Verslag Vergadering : Platformbijeenkomst Entree Datum : 8 juni 2012 Aanwezig : L. Mollet, E. Duijndam, J. Cörvers, A.J.M. Rozario-Prins, C.P. den Bok, B. Dijkstra, W. Eilders, M.M.P.H. Felix, S.I.A. Geerdink, K. Hol-Kruimink, A. Hoogendijk, A.J. Huisman, M. Kool, M. Kroeze, M. Mulders, M. Ohler, M.J. Peerboom, A. Reimert, H. Sanches-van Gorsel, G.W.M. van der Wiel, M. van der Kleijn, F. van der Vlugt, I. van Gool, F. Swarte-Roozen, F. Zandvliet, R. Groenen, P. Gouw, B. Engelen, J.L. van Oeffel, C. van Waveren Verslaglegging : Ellen Heijne 1. Opening, aanvullingen op de agenda en mededelingen Govert opent de vergadering. Hanneke is vanwege andere verplichtingen verhinderd en Govert zal haar taak overnemen. Het thema van deze dag is Taal en Rekenen. Als deskundigen hiervoor zijn uitgenodigd: Kees Hoogland, APS (vanaf 11.00 uur) Riet Thijssen, CINOP Marjo Jansen, Ministerie van OCW Monica Wijers, Freudenthal Instituut Vincent Jonker, Freudenthal Instituut 2. Mededelingen Bijeenkomst Entreeopleidingen Dit jaar organiseert het ministerie van OCW een aantal bijeenkomsten over het actieplan Focus op Vakmanschap in het mbo. Op 25 juni staat de entreeopleiding op het programma. Tijdens deze bijeenkomst op 25 juni vertellen vertegenwoordigers van OCW over de noodzaak van het actieplan en geven inzicht in de laatste ontwikkelingen rond het Lenteakkoord en de entreeopleiding. Vertegenwoordigers van SBB schetsen de laatste stand van zaken inzake de kwalificatiedossiers rondom de Entreeopleiding. Het platform entree zal zich op deze bijeenkomst ook profileren, zodat de expertise van dit platform ook naar buiten toe bekend wordt. Aanmelden voor deze bijeenkomst is mogelijk via www.mbo15.nl. EHE/215707/2012 Pagina - 1 - Dit platform wordt mede mogelijk gemaakt door
Kd s en crebo De discussie hierover verkeert nog in een spannende fase. Na de platformbijeenkomst gaan een aantal kerngroepleden in overleg met deskundigen om hierover in gesprek te komen en te blijven. Evaluatie vorige platformbijeenkomst De evaluatie van de vorige platformbijeenkomst scoorde een ruime voldoende. Ook na deze bijeenkomst zal door Ellen een digitale evaluatie worden verzonden (zie dit verslag). In aanvulling hierop zijn achter in de zaal een zestal flaps bevestigd met daarop een aantal onderwerpen/thema s/producten waaraan het platform de komende periode aandacht wil gaan besteden. De aanwezigen worden verzocht op de flaps aan te geven of men hieraan wilt meewerken c.q. een bijdrage wilt leveren. Op deze wijze kan de betrokkenheid en verantwoordelijkheid voor entree opleidingen binnen het platform breder worden gedeeld. Indien men van mening is dat er nog onderwerpen ontbreken of dat men tips/suggesties/aandachtspunten heeft, kunnen deze worden vermeld op de lege flap. Website Verwacht wordt dat na de zomer gebruik kan worden gemaakt van het platformgedeelte op de website van MBO Diensten. Thema volgende themabijeenkomst De kerngroep wil in de volgende bijeenkomst kiezen voor een politieke maatschappelijke insteek met het thema Samenwerking en overleg met vng. Vertegenwoordiging aoc s in kerngroep De kerngroep zal na de zomervakantie worden uitgebreid met Jan Maijntz van Citaverde, zodat ook de aoc s zijn vertegenwoordigd. 