BROCHURE VOOR DE PRAKTIJKOPLEIDER handvatten bij de begeleiding van stagiairs voor de MBO opleiding beveiliger 2 BLAUW MAATWERK IN EDUCATIE AQUAMARIJNLAAN 178 3523 EN UTRECHT BRIN 30 RC CREBO BEVEILIGER 2 94850 WWW.MIJNBLAUW.NL WWW.MAATWERKINEDUCATIE.NL E MAIL BLAUW@MAATWERKINEDUCATIE.NL Pictures Dreamstime Stock Photos & Stock Images, Flickr. 1
INTRODUCTIE Fijn dat u praktijkbegeleider wilt zijn van één of meerdere aspirant-beveiligers. In deze brochure wordt duidelijk wat belangrijk is in uw rol als praktijkbegeleider en hoe de begeleiding is geregeld via het praktijkwerkboek. U zult merken dat u als praktijkbegeleider verschillende rollen heeft. Zoals die van vraagbaak, planner, beoordelaar en coach. Alle aspirant-beveiligers gebruiken in de stage periode een praktijkwerkboek. Door deze brochure krijgt u een beeld van het (werken met het) praktijkwerkboek. WAAR GAAT DEZE BROCHURE OVER? In deze brochure is het volgende opgenomen. Onderdeel Pagina 1 Introductie van de aspirant-beveiliger 3 2 Stage programma 4 3 De kenmerken van een praktijkopleider 5 4 Tips bij het begeleiden en opleiden 6 5 Praktijkwerkmap van de stagiair 7 6 Algemene opdrachten 10 7 Contextopdrachten 12 8 Reflectie onderdeel van de contextopdrachten 15 9 Eindbeoordeling van de stage periode 17 Vragen of opmerkingen? Wij horen het graag! Stuur een e-mail naar blauw@maatwerkineducatie.nl. 2
1. INTRODUCTIE VAN DE ASPIRANT-BEVEILIGER Tijdens de beroepspraktijkvorming (afgekort: BPV, ook stage genoemd) doen de aspirant-beveiligers werkervaring op die past bij hun beroepsopleiding. Zo kunnen zij wennen aan de manier waarop het werk in het bedrijf wordt uitgevoerd. Ze ontdekken hoe het is om als beroepsoefenaar aan de slag te gaan. EEN GOED BEGIN MAKEN Met een goede introductie kunt u de nieuweling direct de informatie geven die belangrijk is om binnen de organisatie te functioneren. Maak de stagiair bijvoorbeeld bekend met de (ongeschreven) huisregels. Denk hierbij aan hoe collega s elkaar aanspreken, maar ook regels over het gebruik van mobiele telefoons. Vaak heeft ook elke beroepstak zo zijn taaltje : woorden die niet zo vanzelfsprekend zijn te leren, zoals onder andere bepaalde afkortingen. Bespreek samen wat u doet als u niet direct beschikbaar bent. De stagiair kan de eerste weken nog niet veel taken volledig zelfstandig uitvoeren. Vertel de stagiair bij wie hij of zij terecht kan. 3
2. STAGE PROGRAMMA THEORIE EXAMENS Meestal ronden aspirant-beveiligers eerst een aantal theorieexamens af, alvorens zij met de stage beginnen. Zo zijn ze bekend met bepaalde wetgeving en hebben zij meer kennis omtrent de beveiliging van gebouwen. PRAKTIJKEXAMENS De ervaringen die de stagiair op doet gedurende de stage zijn nodig om de praktijkexamens die afgelegd moeten worden voldoende af te ronden. Indien de stagiair niet genoeg ervaring heeft opgedaan gedurende diens stage, zullen bepaalde vragen niet duidelijk genoeg beantwoord kunnen worden. Daarnaast wordt ook de volledigheid van het praktijkwerkboek gecontroleerd en afgevinkt. De examens worden aangevraagd door de onderwijslocatie. SAMENWERKEN Onderwijsinstelling BLAUW werkt samen met onderwijslocaties door geheel Nederland. Zij voldoen allen aan dezelfde onderwijskwaliteit. De begeleiding van stagiairs vindt plaats op de stageplaatsen en vanuit de onderwijslocaties. BPV overeenkomst De stage van aspiranten wordt o.a. vastgelegd in de BPV overeenkomst. Deze wordt getekend door de onderwijsinstelling, het leerbedrijf, het kenniscentrum en de aspirant. Vragen? Heeft u vragen over de begeleiding van stagiaires? Neem dan 4 contact op met de onderwijslocatie waar u mee samenwerkt.
