31 Stad.gent als linked open data Stad Gent
Gelieve dit formulier ten laatste op 6 oktober 2016 terug te sturen naar : info@egovawards.be 1 INFORMATIE 1.1 Informatie over het project en uw organisatie Naam van het project URL van het project Naam van de projectverantwoordelijke Stad.gent als linked open data www.stad.gent Bart Rosseau Tel van de projectverantwoordelijke 09 266 56 25 E-mail van projectverantwoordelijke bart.rosseau@stad.gent Naam van de instelling / indiener Aard van de instelling / bevoegdheidsniveau Naam van de contactpersoon Functie van de contactpersoon Stad Gent Lokale overheid Bart Rosseau Diensthoofd Dienst Data en Informatie Tel van de contactpersoon 09 266 56 25 E-mail van de contactpersoon bart.rosseau@stad.gent [1]
2 HET PROJECT 2.1 Samenvatting van het project (maximum 2.000 tekens) (doelstelling, verwachte resultaten, prioriteiten, middelen, duurtijd,...) De stad Gent was in België één van de pioniers m.b.t. open data. Via het project stad.gent als linked open data zetten we nu een reuzenstap verder. Toen de Stad startte met het uitbouwen van de nieuwe stadswebsite stad.gent is er voor gekozen om de informatie die via de stad.gent ontsloten wordt beschikbaar te maken als open data. Daardoor kan deze informatie door elke geïnteresseerde gebruikt worden, hetzij individuele informatie-items, hetzij specifieke thema s, hetzij zelfs de volledige info van de stadswebsite. De informatie wordt via een publicatiemechanisme aangeboden zodat de info ook bij afnemers steeds up to date blijft. De informatie wordt bovendien meteen aangeboden als linked open data. De informatie wordt gepubliceerd via breed gedragen ontologieën waardoor de gebruikte typering uniek en universeel identificeerbaar is. Daardoor kan er maximaal interoperabel gewerkt worden. Een open data beleid is vaak erg aanbodgericht: de overheid biedt data aan en hoopt dat deze data daarna effectief gebruikt worden door derden. De stad Gent probeert een dergelijke aanbodgerichte aanpak zo veel mogelijk te overstijgen door maximaal samen te werken met de community. Ook in dit geval wordt het aanbod meteen gebruikt. Een toepassing als postbuzz.com neemt in zijn informatieaanbod bijvoorbeeld rechtstreeks informatie over van de stadswebsite en integreert dit in het eigen aanbod. Wil je er iets meer bij voorstellen? Surf dan op de stad.gent door naar een nieuwsbericht, een infopagina, een evenementpagina of zelf de contactgegevens van een persoon of een dienst en klik onderaan op het icoon rdf. Je krijgt meteen een fascinerende, maar technische, blik op de wondere wereld van het semantisch web. Het spreekt voor zich dat dit een bijzonder grote stap is in het open data beleid. Na een uitgebreid dataportaal data.stad.gent met zowel statische als dynamische realtime informatie, bieden we nu ook de belangrijkste Gentse informatiebron open en linked aan. 2.2 Wat is de waarde (voor de overheid en/of de gebruiker) van dit project? Hoe werd de waarde van dit project berekend? Kunnen de resultaten van het project door andere overheden worden gebruikt? Wegen de resultaten op tegen de geïnvesteerde middelen en tijd? (maximum 2.500 tekens) Hergebruik als uitgangspunt Dit project is niet enkel gebaseerd op vernieuwende technologie, maar richt zich op een grote meerwaarde. We bieden alle online gepubliceerde informatie op de stadswebsite stad.gent (of gent.be) aan in een [2]
herbruikbaar formaat, en dit als Linked Open Data. Elke geïnteresseerde (intern of externe) kan de informatie die op de stadswebsite staat eenvoudig opnieuw gebruiken. Door het publicatieproces blijft deze data ook altijd up-to-date. De gebruikers kunnen ervoor kiezen alle informatie over te nemen, dan wel informatie per categorie (thema, type, ) of zelfs individuele pagina s. Bovendien is hierbij geen tussenkomst door de Stad voor nodig. Interne efficiëntie De interne meerwaarde blijkt immens. De overgang naar linked open data binnen de processen van Stad Gent opent nu al de deur naar grotere efficiëntie. Deze info kan immers probleemloos hergebruikt worden in andere toepassingen en voor andere doeleinden. Grote integratieoefeningen kunnen in veel gevallen worden vervangen door het toepassen van een eenvoudige query. Multikanaal Elke organisatie communiceert graag via een multikanaalsaanpak. Hier voegen we er echter nog een dimensie aan toe. De informatie wordt op het kanaal stad.gent gepubliceerd en elke andere organisatie (of persoon) kan deze info, gedeelelijk of integraal, up