Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep

Instituut voor Media en Informatie Management Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Afstudeerscriptie Informatie en Media Caroline Grijsen Studentnummer: 500029339 Docent begeleider: Chris Streefkerk Tweede docent: Geert-Jan van Bussel Opdrachtgever: Nederlands Fotomuseum 5 juni 2012 1

Instituut voor Media en Informatie Management Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Afstudeerscriptie Informatie en Media Caroline Grijsen Studentnummer: 500029339 Docent begeleider: Chris Streefkerk Tweede docent: Geert-Jan van Bussel Opdrachtgever: Nederlands Fotomuseum 5 juni 2012

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen lijst MeT AFkOrTINGeN DAM Digital Asset Management DNG Digitaal Negatief exif Exchangeable Image File Format IPTC International Press Telecommunications Council maker en beheerder van IPTC-IIM metadatastandaard IPTC-IIM Information Interchange Model IPTC multimedia metadata standaard ISAD(G) General International Standard Archival Description ISAAr(CPF) International Standard Archival Authority Record for Corporate Bodies, Persons and Families ISO International Standards Organization JPeG Joint Photographers Expert Group MWG Metadata Working Group SePIADeS Safeguarding European Photographic Images for Access Data Element Set TIFF Tagged Image File Format XMP Extensible Metadata Platform 2

Voorwoord VOOrWOOrD Met dit scriptieonderzoek rond ik mijn studie Informatie en Media met als specialisatie Archivistiek B aan de Hogeschool van Amsterdam af. Vanwege mijn achtergrond als fotografe was het voor mij vanzelfsprekend dat ook mijn Dit onderzoek was niet tot stand gekomen met steun en hulp van verschillende mensen. resultaten. 3

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen INHOuDSOPGAVe lijst MeT AFkOrTINGeN VOOrWOOrD SAMeNVATTING / SuMMAry HOOFDSTuk 1 INleIDING 1.1. Belang van context van het digitaal fotoarchief 1.2. Opdrachtgever 1.3. Aanpak HOOFDSTuk 2 De CONTeXT VAN een DIGITAAl FOTOArCHIeF 2.1 Inleiding 2.2. Wetgeving 2.3. Context, wat is dat? 2.4. Digitaal fotoarchief 2.4.1. Mengvormen tussen het analoge en digitaal fotoarchief 2.4.2. Het digitale fotobestand 2.4.3. Opbouw van een digitaal fotoarchief 2.5. Het behoud van context van een digitaal fotoarchief HOOFDSTuk 3 VerSCHIlleNDe MeTADATASTANDAArDeN VOOr HeT DIGITAAl FOTOArCHIeF 3.1. Inleiding 3.2. Typen metadata 3.3. Wat is een metadatastandaard? 3.3.1. Opslag, duurzaamheid en software 3.4. Metadatastandaarden voor digitale fotobestanden 3.4.1. XMP 3.4.2. IPTC Core 3.4.3. exif 3.4.4. keuze elementen voor de ontstaans- en beheerscontext 3.5. Metadatastandaarden voor digitale fotarchieven 3.5.1. Dublin Core 3.5.2. ISAD(G) 3.5.3. Sepiades 3.6. Analyse van de verschillende metadatastandaarden 2 3 6 12-15 12 12 13 15 16-23 16 16 18 19 20 21 21 22 24-39 24 26 27 27 28 28 29 30 30 32 32 34 36 38 4

Inhoudsopgave HOOFDSTuk 4 OPzeT en BeHeer DIGITAAl FOTOArCHIeF DOOr FOTOGrAFeN 4.1. Inleiding 4.2. Geert van kesteren 4.3. Bert Verhoeff 4.4. Hans eijkelboom 4.5. Annette Behrends 4.7. Inzicht in digitale fotoarchieven HOOFDSTuk 5 CONCluSIe & ADVIeS 5.1. Conclusie en advies HOOFDSTuk 6 BrONNeN 6.1. Boeken en artikelen 6.2. Websites 6.3. kennisbronnen BIJlAGeN Begrippenlijst Dublin Core Tabel ISAD(G) Tabel SePIADeS Tabel Vragenlijst fotografen 40-54 40 40 43 45 47 50 52 54-55 54 56-59 56 58 59 60-73 60 66 68 70 73 5