DUUR VAN DE BPV/STAGE Om de aspirant-beveiliger de tijd te geven zichzelf te ontwikkelen tot een volledig meedraaiend lid van de organisatie wordt een minimale ureneis gesteld van 320 uur. Deze uren geven de deelnemer de tijd om alle verschillende facetten van het vak te ontdekken, proeven en ervaren. 3. DE KENMERKEN VAN EEN PRAKTIJKOPLEIDER Hoe is het om praktijkbegeleider te zijn? U vindt het vanzelfsprekend leuk om anderen te begeleiden in een leerproces. Daarvoor verplaatst u zich in de ander en probeert hem of haar te helpen. Uw vakkennis en kennis van het bedrijf waar u werkt helpen daarbij. Vakkennis wordt overgedragen door voorbeeldgedrag en/of op de leerlingen afgestemde instructie, begeleiding of coaching. [ Herinnert u zich uw eerste werkdag nog? U kunt bepalen wat past vanuit de organisatie waar u werkt en dat combineren met de eisen vanuit het opleidingsprogramma. Onder andere plant u de stageperiodes in en regelt u de uitvoering hiervan in de eigen organisatie. De praktijkbegeleider kiest de plekken waar geleerd wordt plekken die passen bij het beroep waarvoor wordt opgeleid. Leerlingen voelen zich hier veilig en uitgedaagd om te werken en leren. 5
KENMERKEN VAN DE PRAKTIJKOPLEIDER OPEN HOUDING ZELFKENNIS GOEDE COMMUNICATIE SKILLS VERTROUWD MET HET VAK VERTROUWD ME T HET BEDRIJF KENT HET OPLEIDINGSPROGRAMMA KAN GERICHT COACHEN KAN STEUN GEVEN KAN FEEDBACK GEVEN KAN LEREN VERTALEN IN OPDRACHTEN VINDT HET LEUK ERVARINGEN TE DELEN 4. TIPS BIJ HET BEGELEIDEN EN OPLEIDEN HANDIGE TIPS BIJ HET BEGELEIDEN VAN STAGIAIRS. Taal en instructie van de opleiding, het bedrijf of de klant kan verschillen. Soms maakt dit het lastig voor de stagiair om opdrachten te begrijpen. Wat zijn de kenmerken van een object en waar moet de stagiair op letten? Wat zijn de wensen van de klant hierbij? Wat zijn belangrijke punten op een plattegrond? Leg de aspirant uit wat diens bevoegdheden zijn. Denk bijvoorbeeld aan: huisregels, afspraken met de 6
klant, wettelijke bepalingen (opdracht 2 van de algemene opdrachten in het praktijkwerkboek gaat hierover). Wat is gevoelige informatie? Weet de stagiair dat? Is het voor de stagiair duidelijk hoe een dienst wordt overgedragen? Wat zijn verschillen tussen diensten en waarom? Wanneer wordt de hulp van anderen ingeschakeld? Wat is een goede beroepshouding en waarom? Wat is professioneel gedrag? Welke soorten meldingen kan de stagiair verwachten? Lukt het de stagiair goed om te schakelen tussen verschillende objecten en instructies? Hoe kun je op een vriendelijke en duidelijke, doortastende manier zorgen dat mensen de regels opvolgen? Heeft u daar tips voor? 5. PRAKTIJKWERKMAP VAN DE STAGIAIR De praktijkwerkmap van de aspirant-beveiliger is een volledig werkboek die de aspirant en u als praktijkbegeleider handvatten bieden voor het doorlopen van de beroepspraktijkvorming. Verschillende aspecten zullen worden behandeld en worden afgetoetst. Het praktijkwerkboek bestaat uit de volgende onderdelen, die we daarna kort doornemen: Algemene gegevens Ruimte voor kopie medeondertekeningsverklaring (MOV) Algemene opdrachten Contextopdrachten Logboek 7
ALGEMENE GEGEVENS Dit betreft algemene gegevens met betrekking tot de BPVperiode van de aspirant. RUIMTE VOOR KOPIE MEDEONDERTEKENINGSVERKLARTING Dit betreft de BPV-periode van de aspirant en de gegevens van het leerbedrijf. ALGEMENE OPDRACHTEN Dit zijn verplichte opdrachten die de aspirant bij voorkeur uitvoert aan het begin van de BPV. Hij of zij leert dan hoe het leerbedrijf (en waar nodig het klantbedrijf) georganiseerd is, op welke manier gewerkt wordt en hoe de beveiliging geregeld is. Bij deze opdrachten zoekt de aspirant van alles op, kijkt rond in het bedrijf en stelt vragen aan collega s en aan u. Er zijn 11 algemene opdrachten en de aspirant moet die allemaal uitwerken. CONTEXTOPDRACHTEN De aspirant moet ten minste 7 contextopdrachten uitwerken. 8
