Ingekomen stuk D1 (PA 7 maart 2012) Aan de Gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon 14024 Telefax (024) 329 95 81 E-mail gemeente@ nijmegen.nl Postadres Postbus 9105 6500 HG Nijmegen Datum 2 februari 2011 Ons kenmerk ML30/xx Contactpersoon Henk Nijhuis Onderwerp Brief aan minister betreffende voornemen tot verhoging van max. snelheid op rijkswegen Datum uw brief Doorkiesnummer (024) 3292649 Geachte leden van de raad, In de vergadering van 30 januari j.l. hebben wij een brief aan minister Schultz van Haegen vastgesteld betreffende haar voornemen tot verhoging van de maximumsnelheid op de rijkswegen A73 en A15 naar 130 km/uur. Ter informatie zenden wij u een afschrift van deze inmiddels verzonden brief. Hoogachtend, college van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, drs. W.J.A. Dijkstra drs. B. van der Ploeg Aantal Bijlagen: 1
Ministerie Infrastructuur & t.a.v. Minister drs. M. Schultz van Haegen - Maas Geesteranus Postbus 20951 2500 EZ Den Haag Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon 14024 Telefax (024) 329 95 81 E-mail gemeente@ nijmegen.nl Postadres Postbus 9105 6500 HG Nijmegen Ministerie van Infrastructuur en T.a.v. Staatssecretaris de heer J.J. Atsma Postbus 20951 2500 EZ Den Haag Datum Ons kenmerk ML30/12.0001866 Contactpersoon H. Nijhuis Onderwerp Voornemen verhoging maximumsnelheid op de rijkswegen A73 en A15 naar 130 km/u Datum uw brief Doorkiesnummer (024) 3292649 Hooggeachte mevrouw Schultz van Haegen - Maas Geesteranus, Uit de media hebben wij vernomen dat u het voornemen heeft om op de A73, en onder voorbehoud ook op de A15 in en nabij de gemeente Nijmegen, de maximum snelheid te verhogen van 120 km/uur naar 130 km/uur. Wij hebben uit de contacten met het Ministerie vernomen dat u niet voornemens bent om deze maatregel in overleg met ons nader te bespreken, maar de maatregel op 1 september 2012 door te willen voeren zonder overleg. Naast dat het besluit inhoudelijk veel weerstand oproept, bevreemdt ons de wijze waarop wij hierover geïnformeerd worden. Communicatie Vanuit onze verantwoordelijkheid voor de veiligheid en de leefomgevingskwaliteit in de gemeente, wijzen wij de minister erop dat het voornemen een groot aantal vragen oproept die naar goed gebruik in hoor en wederhoor moeten worden besproken. Het achterwege laten van dit overleg kan door belanghebbenden worden aangegrepen om bezwaar te maken tegen de voorgenomen maatregel. Om niet op deze ontwikkelingen vooruit te lopen willen wij graag met u in overleg treden om de consequenties van de voorgenomen maatregel voor de veiligheid en de leefomgevingskwaliteit in de gemeente Nijmegen in kaart te brengen en te beargumenteren met als doel een gezamenlijk gedragen besluit over de maximum snelheid op de A73 en A15 in Nijmegen. Vooruitlopend op dit overleg willen we de vraagpunten die in de gemeente leven ten aanzien van het voornemen met u delen.
