Bijlage 1: Achtergrondinformatie Transitie Jeugdzorg en verbinding decentralisaties Achtergrondinformatie: De transitie van de jeugdzorg dient één centrale missie: er voor zorgen dat jeugdigen gezond en veilig opgroeien. Dit is in het belang van de jeugdigen en ouders én in het belang van onze samenleving. We willen immers dat jeugdigen opgroeien tot verantwoordelijke en zelfstandige burgers. Burgers die actief deel uitmaken van de samenleving, zowel sociaal als economisch zelfredzaam. Concreet: meer jongeren aan het werk, meer jongeren op school, minder jongeren in detentie, minder jongeren in residentiële opvangvoorzieningen et cetera. De jeugdzorg dient aan deze doelstelling een bijdrage te leveren. Deurne telt een groot aantal ouders/verzorgers en kinderen. Het is een doelgroep in beweging, op zoek naar kansen en specifieke wensen. De behoeften en risico s van jongeren veranderen per levensfase. Een kleuter van 4 jaar oud heeft hele andere behoeften dan een puber van 13 jaar oud. Daarom staat het lokale jeugdbeleid nooit stil. De gemeente moet blijven inspelen op trends en ontwikkelingen met beleid en uitvoering die aansluiten bij de beleving van ouders en hun kinderen. Het lijkt een paradox: met de meeste kinderen in Deurne gaat het goed, tegelijkertijd neemt het beroep op dure en zware vormen van zorg toe. Zie bijlage 3 gebruik van de jeugdzorg in Deurne. Uit de vele analyses van de afgelopen jaren blijkt het volgende: Ondersteuning en hulpverlening zijn effectiever wanneer deze dichtbij, in de gezinscontext, wordt verleend en aansluit bij sociale netwerken en basisvoorzieningen. Per 1 januari 2015 staat we voor de uitdaging om de Deurnese gezinnen deze integrale zorg en ondersteuning te bieden. Verbinding met de WMO en Participatiewet. Voor burgers bestaan er geen schotten tussen wonen, werk, zorg of opvoeden. Hier ligt de kans voor professionals om samen met (groepen) burgers richting te geven aan die ondersteuning. Hiervoor is verbinding nodig met de andere decentralisaties. Versterking en verbinding van het lokale netwerk staat bij alle decentralisaties centraal. In eerste instantie vindt er verbinding plaats tussen de WMO en de Jeugd wet. Zij hebben de meeste overlap met elkaar, waardoor met geïntegreerd beleid en samenwerking winst valt te behalen in het belang van de burger. Het gaat immers vaak om dezelfde inwoners, gezinnen en kinderen die tijdelijk of voor langere tijd extra ondersteuning nodig hebben. 1
Bijlage 2: Uitleg basismodel jeugdhulp Met het vaststellen van het Peelregionaal beleidskader jeugdhulp 2015-2016 heeft u ingestemd met het vormgeven van het nieuwe stelsel jeugdhulp via onderstaand model. Hierbij wordt: Jeugd- en gezinswerker, Specialistische ondersteuning en specialistische voorzieningen Peelregionaal opgepakt. Ook als onderdelen op niveau Zuidoost Brabant worden vormgegeven dan wel ingekocht, treedt de Peel op als een entiteit. Gemeenten moeten zelf het lokale deel vormgeven. Het lokale beleid richt zich op de onderste twee lagen, te weten versterking van het lokale netwerk (0 de lijn en basisvoorzieningen) en de opvoedondersteuners. De rol van het Centrum Jeugd en Gezin (CJG) is gestationeerd binnen het lokale beleid. Het CJG heeft een kerntaak als het gaat om het versterken van het lokale netwerk. De activiteiten en producten betreffen de website, het Peel regionale telefoonnummer, opvoedondersteuners en trainingen op het onderwijs, extra contact moment GGD, Matchmentor, jeugdgezondheidszorg 0-4 jaar. Daarnaast betreft het de inzet van de CJG-coördinator, CJG kernteam en de wettelijk verplichte ondersteunende systemen Zorg voor Jeugd en het digitaal dossier jeugdgezondheidszorg. Evenals scholing van professionals binnen het kernteam in de nieuwe manier van werken. 0 de lijn Het grootste deel van het lokale netwerk bestaat uit minder of meer gestructureerde verbanden waarin mensen samen wonen, leven, elkaar ontmoeten en samen iets doen. Denk hierbij aan gezinnen, families, maar ook aan alle soorten verenigingen en lossere verbanden en de betekenis die daar van uitgaat. Dit noemen we de 0 de lijn zorg. Opvoeden is in eerste instantie een privéaangelegenheid en een verantwoordelijkheid van ouders. De invloed van de gemeente op de opvoeding is meestal indirect: door te investeren in de culturele en fysieke leefomgeving van kinderen, van speelruimte tot verenigingen voor sport en ontspanning. 2