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen SAMeNVATTING foto te kunnen vinden. Why Mister, Why? worden. onderzoek in twee delen opgedeeld. 6

Samenvatting per metadatastandaard te toetsen. erfgoedsector. wordt toegepast. Met het implementeren van de vier eenvoudige richtlijnen kan het digitaal zowel de fotograaf als de erfgoedinstellingen zich moeten realiseren dat de metadata zich 7

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen 8

9 Samenvatting

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen SuMMAry are Why Mister, Why? ow can the originating context be secured? 10

Summary photographers. 11

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen HOOFDSTuk 1 INleIDING 1.1. Context van een digitaal fotoarchief en het belang ervan Fotografiemusea brengen hun foto s altijd als deel van een grote collectie, een zingevend verband, het oeuvre van één fotograaf of als historisch overzicht of de belangstelling van de bezoeker. Eén foto alleen is kwetsbaar geworden. Hij kan van alles betekenen, en zien of hij goed is gemaakt lukt ook niet in één keer. Pas in combinatie vertelt de foto een verhaal. Een beeld op zich is onbetrouwbaar. Leuk voor een anekdote maar niet voor een analyse. Daarbij het analoge negatief vervloeit of verbrokkelt, magnetische ladingen en elektronische bytes verdwijnen vanzelf. Het origineel verdient bescherming, daar dienen de fotografie- en filmmusea ook voor. Arjen Mulder [2010] grafeerd en alledaagse momentopnamen gemaakt. 12

Hoofdstuk 1 > Inleiding > 1.1. / 1.2. digitaal archief met zich mee. In dit onderzoek zal een vergelijking van verschillende metadatastandaarden gemaakt worden 1.2. Opdrachtgever 13

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen medium met maatschappelijke en artistieke functies. Deze opvatting stelt het museum in staat te geven. In het Meerjarenplan 2009-2012 hogere vlucht. Daarom groeit de noodzaak om inzicht te krijgen in de manier waarop fotogra wordt geslagen. 14

Hoofdstuk 1 > Inleiding > 1.2. / 1.3. 1.3. Aanpak Door middel van metadata kan tegenwoordig veel informatie worden vastgelegd om op latere vraagstukken. In dit onderzoek wordt dit onderkend en wordt er deels mee gedacht aan een Vervolgens worden in het derde hoofdstuk zes verschillende metadatastandaarden tegen het nader te onderzoeken. Dit hoofdstuk wordt afgesloten met een omschrijving van de huidige fotograaf. 15

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen HOOFDSTuk 2 De CONTeXT VAN een DIGITAAl FOTOArCHIeF 2.1. Inleiding gesteld kan worden. 2.2. Wetgeving 1 2 het archief vormen. 3 en toegankelijk maken van cultureel erfgoed waaronder ook particuliere fotoarchieven vallen. 1 over de overheid. 2 te verminderen. Het waarderen en selecteren van archiefmateriaal voor particuliere archieven is er juist op vanuit archieven. vastgelegd in de Archiefregeling 3 16

Hoofdstuk 2 > De context van een digitaal fotoarchief > 2.1. / 2.2. geordend op creatiedatum in de daarvoor geldende ordeningsstructuur. vastgesteld. 5 afzonderlijke particulieren archieven en erfgoedinstellingen kunnen anders ingericht zijn en 5 www.circlesoftware.nl/themas/ 2012 17

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen woordelijkheid waar de nationale wetgeving niet of niet voldoende op in gaat 2.3. Context, wat is dat? electronic records from an ar Het ICA Committee on electronic records heeft op internationaal niveau getracht om enkele kernconcepten van de archivistiek te herformuleren vanwege de toepassing op digitale respect des fonds genaamd. Dit principe werd in de Handleiding voor het ordenen en beschrijven van archieven ginsel vervangen door de termen bestemmingsbeginsel en het structuurbeginsel digitale archief is gevormd. 18