LOGBOEK In het logboek vult de aspirant elke dag in wat hij of zij gedaan heeft. Dit doet de aspirant door in steekwoorden te beschrijven welke taken zijn uitgevoerd. U kunt de aspirant op weg helpen bij het benoemen van zijn werkzaamheden in steekwoorden. Denk aan steekwoorden als toegangscontrole, openingsronde, surveillance, etc. U parafeert iedere pagina. Als er meer pagina s nodig zijn mag de aspirant ook een andere, nieuwe tabel invoegen. OPBOUW OPDRACHTEN We zoomen hierna in op de opbouw van de verschillende opdrachten in de praktijkwerkmap. VERSCHILLENDE CONTEXTOPDRACHTEN Er zijn verschillende mogelijkheden voor de contextopdrachten: - Objectbeveiliging - Mobiele surveillance - Winkelsurveillance - Detentietoezicht - Geld,- en waardetransport - Luchthavenbeveiliging Meer weten? U kunt de verschillende praktijkwerkboeken downloaden via www.platformbeveiliging.nl. Ga naar: praktijkleren > voor onderwijsinstellingen > praktijkboek met contexten. 9
6. ALGEMENE OPDRACHTEN PLANNING U bepaalt samen met de aspirant waar en in welke volgorde hij of zij de opdrachten uitvoert. Alle opdrachten moeten worden uitgevoerd. Opdracht 1 bestaat uit twee versies, 1A en 1B. U overlegt met de aspirant of hij of zij opdracht 1A of 1B moet maken. Dit is afhankelijk van de werkzaamheden die het leerbedrijf uitvoert. OPBOUW Hieronder wordt beschreven hoe de algemene opdrachten in elkaar zitten. Inleiding Hierin staat beschreven waar de opdracht over gaat en wat er voor de opdracht moet gebeuren. Vragen en opdrachten Wat doet de aspirant? De aspirant werkt deze opdrachten aan het begin van de stage uit. Op die manier leert men het bedrijf kennen en hoe er wordt gewerkt. De aspirant verzamelt de gevraagde bewijsstukken in de map. Dit kunnen antwoorden op vragen zijn of bijvoorbeeld een afdruk van een website. Ieder bewijsstuk heeft een nummer. Zo is het gemakkelijk te zien welke bewijsstukken er allemaal gevraagd worden en is bij te houden welke bewijsstukken (nog) ontbreken. De aspirant beantwoordt de vragen schriftelijk, met behulp van een tekstverwerker zoals Word. 10
De aspirant volgt de nummering zoals die in de opdracht staat. De aspirant mag een bewijsstuk anoniem maken, bijvoorbeeld door een adres of naam te veranderen. De opdrachten mogen aangevuld met plaatjes en foto s, enz. Wat doet de praktijkopleider? U helpt de aspirant op weg als dat nodig is. U stelt vragen over het onderdeel Vragen en opdrachten, leest en controleert de bewijsstukken. Als er geen bewijsstuk wordt gevraagd, neem deze dan vooral samen door. Is de opdracht goed begrepen en uitgevoerd? U kruist alle bewijsstukken die juist zijn aan in de voortgangstabel. Het praten over de uitwerkingen is dé voorbereiding op het praktijkexamen. Uw eventuele opmerkingen kunt u bij de betreffende uitwerking van de aspirant schrijven. Als de aspirant de opdracht juist heeft uitgevoerd, kunt u dit aankruisen in de voortgangstabel. U zet dan een kruisje bij Vragen en opdrachten voldoende. Afronding Als de voortgangstabel volledig is ingevuld en de Vragen en opdrachten zijn voldoende beoordeeld, dan is de opdracht klaar. U vult uw naam in en zet uw handtekening. De aspirant tekent voor gezien. In de inhoudsopgave van de map staat een lijst met alle opdrachten. Iedere keer als een opdracht af is, kruist u dat aan op deze lijst. Zo kunt u snel zien hoe ver de aspirant is. 11
