Samenvatting Regio in beeld 2016 Amersfoort
Samenvatting Aantal banen neemt toe, vooral in de marktsector In Amersfoort groeit het aantal banen van werknemers (voltijd en deeltijd) in 2016 en 2017 met respectievelijk 1,3% en 1,1% tot ruim 159.000 eind 2017. Naar verwachting zet deze banengroei verder door. Zorg en welzijn Detailhandel Ov. zakelijke diensten Spec. zakelijke diensten Industrie Groothandel Onderwijs Openbaar bestuur ICT Vervoer en opslag Overige diensten Bouwnijverheid Grote sectoren in Amersfoort zijn zorg & welzijn, detailhandel, overige en specialistische zakelijke diensten. De werkgelegenheid groeit in de meeste sectoren. Grote groeiers zijn ICT, overige zakelijke diensten en bouwnijverheid. Werkgelegenheidskrimp is er in financiële diensten, overige diensten en landbouw. De landbouw is betrekkelijk klein van omvang. Ook krimpt de werkgelegenheid in het openbaar bestuur. In Amersfoort groeit het aantal banen sterker dan landelijk. Horeca Financiële diensten Landbouw 0 6.000 12.000 18.000 24.000 Aantal banen, 2017 Trends in de ontwikkeling van de werkgelegenheid Een aantal trends speelt een rol op de arbeidsmarkt zoals flexibilisering, toename van het aantal zelfstandigen, vergrijzing en veranderingen in kwalificaties van functies. De leeftijdsopbouw van werknemers op de arbeidsmarkt is een relevant gegeven. Door vergrijzing en verhoging van de pensioenleeftijd neemt de participatie van ouderen toe. Een hoog aandeel 50-plussers in de werkzame beroepsbevolking betekent ook dat er meer vervangingsvraag te verwachten is. Voor de groep 60-plussers speelt dat binnen afzienbare tijd. De werkzame beroepsbevolking in het openbaar bestuur en onderwijs is het sterkst vergrijsd. In absolute aantallen zijn er veel 50-plussers in de zorg & welzijn werkzaam en juist weinig in de horeca, detailhandel en bij uitzendbedrijven. Door de voortzetting van de flexibiliseringstrend neemt het aantal banen van zelfstandi- Landbouw Spec. zakelijke diensten gen sneller toe dan het aantal banen van werknemers. Overige diensten Bouwnijverheid In totaal zijn er in Amersfoort ruim 28.000 zelfstandigen. ICT Financiële diensten Horeca Sectoren met een groot aandeel zelfstandigen Detailhandel zijn de landbouw, zakelijke diensten en bouwnijverheid. Zorg en welzijn Ov. zakelijke diensten In de landbouw werken traditioneel veel zelfstandigen, maar de economische ruimte voor Groothandel Industrie toetreders lijkt beperkt. In bijvoorbeeld de Onderwijs bouwnijverheid en zakelijke diensten is de afgelopen jaren het aantal zelfstandigen wel fors Vervoer en opslag Openbaar bestuur gegroeid. Totaal Bron: CBS, bewerking ROA 0% 25% 50% 75% 100% Aandeel zelfstandigen, 2013-2014 Regio in beeld 2016 Samenvatting Amersfoort 1
Aantal vacatures neemt toe In 2015 en 2016 neemt het aantal ontstane vacatures toe. De toename van het aantal vacatures vindt in vrijwel alle sectoren plaats. Uitzonderingen zijn de landbouw en het openbaar bestuur. In de sector vervoer & opslag is het aantal vacatures relatief het meest toegenomen. 20.000 18.000 16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 In 2015/2016 zijn er bijna 19.000 vacatures ontstaan. In 2012/2013 daalt het aantal ontstane vacatures. In de jaren daarna neemt het aantal ontstane vacatures weer toe. In 2015/2016 zijn er bijna 4.500 vacatures meer ontstaan dan in 2011/2012. UWV verwacht dat in 2017 het aantal ontstane vacatures verder toeneemt. 6.000 4.000 2.000 0 11/12 12/13 13/14 14/15 15/16 Detailhandel Zorg en welzijn Spec. zakelijke diensten Industrie Ov. zakelijke diensten Horeca Groothandel Vervoer en opslag Financiële diensten ICT Bouwnijverheid Onderwijs Overige diensten Openbaar bestuur Landbouw De sector met de meeste vacatures in Amersfoort is de detailhandel. In 2015/2016 ontstonden in deze sector 3.700 vacatures. Voor laagopgeleiden ontstaan de meeste vacatures in de detailhandel, horeca en zakelijke diensten. Voor middelbaar opgeleiden zijn er veel vacatures in de zorg & welzijn, detailhandel en industrie. Hoogopgeleiden vinden vooral veel vacatures in de specialistische zakelijke diensten, zorg & welzijn, onderwijs en ICT. 0 1.000 2.000 3.000 4.000 Ontstane vacatures, 2015/2016 Top 10 openstaande vacatures naar beroep 1 Software- en