1 Verkeersveiligheid. Met gezamenlijke inspanning is het ons gelukt om het aantal verkeersslachtoffers terug te dringen. Nagenoeg alle zogenoemde blackspots in onze gemeente zijn aangepakt en aansluitend op de speerpunten van het landelijke verkeersveiligheidsbeleid richten we ons op het verkeergedrag van de verkeersdeelnemers. Een aangepast snelheidsgedrag is één van deze speerpunten. Het verontrust ons dat in het bijzonder de A73 in Nijmegen nog een fors aantal ernstige slachtofferongevallen laat zien, en dat dit per weglengte veel hoger is dan op de gemeentelijke wegen. We zien ook dat voornamelijk op de toegangswegen in Nijmegen, komende vanaf de A73, relatief de meeste snelheidsoverschrijdingen plaatsvinden, wat verklaard kan worden uit het feit dat het lastig is voor de automobilist om terug te schakelen van het snelheidsregime op de autosnelweg naar dat van het gemeentelijke wegennet. Het verhogen van de maximum snelheid op de A73 en mogelijk op de A15 in en nabij Nijmegen van 120 naar 130 km/uur zal dit ongewenste gedrag versterken. Doorstroming van het verkeer. Op de snelwegen zal het snelheidsverschil tussen vrachtverkeer en personenverkeer toenemen en derhalve een grotere kans op stagnatie opleveren. De doorstroming op de A73 en A15 in Nijmegen is van wezenlijk belang voor de bereikbaarheid van de stad en de meest gewenste verdeling van het autoverkeer op het onderliggende wegennet. Bij iedere verstoring van deze doorstroming worden de stedelijke wegen extra belast en wordt de bereikbaarheid en de leefbaarheid aangetast. De mogelijke en beperkte tijdwinst die de verhoging van de maximum snelheid kan opleveren, wordt vele malen teniet gedaan door de grotere kans op verstoringen van de doorstroming op de A73 en A15 in Nijmegen. De betrouwbaarheid van de doorstroming neemt daarmee af en de bereikbaarheid van de stad wordt aangetast. Onbekend is wat het effect op de doorstroming ter plaatse van Neerbosscheweg stadinwaarts zal zijn. Op hetzelfde wegvak moet de snelheid van 130 naar 50 km/uur ipv 120 naar 50 km/uur gebracht worden. Op deze zwaarbelaste lokatie (verkeer en luchtkwaliteit) is verdere toename van stagnatie ongewenst. Geluid Uit het onderzoeksrapport van het Ministerie van Infrastructuur en Onderzoek invoering verhoging maximumsnelheid naar 130 km/uur van november 2011 blijkt dat bij de experimenttrajecten de gemiddelde snelheid licht toeneemt, waarmee de geluidsemissie met 0,2 tot 0,4 db toeneemt. Voor de bewoners van de wijken langs de A73 en mogelijk A15 betekent dat het geluidsniveau bij hun woningen zal stijgen. Voor de Nijmeegse situatie hebben wij berekend dat de toename van de geluidemissie op de A73 0,3 db zal bedragen. Voor de A15 verwachten we globaal eenzelfde toename van de geluidemissie. Deze toename betreft alleen de voorgenomen snelheidsverhoging en staat nog los van de akoestische gevolgen van de mogelijke toename van het wegverkeer op de snelwegen rond Nijmegen. Hierdoor zal de geluidhinder vanwege deze snelwegen toenemen. Wij vinden dat een ongewenste ontwikkeling. Met een bijdrage van 2,2 miljoen euro heeft gemeente Nijmegen er voor gezorgd dat Rijkswaterstaat (RWS) eind 2007 versneld dubbellaags ZOAB heeft aangelegd op de A73. Het oorspronkelijke plan van Rijkswaterstaat was om enkellaags ZOAB aan te leggen. Naar mening van de gemeente zou dit onvoldoende zijn om de bestaande geluidhinder aan te pakken. Door de extra bijdrage van de gemeente is daarom op verzoek van de gemeente dubbellaags ZOAB aangelegd. Hierdoor is 2 db extra geluidsreductie gerealiseerd voor de bewoners van de wijken
