Samenvatting Regio in beeld Midden-Limburg

Transcriptie

1 Samenvatting Regio in beeld 2016 Midden-Limburg

2 Samenvatting Aantal banen neemt toe, echter niet in collectieve sector De aantrekkende woningmarkt, hogere investeringen door bedrijven in onder andere ICT en toenemende consumptieve bestedingen zorgen voor het aanhoudend herstel van de economie. Dat leidt ook tot meer werkgelegenheid. In Midden-Limburg groeit het aantal banen van werknemers (voltijd en deeltijd) in 2016 en 2017 met gemiddeld 0,3% per jaar tot ruim eind Zorg en welzijn Industrie Detailhandel Ov. zakelijke diensten Groothandel Horeca Onderwijs Openbaar bestuur Vervoer en opslag Bouwnijverheid Spec. zakelijke diensten Overige diensten Landbouw Financiële diensten ICT Grote sectoren in Midden-Limburg zijn zorg & welzijn, industrie, detailhandel en overige zakelijke diensten (waaronder uitzendwezen). Landbouw, industrie, detailhandel en horeca zijn oververtegenwoordigd in de regio. De werkgelegenheid groeit in de meeste sectoren. Grote groeiers zijn overige zakelijke diensten, bouwnijverheid en groothandel. Werkgelegenheidskrimp is er in financiële diensten, onderwijs, openbaar bestuur, zorg & welzijn en overige diensten. Landelijk groeit het aantal banen in Nederland sterker dan in Midden-Limburg Aantal banen, 2017 Meer werkzame zelfstandigen, participatie ouderen stijgt Een aantal trends speelt een rol op de arbeidsmarkt zoals flexibilisering, toename van het aantal zelfstandigen, vergrijzing en veranderingen in kwalificaties van functies. De leeftijdsopbouw van werknemers is een relevant gegeven. Door vergrijzing en verhoging van de pensioenleeftijd neemt de participatie van ouderen toe. Een hoog aandeel 50-plussers betekent dat er meer vervangingsvraag te verwachten is. Voor de groep 60-plussers speelt dat binnen afzienbare tijd. Openbaar bestuur en onderwijs zijn sectoren met een hoog aandeel oudere werknemers. In absolute aantallen zijn er veel 50- plussers in zorg & welzijn en industrie werkzaam. In horeca, detailhandel en uitzendbedrijven werken juist weinig ouderen. Overige diensten Landbouw ICT Spec. zakelijke diensten Bouwnijverheid Financiële diensten Vervoer en opslag Detailhandel Horeca Groothandel Zorg en welzijn Industrie Ov. zakelijke diensten Onderwijs Openbaar bestuur Totaal Door de voortzetting van de flexibiliseringstrend neemt het aantal zelfstandigen sneller toe dan het aantal werknemers. In totaal zijn er in Midden-Limburg ruim zelfstandigen. Sectoren met een groot aandeel zelfstandigen zijn de landbouw, ICT, bouw en veel vormen van zakelijke diensten. In de detailhandel zijn zelfstandigen werkzaam. Daarmee is het de sector met in absolute aantallen de meeste zelfstandigen. 0% 25% 50% 75% Aandeel zelfstandigen, Bron: CBS, bewerking ROA Regio in beeld 2016 Samenvatting Midden-Limburg 1