3. Voorstellen panelleden De inleiders stellen zich kort voor en zullen hun visie geven op het thema Taal en Rekenen. Riet Thijssen, CINOP Riet Thijssen is werkzaam bij CINOP en richt zich vooral op laaggeletterdheid van zowel jongeren als volwassenen. Hoe kunnen de ontwikkelingen binnen educatie op het gebied van Nederlands bijdragen tot een succes voor de studenten in de Entree opleiding? Om de taalontwikkeling van studenten positief te kunnen beïnvloeden ziet zij de volgende mogelijkheden: Het onderwijs moet zich inspannen opleidingsmateriaal in begrijpelijke, duidelijke taal aan te bieden, afgestemd op het niveau van de student. Het drieslagmodel: in praktijk leren, verdieping in de les en in open leercentrum individueel aandacht besteden aan de hiaten. Omdat dit model een nauwe samenwerking tussen docent en praktijkbegeleiders veronderstelt loopt dit model in de praktijk vaak mank. EHE/215707/2012 Pagina - 2 - Dit platform wordt mede mogelijk gemaakt door
Om deze reden heeft Riet een website Entree4U - een voorbeeld van geïntegreerd vak-, praktijk- taal- en rekenonderwijs (2F) - ontwikkelt die zij in één van de workshops nader zal toelichten (gebruikersnaam 12345, wachtwoord riet). Monica Wijers, Freudenthal Instituut Monica Wijers is werkzaam bij het Freudenthal Inistituut en richt zich op reken- en wiskundeonderwijs. Zij heeft o.a. meegewerkt aan de rekenwijzer AKA en de middenstandaard voor rekenen en taal. Kees Hoogland is werkzaam bij APS en is betrokken bij het ontwikkelen van leermiddelen voor het mbo en voor laagopgeleide volwassen. Hoe kunnen we op een creatieve manier de mogelijkheden van onze doelgroep verbinden met de eisen van toetsing? Monica vindt het van belang dat de deelnemers voorbereid worden op hun functioneren in de wereld. Er zijn echter meer mogelijkheden om te toetsen. Zij pleit er dan ook voor studenten op een andere wijze op hun rekenvaardigheden te toetsen door bijvoorbeeld functioneel rekenen te toetsen. De opdrachten zijn dan gericht op activiteiten die zij later in hun vak nodig hebben. Het huidige referentiekader is voor een groot deel nog geformuleerd in schoolse termen. In de standaard educatie voor laaggeletterde volwassenen is de educatie toegankelijker en functioneler gemaakt. Deze standaarden bieden een goed aangrijpingspunt voor de toetsen van 2f voor entreeopleidingen. Ook zijn er mogelijkheden om examens praktisch te toetsen. Vincent Jonker, Freudenthal Instituut Vincent geeft aan dat met de Rekenwijzer is gepoogd voor een andere insteek te kiezen. Hierbij is uitgegaan van rekenen zoals je het in de dagelijkse praktijk tegenkomt. Hoe zetten we goede leerlijnen rekenen op richting niveau 2 en richting arbeidsmarkt? Er is vanuit de politiek veel aandacht voor het verbeteren van de rekenvaardigheden en de functionele inbedding van vaardigheden in burger- of beroepssetting. Hierin hebben uitgevers ook een belangrijke stem. Daarnaast kan ook gekeken worden welke rol sociale software kan spelen bij het aanleren van basisvaardigheden. De Rekenwijzer- met daarin voorbeelden van praktische invulling (is dus géén lesmateriaal!)- zal op de website worden gezet. Marjo Jansen, Ministerie van OCW Marjo geeft een presentatie met daarin de laatste ontwikkelen op het gebied van Taal en Rekenen niveau 1. 4. Panelgesprek Wat zijn minimale toelatingseisen voor Nederlands niveau 2. Marjo geeft aan dat het referentieniveau is vastgesteld op 2f. Op het vmbo moet naar dit niveau worden toegewerkt en dit niveau moet op het mbo worden onderhouden. Het instroomniveau wordt dus gelijk gehouden. EHE/215707/2012 Pagina - 3 - Dit platform wordt mede mogelijk gemaakt door
