Programmabegroting Handleiding bij het format Inhoud 1 Handleiding bij het format 2 1.1 Gerelateerde documenten 2 1 Handleiding bij het Programmaplan 4 1.1 <Programmahoofdstuk> <Alt-2> 4 Beleidskader 4 Doelenboom 4 Maatschappelijke doelen 4 Veranderingen in maatschappelijke doelen 4 Prioriteiten voor dit begrotingsjaar 5 Omgevingsfactoren 5 Budgettabel 5 Relaties binnen de begroting en met beleidsstukken 5 maatschappelijk doel 1 <maatschappelijk doel> <Alt-3> <format entiteit / handeling> 6 Doelenboom 6 Beleidsdoelen 6 Veranderingen in beleidsdoelen 6 beleidsdoel 1 <Beleidsdoel>< Alt-4> <format entiteit / handeling> 7 Doelenboom 7 Operationele doelen 7 Veranderingen in operationele doelen 7 operationeel doel 1 <Operationeel doel> <Alt-5> <format entiteit / handeling> 8 Instrumenten 8 Veranderingen in instrumenten 8 Resultaten gepland 8 Kosten begroot 9 Relaties binnen de begroting en met beleidsstukken 9 instrument 1 <Instrument> <Alt-6> <format handeling / entiteit> 9 Prestaties <+ Alt-7> 9 Volledige inhoudsopgave 10
1 Handleiding bij het format Vraag het Worddocument op, sla het op onder uw naam, vul het in, klaar. Invullen vergt inhoud, beleidsinhoud. Die kunt u bij de betreffende beleidsafdelingen halen. Het format wordt dan een spiekbriefje voor uw interview. Of een formulier dat u gezamenlijk invult. U zult zien, dat een interview prettiger en sneller werkt dan het heen en weer mailen en moeizaam bespreken van conceptversies. Beleidsverantwoordelijke parafering kan nog steeds plaatsvinden op de eerste versie van het gevulde format. Door de transparante structuur en de helder zinnen, zal de discussie over de inhoud gaan, veel meer dan over de al dan niet gelukkig gekozen formuleringen. 1.1 Gerelateerde documenten Zie voor het verhaal achter dit 1 e concept: o 1 verticaal: programmabegroting o 2 horizontaal: begrotingscyclus Zie voor voorbeelden bij de toelichting het proefhoofdstuk Water : o Herschreven hoofdstuk water 2007 PP in taal 2008 2
Programmabegroting 20JJ Inhoud Op het voorblad staat een door Word gegenereerde globale inhoudsopgave, die de programma s en de maatschappelijke doelen laat zien. Een ook door Word gegenereerde gedetailleerde inhoudsopgave staat achter in het document. PP in taal 2008 3
1 Handleiding bij het Programmaplan Het programmaplan is het meest politieke en meest beleidsinhoudelijke deel van de begroting. 1.1 <Programmahoofdstuk> <Alt-2> Het Statenprogramma kent vaste hoofdstukken. U maakt een nieuw programmahoofdstuk met de toetscombinatie Alt- 2. Word houdt de nummering automatisch bij. <afbeelding overzicht-doelenboom> De afbeelding van de doelenboom geeft een overzicht van alle doelen van dit hoofdstuk. De doelenboom kan ineen grafisch programma gemaakt worden. Beleidskader <beleidskader> Het beleidskader plaatst dit programmahoofdstuk in het bredere perspectief van het programmaplan en van het Statenprogramma. <alle tekst: Alt-O> Met de toetscombinatie Alt+O krijgt u de tekst met zo n leuk blauw blokje. De O is de o (ooooo), niet de 0 (nul). Doelenboom <plaatje doelenboom maatschappelijk/beleid/operationeel> De afbeelding van de doelenboom geeft een overzicht van alle maatschappelijke- en beleidsdoelen van dit programmahoofdstuk. Maatschappelijke doelen <hyperlink naar maatschappelijke doelen> Door de hyperlink kan een gebruiker vanuit dit overzicht doorklikken naar de maatschappelijke doelen van dit programmahoofdstuk. Veranderingen in maatschappelijke doelen nieuw <nieuwe maatschappelijke doelen> PP in taal 2008 4