to date overnemen in de eigen kanalen. Het hierboven vermelde Postbuzz vormt hierbij een eerste illustratie. Het definiëren van de economische meerwaarde van open data lijkt op een zoektocht naar de Gouden Graal, maar dit concrete voorbeeld vertelt veel meer. Gent lijkt immers, met een afnemer van linked open data zoals Postbuzz, een dergelijke Graal gevonden te hebben. Deze samenwerking schept een precedent dat de investeringen van overheden en universiteiten in deze technologie valideert. De waarde hiervan is vooral psychologisch, het aandeel in EUR onberekenbaar (groot) 2.3 Wat is de inbreng van dit project op het vlak van innovatie en van de gebruikte technologiëen? Wat is er nieuw en uniek aan dit project? In wat verschilt dit project van andere e-gov-projecten? (maximum 2.500 tekens) State of the art webtechnologie Het project maakt gebruik van state-of-the-art web technologieën gebaseerd op het het semantisch web (zoals RDF en Sparql). Het maakt gebruik van breed geaccepteerde ontologieën, waardoor er een grote graad van interoperabiliteit wordt gerealiseerd. Door de concrete uitwerking en de betrokkenheid van externe partijen die de resultaten van het project op eigen initiatief gebruiken blijkt direct ook de meerwaarde. Dit project maakt dus een aantal technologieën die voorheen beperkt gebruik kenden in academische of hoogtechnologische kringen tastbaar en bevattelijk voor de medewerker en de burger. Aan de kern van het project ligt het semantisch web, kort omschreven als de notie dat alle termen en concepten die in een digitaal formaat worden gepubliceerd, uniek identificeerbaar worden gemaakt (met een URI) en aan elkaar worden gekoppeld, door middel van ontologieën. Zo ontstaat er een wereldwijde en steeds verder groeiende encyclopedie van de menselijke kennis. Het internet verandert van een web of documents in een web of data waarover ook een artificiële intelligentie kan redeneren. [3]
Meer specifiek heeft dit concept impact op de manier waarop data wordt opgeslagen (in een triple store ), weergegeven (in RDF, Turtle, of een gelijkaardige standaard) en bevraagd (via een query-taal zoals SPARQL). Dé innovatie schuilt erin dat er niet langer moet worden gewerkt met strikte, vooraf gedefinieerde standaarden waar elke leverancier en/of afnemer zich aan moet houden, en dat er meer flexibel kan worden omgegaan met de gegevens die semantisch relevant zijn. Met directe meerwaarde Een toepassing, zoals Postbuzz, selecteert simpelweg de instanties van de concepten die voor de toepassing relevant zijn, en hoeft zich verder niets aan te trekken van standaarden. Alle gegevens die op deze manier worden opgevraagd zijn per definitie semantisch geannoteerd en hun betekenis kan eenvoudig en ondubbelzinnig worden achterhaald. Een volgende stap is dat deze informatiebron ook intern, binnen de Stad, hergebruikt wordt. De Stad verkent momenteel het gebruik van deze informatie in verschillende toepassingen. De meest evidente daarbij zijn de informatie voor de front- en midoffice dienstverlening Gentinfo, het gebruik ervan in toepassingen voor kennisbeheer zodat de online beschikbare info niet langer manueel hernomen moet worden, en het hergebruik van een deel van de informatie op het intranet van de Gentse lokale overheden. 2.4 Wat is de inbreng van het project op het vlak van gebruiksvriendelijkheid? Op welke manier laat deze toepassing de gebruikers uit de doelgroep gebruik maken van de e-governmenttoepassing, wordt duidelijk aangegeven welke stappen zijn die hierna zullen volgen en wordt er feed-back gegeven over het proces dat werd aangevat, enz...? (maximum 2.500 tekens) Dienstbare techniek Webtechnologie zoals RDF, Sparql, triple stores en Turtl dragen nog altijd een aura van complexiteit en klinken behoorlijk techy. Eénmaal geïmplementeerd door die techies, wordt dit echter heel bevattelijk en eenvoudig. De communicatiemedewerkers publiceren gewoon zoals voorheen. Andere medewerkers of externen gebruiken deze informatie in eigen toepassingen zonder met de techniek geconfronteerd te worden. En de burger (en de medewerker) zal meer en meer dezelfde informatie correct en up to date terugvinden op verschillende kanalen. De gebruikte technologie zorgt er verder voor dat alle gegevens per definitie semantisch beschreven zijn, wat wil zeggen dat de gebruikte concepten en relaties zo goed als altijd meertalig zijn, dat zij gemakkelijk kunnen worden gecontextualiseerd, en eenvoudig kunnen worden geïnterpreteerd door zoekmachines zoals Google. Intern en extern gebruik Verschillende types informatie die op de stadswebsite gepubliceerd worden zijn ook relevant voor andere toepassingen of zelfs andere interne en externe kanalen. Denk vb. aan de informatie over concrete dienstverlening die hergebruikt moet worden voor het front en midoffice kanaal Gentinfo (o.m. callcenter), het [4]
