze is te vinden in Startmenu Alle programma s WTI Ringtoets Ringtoets: Figuur 3.4: Ringtoets in de startmenustructuur van Windows Kort nadat het programma geïnstalleerd is, is deze snelkoppeling direct te vinden onder het startmenu: 6 van 26 Deltares

Ringtoets installeren en opstarten Figuur 3.5: Ringtoets direct in het startmenu van Windows Wanneer het programma opgestart wordt, is de voortgang van de initialisatie te volgen in een welkomstscherm, waar ook het volledige versienummer (inlcusief het revisienummer) te zien is. Figuur 3.6: Ringtoets welkomstscherm Dezelfde informatie is altijd te raadplegen door op Bestand Help Over te klikken. Op dit scherm worden ook de website en telefoonnummer van Helpdesk Water weergegeven. Deltares 7 van 26

Ringtoets, Installatiehandleiding Figuur 3.7: Ringtoets informatievenster Het volledige versienummer is ook terug te vinden in de eigenschappen van meerdere dll bestanden. 8 van 26 Deltares

Ringtoets installeren en opstarten Figuur 3.8: Meerdere Ringtoets dll bestanden zijn ook bestempeld met een volledig versienummer Deltares 9 van 26

4 Ringtoets installatie herstellen of verwijderen Als het installatiebestand opgestart wordt nadat het programma geïnstalleerd is, kan de installatie aangepast worden. De mogelijke aanpassingen zijn: Herstellen: deze optie herstelt de ontbrekende of beschadigde bestanden, snelkoppelingen en registervermeldingen van de huidige installatie. Verwijderen: de installatie van Ringtoets wordt volledig verwijderd van de computer door deze optie te kiezen. Figuur 4.1: Opties voor de aanpassing van een Ringtoets installatie. Indien Ringtoets van het systeem wordt verwijderd, worden alleen de installatiebestanden weggehaald. Tijdelijke rekengegevens, het gebruikte NBPW bestand of HRD bestanden (zie ook hoofdstuk 5 en hoofdstuk 6) worden niet door het installatieprogramma van het systeem verwijderd. Deltares 11 van 26