Hoofdstuk 2 > De context van een digitaal fotoarchief > 2.2. / 2.3. / 2.4. wanneer en hoe. Deze elementen zijn essentieel om op termijn het archief te kunnen recon 2.4. Het digitaal fotoarchief Bij de overdracht van een digitaal fotoarchief is de collectionerende erfgoedinstelling aange fotograaf zijn aangeleverd. erfgoedinstelling. 19

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen 2.4.1. Mengvormen tussen het analoge en digitaal fotoarchief foto enen en nullen op een geheugenkaart die overgezet kan worden op een computer of harddisk. Meer Digitale Feiten komt naar voren dat de meeste erfgoedinstellingen met liseerde stukken. 20

Hoofdstuk 2 > De context van een digitaal fotoarchief > 2.4. 2.4.2. Het digitale fotobestand niet afhankelijk zijn van de omgeving waarin 8 toegankelijk te houden. 2.4.3. Opbouw van een digitaal fotoarchief Elke fotograaf heeft een eigen wijze van structureren van zijn fotoarchief en het koppelen standen voorzien zijn van metadata. Vaak is de structuur ontstaan uit de werkwijze van een 8 21

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen 2.5. Het behoud van context van een digitaal fotoarchief In the picture Brancheonderzoek Fotografen 2010 vlucht heeft genomen maar het archiveren van digitaal fotomateriaal niet populair is. toegankelijk te houden. 22

Hoofdstuk 2 > De context van een digitaal fotoarchief > 2.4. / 2.5. 23

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen HOOFDSTuk 3 VerSCHIlleNDe MeTADATASTANDAArDeN VOOr HeT DIGITAAl FOTOArCHIeF 3.1. Inleiding Figuur 1 waarin analoge en digitale zijn Door de digitalisering heeft deze term aan populariteit gewonnen. Al heeft metadata een fundamenteel historisch en organisch gegroeid karakter. 24

Hoofdstuk 3 > Verschillende metadatastandaarden voor het digitaal fotoarchief > 3.1. Embedded Metadata Manifest 10 2. omzetting naar andere formaten. door zorgvuldig gekozen en toegekende metadatavelden. In de meeste collecties is Verschillende software geeft de fotograaf de mogelijkheid om direct metadata mee te geven product of nieuwe leverancier. De standaarden zijn vaak het resultaat van verworven kennis en de facto Een de jure 11 de jure standaard. den. creatie en zijn essentieel om de duurzaamheid te verzekeren. digitale fotoarchieven. 10 manifesto.php 11 Internationale Organisatie 25

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen 3.2. Typen Metadata Beschrijvende of contextuele metadata toegankelijkheid te vergroten. embedded metadata software daarop is ingesteld. De camera moet tevens van de juiste datum en tijd zijn voorzien technische metadata. schema 12 camera worden opgeslagen. Administratieve of beheersmetadata heid van het archief. Om metadata op een gestandaardiseerde manier te structuren zijn er metadatastandaarden en metadatamodellen ontwikkeld. 12 zie paragraaf 3.3.2 voor nadere uitleg 26

Hoofdstuk 3 > Verschillende metadatastandaarden voor het digitaal fotoarchief > 3.2. / 3.3. 3.3. Wat is een metadatastandaard? European Visual Archive-project Cultureel Erfgoed Standaarden Toolbox 3.3.1. Opslag, duurzaamheid en software Om te kunnen inspelen op toekomstige migraties en conversies die de metadata onvermijdelijk moeten ondergaan lijkt een keuze voor open source software 13 een cruciale eis. 13 Bij open source software is de En in het licentiemodel is het intellectueel eigendom en het geregeld dat de licentiene 27

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen er al een grote verscheidenheid aan standaarden aanwezig is. Deze standaarden zijn aan ver andering onderhevig en ontwikkelen zich nog steeds. 3.4. Metadatastandaarden voor digitale fotobestanden De Metadata Working Group 3.4.1. XMP In 2001 werd Adobe s Extensible Metadata Platform 28