De laatste pilot examens rekenen hebben een landelijk gemiddelde van een 3 gescoord. Welke inspirerende plannen zijn aanwezig om zoveel mogelijk studenten in de entreeopleiding dit niveau te laten halen? Men moet zoveel mogelijk profiteren van de kansen die er liggen met taal en niet vooraf denken dat de studenten het niet gaan halen. De entreeopleiding moet zich richten op de doelgroep en die voorwaarden scheppen om de studenten maximaal te laten presteren. Mocht blijken dat het landelijk niet haalbaar is, moet er een bijstelling plaatsvinden door het ministerie van OCW. Er is veel onduidelijkheid over de pilot. Monica merkt op dat er landelijk een 5 is gescoord. Dit wordt mede veroorzaakt doordat in het onderwijs nog weinig bekend is over de manier van toetsen en er in het onderwijs methodes worden gebruikt die hier niet op voorbereiden. Monica verwacht van een functionele les- en toetsmethode betere resultaten. Hierbij wordt geprobeerd het taalaspect in een rekenopgave laag te houden en veel te werken met beelden. Er zijn nog veel ontwikkelingen gaande. Monica vindt persoonlijk dat 80% van de burgers het burgerniveau (2f) moet kunnen halen. Mocht blijken dat maar 50% het haalt, dan zijn de gestelde normen onjuist. Er wordt een discrepantie tussen wens en praktijk geconstateerd. Een belangrijk rol spelen de materiaalontwikkelaars die (te) snel hebben gereageerd op de markt. Dit werkt op dit moment contraproductief, omdat het type materiaal niet is afgestemd op de doelgroep. Het onderwijs moet hierover met de materiaalontwikkelaars in gesprek. Op basis van welke informatie kunnen mbo-instellingen keuzes maken? Monica is van mening dat het platform pro-actief moet optreden t.a.v. het toegankelijk krijgen van examens, zodat docenten kunnen inschatten of de gehanteerde methode daadwerkelijk voorbereid op de toetsing. Deze toetsen zijn momenteel wel in omloop, maar vaak niet toegankelijk voor docenten. Vincent voegt hieraan toe dat het Cito de toetsen van het vo toegankelijk heeft gemaakt. Het Steunpunt Taal en Rekenen vo heeft een link op haar site naar het Cito. Alhoewel niet alle opgaven toegepast kunnen worden op het mbo, kunnen deze wel dienen als referentiekader. In de techniek en bouw bevindt zich een doelgroep voor wie niveau 2f niet haalbaar zal blijken. Deze toekomstige vakmensen aan wie veel behoefte bestaat wordt op deze manier de kans ontnomen een goed vakmanschap te leren en een diploma te halen. Anderzijds worden er vakmensen uit Oost Europa ingehuurd voor deze werkzaamheden, terwijl deze de taal niet of nauwelijks spreken. Marjo erkent dat dit een bekend dilemma is. Zij vindt dat het onderwijs moet streven naar het opleiden van goede vakmensen en dat taal en rekenen hier niet los van gezien kan worden. Zij is van mening dat je niet goed kan functioneren wanneer je deze vaardigheden niet voldoende beheerst. Wat is er nodig om jongeren maatschappelijk en beroepsmatig goed te kunnen laten functioneren? Monica vindt het voor deze doelgroep van belang om goed te kijken wat de functionele invulling is van de eisen die we willen stellen. Hier zit de ruimte om te kijken wat we van de studenten vragen. Dit is van belang om studenten die wel wat kunnen niet onterecht te laten zakken. EHE/215707/2012 Pagina - 4 - Dit platform wordt mede mogelijk gemaakt door