5 Gebruik van Ringtoets op systeem met beperkte rechten Niet alle gebruikers zullen administrator rechten hebben op het systeem waarop ze Ringtoets zullen gebruiken. Derhalve is het goed om te weten welke bestandslocaties tijdens het gebruik van Ringtoets worden benut en welke rechten benodigd zijn om met Ringtoets te kunnen werken. Deze informatie is bij uitstek van belang wanneer Ringtoets in een virtuele omgeving of vanaf een centrale plaats geïnstalleerd wordt. Naast de hier beschreven locaties zal de gebruiker andere gebruikersdata willen plaatsen waarvoor geen bestandslocatie is voorgeschreven. Hieronder vallen schematisatie- en invoergegevens (zoals een projectbestand van D-Soil model of hoogteprofielbestanden en karakteristieke punten), HRD bestanden en een HLCD bestand (zie ook paragraaf 6.2), Ringtoets projectbestanden (*.rtd) en shape bestanden met invoer van bijvoorbeeld trajectgegevens of vakindelingen. Ringtoets maakt gebruik van de volgende voorgeschreven bestandslocaties: c:\program Files (x86)\wti\ringtoets - Leesrechten Ringtoets wordt geïnstalleerd op de locatie die in de installatie wizard wordt aangegeven (standaard instelling is op de hier aangegeven installatielocatie). Het is voor de gebruiker niet noodzakelijk om schrijfrechten te hebben op deze locatie. Alle installatiebestanden worden uitsluitend met leesrechten geopend. %LOCALAPPDATA%\WTI \Ringtoets - Lees en schrijfrechten Deze folder wordt gebruikt voor het opslaan van het applicatielogbestand. Veel van de acties (opstarten, data toevoegen, validatieberichten etc.) worden bijgehouden in een applicatielogbestand. Indien er onverhoopt een fout optreedt, zal deze ook met detailinformatie in dit logbestand worden opgenomen. Voor het bijhouden van de applicatielog heeft Ringtoets in deze folder schrijfrechten nodig, anders kan de applicatie niet functioneren. %TMP% 1 - Lees en schrijfrechten Alle berekeningen van waterstanden en golfparameters alsmede probabilistische berekeningen worden uitgevoerd met Hydra-Ring. Hydra-Ring is in de installatie als aparte executable opgenomen en wordt aangestuurd door middel van invoerbestanden. Resultaten worden via uitvoerbestanden teruggekoppeld naar Ringtoets. Om deze berekeningen uit te voeren gebruikt Ringtoets een tijdelijke locatie waar per berekening een folder wordt aangemaakt waarin alle invoer en uitvoerbestanden voor die berekening worden opgenomen. Na afronden van de berekening worden deze bestanden niet door Ringtoets verwijderd. De hier aangegeven environment variabele verwijst naar een tijdelijke locatie voor applicatiedata voor de ingelogde gebruiker en wordt als zodanig door Ringtoets gebruikt. In Windows 7 verwijst deze environment variabele bijvoorbeeld naar: "C:\Users\<user>\AppData\Local\Temp". Dit vereist lees en schrijfrechten op deze locatie. Zonder deze rechten zal Ringtoets geen berekeningen kunnen uitvoeren. HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft \Windows\CurrentVersion \explorer\shell Folders\Common Documents \WTI\Ringtoets \NBPW - Lees en schrijfrechten De locatie die onder deze registry key wordt aangegeven wordt gebruikt voor het aanbieden van trajectinformatie aan Ringtoets. De gebruiker krijgt de mogelijkheid om het Nationale Bestanden Primaire Waterkeringen op deze locatie neer te zetten (als shapebestand). Ringtoets zal daar bij het toevoegen van trajecten automatisch de naam, geografische ligging en bijbehorende normfrequentie uit lezen en gebruiken bij het toevoegen van een traject. Voor meer informatie wordt verwezen naar paragraaf 6.1. Voor 1 Feitelijk kijkt Ringtoets bij het plaatsen van tijdelijke berekeningsbestanden eerst naar de environment variabele %TMP%, als deze er niet is naar %TEMP%, en vervolgens naar %USERPROFILE%. Als deze environment variabelen allemaal niet blijken te bestaan wordt de "Windows temp map gebruik (C:\Windows\Temp\) Deltares 13 van 26

Ringtoets, Installatiehandleiding het vervangen van dit bestand door de gebruiker en het inlezen door Ringtoets zijn leesen schrijfrechten noodzakelijk. 14 van 26 Deltares

6 Benodigdheden naast het installatiebestand Na installatie van Ringtoets is het nog niet mogelijk om direct een toets uit te voeren. Naast de voorbeeldbestanden die bij het installatieprogramma worden aangeboden is het nodig om extra data te vergaren alvorens een toets kan worden uitgevoerd. Dit hoofdstuk beschrijft welke bestanden nog moeten worden verkregen. 6.1 Nationale Bestanden Primaire Waterkeringen (NBPW) Bij het toevoegen van een traject in Ringtoets kan de gebruiker een keuze maken welk traject moet worden toegevoegd. Na het kiezen voor een bepaald traject wordt door Ringtoets direct de geografische ligging van het traject weergegeven, maar wordt ook de normfrequentie aan het traject aangepast. Ringtoets haalt de informatie daarvoor uit het Nationale Bestanden Primaire Waterkeringen (NBPW). Een voorbeeld van dit bestand is in de installatie opgenomen. Deze wordt geplaatst in een folder die wordt aangemaakt in de "Public Documents"folder die in de registry wordt aangegeven met de key: HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Windows\CurrentVersion\explorer\Shell Folders\Common Documents Binnen deze folder worden subfolders aangemaakt, waarin het voorbeeldbestand voor de NBPW wordt opgenomen: <Common documents locatie>\wti\ringtoets\nbpw Op een Windows 7 systeem zal daarom het NBPW vaak op de volgende locatie worden geplaatst (en gezocht): C:\Users\Public\Documents\WTI\Ringtoets\NBPW Ringtoets zal bij het toevoegen van een traject controleren of er één (1) shape bestand op deze bestandslocatie is opgenomen. De naam van dit bestand is niet van belang. Indien dat het geval is, zal Ringtoets proberen dit bestand uit te lezen als NBPW. Alle trajecten die daarin zijn opgegeven, worden in het dialoog getoond. Een beschrijving van het bestandsformaat waarmee het NBPW aan Ringtoets moet worden aangeboden is opgenomen in de gebruikershandleiding van Ringtoets. Voor gebruik van Ringtoets wordt aanbevolen om te controleren of de hier opgenomen versie van het NBPW nog up-to-date is. Het NBPW wordt beheeld door het InformatieHuis Water (IHW) en is verkrijgbaar via hun website: http://www.informatiehuiswater.nl Deltares 15 van 26

