Nieuwsbrief nr. 2 Achtkarspelen, Heerenveen, Ooststellingwerf, Opsterland, Smallingerland, Tytsjerksteradiel en Weststellingwerf leveren met het project Veiligheid voorop! een bijdrage aan het behalen van het doel: alle kinderen veilig.
2 Beste lezer, Op donderdag 12 mei is het project Veiligheid Voorop! officieel van start gegaan. In de tussentijd is er zeker niet stil gezeten en wordt er door alle betrokkenen hard gewerkt om het project tot een succes te maken. Zo trapten we op 21 april in Wolvega onder andere af met een druk bezochte werkconferentie. In de tweede editie van deze nieuwsbrief willen we graag samen op terugblikken op de afgelopen periode en een tipje van de sluier oplichten over de periode na de zomervakantie. Sa dogge wy dat! Het doel van de werkconferentie op 21 april was om een gemeenschappelijke fundamentele (pedagogische) visie op veiligheid van kinderen in Friesland verder te verdiepen en te verstevigen en rollen en verantwoordelijkheden van alle partijen betrokken bij veiligheid van kinderen aan te scherpen. Welke voorwaarden zijn er nodig voor de gebiedsteams bij de uitvoering van drang in de praktijk? En wat is ieders rol en welke onderlinge samenwerkingsafspraken zijn er nodig? Dagvoorzitter Marianne van den Anker opende de middag en warmde het publiek op voor de eerste sprekers. Wethouder Frans Veltman van gemeente De Fryske Marren benoemde onder meer hoe lastig het kan zijn om signalen van kindermishandeling te zien en bespreekbaar te maken. Hij putte uit zijn eigen ervaring als sportleerkracht. Frans Veltman benadrukte het belang van een werkconferentie als deze. Samen kennis delen en ervaringen uitwisselen zorgen voor een meer gedeelde visie over onderwerpen als veiligheid, drang en dwang. Zo deelde Mirian Flameling haar kennis over drang met de deelnemers in de vorm van een flitspresentatie van de resultaten van haar masterthesis. Mirian studeert Pedagogische Wetenschappen aan de Rijksuniversiteit Groningen en heeft haar onderzoek gedaan naar de invulling van het vraagstuk drang door de ogen van professionals werkzaam in het gebiedsteam van de gemeente Heerenveen en het SAVE- team werkzaam in diezelfde gemeente. Door een
3 interactief onderdeel groene kaart rode kaart ontstonden er interessante en soms pittige discussies over de stellingen zoals bijvoorbeeld Het inzetten van drang zet de vertrouwensrelatie tussen ouders en professionals op scherp. Over de onderwerpen werd tijdens de tafelgesprekken verder met elkaar gediscussieerd. Sa dogge wy dat: doe als een kind, wees stoutmoedig en durf! Goos Cardol, juridisch adviseur landelijk bureau Raad voor de Kinderbescherming, zoomde in op het feit dat het werken aan veiligheid van kinderen van ons allemaal is en iedereen hier op zijn of haar manier een steentje aan kan bijdragen. Goos schreef samen met José Hermans en Meta Kuipers het artikel Wat heet (nog) ouderbegeleiding? Drang: maatregel of attitude? en deed daarin de volgende uitspraak: De uitdaging van de transformatie Jeugdzorg is zowel de regie van ouders te versterken als ook in het hele traject de verantwoordelijkheid voor veiligheid en adequaat opgroeien expliciet met ouders waar nodig onderwerp van gesprek te maken en niet te wachten tot dwang in zicht komt. Het stellen van de norm in het hele traject kan helpen om dwang te voorkomen. Voor deze uitdaging staan jeugdprofessionals elke dag. Dit vraagt lef, moed en een kritische blik. Het bespreekbaar maken van zorgen om kinderen kan erg lastig zijn. Nic Drion, werkzaam als senioradviseur bij het Programma Veilig Opgroeien van het Nederlands Jeugd Instituut, legde in zijn presentatie uit waarom het niet lastig hoeft te zijn. Door transparant met ouders te communiceren, eerlijk en betrouwbaar te zijn werken we in samenspraak met ouders aan oplossingen. De tafelgesprekken, die volgden op de presentaties, boden uitkomst om in groepen met elkaar door te praten over onderwerpen die in het plenaire gedeelte aangehaald waren. Het doel van de tafelgesprekken was om gezamenlijk tot aanbevelingen te komen voor Sa dogge wy dat!, zo zijn onze manieren in Friesland. De resultaten van de tafelgesprekken werden aan het einde van de dag plenair teruggekoppeld onder leiding van Marianne van den Anker. De gezamenlijk aangenomen aanbevelingen voor Sa dogge wy dat!, waar de deelnemers op uitgekomen zijn, luiden als volgt:
4 Inbreng Sa dogge wy dat 1 Breng het netwerk in positie (gezin, professional en systeem) en stel gezamenlijk een norm (geen cijfer). 2 Alles tot aan de maatregel dwang, ligt bij de gebiedsteams. 3 Alle professionals moeten zich transparant en met lef richten op veiligheid van alle gezinsleden. 4 Neem succescasussen om van te leren, dan leer je vanuit moed in plaats vanuit angst. 5 Met ouders en kinderen in gelijkwaardigheid (partnerschap) dichtbij werken aan oplossingen. 6 Er van willen zijn. Dat vergt lef, moed en het nemen van professionele verantwoordelijkheid. 7 Echte en oprechte aandacht naar cliënt en collega. Zoals je zelf behandeld wilt worden, zo behandel je ook cliënten. Stof tot nadenken: ligt alles tot aan de 8 Doe als een kind, wees stoutmoedig en durf. maatregel dwang bij 9 Kritisch kijken naar eigen werkprocessen en cultuur, informeren van alle spelers in het veld, betere mogelijkheden om gegevens te delen en expertise, handelen vanuit moed. de gebiedsteams? Over de stelling alles tot aan de maatregel dwang ligt bij de gebiedsteams bestaat bij een enkeling verdeeldheid onder de aanwezigen. Er is besloten hier op een later moment op terug te komen. Al met al heeft de werkconferentie veel (nieuwe) inzichten opgeleverd en voorzag deze in de behoefte van partijen om met elkaar door te kunnen praten over essentiële onderwerpen waarvoor in de dagelijkse praktijk vaak geen ruimte en tijd is. Er hing een positieve, ambitieuze sfeer onder de deelnemers. Gedurende de middag werden er tekeningen gemaakt door Geert Gratama.
5 Startbijeenkomst Veiligheid Voorop! 12 mei 2016 In het kader van het Regionaal Actieplan Huiselijk Geweld en Kindermishandeling organiseerde SDF op donderdag 12 mei de bijeenkomst Aanpak Huiselijk Geweld voor de gebiedsteams. Tegelijkertijd was deze bijeenkomst bedoeld als aftrap van het project Veiligheid Voorop! in de regio Zuidoost. Tijdens de bijeenkomst werden de startfoto s van alle deelnemende gemeenten gepresenteerd en toegelicht. Tevens werd het toetsingskader van de Inspectie Jeugdzorg ( het hoe ) besproken en vertaald naar het wat. Tijdens deze middag werden twee verschillende workshops gehouden. De workshop Kinderen Veilig door Veilig Thuis en Fier zoomde in op de risicofactoren, signalen en kenmerken van kindermishandeling. Aan de hand van een fragment uit de film Van Gos Los werden de verschillende aspecten besproken. Voor sommige deelnemers kwam er veel relevante, nieuwe informatie aan bod, waar het voor andere deelnemers meer als opfriscursus werd beschouwd. Met name het onderdeel triage door Veilig Thuis riep discussie op aan de hand van praktijkcasussen van de aanwezige professionals. Dit maakt een bijeenkomst als deze zo waardevol, men leert van elkaars ervaringen. Tijdens de workshop Ketensamenwerking door Marloes Driedonks (SDF) en Caroline Mobach (projectleider Veiligheid Voorop! ) werd er aan de hand van casuïstiek gesproken met elkaar over de rollen en verantwoordelijkheden van het gebiedsteam ten opzichte van regionale partners (zoals Veilig Thuis, de Raad van de Kinderbescherming, het Veiligheidshuis, SAVE-teams, etc.). Het mooie van deze workshop was de dynamiek tussen de deelnemers. De casus die voorgelegd werd, werd steeds een beetje complexer, wat meer onderlinge samenwerking vroeg. Deelnemers werden zich hierdoor erg bewust van hun positie in de samenwerkingsketen. Al met al een waardevolle bijeenkomst waarin kennis gedeeld werd en ervaringen uitgewisseld. Van deze bijeenkomst wordt nog voor de zomerperiode een samenvatting per mail toegezonden. Inhaalbijeenkomst voor Ooststellingwerf op 4 juli Voor de gebiedsteams van de gemeente Ooststellingwerf wordt er op maandag 4 juli a.s. een inhaalbijeenkomst georganiseerd in Oosterwolde Kinderen veilig en Ketensamenwerking. Zij ontvangen hierover zo spoedig mogelijk meer informatie per email.