Is er contact tussen het ministerie en deskundigen over de wijze waarop hier vorm en inhoud aan kan worden gegeven. Marjo geeft aan dat de hoofdlijnen in de regelgeving worden opgenomen en dat er ruimte zit in de vorm en uitwerking. Binnen een opleiding kan worden geëxperimenteerd met het mondeling toetsen of het toetsen in een andere setting. Samengevat is het een groot probleem dat leerlingen die het meeste moeit hebben het niveau te halen, de minste tijd krijgen om het te leren. De platformleden suggereren een diploma met niveau 1f toe te kennen, indien blijkt dat 2f niet mogelijk is. Govert bedankt de panelleden voor hun bijdrage. 5. Terugkoppeling uit workshops Workshop Kees Hoogland Geconstateerd is dat de bandbreedte van 2f heel breed is. Op dit moment wordt een toets gehanteerd waarvoor studenten van het vmbo/mbo niveau 3 hard moeten werken voor een voldoende en waarvoor 80% slaagt. Onvermijdelijk is dan dat 80% van de doelgroep entree deze toets met een onvoldoende afsluit. Kees pleit ervoor te denken in burgerschapsrekenen in termen van 2f, waarbij gekeken wordt welke elementen van 2f voor dit niveau relevant, interessant, toepasbaar en haalbaar zijn. Hij stelt voor een rekentoets samen te stellen die laat ziet dat je met heel interessante toepassingsgerichte sectorspecifieke opdrachten een voor deze doelgroep goede toets kunt samenstellen die qua niveau gekoppeld kan worden aan de reguliere 2f toetsen. Workshop CINOP De zoektocht naar materiaal om studenten mee te krijgen in een contextrijke manier van leren heeft o.a. geleid tot de website Entree4U die is ontwikkeld door CINOP. Hierin zijn standaarden en eindtermen voor de taalzwakke doelgroepen geformuleerd met een onderscheid tussen instroom en doorstroom 2f. Hieruit kwam de discussie voort dat er een groot verschil is tussen de benadering van ouderen en de benadering van jongeren, niet alleen tekstueel, maar ook in context en in werkvorm. Ook werd geconstateerd dan de methodiek niet leidend mag zijn. De link naar de website Entree4U is aan alle contactpersonen platform Entree gemaild. Feedback op deze website is welkom. Marjo Jansen, ministerie van OCW In deze workshop is in brede zin gesproken over ontwikkelingen die binnen het mbo spelen en over de samenwerking met het ministerie van OCW. Hierbij zijn de volgende punten aan de orde gekomen: Er is behoefte aan een landelijk systeem van toetsen. Er moet meer aandacht worden besteed aan lesmethodes. Hoe kun je zorgen dat de vorm van toetsen aansluit op het niveau van de studenten. EHE/215707/2012 Pagina - 5 - Dit platform wordt mede mogelijk gemaakt door