7. CONTEXTOPDRACHTEN PLANNING U bepaalt samen met de aspirant welke (tenminste) 7 opdrachten deze gaat doen. Samen maakt u afspraken over de volgorde waarin de opdrachten het beste kunnen worden uitgevoerd (waar, wanneer en hoe). Bovenaan sommige opdrachten staat een voorwaarde; die is belangrijk bij de planning van de opdracht. OPBOUW Hierna wordt beschreven hoe de contextopdrachten in elkaar zitten. Inleiding Hierin staat beschreven waar de opdracht over gaat en wat er voor moet gebeuren. Resultaat Hier staat wat het resultaat van de opdracht moet zijn. E-LEARNING MBO BASISVAKKEN Voorbereiding Naast de vakinhoudelijke theorie en praktijk, volgt de aspirant MBO basisvakken (Nederlands, rekenen, loopbaan en burgerschap, Engels) voor de MBO opleiding. Hiertoe wordt gebruik gemaakt van de e- learning via www.mijnblauw.nl. 12
Voorbereiding en opdracht Wat doet de aspirant? De aspirant voert de opdracht meerdere keren uit. Hij of zij doet het werk zoals dat binnen uw bedrijf en/of bij uw opdrachtgever gebruikelijk is en net zo lang tot u vindt dat de aspirant de werkzaamheden voldoende beheerst. De aspirant werkt eerst onder begeleiding en dan steeds zelfstandiger. De aspirant verzamelt de gevraagde bewijsstukken in diens map. Dit kunnen antwoorden op vragen zijn of bijvoorbeeld een opgesteld dienstrapport of een kopie daarvan. De aspirant beantwoordt de vragen schriftelijk, met behulp van een tekstverwerker zoals Word. De aspirant volgt de nummering zoals die in de opdracht staat. De aspirant mag een bewijsstuk anoniem maken, bijv. door een naam of adres te veranderen of onleesbaar te maken. De aspirant mag zijn werkboek illustreren met plaatjes en foto s. Wat doet de praktijkopleider? U controleert of alle bewijsstukken aanwezig en juist zijn. Als dat het geval is, dan kruist u de bewijsstukken aan op het voortgangsformulier. Achter sommige bewijsstukken kunt u op twee plaatsen een kruisje zetten. Wanneer u dan kiest voor de kolom Vertrouwelijk, wel ter inzage (bijvoorbeeld als een vertrouwelijk bewijsstuk het bedrijf niet mag verlaten) moet u het bewijsstuk wel toonbaar zijn als daarom gevraagd wordt. U plant de beoordelingsmomenten in. Op die momenten observeert u de aspirant terwijl hij de opdracht uitvoert. Sommige opdrachten gaan over incidenten. U mag deze incidenten eventueel 13
organiseren, zolang de aspirant maar denkt dat het echt is. U beoordeelt de aspirant aan de hand van de tabel Praktijkbeoordeling. In de tabel Praktijkbeoordeling vult u per aandachtspunt een score in. Hier worden de volgende symbolen voor gebruikt: onvoldoende: bijna voldoende: voldoende : + uitstekend: ++ U beoordeelt de aandachtspunten twee maal, met voldoende tijd daartussen. Zo wordt zichtbaar of de aspirant vorderingen maakt. Bij Opmerkingen kunt u uw op- en aanmerkingen kwijt. U kunt uw opmerkingen ook bij de betreffende uitwerking van de aspirant schrijven. Het is van belang dat u noteert hoe de aspirant diens prestaties kan verbeteren. U bespreekt de vorderingen van de aspirant. Afronding Als de aspirant op alle aandachtspunten minimaal een voldoende heeft behaald, kunt u dit aankruisen in de voortgangstabel. U zet dan een kruisje in de voortgangstabel bij Praktijkopdracht voldoende. [ Opdrachten in de werkmap hebben steeds dezelfde, herkenbare opbouw.] 14