bereikt <afgesloten maatschappelijke doelen> Een groot deel van de begroting verandert door de jaren maar weinig zeker op dit niveau van de maatsschappelijke doelen. U doet vooral de ervaren begrotingenlezer een plezier met een overzicht van de veranderingen. Prioriteiten voor dit begrotingsjaar <prioriteiten> De politieke prioriteiten kunnen per begrotingsjaar verschuiven. Verwijs waar mogelijk naar geprioriteerde doelen. Omgevingsfactoren <omgevingsfactoren> Dit zijn de factoren die niet door provinciebeleid te beïnvloeden zijn, maar wel invloed hebben op het behalen van de begrotingsdoelen. Budgettabel <plaatje budgettabel> De budgettabel geeft een overzicht van alle baten, lasten en reserveringen van dit programmahoofdstuk. De tabel wordt in een ander programma gemaakt, en hier als plaatje overgenomen. (>>?) <plaatje overzicht bezuinigingen in dit programma> Het overzicht van de bezuinigingen geeft aan waar in dit hoofdstuk bezuinigd is ten opzichte van het vorige begrotingsjaar. Liefst met een hyperlink naar het betreffende operationele doel. De tabel wordt in een ander programma gemaakt, en hier als plaatje overgenomen. (>>?) Relaties binnen de begroting en met beleidsstukken binnen de begroting <hyperlinks binnen de begroting> beleidsstukken <hyperlinks naar beleidsstukken> Leg waar mogelijk relaties binnen de begroting en met beleidsstukken. Probeer van alle relaties hyperlinks te maken, zodat er een informatieweb ontstaat, dat het provinciebeleid vanuit de begroting ontsluit. Verwijs alleen naar vastgestelde stukken. PP in taal 2008 5
maatschappelijk doel 1 <maatschappelijk doel> <Alt-3> <format entiteit / handeling> U maakt een nieuw maatschappelijk doel met de toetscombinatie Alt- 3. Word houdt de nummering bij. Met format bedoelen we een vaste zinsstructuur. U ziet zulke vaste grammaticale constructies op elk niveau in de cascade. Dat dient het leesgemak, dat dient het schrijfgemak, dat dwingt tot rechtuit schrijven en dat helpt rechtuit lezen. Het zijn allemaal ding_doen of doen_ding zinnen, (entiteit_handeling of handeling_entiteit, zo u wilt): Bij een doel is de volgorde: ding - doen, bijvoorbeeld: Primaire waterkeringen IJssel- en Markermeer (ding) onderhouden en verbeteren. (doen) <antwoord op de vragen wat en waarom> Beantwoord hier de twee vragen: - wat is het doel? - waarom is dat het doel? Bedenk dat uw lezer minder goed ingevoerd is in uw dossiers dan uzelf. Gebruik weinig vaktermen. Schrijf logisch en licht verteerbaar. Doelenboom <plaatje doelenboom dit maatschappelijk doel / beleidsdoelen / operationele doelen> De afbeelding van de doelenboom geeft een overzicht van alle beleidsdoelen en operationele doelen van dit maatschappelijk doel. Beleidsdoelen <Hyperlinks naar beleidsdoelen> Door de hyperlink kan een gebruiker vanuit dit overzicht doorklikken naar de beleidsdoelen van dit maatschappelijk doel. Veranderingen in beleidsdoelen nieuw <nieuwe beleidsdoelen> bereikt <afgesloten beleidsdoelen> Een groot deel van de begroting verandert door de jaren maar weinig. U doet vooral de ervaren begrotingenlezer een plezier met een overzicht van de veranderingen. PP in taal 2008 6
beleidsdoel 1 <Beleidsdoel>< Alt-4> <format entiteit / handeling> U maakt een nieuw beleidsdoel met de toetscombinatie Alt-4. Word houdt de nummering bij. Met format bedoelen we een vaste zinsstructuur. U ziet zulke vaste grammaticale constructies op elk niveau in de cascade. Dat dient het leesgemak, dat dient het schrijfgemak, dat dwingt tot rechtuit schrijven en dat helpt rechtuit lezen. Het zijn allemaal ding_doen of doen_ding zinnen, (entiteit_handeling of handeling_entiteit, zo u wilt): Bij een doel is de volgorde: ding - doen, bijvoorbeeld: Waterkeringen (ding) onderhouden en verbeteren (doen) <antwoord op de vragen wat en waarom> Beantwoord hier de twee vragen: -wat is het doel? -waarom is dat het doel? Bedenk dat uw lezer minder goed ingevoerd is in uw dossiers dan uzelf. Gebruik weinig vaktermen. Schrijf logisch en licht verteerbaar. Doelenboom <plaatje dit beleidsdoel / operationele doelen / instrumenten> De afbeelding van de doelenboom geeft een overzicht van alle operationele doelen en instrumenten van dit beleidsdoel. Operationele doelen Hyperlinks naar de operationele doelen Door de hyperlink kan een gebruiker vanuit dit overzicht doorklikken naar de operationele doelen van dit beleidsdoel. Veranderingen in operationele doelen nieuw <> bereikt <> Een groot deel van de begroting verandert door de jaren maar weinig. U doet vooral de ervaren begrotingenlezer een plezier met een overzicht van de veranderingen. PP in taal 2008 7
