Rapport Gemeentelijke Ombudsman Waar blijft de fiets? Dienst Zorg en Samenleven 23 juli 2007 RA0713703 Samenvatting Een vrouw vraagt bij de Dienst Zorg en Samenleven een speciale fiets aan. Bijna acht maanden later wijst de dienst de aanvraag af. De aanvraagster dient een bezwaarschrift in, maar dat wordt afgewezen. Ook die beslissing liet lang op zich wachten. Dit keer duurde het zeven maanden. Als oorzaken voor de lange behandeling van de aanvraag noemt de dienst overleg tussen twee betrokken instanties, nader onderzoek en een achterstand in de werkvoorraad. Voor het bezwaarschrift noemt de dienst de hoge werkdruk bij en de interne verhuizing van de afdeling Bezwaar. Dat zijn wel verklaringen, maar geen excuses voor de buitensporige behandelingstermijnen, vindt de ombudsman. Het vereiste van voortvarendheid houdt in dat een bestuursorgaan slagvaardig en met voldoende snelheid optreedt. Dat geldt ook als de dienst - zoals hier - aan wettelijke termijnen is gebonden. Nu dit niet gebeurd is, heeft de dienst niet conform het vereiste van voortvarendheid gehandeld. De ombudsman beoordeelt het handelen van de gemeente als onbehoorlijk. Oordeel De onderzochte gedragingen zijn onbehoorlijk. Aanbeveling De wethouder Zorg wordt verzocht te bevorderen dat de Dienst Zorg en Samenleven uit een oogpunt van coulance de kosten van de fiets aan verzoekster vergoedt.
Aantal pagina s : 2/5 Verzoek Het verzoek tot onderzoek is op 12 juni 2006 schriftelijk ingediend en betreft de Dienst Zorg en Samenleven. Het gevraagde onderzoek heeft betrekking op: de behandelingstermijn van een aanvraag voor een vervoersvoorziening. Tevens is onderzoek gedaan naar: de behandelingstermijn van een bezwaarschrift over een vervoersvoorziening. Bevindingen achtergrond van het verzoek Op 3 november 2005 vraagt verzoekster op grond van de Wet voorzieningen gehandicapten een fiets met hulpmotor aan. Het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) verstrekt op 13 december 2005 een positief advies aan de gemeente. In mei 2006 klaagt verzoekster bij de dienst dat ze nog steeds geen besluit heeft ontvangen. Wanneer ze half juni nog niets heeft vernomen, wendt ze zich tot de ombudsman. In juli reageert de Dienst Zorg en Samenleven (DZS) op de klacht. Erkend wordt dat de behandeling te lang heeft geduurd en dat verzoekster geïnformeerd had moeten worden; de dienst biedt daarvoor excuses aan. De beslissing op de aanvraag heeft zo lang op zich laten wachten vanwege noodzakelijk overleg en nader onderzoek tussen DZS en CIZ. Daarnaast werd de afhandeling vertraagd door een achterstand in de werkvoorraad bij CIZ en DZS. reactie van de Dienst Zorg en Samenleven Eind juni 2006 wijst de Dienst Zorg en Samenleven de aanvraag ondanks het positieve advies af. Verzoekster kan zich niet in de afwijzing vinden en ze dient een bezwaarschrift in. Omdat verzoekster niets hoort informeert de ombudsman half februari 2007 bij de dienst naar de stand van zaken. De dienst blijkt een paar dagen eerder een (negatieve) beslissing op het bezwaarschrift te hebben genomen. Het informatieverzoek van de ombudsman is aanleiding voor de dienst een onderzoek te starten. Half mei 2007 bericht de dienst dat de belangrijkste oorzaak voor de vertraging in deze bezwaarprocedure een hoge werkdruk was waarmee de afdeling Bezwaar en Beroep al enige tijd te kampen had. Tevens was deze afdeling intern verhuisd. Hierdoor heeft verzoekster langer moeten wachten dan hoort en gewenst is. Dat is niet wat DZS wil. Sinds 1 april 2007 heeft de afdeling een nieuwe leidinggevende. Onder haar leiding en in gezamenlijk overleg met medewerkers van DZS zal er opnieuw worden gekeken naar de bezetting en de mogelijkheden tot verbetering van de werkprocessen. DZS verwacht dan ook dat achterstanden spoedig weggewerkt zijn en dat eventuele knelpunten in de werkprocessen verholpen zullen zijn. reacties op bevindingen Het resultaat van het onderzoek is als verslag van bevindingen naar verzoekster en naar de dienst gestuurd teneinde een nadere reactie mogelijk te maken. De Dienst Zorg en Samenleven heeft geen aanvullingen op het verslag van bevindingen.