Hoofdstuk 3 > Verschillende metadatastandaarden voor het digitaal fotoarchief > 3.3. / 3.4.. 3.4.2. IPTC Core Figuur 2 de facto ware_list/ 29

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen erfgoedinstelling met mapping 15 in de overeenkomstige velden van het collectiemanagement Figuur 3 3.4.3. exif 15 ken van termen in verschil mate van overeenkomst of 30

Hoofdstuk 3 > Verschillende metadatastandaarden voor het digitaal fotoarchief > 3.4. 3.4.4. keuze elementen voor de ontstaans- en beheerscontext fotografen te ondersteunen menten die kunnen worden Voor dit onderzoek zijn uit de gekozen om de ontstaans gen. Deze elementen zijn wie aantal elementen voor de Een voorwaarde voor deze standaard veel velden die corresponderen met de technische gegevens. En representeert hiermee voornamelijk het hoe woordigen. dc en photoshop digitale fotoarchieven te verkennen. Figuur 4 www.iptc.org/std/photo 18 teveel velden om hier te noemen 31

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen 3.5. Metadatastandaarden voor digitale fotoarchieven de jure 18 sectoren. af weging worden gemaakt welke standaard het meest doelmatig is voor het veiligstellen van uit de verschillende metadatastandaarden schematisch weergegeven. Figuur 5 3.5.1. Dublin Core Metadata element Set (DCMeS) Dublin Core Metadata Element Set (DCMES) is een open sectoroverschrijdende uit wisselingsformaat tussen samenwerkende erfgoedinstellingen. 32

Hoofdstuk 3 > Verschillende metadatastandaarden voor het digitaal fotoarchief > 3.5. Voor een aantal elementen is vastgesteld welke gestandaardiseerde Type elementen worden toegevoegd. Aangeraden wordt om elementen te nemen die voorkomen in andere metadatastandaarden om zo een nieuwe set elementen te welke dataset ze hun oorsprong vinden. De vijftien velden zijn voor gespecialiseerde collecties onvoldoende om In een Scheme aangegeven element of elementen. interpretatie. Figuur 6 18 33

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen worden verminderd. Figuur 7 Model ordeningsniveaus van een archief Afbeelding afkomstig uit: Haworth, Archival Description: Content and Context in Search of Structure, p.15. 3.5.2. ISAD(G) vingsstandaard zien. 20 standaards afzonderlijk uitgewerkt in de eveneens open 21 34

Hoofdstuk 3 > Verschillende metadatastandaarden voor het digitaal fotoarchief > 3.5. informatie en op een lager niveau mag de informatie niet worden herhaald. tuur van een digitaal fotoarchief geordend weer te geven. Alleen door koppelingen van de gegevens van de originele herkomst eenvoudiger uitwisselen of ernaar verwijzen wanneer deze Een inhoudelijke aanpassing is sterk gewenst om het aanleveren van technische metadata uit Figuur 8 20 vertaling van de tweede uit 21 35

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen kwijt. 3.5.3. SePIADeS Figuur 9 22 23 www.knaw.nl/ecpa/sepia/ 22 23 rol van de nieuwe technologie in collectiemanagement heeft hoogste niveau is de collectionerende organisatie en het laagste niveau is de enkelvoudige 36

Hoofdstuk 3 > Verschillende metadatastandaarden voor het digitaal fotoarchief > 3.5. Juiste naam Functie Type voor het inzichtelijk maken van de mappenstructuur die aangehouden Door de open opzet van dit model is het mogelijk om desgewenst één of meerdere Figuur 10 37

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen 25 3.6. Analyse van verschillende metadatastandaarden dergelijke standaarden snel meenschap die de standaard kan onderhouden en verder 25 www.jiscdigitalmedia.ac.uk/ crossmedia/advice/\ wanneer en hoe voldoende vast te leggen. vaktermen in de handleiding. Daardoor is de standaard voor mensen uit een erfgoedinstelling 38