6 En nu? Naar aanleiding van de gemaakte startfoto s en de focuspunten die alle zeven gemeenten hebben gemarkeerd wordt er door het projectteam een scholingsplan opgesteld. Hierin willen we niets dubbel doen en vooral aansluiten bij de bestaande (voorgenomen) scholingsplannen. Deze scholing is maatwerk en zal dan ook per gemeente andere onderdelen behelzen. Uiteraard kunnen sommige onderdelen in samenwerking en overlap georganiseerd worden. Op basis van de scholingsplannen zijn er negen leerlijnen opgesteld. Dit betreft de volgende leerlijnen: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Het ontwikkelen van een gemeenschappelijke pedagogische visie; Systematisch werken (te denken aan methoden, taxatie, instrumenten); Samenwerkingsafspraken veiligheid met ketenpartners (SAVE); Het leren met en van partners (d.m.v. expertise en casuïstiek); Adviesteam Raad voor de Kinderbescherming dichterbij gebiedsteam; Basiskennis risico s veiligheid kinderen; Verbetering samenwerking bij veiligheid met huisartsen, JGZ en gebiedsteams; 8. Training attitude (engageren en positioneren); 9. Het maken van veiligheids- en handelingsplannen. Nog voor de zomer wordt er een start gemaakt met leerlijn 1. Deze leerlijn heeft betrekking op het opstellen en werken vanuit een gemeenschappelijke pedagogische visie. De gemeenten Weststellingwerf, Smallingerland en Tytsjerksteradiel gaan hier gezamenlijk aan werken in samenwerking met andere relevante partners. Ook wordt het Collectief tegen Kindermishandeling Weststellingwerf (Lienja van Eijkern) hierbij betrokken. De doelstellingen binnen deze leerlijn zijn als volgt geformuleerd: - - (Jeugd-)professionals van de gebiedsteams hebben met ketenpartners een gemeenschappelijke pedagogische ontwikkeld met daarin een definitie van (on)veilig opgroeien en ontwikkelingsbedreiging voor kinderen (Samen Werken aan Veiligheid); (Jeugd-)professionals zijn in staat om vanuit deze pedagogische visie te denken en te handelen.
- Er is een fundamentele visie overeengekomen (in samenwerking met de werkgroep Toegang gedwongen kader) tussen de belangrijkste ketenpartners (Veilig Thuis, Raad voor de Kinderbescherming en Gecertificeerde Instellingen) op werken in het vrijwillig kader en werken in het gedwongen kader. Aan bovenstaande doelen gaat gewerkt worden in de vorm van een of meerdere werksessies. Voor tips en suggesties zijn wij bereikbaar per mail: Caroline Mobach info@carolinemobach.nl Lianne Groot liannegroot@bmc.nl Wij hopen jullie voor zo ver voldoende geïnformeerd te hebben. 7