Aantal pagina s : 3/5 Verzoekster kan zich vinden in de gang van zaken zoals die in het verslag is beschreven. Wel vraagt ze zich af waarom het in beide gevallen zo lang heeft moeten duren om een negatieve beslissing te nemen. De beslissing van de dienst is van verregaande invloed op haar leven: zonder fiets met trapondersteuning kan ze niet aan het leven van alledag deelnemen. Het wachten op het aanvullend openbaar vervoer duurt soms zó lang, dat de activiteit waarnaar ze vervoer nodig had, al lang voorbij is wanneer zij daar arriveert. Ze heeft nu zelf een (tweedehands) fiets met trapondersteuning aangeschaft, maar daarmee wel gewacht tot de dienst had beslist. Als de dienst eerder had beslist, had ze de fiets eerder kunnen aanschaffen. Dan had ze zich niet al die tijd zo immobiel hoeven te voelen. Haar dagelijkse leven is daardoor zeer ontregeld geweest. Regelgeving Artikel 4:13 - beslistermijn 1 Een beschikking dient te worden gegeven binnen de bij wettelijk voorschrift bepaalde termijn of, bij het ontbreken van zulk een termijn, binnen een redelijke termijn na ontvangst van de aanvraag. 2 De in het eerste lid bedoelde redelijke termijn is in ieder geval verstreken wanneer het bestuursorgaan binnen acht weken na ontvangst van de aanvraag geen beschikking heeft gegeven, noch een kennisgeving als bedoeld in artikel 4:14, derde lid heeft gedaan. Artikel 7:10 - beslistermijnen 1 Het bestuursorgaan beslist binnen zes weken of - indien een commissie als bedoeld in artikel 7:13 is ingesteld - binnen tien weken na ontvangst van het bezwaarschrift. 2 De termijn wordt opgeschort met ingang van de dag waarop de indiener is verzocht een verzuim als bedoeld in artikel 6:6 te herstellen, tot de dag waarop het verzuim is hersteld of de daarvoor gestelde termijn ongebruikt is verstreken. 3 Het bestuursorgaan kan de beslissing voor ten hoogste vier weken verdagen. Van de verdaging wordt schriftelijk mededeling gedaan. 4 Verder uitstel is mogelijk voor zover de indiener van het bezwaarschrift daarmee instemt en andere belanghebbenden daardoor niet in hun belangen kunnen worden geschaad of ermee instemmen. Behoorlijkheidsvereisten De ombudsman toetst de gedragingen en handelingen van gemeentelijke instanties aan behoorlijkheidsvereisten. In dit onderzoek is getoetst aan het vereiste van voortvarendheid. Overwegingen de behandelingstermijn van een aanvraag voor een vervoersvoorziening Het vereiste van voortvarendheid houdt in dat een bestuursorgaan slagvaardig en met voldoende snelheid optreedt. Dat brengt ook met zich mee dat de overheid zich aan de wettelijke termijnen behoort te houden.
Aantal pagina s : 4/5 In het licht van artikel 4:13 lid 2 van de Algemene wet bestuursrecht moet de overheid in beginsel binnen acht weken na ontvangst van de aanvraag beslissen. Wanneer dit niet mogelijk is, behoort de overheid een kennisgeving van de vertraging te sturen met daarin de vermelding van een nieuwe termijn. Vast staat dat niet binnen de wettelijke termijn is beslist en dat verzoekster tussentijds niet is geïnformeerd. Aan een langere behandelingstermijn kunnen diverse oorzaken ten grondslag liggen. Overleg tussen twee betrokken instanties, nader onderzoek en een achterstand in de werkvoorraad kunnen wel een verklaring zijn, maar vormen daarom nog geen excuus voor een behandelingstermijn van bijna acht maanden. Terecht erkent de dienst dat de behandeling te lang heeft geduurd en dat verzoekster tussentijds geïnformeerd had moeten worden. Dit neemt niet weg dat de dienst tijdig maatregelen had moeten treffen om wettelijke termijnoverschrijding te voorkomen. Daarvan is niet gebleken. Hiermee heeft de dienst in strijd met het vereiste van voortvarendheid gehandeld. de behandelingstermijn van een bezwaarschrift over een vervoersvoorziening Ook dit klachtelement wordt getoetst aan het vereiste van voortvarendheid. Op grond van artikel 7:10 van de Algemene wet bestuursrecht geldt voor de afhandeling van een bezwaarschrift in beginsel een termijn van zes weken (of indien een adviescommissie is ingesteld tien weken) met de mogelijkheid van een verdaging voor de duur van maximaal vier weken. Verder uitstel is slechts mogelijk voor zover de indiener van het bezwaarschrift daarmee instemt. Vast staat dat de periode tussen indiening en beslissing zeven maanden in beslag heeft genomen. Voorts staat vast dat de dienst geen verdagingsbericht heeft gestuurd, laat staan instemming met verder uitstel heeft gevraagd. Ook hier geldt dat een hoge werkdruk en een interne verhuizing wel een verklaring vormen, maar daarom nog geen excuus. Van de dienst had verwacht mogen worden dat er al in een vroeg stadium adequate maatregelen waren getroffen om binnen de wettelijke termijn te beslissen. Met instemming verneemt de Gemeentelijke Ombudsman dat DZS aan de werkprocessen de benodigde aandacht zal schenken. Nu de dienst de wettelijke behandelingstermijn ver heeft overschreden, is niet voldaan aan het vereiste van voortvarendheid. ten slotte De gehele procesgang vanaf aanvraag tot beslissing op het bezwaarschrift heeft meer dan vijftien maanden geduurd. Het behoeft geen nader betoog dat dit buiten proportioneel lang is; de dienst heeft dat ook erkend. De behandelingsduur klemt te meer gezien de kwetsbare positie die verzoekster als gehandicapte heeft. Haar reactie over de invloed van de (negatieve) beslissing op haar leven van alledag, in samenhang met de lange behandelingstermijnen, laat daarover geen misverstand bestaan. Deze zaak maakt overduidelijk dat korte procedures voor de groep gehandicapten van groot belang zijn. De behandelingsduur in deze zaak in samenhang met verzoeksters kwetsbare positie als gehandicapte is aanleiding om uit een oogpunt van coulance - een aanbeveling aan het oordeel te verbinden.
Aantal pagina s : 5/5 Oordeel De onderzochte gedragingen zijn onbehoorlijk. Aanbeveling De wethouder Zorg wordt verzocht te bevorderen dat de Dienst Zorg en Samenleven uit een oogpunt van coulance de kosten van de fiets aan verzoekster vergoedt.