applicatieontwikkelaars 2 Transportplanners en logistiek medewerkers 3 Callcentermedewerkers outbound en overige verkopers 4 Elektriciens en elektronicamonteurs 5 Loodgieters en pijpfitters 6 Receptionisten en telefonisten 7 Technici bouwkunde en natuur 8 Verzorgenden 9 Adviseurs marketing, public relations en sales 10 Timmerlieden In de tabel is te zien voor welke tien beroepen gemiddeld de meeste vacatures op werk.nl beschikbaar waren, gedurende de eerste helft van 2016. In Amersfoort was de vraag naar software- en applicatieontwikkelaars het grootst. Deze vacatures waren niet alleen uit de ICT afkomstig, maar uit diverse sectoren zoals de gespecialiseerde zakelijke diensten, groot- en detailhandel. Voor ICT-beroepen wordt in de periode 2015-2020 de grootste uitbreidingsvraag voorzien. De verwachte vervangingsvraag is in deze sector met relatief veel jongeren echter klein. Regio in beeld 2016 Samenvatting Amersfoort 2
Aantal nieuwe WW-uitkeringen daalt Aan de instroom in de WW is te zien dat het beroep op de WW terugloopt. In de eerste helft van 2016 werden minder nieuwe WW-uitkeringen verstrekt dan in dezelfde periode vorig jaar. De daling in Amersfoort was sterker dan gemiddeld in Nederland. Bunschoten Baarn Nijkerk Soest Am ersfoort Leusden Woudenberg Instroom WW jan t/m juni 2016 naar beroepsgroep 1 Receptionisten en telefonisten 2 Hulpkrachten bouw en industrie 3 Verkoopmedewerkers detailhandel 4 Schoonmakers 5 Secretaresses 6 Boekhoudkundig medewerkers 7 Laders, lossers en vakkenvullers 8 Adviseurs marketing, public relations en sales 9 Directiesecretaresses 10 Callcentermedewerkers outbound en overige verkopers In de tabel is de top tien van beroepen weergegeven met de hoogste instroom in de WW. Het gaat vooral om administratief personeel zoals receptionisten, secretaresses, boekhoudkundig en administratief medewerkers. Ook commercieel personeel stroomt vaak de WW in, zoals verkoopmedewerkers detailhandel, adviseurs marketing, public relations & sales, callcentermedewerkers en overige verkopers. Beroepen in de handel en logistiek zijn conjunctuurgevoelig en daar trekt momenteel de markt aan. Op termijn blijven deze functies kansrijk. Voor administratief personeel geldt dat er op termijn functies verdwijnen door digitalisering. Amersfoort Aantal Aandeel Aantal Wajong 4.510 Geslacht Man 2.460 55% Vrouw 2.050 45% Leeftijd <25 jaar 920 20% 25-35 jaar 1.500 33% 35-45 jaar 790 18% 45-55 jaar 710 16% 55 jaar of ouder 590 13% Wajong-percentage 2,2% In Amersfoort zijn er 4.510 Wajongers. Het merendeel is man en jonger dan 35 jaar. Het aantal werkende Wajongers neemt toe, vooral bij reguliere werkgevers. Het aandeel werkende Wajongers daalt echter. Dit komt doordat het totale aantal Wajongers sneller steeg dan het aantal werkenden onder hen. Om Wajongers aan het werk te krijgen en houden blijven inspanningen en investeringen nodig in de vorm van de inzet van bijvoorbeeld loondispensatie en jobcoaches. Factoren die arbeidsparticipatie bevorderen zijn een sterke sociale cohesie in de regio, samenwerkingsbereidheid tussen diverse partijen en sterke betrokkenheid van professionals en ouders. Regio in beeld 2016 Samenvatting Amersfoort 3
Gemiddelde arbeidsmarktspanning in Amersfoort; krapte in specifieke beroepen De arbeidsmarkt in Amersfoort wordt minder ruim door een toename van openstaande vacatures en een afnemend aantal kortdurend werkzoekenden. Momenteel is er sprake van een gemiddelde arbeidsmarktspanning. Totaal ICT Commercieel Openbaar bestuur Dienstverlenend Technisch Zorg en welzijn Pedagogisch Transport en logistiek Agrarisch Economisch en admin. Managers Creatief en taalkundig zeer ruim ruim gem. krap zeer krap -4-3 -2-1 0 1 2 3 4 De arbeidsmarkt in Amersfoort is minder ruim dan landelijk. In totaal zijn er ongeveer evenveel vacatures als werkzoekenden en is er een gemiddelde arbeidsmarktspanning. Over het algemeen is er een krappe arbeidsmarkt voor beroepen op wetenschappelijk niveau. De krapte in ICT-, pedagogische, financiële en juridische beroepen zit grotendeels op hoger en wetenschappelijk niveau. Voor technische beroepen (inclusief productiemedewerkers) lijken zich in de regio Amersfoort op totaalniveau geen al te grote knelpunten voor te doen. De krapte doet zich