8. REFLECTIE ONDERDEEL VAN DE CONTEXTOPDRACHTEN Het reflectie onderdeel van de contextopdrachten is bedoeld om terug te kijken op de gemaakte opdracht. De aspirant kijkt terug op de opdracht en vraagt zich af hoe het gegaan is. De aspirant beantwoordt de vragen schriftelijk, volgens de nummering, met behulp van een tekstverwerker. Dit zijn de bewijsstukken. Wat doet de aspirant? Meestal zijn de reflectie vragen voor de aspirant als volgt: 1. Kies twee verschillende situaties die zich hebben voorgedaan tijdens het uitvoeren van de opdracht beschrijf elke situatie (kort); 2. Wat heeft u gedaan of gezegd; 3. Wat was het resultaat; 4. Zou u het de volgende keer weer zo doen? En zo nee, wat zou u anders doen? Wat doet de praktijkopleider? U kunt de aspirant op weg helpen met het bedenken van de situaties. Dit hoeven geen grote incidenten te zijn, het kunnen kleine voorvallen zijn. 15
Of iets wat de aspirant voor het eerst heeft meegemaakt. Voorbeelden van situaties: de portofoon is niet opgeladen; een bezoeker is zijn pasje vergeten; een bezoeker staat niet op de bezoekerslijst; een bezoeker wil een voorwerp niet in bewaring geven; een bezoeker weet niet met wie hij of zij een afspraak heeft; iemand stelt een vraag waar de aspirant geen antwoord op weet; een bezoeker heeft ergens geparkeerd en vraagt of dit mag; er is een alarmmelding geweest en die is afgehandeld door de aspirant; er was een aanrijding op de parkeerplaats; door opstoppingen op de weg raakt de aspirant achter op zijn schema. Een voorbeelduitwerking van de reflectieopdracht Ik had dienst op de receptie van Philips. Er kwam een bezoeker die zei dat hij een afspraak had met personeelszaken. Hij stond niet op de bezoekerslijst. Ik heb gebeld met personeelszaken. De bezoeker werd verwacht. Ik heb een pas uitgeschreven en de bezoeker op laten halen. Ik heb in het dienst rapport een notitie gemaakt. Ik heb met personeelszaken afgesproken dat ze bezoekers voortaan wel van te voren aanmelden. Volgende keer anders: ik was onvriendelijk tegen de mevrouw van personeelszaken omdat ik geïrriteerd was. Dat moet ik niet meer doen. 16
9. EINDBEOORDELING Als de praktijkwerkmap is doorgewerkt, kan deze voor de laatste keer gecontroleerd. Denk daarbij aan; de voortgangstabel van de algemene opdrachten is volledig de voortgangstabel van de contextopdrachten is volledig het logboek is goed bijgehouden en door u ondertekent het eindbeoordelingsformulier is ingevuld en toegevoegd aan de praktijkwerkmap (zie: hierna) EINDBEOORDELINGSFORMULIER Is alles in orde? Vul dan het eindbeoordelingsformulier in. Dit wordt bewaard door de onderwijsinstelling in het examendossier van de aspirant als bewijs van een positief afgelegde stage. Van dit formulier vult u het gedeelte beoordeling door de praktijkopleider in. Indien nodig, is dit formulier te downloaden via www.platformbeveiliging.nl. Ga naar: praktijkleren > voor onderwijsinstellingen > praktijkwerkboek met contexten (onderaan de pagina). PRAKTIJKEXAMENS Wanneer de praktijkwerkmap voldoende en compleet is aangeleverd bij de onderwijslocatie, is de aspirant-beveiliger klaar voor de praktijkexamens. Deze worden aangevraagd door de onderwijslocatie. Deze examens worden afgenomen door Stichting Vakexamens voor de Particuliere Beveiliging (SVPB). 17
BROCHURE VOOR DE PRAKTIJKOPLEIDER Verder groeien binnen de sector orde en veiligheid? De afgestudeerde stagiair kan de volgende versnelde, 1 jarige opleidingen volgen: Coördinator beveiliger (MBO, niveau 3) Handhaver toezicht en veiligheid (HTV), incl. BOA getuigschrift (MBO, niveau 3) BLAUW MAATWERK IN EDUCATIE AQUAMARIJNLAAN 178 3523 EN UTRECHT BRIN 30 RC CREBO BEVEILIGER 2 94850 WWW.MIJNBLAUW.NL WWW.MAATWERKINEDUCATIE.NL E MAIL BLAUW@MAATWERKINEDUCATIE.NL 18