2 Lindenholt en Dukenburg. Deze geluidsreductie vonden en vinden we van groot belang om de geluidhinder in de omliggende wijken te verminderen. Uit een belevingsonderzoek blijkt dat we hierin zijn geslaagd. Een deel van deze akoestische winst wordt echter door de verhoging van de maximum snelheid teniet gedaan, waarmee het rendement op onze investering daalt. Indien u blijft bij het voornemen tot invoering van een wettelijke maximum snelheid van 130 km/uur op de A73 langs Nijmegen, verzoeken wij u om gedeeltelijke terugbetaling van de gemeentelijke bijdrage. Luchtkwaliteit en klimaatdoelstellingen Verhoging van de maximumsnelheid druist in tegen het huidige landelijke, provinciale en lokale beleid en de gezamenlijke verantwoordelijkheid om knelpunten op het gebied van luchtkwaliteit op te lossen. Het Nationale Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) is opgesteld als gezamenlijk product van de provincies, het Ministerie van I&M, Rijkswaterstaat en de betrokken regio s en gemeenten. De voorgenomen 130 km-maatregel doet afbreuk aan de in het NSL gedane investeringen op deze terreinen. Onlangs nog maakten de rekenkamers van de G4- gemeenten bekend dat de doelstelling per 2015 (geen overschrijdingen van grenswaarden voor luchtkwaliteit) zonder extra maatregelen niet gehaald gaan worden. Dat betekent voor de rijksoverheid mogelijk hoge boetes van de Europese Commissie en voor gemeenten en bedrijfsleven dreigt verdere economische schade door mogelijke bouwstops. Ruim de helft van de uitstoot van stikstofoxiden in Nederland wordt veroorzaakt door wegverkeer. Verhoging van de maximumsnelheid draagt significant bij aan meer uitstoot en bemoeilijkt de realisatie van het nationale plafond voor luchtverontreiniging. Een personenauto met een snelheid van 120 km/uur stoot ca. 45% meer NO x uit als een personenauto met een snelheid van 100 km/uur. (Bron: Infomil; Emissiefactoren voor snelwegen; maart 2011). Een verhoging van 120 naar 130 km/uur zal minstens de helft van deze verhoging betekenen, dwz. minimaal 22% extra NO x -uitstoot. Er dreigt nu iets doorgevoerd te worden zonder dat helder is wat nu precies de effecten zijn en hoe deze effecten zijn onderbouwd, want er zijn zelfs nog geen formele en openbare emissiefactoren voor 130 km/uur. Bovendien leidt de snelheidsverhoging tot concentratieverhogingen op leefniveau en daarmee tot meer overschrijdingen van de grenswaarden. In het rapport worden alleen de overschrijdingen van grenswaarden genoemd. Daarbij wordt voorbij gegaan aan de zgn. bijna-overschrijdingen (> 38,5 ug/m3 NO x ). Ook onder de grenswaarden treden er gezondheidseffecten op. Door de 130 km maatregel zullen deze effecten verergeren. Naast meer belasting voor de luchtkwaliteit bemoeilijkt de maatregel ook het bereiken van klimaatdoelen. Vermindering van CO 2 is van groot belang voor de leefbaarheid op langere termijn. Het verhogen van de maximumsnelheid leidt mogelijk soms even tot een prettiger gevoel voor de automobilist maar schaadt deze automobilist (en andere burgers) op de langere termijn door verslechtering van het leefmilieu. Bij een hogere snelheid wordt meer CO 2 uitgestoten per kilometer dan bij lagere snelheid (10% meer van 120 naar 130 km/uur. Bron: CE Delft). Deze verhoging van de CO 2 -uitstoot bemoeilijkt het halen van de Europese opgave om de broeikasgassen in 2020 met 16% te laten dalen ten opzichte van 2005. Gewenste ontwikkeling Uit bovenstaande blijkt dat de verhoging van de wettelijke maximum snelheid naar 130 km/uur in de Nijmeegse situatie belangrijke nadelige gevolgen heeft voor zowel de leefkwaliteit (lucht en geluid), de verkeersveiligheid als de doorstroming en verkeersbeheersing/verkeersverdeling op het hoofdwegennet van de gemeente Nijmegen.
3 Wij zijn van mening dat niet de verhoging van de snelheid maar juist een verlaging van de maximum snelheid naar 100 km/uur op met name de A73 gewenst is. Hierbij treden genoemde nadelen veel minder of zelfs niet op. Ook past dit uitstekend binnen ons gemeentelijk en stadsregionaal verkeers- en doorstromingsbeleid. Graag treden wij met u in overleg om een en ander te realiseren. Hoogachtend, college van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, mr. Th.C. de Graaf drs. B. van der Ploeg CC: - Vaste Kamercommissie I&M Tweede Kamer - Gemeenteraad Nijmegen - VNG