Ringtoets, Installatiehandleiding 6.2 HRD, configuratie en HLCD bestanden Voor het uitvoeren van berekeningen met Hydra-Ring zijn bestanden nodig met statistische gegevens. Deze bestanden zijn te groot om voor alle trajecten in de installatie op te nemen en moeten dus naderhand door de gebruiker worden vergaard. Deze informatie wordt beschikbaar gesteld door middel van twee (type) bestanden: HLCD. In een HLCD bestand is informatie opgenomen over alle HR locaties binnen Nederland en de relatie tussen deze locaties en de verschillende HRD databases. HRD. HRD bestanden bevatten per traject hoofdzakelijk de statistische gegevens voor de locaties die binnen dat traject vallen. Configuratie bestanden. Configuratiebestanden bevatten informatie die Ringtoets nodig heeft om met de juiste instellingen berekeningen uit te voeren. Configuratiebestanden hebben altijd een naam die gekoppeld is aan de naamgeving van het HRD bestand (bij <HRDbestandsnaam>.sqlite hoort altijd <HRDbestandsnaam>.config.sqlite). Bij het werken met Ringtoets moet de gebruiker per traject aangeven met welk HRD bestand gewerkt moet worden. Dit HRD bestand kan overal geplaatst worden. Op dezelfde locatie moet ook het bijbehorende configuratiebestand en HLCD bestand worden geplaatst. Indien deze bestanden niet naast elkaar aanwezig zijn, kan Ringtoets geen berekeningen uitvoeren. HRD bestanden voor de trajecten waarvoor de gebruiker een toets wenst uit te voeren (en het corresponderende configuratiebestand en HLCD bestand) worden beschikbaar gesteld via de Helpdesk water (http://www.helpdeskwater.nl/wbi). Naast het installatiebestand is een voorbeeldbestand opgenomen voor traject 12_2 teneinde de installatie te kunnen verifiëren (zie ook hoofdstuk 7). 16 van 26 Deltares

7 Installatie verificatietest Om te controleren of de installatie succesvol is geweest kunnen de volgende stappen worden uitgevoerd. 1. Installatiebestanden controleren Controleer allereerst of alle bestanden en snelkoppelingen juist zijn geïnstalleerd: Programmabestanden moeten kunnen worden teruggevonden op de locatie die in het installatieprogramma is opgegeven. Het voorbeeldbestand van het NBPW moet zich bevinden op de locatie zoals beschreven in paragraaf 6.1. Snelkoppelingen moeten zich bevinden: Op de desktop In het startmenu (Start Alle programma s WTI Ringtoets) 2. Opstarten Start Ringtoets door dubbel te klikken op het icoontje op de desktop of door via het startmenu te kiezen voor Start Alle programma s WTI Ringtoets Ringtoets. Ringtoets zal nu starten. Na het opstarten van Ringtoets ziet de applicatie er uit als in figuur 7.1. Figuur 7.1: Ringtoets nadat de applicatie voor het eerst is opgestart 3. Traject toevoegen Door te controleren of een traject kan worden toegevoegd wordt nagegaan of het NBPW bestand correct kan worden uitgelezen (en aanwezig is). Zie ook paragraaf 6.1. Klik voor het toevoegen van een traject op de knop Traject toevoegen in de Start tab van het lint. Er behoort nu een dialoog te verschijnen waarin de gebruiker een traject kan kiezen (figuur 7.2). Deltares 17 van 26