Hoofdstuk 3 > Verschillende metadatastandaarden voor het digitaal fotoarchief > 3.5. 39

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen HOOFDSTuk 4 OPzeT en BeHeer DIGITAAl FOTOArCHIeF DOOr FOTOGrAFeN 4.1. Inleiding voortgekomen uit het feit dat elke fotograaf een eigen werkwijze nahoudt op het inrichten van zijn digitaal fotoarchief. gestructureerd en voorzien is van metadata. anderen in de samenleving vast te leggen. van de werkwijze van de fotograaf. De uitkomst van de gesprekken en inzichten die zijn opge 4.2. Digitaal fotoarchief van Geert van kesteren Mwendanjangula! Aids in Zambia Why Mister, Why? 40

Hoofdstuk 4 > Opzet en beheer digitaal fotoarchief door fotografen > 4.1. / 4.2. Ontstaan fotoarchief liggen. Doel zijn oeuvre. in computer of op een laden. Met de software omgezet naar de onderstaand metadata aangehangen. metadata en zijn daarop terug te vinden. De volgende velden worden eventueel aangesloten orga hier de rechten van Magnum Figuur 11 41

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen en dan niet meer de trefwoorden invult omdat het tijdrovend werk is en een vak apart met > Op land > Op jaartallen > Op projectnaam of op datum Binnen deze mappen is de volgende mappenstructuur aanwezig Why Mister, Why? Baghdad Calling en After the Ceasefires Opbouw bestandsnaam 42

Hoofdstuk 4 > Opzet en beheer digitaal fotoarchief door fotografen > 4.2. / 4.3. Gebruik software en om zo min mogelijk het origineel te veranderen of aan te tasten. Overige Duurzaamheid meer te doen voor een volgende aanschaf. Het verloren materiaal stond gelukkig ook nog 4.3. Digitaal fotoarchief van Bert Verhoeff Ontstaan archief nummers en met trefwoorden. 43

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen Figuur 12 Bert Verhoeff Doel met het gefotografeerde die dag. veld trefwoorden voorzien van metadata. 44

Hoofdstuk 4 > Opzet en beheer digitaal fotoarchief door fotografen > 4.3. / 4.4. dezelfde naam. werkt. Op deze harddisk staat het eigenlijke digitaal fotoarchief van Bert Verhoeff. Gebruikte software Overige 4.4. Digitaal fotoarchief van Hans eijkelboom maatschappij. Paris-New York- Shanghai Ontstaan archief 45

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen Doel Figuur 13 worden in het digitaal fotoarchief. naar de computer. getast op de harddisk. in de projectmap en is het eindresultaat. automatisch door de camera gegenereerd wordt zoals de datum en andere technische niet op ingesteld was. 46

Hoofdstuk 4 > Opzet en beheer digitaal fotoarchief door fotografen > 4.4. / 4.5. Gebruikte software Overige 4.5. Digitaal fotoarchief van Annette Behrends deelde verhouding tot deze gemeenschap laat zien. Ontstaan archief voortdurende verandering onderhevig. Bijna elk project heeft een andere structuur en worden momenteel met terugwerkende kracht naar een nieuwe structuur gevormd. overzichtelijk mogelijk te krijgen voor haarzelf. 47

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen Figuur 14 S archief Annette Behrends Doel worden in de overkoepelende projectmap in een selectiemap gezet. Hierin komen alle 48

Hoofdstuk 4 > Opzet en beheer digitaal fotoarchief door fotografen > 4.5. / 4.6. pen in het fotoarchief zitten. Opbouw bestandsnaam deze gedigitaliseerde negatieven geen deel uit van de uiteindelijke selectie. documentatie die zij heeft over haar projecten. Digitale documentatie is er in de vorm van Gebruikte software Overige 49

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen 4.6. NIDF Figuur 15 Screenshot 25 org 50