3 Aantal vacatures neemt toe In 2015 en 2016 neemt het aantal ontstane vacatures toe. De toename van vacatures vindt in vrijwel alle sectoren plaats. Uitzonderingen is de overige diensten. Een sector met relatief veel zelfstandigen. Het aantal vacatures in de bouwnijverheid is dit jaar relatief het sterkst gegroeid In 2015/2016 zijn er ruim vacatures ontstaan. In 2012/2013 en 2013/2014 daalde het aantal ontstane vacatures. In de jaren daarna neemt het aantal ontstane vacatures weer toe. In 2015/2016 zijn er ruim vacatures meer ontstaan dan in 2013/2014. UWV verwacht dat in 2016 en 2017 het aantal ontstane vacatures verder toeneemt /12 12/13 13/14 14/15 15/16 Detailhandel Zorg en welzijn Industrie Horeca Groothandel Ov. zakelijke diensten Vervoer en opslag Spec. zakelijke diensten Bouwnijverheid Openbaar bestuur Landbouw Overige diensten Onderwijs Financiële diensten ICT De sector met de meeste vacatures in Midden- Limburg is detailhandel. In 2015/2016 ontstonden in deze sector vacatures. Voor laagopgeleiden ontstaan de meeste vacatures in detailhandel, horeca, industrie en vervoer & opslag. Voor middelbaar opgeleiden zijn er veel vacatures in zorg & welzijn, detailhandel, industrie en groothandel. Hoogopgeleiden vinden vooral veel vacatures in zakelijke diensten, zorg & welzijn en onderwijs Ontstane vacatures, 2015/2016 Top 10 openstaande vacatures naar beroep 1 Elektriciens en elektronicamonteurs 2 Metaalbewerkers en constructiewerkers 3 Vrachtwagenchauffeurs 4 Transportplanners en logistiek medewerkers 5 Hulpkrachten bouw en industrie 6 Machinemonteurs 7 Callcentermedewerkers outbound en overige verkopers 8 Productiemachinebedieners 9 Bouwarbeiders afbouw 10 Lassers en plaatwerkers In de tabel is te zien voor welke tien beroepen gemiddeld de meeste vacatures op werk.nl openstonden, gedurende de eerste helft van In Midden-Limburg was de vraag het grootst naar elektriciens en elektronicamonteurs. De top tien bestaat voor een groot deel uit beroepen in de techniek en de transport & logistiek. Voor transport & logistiek beroepen worden in de periode relatief gezien de meeste baanopeningen verwacht. Regio in beeld 2016 Samenvatting Midden-Limburg 2

4 Aantal nieuwe WW-uitkeringen daalt Aan de instroom in de WW is te zien dat het beroep op de WW terugloopt. In de eerste helft van 2016 werden minder nieuwe WW-uitkeringen verstrekt dan in dezelfde periode vorig jaar. De daling in Midden- Limburg is met 12% vergelijkbaar met de landelijke ontwikkeling. Ne d erweert Weert Leudal Roerm ond Maasgouw Roerdalen Ech t-susteren Instroom WW jan t/m juni 2016 naar beroepsgroep 1 Hulpkrachten bouw en industrie 2 Verkoopmedewerkers detailhandel 3 Laders, lossers en vakkenvullers 4 Receptionisten en telefonisten 5 Secretaresses 6 Verzorgenden 7 Boekhoudkundig medewerkers 8 Callcentermedewerkers outbound en overige verkopers 9 Bedieners mobiele machines 10 Transportplanners en logistiek medewerkers In de tabel is de top tien van beroepen weergegeven met de hoogste instroom in de WW. Bovenaan staan de hulpkrachten bouw en industrie. Het gaat hier voor het grootste deel om productiemedewerkers. Verder bevat de top 10 vooral logistiek en administratief personeel. Beroepen in de logistiek zijn conjunctuurgevoelig en met alle ontwikkelingen die in de regio en naburige regio s op stapel staan, blijven deze functies de komende jaren structureel kansrijk. Voor administratief personeel geldt dat er op termijn functies verdwijnen door digitalisering. Midden-Limburg Aantal Aandeel Aantal Wajong Geslacht Man % Vrouw % Leeftijd <25 jaar % jaar % jaar % jaar % 55 jaar of ouder % Wajong-percentage 2,5% In Midden-Limburg zijn er Wajongers. Het merendeel is man en jonger dan 35 jaar. Het aantal werkende Wajongers neemt toe, vooral bij reguliere werkgevers. Het aandeel werkende Wajongers daalt echter. Dit komt doordat het totale aantal Wajongers sneller steeg dan het aantal werkenden onder hen. Om Wajongers aan het werk te krijgen en houden blijven inspanningen en investeringen nodig in de vorm van bijvoorbeeld loondispensatie en jobcoaches. Factoren die arbeidsparticipatie bevorderen zijn een sterke sociale cohesie in de regio, sterke betrokkenheid van professionals en ouders en samenwerkingsbereidheid tussen diverse partijen. Regio in beeld 2016 Samenvatting Midden-Limburg 3