Komt er een diploma voor niveau 1 of een entreediploma met een kanttekening? Het ministerie van OCW heeft aangegeven een klankbordgroep samen te willen stellen dat zich bezighoudt met het testen van toetsen. Het platform Entree wil hier graag in meedenken. Workshop Vincent Jonker, Freudenthal Instituut Er is vooral gesproken over de wijze waarop het onderwijs betekenis kan geven aan het toetsen. Belangrijkste punten waren hierbij: Het gaat om bewustzijn en bewustwording van expliciet rekenen. Het belang van rekenperspectief: waar gaan we uiteindelijk naar toe?. De rekenmethodes mee laten lopen met de beroepsvaardigheden. Govert sluit de bijeenkomst af en bedankt allen voor hun aanwezigheid. Evaluatie Evaluatie platformbijeenkomst 8 juni 2012 Score Met welke cijfer 1-10 waardeert u het panelgesprek dat is gevoerd met de diverse genodigden. 7,1 Workshop Marjo Jansen, Ministerie van OCW 7,3 Workshop Riet Thijssen, CINOP 4,7 Workshop van Vincent Jonker/Monica Wijers, Freudenthal Instituut 7,7 Wat vond u van de locatie en verzorging van deze dag? 7,8 Wat is uw overall waardering van deze dag 7,0 Uitwerking flaps Thema Arbeidsmarkt Nettie Huisman ROC Gilde Opleidingen a.huisman@rocgilde.nl Dirk Huiberts ROC van Amsterdam huiberts@rocva.nl Astrid de Rozario SVO a.derozario@svo.nl Anja Reimert Graafschap College rmt@graafschapcollege.nl Wendy Eilers Nova College weilers@novacollege.nl Hanna Sanches Zadkine h.sanches@zadkine.nl Lily Mollet Da Vinci College lmollet@davinci.nl Thema Samenwerken in de regio Jacq Top ROC Rivor jacqtop@rocrivor.nl Rob Groenen ROC De Leijgraaf Rob.groenen@leijgraaf.nl Eugenie Duijndam ROC Mondriaan e.duijndam@rocmondriaan.nl Astrid de Rozario SVO a.derozario@svo.nl Frits van Dasselaar ROC ASA f.vandasselaar@rocasa.nl Abel Veldman Friesland College a.veldman@fcroc.nl Lieke van Boven ROC Leiden l.v.boven@rocleiden.nl EHE/215707/2012 Pagina - 6 - Dit platform wordt mede mogelijk gemaakt door
Thema Bindend Studieadvies Jacq Top ROC Rivor jacqtop@rocrivor.nl Hetty ten Hoope Regiocollege htenhoope@regiocollege.nl Monique v.d. Kleijn ROC Eindhoven mp.vanderkleijn@roceindhoven.nl Fieke Swarte-Roozen ROC van Amsterdam roozen@rocva.nl B. Dijkstra Aventus b.dijkstra@aventus.nl Abel Veldman Friesland College a.veldman@fcroc.nl Lieke van Boven ROC Leiden l.v.boven@rocleiden.nl Hanna Sanches Zadkine h.sanches@zadkine.nl Petra Goverts SVO Opleidingen p.goverts@svo.nl Lida Fokker Nova College lfokker@novacollege.nl Saskia Geerdink ROC A12 sge@roca12.nl Thema Leerlijn Nederlands Jetje Jung ROC Eindhoven mp.vanderkleijn@roceindhoven.nl (via Monique v.d. Kleijn) W. Smit SVO Opleidingen w.smit@svo.nl Daniel Simon ROC van Amsterdam simon@rocva.nl Anja Reimert Graafschap College rmt@graafschapcollege.nl Thema Leerlijn Rekenen Daniel Simon ROC van Amsterdam simon@rocva.nl B. Dijkstra Aventus b.dijkstra@aventus.nl Anja Reimert Graafschap College rmt@graafschapcollege.nl Rob Groenen ROC De Leijgraaf Rob.groenen@leijgraaf.nl Roel Crijns ROC Eindhoven mp.vanderkleijn@roceindhoven.nl M. Nieuwstraten ROC Leiden m.nieuwstraten@rocleiden.nl Cor Hordijk Da Vinci College chordijk@davinci.nl J. Demarteau SVO Opleidingen j.demarteau@svo.nl Thema Leerweg naar niveau 2 Petra Goverts SVO Opleidingen p.goverts@svo.nl Planning 2012 Dag Datum Tijdstip Woensdag 3 oktober 2012 10.00 13.00 uur Vrijdag 30 november 2012 10.00 15.00 uur Vrijdag 18 januari 2013 10.00 13.00 uur EHE/215707/2012 Pagina - 7 - Dit platform wordt mede mogelijk gemaakt door
Dag Datum Tijdstip Dinsdag 5 maart 2013 10.00 15.00 uur Vrijdag 17 mei 2013 10.00 13.00 uur Dinsdag 25 juni 2013 10.00 15.00 uur EHE/215707/2012 Pagina - 8 - Dit platform wordt mede mogelijk gemaakt door