Ringtoets, Installatiehandleiding Figuur 7.2: Dialoog waarin de gebruiker kan kiezen welk traject dient te worden toegevoegd Indien in dit scherm voor traject 12_2 wordt gekozen, wordt dit traject toegevoegd. Na klikken op Zoom naar alles in de Kaart tab van het lint, ziet de applicatie er uit als in figuur 7.3. Figuur 7.3: Ringtoets na het toevoegen van traject 12_2 18 van 26 Deltares

Installatie verificatietest 4. Koppelen aan HRD bestand Door nu een koppeling te maken aan een HRD bestand kan in de volgende stap het uitvoeren van een berekening worden getest. Voor het maken van een koppeling dienen de volgende handelingen te worden uitgevoerd: Plaats de met deze installatiehandleiding meegeleverde bestanden voor de verificatietest ("GR2017_IJsselmeer_12-2_v01.sqlite, "GR2017_IJsselmeer_12-2_v01.config.sqlite en "hlcd.sqlite ) op een locatie die toegankelijk is vanaf de plaats waar de verificatietest wordt uitgevoerd. Indien de bestanden niet beschikbaar zijn, zie dan paragraaf 6.2 voor meer informatie. Klap in Ringtoets het traject uit door in de Projectverkenner op het plusje te klikken voor "Traject 12-2" Klik met de rechter muisknop op het element Hydraulische randvoorwaarden Kies voor Koppel aan database.. (figuur 7.4) Selecteer het HRD bestand met de naam "GR2017_IJsselmeer_12-2_v01.sqlite (op de gekozen locatie in de eerste bullet van deze stap). Ringtoets zal nu in de kaart ook de HR locaties uit de geselecteerde HRD tonen (zie figuur 7.5). Figuur 7.4: Context menu voor het element Hydraulische randvoorwaarden waarmee een koppeling kan worden gemaakt met een HRD besdtand Deltares 19 van 26

Ringtoets, Installatiehandleiding Figuur 7.5: Ringtoets na het koppelen met een HRD bestand 5. Berekening uitvoeren Open eerst het venster voor het berekenen en tonen van toetspeilen. Klik daartoe met de rechter muisknop op Project Traject 12_2 Hydraulische randvoorwaarden Toetspeilen en kies voor Openen. Selecteer in dit scherm een van de locaties en klik op Bereken voor geselecteerde locaties. Na het starten van de toetspeilberekeningen wordt een dialoog getoond waarin de voortgang wordt bijgehouden. In het Berichten paneel wordt extra informatie getoond. Per locatie duurt een toetspeilberekening maximaal enkele minuten (zie figuur 7.6). 20 van 26 Deltares

Installatie verificatietest Figuur 7.6: Voortgang tijdens het uitvoeren van toetspeilberekeningen 6. Opslaan Sla het project met de geïmporteerde en berekende gegevens op door te kiezen voor Bestand Opslaan Als. Dit duurt maximaal enkele minuten (mede afhankelijk van de locatie waar wordt opgeslagen). 7. Openen Klik op Bestand Nieuw om een nieuw project te openen. Klik vervolgens op Bestand Openen om het zojuist opgeslagen project te openen. Als bovenstaande stappen kunnen worden doorlopen kan er vanuit worden gegaan dat de installatie geslaagd is. Deltares 21 van 26

Colofon Auteurs en andere betrokkenen Dit document is geschreven door Pieter van Geer en David Rodríguez Aguilera. De interne review van dit document is uitgevoerd door Tom The. De ontwikkeling van Ringtoets heeft plaatsgevonden in een project dat begeleid werd door Robert Slomp (RWS). English summary This document describes how to install Ringtoets. Ringtoets intends to support a legal safety assessment of the Dutch dunes and dikes. It also gives additional information that is needed to start working with the software. Deltares 23 van 26

https://beeldbank.rws.nl, Rijkswaterstaat / Henri Cormont