5 Gemiddeld arbeidsmarktspanning in Midden-Limburg; krapte in specifieke beroepen De arbeidsmarkt in Midden-Limburg wordt minder ruim door een toename van openstaande vacatures en een afnemend aantal kortdurend werkzoekenden. De spanning op de arbeidsmarkt in deze regio is te typeren als gemiddeld. Creatief en taalkundig Economisch en admin. Totaal Agrarisch Dienstverlenend Transport en logistiek Openbaar bestuur ICT Commercieel Zorg en welzijn Technisch Managers Pedagogisch zeer ruim ruim gem. krap zeer krap In Midden-Limburg is er net als in 21 van de 35 arbeidsmarktregio s sprake van een gemiddelde arbeidsmarktspanning. In totaal zijn er ongeveer evenveel openstaande vacatures als kortdurend werkzoekenden. Er is een krappe arbeidsmarkt voor agrarische en dienstverlenende beroepen. De krappe markt voor dienstverlenende beroepen komt door kelners & barpersoneel en schoonmakers. De krapte voor agrarische beroepen is grotendeels het gevolg van het seizoen.. Voor technische beroepen lijken er geen grote knelpunten, maar dit beeld vertekent omdat vraag en aanbod niet goed op elkaar aansluiten. Het gaat bij de krapte in de techniek meer om beroepen met specifieke vereisten wat betreft opleiding, ervaring en competenties dan om algemene krapte. Naar verwachting ontstaan de komende jaren voor werkgevers meer knelpunten in een brede range van technische beroepen. Ook gaan werkgevers knelpunten ervaren in het vinden van ICT-personeel, onderwijs, managementfuncties en op economisch gebied op hoog beroepsniveau. Voor administratieve, dienstverlenende en commerciële beroepen worden nauwelijks knelpunten verwacht. Scholing vergroot kansen Het volgen van opleidingen en cursussen kan de kansen op werk voor werkzoekenden vergroten. Het ministerie van SZW heeft daarvoor een pakket aan maatregelen vastgesteld zoals scholingsvouchers, Brug-WW en sectorplannen. Een verbeterde aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt is wenselijk. Opleiding Totaal Mbo 2/3 Totaal Mbo 4 Totaal Hbo Totaal Wo Totaal Arbeidsmarktperspectief Matig Redelijk Goed Goed Goed ROA heeft een inschatting gemaakt van de toekomstige arbeidsmarktperspectieven naar opleiding. Op totaalniveau zijn de toekomstperspectieven goed. De beste perspectieven zijn er voor wo ers en hbo ers opgeleid in techniek en onderwijs. Voor economische en zorgopleidingen op mbo 2/3 niveau zijn de perspectieven minder gunstig. Kansen buiten de regio Werkzoekenden kunnen niet alleen hun kansen vergroten door te kijken naar alternatieve beroepen en het volgen van scholing. Zij kunnen, net als werkgevers, ook hun zoekgebied uitbreiden. Midden-Limburg heeft een negatief pendelsaldo, dat wil zeggen dat er meer mensen in Midden-Limburg komen werken dan dat er inwoners van Midden-Limburg elders werken. Grenspendel is hierin niet meegenomen. Waar werken inwoners van Midden-Limburg 6% 2% 3% Midden-Limburg 7% Zuid-Limburg Zuidoost-Brabant 10% Noord-Limburg 71% Helmond-De Peel Overig Waar wonen werkenden in Midden-Limburg Midden-Limburg 3% 1%1% 7% Zuid-Limburg 8% Noord-Limburg Zuidoost-Brabant 80% Helmond-De Peel Overig Bron: CBS, bewerking UWV Regio in beeld 2016 Samenvatting Midden-Limburg 4