Basisvoorzieningen Als ouders hulp nodig hebben bij het opvoeden van hun kinderen, wordt de gemeente langs een andere weg betrokken bij de opvoeding, namelijk via de basisvoorzieningen. Op deze voorzieningen komen vrijwel alle kinderen met hun ouders regelmatig. Zoals het consultatiebureau, de peuterspeelzalen en kinderdagverblijven, de huisarts en de basisscholen. De professionals die bij de basisvoorzieningen werken, zien veel kinderen en zij zien hoe het gaat met de kinderen en hun ouders. Als de professional zich zorgen maakt over het kind en het gezin, dan bespreekt hij/zij dit met de ouder(s). Als de professional zich zorgen blijft maken, overlegt hij/zij met collega s of en zo ja welke vorm van hulp het meest passend is. Professionals in het lokale netwerk richten zich op versterking van een gezin, zodat het zelf de regie kan behouden of oppakt. Ook de basisvoorzieningen vallen onder de 0 de lijn zorg. De opvoedondersteuner De opvoedondersteuner werkt in of dicht op de basisvoorzieningen. De meest onderscheidende taak van een opvoedondersteuner ten opzichte van andere professionals werkzaam bij de basisvoorzieningen, is het toe leiden naar zwaardere vormen van zorg. De opvoedondersteuner is de toegang tot deze zwaardere vormen van zorg. Naar verwachting ontwikkelt de opvoedondersteuner zich op termijn steeds meer als een functie. Dan is het een professional die normaliseert en ondersteunt waar nodig is, waarbij het gezin en het netwerk daaromheen zoveel mogelijk aangesproken wordt op hun eigen kracht. Hier spreken we van de 1 e lijn zorg. 3
Bijlage 3: Gebruik van de Jeugdzorg in Deurne De geel gearceerde kolom geeft het aantal jongeren weer wat gebruikmaakt van de jeugdzorg in Deurne. De cijfers zijn van 2012. De nieuwste cijfers worden eind augustus opgeleverd en toegevoegd. In onderstaande tabel worden de cliëntaantallen per zorgvorm weergegeven. In de laatste kolom geven we aan op welke manier we een zorgvorm labelen aan het basismodel dat we in de Peelregio vastgesteld hebben. zorgvormen Peel Asten Deurne Gemert Bakel Helmond Laarbeek Someren Uitsplitsing naar basismodel Peelregio Totaal AWBZ jeugdzorg 1415 105 190 200 675 125 120 zorg aan jeugd zonder verblijf 1335 100 185 185 625 120 120 Peel zorg aan jeugd met verblijf 90 5 10 10 50 10 5 Peel of via Peel naar ZOB (nadere specificatie nodig) Totaal Zvw jeugdzorg 3290 280 480 455 1465 305 305 jeugd ggz eerste lijn 675 50 40 125 310 75 75 Peel (specialistische ondersteuning) jeugd ggz tweede lijn zonder verblijf 2725 235 450 355 1200 245 240 Peel (specialistische ondersteuning) jeugd ggz tweede lijn met verblijf 30 0 5 5 10 5 5 Peel (specialistische voorziening) Totaal Provinciaal gefinanc. jeugdzorg 1115 65 140 120 665 75 50 Totaal Jeugd en opvoedhulp 820 45 105 90 480 60 40 alleen ambulante zorg (J&O) 485 30 55 60 280 35 25 Peel (J&G) verblijf deel/voltijd (J&O) 170 5 20 20 105 15 5 Peel of via Peel naar ZOB (nadere specificatie nodig) verblijf pleegzorg (J&O) 155 5 25 10 95 10 10 Via Peel naar ZOB jeugdbescherming 470 35 60 45 280 30 20 Via Peel naar ZOB jeugdreclassering 130 5 15 15 85 5 5 Via Peel naar ZOB geaccepteerde aanmeldingen bjz 850 65 110 135 405 75 60 Lokaal (toegang/opvoedondersteuners) gemelde kinderen AMK 225 15 15 20 150 10 15 Via Peel naar ZOB JeugdzorgPlus (gesloten jeugdzorg) 10 0 0 0 10 0 0 Via peel naar ZOB Totalen 5820 450 810 775 2815 505 475 4
De cijfers zijn gebaseerd op de gegevens en berekeningen die gebruikt worden voor de vaststelling van het macrobudget. Het CBS is hiervoor als bron gebruikt. De cijfers in de grijze rijen zijn unieke cliëntaantallen en kunnen opgeteld worden om tot het totaal aantal cliënten te komen. Alle overige cijfers zijn niet met elkaar op te tellen, omdat dit niet altijd unieke cliënten zijn. Het komt namelijk voor dat een cliënt zowel geregistreerd staat onder ambulante zorg (J&O) en onder geaccepteerde aanmeldingen BJZ en onder gemelde kinderen AMK. Zo zijn er een veelheid aan combinaties mogelijk. 5