Hoofdstuk 4 > Opzet en beheer digitaal fotoarchief door fotografen > 4.6. / 4.7. 31 management. orde te houden. chronologische ordening ongecompliceerd en overzichtelijk. chronologische ordening ook te vinden met de zoekfunctie van de computer. zoekfunctie in de computer. Deze gegevens zijn vanzelfsprekend ook toegankelijk via software gaten moeten worden gehouden om veroudering van software en apparatuur tegen te gaan. daardoor veel minder ruimte in. 51

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen 4.7. Inzicht in het digitaal fotoarchief van vier fotografen Het verkennen van de verschillende digitale fotoarchieven van de vier fotografen heeft veel een omslag in hun werkwijze doorgemaakt op het moment dat zij digitaal gingen fotograferen. sten kan zijn. Om het fotoarchief zo goed mogelijk te onderhouden is kennis nodig van alle werk te maken dan de twee fotokunstenaars. volgorde tussen persoonlijke mappen. De onduidelijkheid komt mede voort door de niet heldere 52

Hoofdstuk 4 > Opzet en beheer digitaal fotoarchief door fotografen > 4.7. kelijkheid ervan. De metadata wordt niet door allen consequent ingevuld. Dit heeft wellicht te gen is nog maar de vraag. 53

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen HOOFDSTuk 5 CONCluSIe & ADVIeS 5.1. Conclusie en advies toegevoegd worden. aan alle drie de metadatastandaarden nadelen. Aan de hand daarvan zal een erfgoedinstelling die een metadatastandaard wil implementeren een afweging moeten maken. kunnen gegevens makkelijk uitgewisseld worden. De standaard kan verdieping missen door het zowel de fotograaf als de erfgoedinstellingen zich moeten realiseren dat de metadata zich 54

Hoofdstuk 5 >. optreedt. Bovendien is het aan te raden dat de fotograaf en de archivaris hun kennis en 55

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen HOOFDSTuk 6 BrONNeN 6.1. Boeken en artikelen SEPIADES. Recommendations for cataloguing collections. FOTIOS-Criteria Key issues in the Creation, Delivey, and Preservation of Born Digital Images, ISAD(G) Internationale Norm voor Archivistisch Beschrijven. Vertaling Toegang. Ontwikkeling in de ontsluiting van archieven. Naar een nieuw paradigma in de archivistiek, 131 Context. Interpretatiekaders in de archivistiek Erfgoed 2.0 Nieuwe perspectieven voor digitaal erfgoed. Abuysen ende desordiën, Archiefvorming en archivering in Dordrecht 1200-1920. Naar een nieuw paradigma in de archivistiek. Archiveren, een inleiding Een introductie op de Nederlandse edities Context. Interpretatiekaders in de archivistiek. 56

Hoofdstuk 6 > Bronnen In the picture. Preservation and digitalisation of European photographic collections Informatieplan Nederlands Fotomuseum, Van Beeld naar Interactie, betekenis en agency in de kunsten Handleiding voor het ordenen en beschrijven van archieven. The Digital Facts of Cultural Heritage, Nationale Verkenning Digitale Duurzaamheid, Inputnotitie Sector Cultuur/Erfgoed Een gestandaardiseerde beschrijving van digitale afbeeldingen, Afstudeerscriptie Proceedings of the DLM-Forum on electronic records Erfgoed 2.0 Nieuwe perspectieven voor digitaal erfgoed. Archiefterminologie voor Nederland en Vlaanderen. Toegang. Ontwikkeling in de ontsluiting van archieven. Naar een nieuw paradigma in de archivistiek. Toegang. Ontwikkelingen in het ontsluiten van archieven Context. Interpretatiekaders in de archivistiek Multimedia Metadata Description Standards and Applications Building a National Strategy for Digital Preservation: Issues in Digital Media Archiving. 57