hergebruik in kennisbeheer e.d.m. Of denk aan nieuwsberichten die per definitie op andere portalen of zelfs op intranetpagina s hernomen moeten worden. Deze informatie kan vanaf nu eenvoudig automatisch overgenomen worden en aangevuld worden met meer specifieke of specialistische informatie. Dit eenvoudig delen van informatie maakt het eenvoudig voor interne medewerkers en verspreidt de info meer op maat voor internen en externen. Intelligent gebruik Postbuzz, als externe afnemer, op zijn beurt maakt de gepubliceerde gegevens, en dan specifiek de nieuwsberichten, toegankelijk via hun website. Bijzonder daarbij is dat Postbuzz deze berichten enkel weergeeft indien deze relevant zijn voor de bezoeker, op basis van zijn of haar locatie. Zo worden nieuwsberichten die verspreid worden via de stedelijke website ook gelokaliseerd aangeboden zonder dat daar door de Stad extra investeringen voor moesten gebeuren. 2.5 Met wie werd er allemaal samengewerkt om dit project te realiseren. Vermeld vooral de overheidspartijen en geef aan op welke manier de samenwerking verliep. Welke zijn de doelgroepen en hoe werden die bij het project betrokken? (maximum 2.500 tekens) De Stad Gent voerde dit project deels uit in het kader van een VIP project (Vlaamse overheid), en werkte in het kader hiervan nauw samen met het Agentschap Informatie Vlaanderen. De ICT-partner van de Stad Gent, Digipolis, nam het voortouw in de technische implementatie, en verzorgde samen met de diensten van de Stad de omzetting van de beschikbare open data naar linked open data. De juiste ontologieën en vocabularia werden geselecteerd middels een zorgvuldig onderzoek waarbij vooral werd gekeken naar de realisaties van V- ICT-OR (de OSLO standaard), Informatie Vlaanderen, en de Europese Commissie. De Stad werd hierin bijgestaan door Tenforce. Samen met iminds en Open Knowledge Belgium proberen we de data ingang te doen vinden bij ontwikkelaars van apps en andere hergebruikers, onder andere via evenementen zoals Apps For Ghent. Door deze samenwerking met onder meer de Vlaamse overheid zorgen we ervoor dat dit project een voorbeeld kan vormen voor andere (lokale) overheden. Het publiceren van lokaal beheerde gegevens als linked data maakt het immers mogelijk om op een hoger niveau deze gegevens te gaan aggregeren. Daarbij moeten er geen rigide standaarden worden afgesproken, maar dient er enkel overeenstemming te zijn over de semantiek van de gehanteerde concepten. Een gedecentraliseerd beheer, b.v. van overheidsdiensten en -producten wordt hierdoor mogelijk en betaalbaar. Productinformatie, als specifiek informatietype, kan uiteraard ruim hergebruikt worden. Daarbij werken we extra aan herkenbaarheid en interoperabiliteit door ons hierbij te aligneren op het formaat van de productencatalogus dat door het Agentschap Informatie Vlaanderen vormgegeven wordt. Daarenboven is de semantiek die wordt gehanteerd bij het hanteren van de Gentse producten- en dienstencatalogus volledig compatibel met deze die op Europees niveau wordt gehanteerd (Core Public Service Vocabulary, CPSV). Gent is daarmee, samen met Vlaanderen, de beste leerling in de Europese klas. [5]
2.6 Werd in uw project open data beschikbaar gesteld of werd een applicatie ontwikkeld op basis van beschikbaar gestelde open data? Welke datasets werden ter beschikking gesteld of gebruikt? (maximum 2.500 tekens) Open data is hét uitgangspunt van dit project. Naast het klassieke open data portaal van de stad Gent (http://data.stad.gent) is nu ook de stedelijk website (http://stad.gent) volledig beschikbaar als open data. Meer nog: alle inhoud van de website werd semantisch beschreven, en is opvraagbaar via gestructureerde queries (http://stad.gent/sparql). Dit project toont in de praktijk aan dat linked open data een technologie is die niet enkel in academische of hoog-technologische context meerwaarde biedt. De app Postbuzz is een eerste afnemer van deze linked data, en we hopen uiteraard dat er talloze nieuwe apps het levenslicht zullen zien Gelieve dit formulier ten laatste op 6 oktober 2016 terug te sturen naar : info@egovawards.be [6]