vooral voor op middelbaar en hoog niveau. Het gaat bij de krapte in de techniek vooral om beroepen met specifieke vereisten wat betreft vakkennis, ervaring en competenties. Op laag en elementair beroepsniveau is er wel enige krapte ten aanzien van kelners, barpersoneel, vrachtwagenchauffeurs, laders, lossers en vakkenvullers. Naar verwachting ontstaan de komende periode voor werkgevers meer knelpunten in een brede range van technische beroepen. Ook gaan werkgevers meer knelpunten ervaren in het vinden van ICTpersoneel, onderwijs, managementfuncties en op economisch gebied op hoog beroepsniveau. Voor administratieve, dienstverlenende en commerciële beroepen worden minder knelpunten verwacht. Scholing vergroot kansen Het volgen van opleidingen en cursussen kan de kansen op werk voor werkzoekenden vergroten. Het ministerie van SZW heeft daarvoor een pakket aan maatregelen vastgesteld zoals scholingsvouchers, Brug- WW en sectorplannen. Een verbeterde aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt is wenselijk. Opleiding Totaal Mbo 2/3 Totaal Mbo 4 Totaal Hbo Totaal Wo Totaal Arbeidsmarktperspectief Redelijk Matig Redelijk Goed Goed ROA heeft een inschatting gemaakt van de toekomstige arbeidsmarktperspectieven naar opleiding. Op totaalniveau zijn de toekomstperspectieven goed. De beste perspectieven zijn er voor mensen met een hbo-opleiding in techniek, taal & cultuur, onderwijs of landbouw & natuur. Maar ook op mbo-niveau zijn er goede perspectieven in techniek en groenonderwijs. De vooruitzichten zijn volgens ROA minder gunstig voor afgestudeerde van economische of zorgopleidingen Kansen buiten de regio Werkzoekenden kunnen niet alleen hun kansen vergroten door te kijken naar alternatieve beroepen en het volgen van scholing. Zij kunnen, net als werkgevers, ook hun zoekgebied uitbreiden. Amersfoort heeft een negatief pendelsaldo, dat wil zeggen dat er minder mensen uit andere regio s in Amersfoort komen werken dan het aantal inwoners van Amersfoort dat elders gaat werken. Waar werken inwoners van Amersfoort 4% 8% Amersfoort 4% Midden-Utrecht 5% Groot Amsterdam 62% Gooi en Vechtstreek 16% FoodValley Overig Waar wonen werkenden in Amersfoort 6% 7% 9% 5% 11% 62% Amersfoort Midden-Utrecht Stedendriehoek en Noordwest Veluwe FoodValley Gooi en Vechtstreek Overig Bron: CBS, bewerking UWV Regio in beeld 2016 Samenvatting Amersfoort 4
Een deel van de werkenden in regio Amersfoort komt uit Midden-Utrecht, Stedendriehoek en Noordwest Veluwe, FoodValley en de Gooi en Vechtstreek. Omgekeerd werkt een deel van de inwoners van de regio Amersfoort in regio s als Midden-Utrecht, Groot Amsterdam, Gooi en Vechtstreek en FoodValley. Kansen voor werkzoekenden op het vinden van werk worden groter als ze ook buiten Amersfoort zoeken naar werk. Uitdagingen voor de toekomst De economische recessie heeft gezorgd voor een ruime arbeidsmarkt in de regio Amersfoort. Nu de economie enige tijd gestaag groeit, is ook de arbeidsmarkt aangetrokken en minder ruim geworden. De arbeidsmarkt van na de recessie is een andere dan die van voor de recessie. De arbeidsmarkt is complexer van aard geworden. De regio Amersfoort staat voor de volgende twee belangrijke uitdagingen: de duurzame vergroting van de participatie van mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt; aanpak van de toenemende mismatch op de regionale arbeidsmarkt. Regio in beeld 2016 Samenvatting Amersfoort 5
Colofon Regio in Beeld Regio in Beeld is een jaarlijkse uitgave van UWV Auteur Bert van de Geijn Inlichtingen arbeidsmarktinformatie@uwv.nl Redactieadres UWV Afdeling Arbeidsmarktinformatie en -advies Postbus 58285 1040 HG Amsterdam Eindredactie Suzanne IJzerman Roelof van der Velde Regio samenstelling De arbeidsmarktregio Amersfoort is het werkgebied van het werkplein Amersfoort. De gemeenten Amersfoort, Baarn, Bunschoten, Leusden, Nijkerk, Soest en Woudenberg maken deel uit van deze arbeidsmarktregio. Disclaimer Meer informatie is te vinden op www.werk.nl/arbeidsmarktinformatie. Alles uit deze uitgave mag worden overgenomen, echter uitsluitend met bronvermelding. Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. UWV 2016 Regio in beeld 2016 Samenvatting Amersfoort 6
Einde rapport Regio in beeld 2016 Samenvatting Amersfoort 7