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen 6.2. Websites Photoshop CS6. In detail: Camera RAW / Digitaal Negatief (DNG). Perspectieven op audiovisueel erfgoed in het digitale tijdperk Onderzoek Erfgoedstandaarden Eindrapport CEST. Manifesto. De BASIS, De digitale feiten: Onderzoek naar de omvang en kosten van gedigitaliseerd cultureel erfgoed Dublin Core in samenwerkingsprojecten en publieksgerichte ontsluiting. Metadata bij foto s, zegen of zorgen? Usage Guide. Toetsingskader voor de beheersomgeving van blijvend te bewaren digitale informatie, versie 1 Brancheonderzoek Fotografen 2010 SEPIADES Recommendations for cataloguing photographic collections & Software IMM, Information Interchanged Metadata. IPTC Core & Extension = the IPTC Photo Metadata standard CEPIC-IPTC Image Metadata Handbook. 58

Hoofdstuk 6 > Bronnen verschillende artikelen m.b.t. Managing your digital resources Collectievorming Nederlands Fotomuseum NIDF-norm. Duurzame Onbestendigheid: De conservering vanaudiovisuele mediakunst in een veranderend landschap visuele_mediakunst_in_een/rapporten/ Metadatastaandaarden voor digitale archieven online META 101 metadata.org/ Metadata for images: emerging practice and standards 6.3. kennisbronnen 59

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen BIJlAGeN I BeGrIPPeNlIJST BeGrIPPeNlIJST Archief (verzameling digitale fotobestanden): Archiefbestanddeel (gegroepeerde digitale fotobestanden): onderlinge samenhang te raadplegen. Archiefstuk, Archiefbescheiden (digitaal fotobestand): Archiveringssysteem: Archiefvormer (fotograaf): Archiefvorming: Archiveren, archivering: Authenticiteit: Beschrijving: 60

Bijlagen I > Begrippenlijst Beschrijvingselement, archivistisch metagegevens: Bestand: Bestandsformaat: Bestemmingsbeginsel: Born digital: gende representatie. Context: geïnterpreteerd. Conversie: Digitaliseren: 61

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen DNG (Digitaal Negatief) emulatie: Foto: Gegevens: Gegevensdrager: uitvoerapparaat zo identiek mogelijk wordt weergegeven. Integriteit: Interoperabiliteit: 62

Bijlage I > Begrippenlijst van een gemeenschappelijke set procedures. Dergelijke automatische uitwisseling maakt het compressie informatie verloren gaat en er kwaliteitsverlies optreedt. Met welke compressie Mapping: Metadata: Metadatastandaard: Migratie: Ontsluiten, ontsluiting: 63

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen Ordenen, ordening: Ordeningsstelsel: raw bestandsformaat: resolutie: Structuurbeginsel (respect des fonds): Thesaurus: Tagged Image File Format (TIFF): Toegang: 64

Bijlage I > Begrippenlijst Toegankelijke staat: Toegankelijk: 65

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen BIJlAGeN II elementen DuBlIN COre SIMPle en DuBlIN COre QuAlIFIeD Dublin Core Metadata element Set Alternative Valid Issued Date Accepted Dataset Event Image MovingImage Medium 66

Is Version Of Has Version Mediator 67

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen BIJlAGeN III elementen ISAD(G) (BeSCHrIJVING ArCHIeF) 68

Bijlage III > elementen ISAD(G) (Beschrijving archief) 69

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen BIJlAGeN IV SePIADeS 1. Algemene referentie code 3. Acquisitie code 5. Beschrijving 18. Bestandsformaat 20. Originele collectie/indeling 21. Inhoud van collectie/indeling/acquisitie genoemd zijn verschijnen soms in meer dan één afzonderlijk deel. 70

Bijlage IV > SePIADeS 71

Contextueel licht op digitale fotoarchieven: metadata onder de loep Caroline Grijsen elementen SePIADeS (BIJ een enkelvoudige ITeM) 72

Bijlage V > Vragenlijsten BIJlAGeN V VrAGeNlIJSTeN VrAGeNlIJST FOTOGrAFeN 73

Caroline Grijsen, 2012 Tekst en concept: Caroline Grijsen In opdracht van Nederlands Fotomuseum Ontwerp: Esther Smit