6 Behalve uit Midden-Limburg zelf komen de personen werkzaam in Midden-Limburg vooral uit Zuid- Limburg, Noord-Limburg, Zuidoost-Brabant en Helmond-De Peel. Omgekeerd werkt een deel van de inwoners van Midden-Limburg in Zuid-Limburg, Zuidoost-Brabant, Noord-Limburg en Helmond-De Peel. Kansen voor werkzoekenden op het vinden van werk worden groter als ze ook buiten Midden-Limburg zoeken naar werk. Uitdagingen voor de toekomst Het herstel van de Nederlandse economie zet zich voort. Dit begint zich ook te vertalen naar de arbeidsmarkt. Na een jarenlange periode waarin de arbeidsmarkt ruim was, is deze nu te typeren als gemiddeld. Het aantal banen neemt toe, maar de banengroei is zeker niet in elke sector even prominent. Zo is de vraag groot naar specialistische beroepen in techniek en zorg en zijn er veel vacatures in de logistiek. Veel werkzoekenden worden werkloos vanuit bedrijfseconomische, administratieve en commerciële beroepen. Er is een kloof tussen wat bedrijven vragen en wat werkzoekenden aan actuele ervaring en opleiding meebrengen. In hoeverre werkzoekenden de kansen op werk - nu en op middellange termijn - kunnen verzilveren, hangt mede af van de mogelijkheid en de bereidheid om te bewegen in de richting van beroepen, sectoren en regio s waar kansen liggen. Het overbruggen van de afstand tussen de gevraagde en de genoten opleiding is dan ook een van de grootste uitdagingen in de huidige arbeidsmarkt. Voor het arbeidspotentieel aan de onderkant van de arbeidsmarkt vragen de beperkingen, de complexe problematiek en de sociale context om een integrale aanpak voor begeleiding naar werk en duurzame participatie. De techniek is van groot belang voor de Nederlandse economie. Bijna 20% van alle werkzame personen in Nederland werkt in een technisch beroep. Hoewel er in de techniek geen sprake is van algemene tekorten, is er wel krapte in specifieke beroepen. Met name op de uitvoerende niveaus zijn er moeilijk vervulbare vacatures. Hier liggen kansen voor scholing van werkloze werkzoekenden met een technische achtergrond. Zij-instromers zijn ook potentiele kandidaten. In Midden-Limburg heeft ongeveer een derde van alle WW-gerechtigden nu nog geen startkwalificatie. Komende jaren wordt het nog belangrijker voor scholen om jongeren te informeren over de specifieke technische richtingen waar de grootste behoefte ontstaat. De afgelopen jaren hebben veel zorginstellingen gedwongen gereorganiseerd. Bij reorganisaties zijn veelal medewerkers in lagere en ondersteunende beroepen werkloos geworden. Tevens hebben organisaties minder geïnvesteerd in opleiden en bijscholen. Nu ontstaan opnieuw baanopeningen voor gekwalificeerd personeel. Voor deze banen is nauwelijks aanbod. De leeftijdsopbouw in de zorg is relatief vergrijsd en de komende jaren zullen door natuurlijk verloop veel vacatures ontstaan. Deze vervangingsvraag biedt daarmee de komende tijd kansen voor werkzoekenden. Opleidingstrajecten moeten zorgen voor het kwalificeren van personeel. Dit biedt kansen voor scholing op MBO en HBO niveau. Horeca en detail staan écht op de kaart in Midden-Limburg. Het Outlet Centrum in Roermond breidt opnieuw uit. Er is een aantrekkelijke voetgangersverbinding voor de binnenstad van Roermond. Men weet Roermond te vinden, zowel in binnen- als buitenland. Zo bezoeken jaarlijks bijna 4 miljoen Duitsers Limburg. De horeca wordt zeker niet overgeslagen. Het aantal baanopeningen in de horeca stijgt dan ook en ervaren krachten worden schaars. Traditioneel werken in deze sector veel jongere medewerkers. Op dit moment kiezen echter steeds meer ondernemers ook voor oudere medewerkers. Dit biedt kansen voor de oudere werkzoekenden. De werkloosheid in Nederland daalt. Voor de categorie 50-plussers is dit beeld helaas minder positief. De werkloosheid in deze groep is pas recent begonnen te dalen en omvat 54% van de WW-uitkeringen. Ouderen verliezen minder snel hun baan maar zijn zij eenmaal werkloos is het moeilijker weer aan de slag te komen. Bewustwording over de leeftijdsopbouw van het aanwezige arbeidspotentieel en de duur van de inzetbaarheid van vijftigers op de arbeidsmarkt zijn belangrijke elementen om mee te nemen in HR beleid. Wet- en regelgeving is ontwikkeld om drempels te slechten. De doelgroep Banenafspraak biedt ook kansen. Op 1 januari 2015 is de Participatiewet in werking getreden. Tijdens het Sociaal Akkoord van 2013 zijn afspraken tussen sociale partners gemaakt om tot 1 januari extra banen te creëren voor personen die tot de doelgroep arbeidsgehandicapten behoren De Wet werk en zekerheid (Wwz) is van kracht sinds 1 juli Bedrijven willen vanuit Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen kijken naar mogelijkheden voor deze doelgroepen. Regio in beeld 2016 Samenvatting Midden-Limburg 5

7 Colofon Regio in Beeld Regio in Beeld is een jaarlijkse uitgave van UWV Auteur Jeroen van den Berg Inlichtingen Redactieadres UWV Afdeling Arbeidsmarktinformatie en -advies Postbus HG Amsterdam Eindredactie Suzanne IJzerman Roelof van der Velde Regio samenstelling De arbeidsmarktregio Midden-Limburg is het werkgebied van Werkplein Roermond. De gemeenten Echt- Susteren, Leudal, Maasgouw, Nederweert, Roerdalen, Roermond en Weert maken deel uit van deze arbeidsmarktregio. Disclaimer Meer informatie is te vinden op Alles uit deze uitgave mag worden overgenomen, echter uitsluitend met bronvermelding. Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. UWV 2016 Regio in beeld 2016 Samenvatting Midden-Limburg 6

8 Einde rapport Regio in beeld 2016 Samenvatting Midden-Limburg 7