operationeel doel 1 <Operationeel doel> <Alt-5> <format entiteit / handeling> U maakt een nieuw operationeel doel met de toetscombinatie Alt-5. Word houdt de nummering bij. Met format bedoelen we een vaste zinsstructuur. U ziet zulke vaste grammaticale constructies op elk niveau in de cascade. Dat dient het leesgemak, dat dient het schrijfgemak, dat dwingt tot rechtuit schrijven en dat helpt rechtuit lezen. Het zijn allemaal ding_doen of doen_ding zinnen, (entiteit_handeling of handeling_entiteit, zo u wilt): Bij een doel is de volgorde: ding - doen, bijvoorbeeld: Primaire waterkeringen IJssel- en Markermeer (ding) onderhouden en verbeteren (doen) <antwoord op de vragen wat en waarom> Beantwoord hier de twee vragen: -wat is het doel? -waarom is dat het doel? Bedenk dat uw lezer minder goed ingevoerd is in uw dossiers dan uzelf. Gebruik weinig vaktermen. Schrijf logisch en licht verteerbaar. Instrumenten <hyperlinks naar instrumenten> Door de hyperlink kan een gebruiker vanuit dit overzicht doorklikken naar de instrumenten van dit operationele doel. Veranderingen in instrumenten nieuw <> afgestoten <> Een groot deel van de begroting verandert door de jaren maar weinig. U doet vooral de ervaren begrotingenlezer een plezier met een overzicht van de veranderingen. Resultaten gepland jaar -2 jaar -1 jaar 0 jaar +1 jaar +2 streefwaard e in jaar <n> <hyperlinks naar instrumenten> <resultaat> <resultaat> <resultaat> <resultaat> <resultaat> <waarde> <format: entiteit> Hier gaat het om: het resultaat de output van uw beleid. De kern van de begroting, toch? Van een operationeel doel presenteert u hier per instrument de resultaten van de prestaties. Een resultaat van een prestatie wordt uitgedrukt in een waarde van een indicator. PP in taal 2008 8
(>>Overigens staat nog ter discussie of prestatie en resultaten gescheiden moeten blijven.) Kosten begroot jaar -2 jaar -1 jaar 0 jaar +1 jaar +2 streefwaard e in jaar in k <n> <hyperlinks naar instrumenten> <bedrag> <bedrag> <bedrag> <bedrag> <bedrag> <waarde> Je krijgt wat: maar dat kost wat. Direct onder de resultaten staan per instrument de begrote kosten. Ook hier is het mogelijk door te klikken naar de beschrijving van de instrumenten. Relaties binnen de begroting en met beleidsstukken binnen de begroting <> beleidsstukken <> Leg waar mogelijk relaties binnen de begroting en met beleidsstukken. Probeer van alle relaties hyperlinks te maken, zodat er een informatieweb ontstaat, dat het provinciebeleid vanuit de begroting ontsluit. instrument 1 <Instrument> <Alt-6> <format handeling / entiteit> U maakt een nieuw instrument met de toetscombinatie Alt-6. Word houdt de nummering bij. Met format bedoelen we een vaste zinsstructuur. U ziet zulke vaste grammaticale constructies op elk niveau in de cascade. Dat dient het leesgemak, dat dient het schrijfgemak, dat dwingt tot rechtuit schrijven en dat helpt rechtuit lezen. Het zijn allemaal ding_doen of doen_ding zinnen, (entiteit_handeling of handeling_entiteit, zo u wilt): Bij een instrument is de volgorde: (doen - ding), bijvoorbeeld: Toetsen van (doen) de veiligheid van primaire waterkeringen (ding) <beschrijving instrument> Beantwoord hier de twee vragen: - wat is het instrument? - waarom is dit het instrument? Bedenk dat uw lezer minder goed ingevoerd is in uw dossiers dan uzelf. Gebruik weinig vaktermen. Schrijf logisch en licht verteerbaar. Prestaties <+ Alt-7> <beschrijving prestatie> <format: handeling> Beschrijf hier wat de provincie met het instrument zal doen. Beschrijf de handeling. PP in taal 2008 9
Volledige inhoudsopgave Word genereert hier een uitgebreide inhoudsopgave van alle koppen die u met de Alt-cijfercombinaties hebt gemaakt. De inhoudsopgave fungeert als een geannoteerde samenvatting en als een register. In elektronische versie kan een gebruiker vanuit deze inhoudsopgave doorklikken. PP in taal 2008 10