Referentieniveaus in taal- en rekenmethodes Spoorboekje SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Een inventarisatie van leerstof uit actuele taal- en rekenmethodes voor po, vo en mbo volgens de referentieniveaus van de expertgroep Doorlopende Leerlijnen Taal en Rekenen.
Referentieniveaus in taal en rekenen Een inventarisatie van leerstof uit actuele taal- en rekenmethodes voor po, vo en mbo Tiddo Ekens en Reinoud Jager december 2009
Verantwoording 2009 Stichting leerplanontwikkeling (SLO), Enschede Alle rechten voorbehouden. Mits de bron wordt vermeld is het toegestaan om zonder voorafgaande toestemming van de uitgever deze uitgave geheel of gedeeltelijk te kopiëren dan wel op andere wijze te verveelvoudigen. Auteurs: Tiddo Ekens en Reinoud Jager Redactie: Tiddo Ekens Vormgeving: Axis Informatie: SLO Secretariaat O&A Postbus 2041, 7500 CA Enschede Telefoon (053) 4840 666 Internet: www.slo.nl E-mail: o&a-mt@slo.nl AN: 7.4699.194
Inhoud Inleiding 5 Gebruiksaanwijzing Taalmethodes Rekenmethodes Meer informatie Bijlagen 1 Referentieniveaus taal 2 Referentieniveaus rekenen 3 Geïnventariseerde taalmethodes 4 Geïnventariseerde rekenmethodes
Inleiding Verbetering taal- en rekenvaardigheden De Expertgroep Doorlopende Leerlijnen Taal en Rekenen heeft vier niveaus voor taal en rekenen beschreven, niveau 1F tot en met niveau 4F. Het doel van deze niveaus is om de taal- en rekenvaardigheid van leerlingen op een hoger plan te brengen. Hiermee wil de Expertgroep tegemoetkomen aan de zorg in onderwijs en samenleving dat de taalvaardigheid van leerlingen de laatste jaren is achteruitgegaan. Niveau 2F als maatschappelijk gewenst niveau De Expertgroep geeft aan dat zij niveau 2F als noodzakelijk beschouwt om maatschappelijk goed te kunnen functioneren op het gebied van taal en rekenen. Dit niveau is volgens het advies een voorwaarde voor het functioneren als burger in de samenleving. Doorlopende leerlijnen zonder drempels De vier taal- en rekenniveaus zijn te gebruiken in het hele onderwijsstelsel, zowel in primair onderwijs, voortgezet onderwijs, middelbaar beroepsonderwijs als hoger onderwijs. Hierdoor kunnen de niveaus als referentiepunt dienen bij de overgang van bijvoorbeeld po naar vo of van vo naar mbo. De beschrijving van taal- en rekenvaardigheden kan bovendien helpen de drempels (overgangen) tussen onderwijstypen weg te nemen en daarmee voor een doorlopende leerlijn zorgen. Tot slot kunnen leerlingen dankzij de niveaubeschrijvingen beter ingedeeld, gevolgd en gestimuleerd worden door docenten. De relatie tussen niveau, schooltype en drempel beschrijft de Expertgroep als volgt: Niveau Basiskwaliteit Drempel 1F eind primair onderwijs van po naar vo 2F eind vmbo van vo fase 1 naar vo fase 2 / van vmbo naar mbo 3F eind mbo-4 en havo van vo naar mbo en ho 4F eind vwo van vo naar wo De Expertgroep beschrijft de taal- en rekenvaardigheidniveaus in vier domeinen: Taalvaardigheid Mondelinge taalvaardigheid Leesvaardigheid Schrijfvaardigheid Taalbeschouwing en taalverzorging Rekenvaardigheid Getallen Verhoudingen Meten en meetkunde Verbanden 5
Leerstofindeling per domein In deze publicatie vindt u een inventarisatie van actuele taal- en rekenmethodes, zowel uit het primair en voortgezet onderwijs als uit het middelbaar beroepsonderwijs. Bij ieder taal- en rekendomein treft u de titels van bijbehorende leerstofparagrafen uit de methode aan. Zo kunt u snel zien op welke plaats een methode aandacht besteedt aan de referentieniveaus. Ook krijgt u een indruk van de hoeveelheid aandacht in pagina s die een methode over de leerjaren heen aan een bepaald leerstofonderwerp besteedt. In ontwikkeling De inventarisatie is in ontwikkeling. Nieuwe methodes worden nog toegevoegd. In de kopregel vindt u het versienummer en de datum van de laatste uitgave. 6
Referentieniveaus in taal- en rekenmethodes versie 1.3 - december 2009 7
Referentieniveaus in taal- en rekenmethodes versie 1.3 - december 2009 2 Gebruiksaanwijzing De inventarisatie van lesmethodes is gebaseerd op de referentieniveaus van de Expertgroep Doorlopende Leerlijnen. Ook is gebruikgemaakt van de indelingen in domeinen bij taal en rekenen. Per niveau en per domein is beschreven welke leerstof de methode aanbiedt. Zo kunt u snel zien op welke plaats een methode aandacht besteedt aan de referentieniveaus. Ook krijgt u een indruk van de hoeveelheid aandacht die een methode over de leerjaren heen aan leerstofonderwerpen besteedt. In dit hoofdstuk geven we vier voorbeelden om te laten zien hoe u gebruik kunt maken van de inventarisatie van methodes. In elk voorbeeld zijn taal- en rekenambities van de school naast het aanbod uit de methodes gezet. Op basis van deze vergelijking kan de school besluiten tot vervolgacties om taalen rekenvaardigheid op een hoger niveau te brengen. Wat doet Moderne Wiskunde in vmbo-kgt 1 met domein 1 Getallen? Ambities van de school We willen in leerjaar 1 extra aandacht besteden aan hoofdrekenen met hele getallen, zowel optellen, aftrekken, delen als vermenigvuldigen. Zodat iedereen hetzelfde basisniveau heeft. Moderne wiskunde heeft geen aparte hoofdstukken hoofdrekenen. Wel zijn er tien herhalingsbladzijden in deel 1A. Die gaan we achter elkaar oefenen voordat leerlingen aan hoofdstuk 4 Decimale getallen beginnen. Aandacht voor domein Getallen in deel 1 van de Moderne wiskunde volgens de inventarisatie Moderne wiskunde, kgt1a Moderne wiskunde, kgt1b 4 Decimale getallen 9 Negatieve getallen 4.1 Delen en verdelen 9.1 Positief en negatief 4.2 Decimale getallen 9.2 Negatief in assenstelsel 4.3 Rekenmachine 9.3 Blokjes in de ketel 4.4 Afronden 9.4 Heksentaal gebruiken 4.5 Volgorde bij berekenen 9.5 Blokjes eruit Wat doet Taal actief aan spreekvaardigheid? Ambities van de school We willen in groep 7 en 8 meer aandacht besteden aan spreekvaardigheid buiten school. Taal actief groep 7 en 8 besteedt al aandacht aan spreekvaardigheid. We gaan deze lessen bekijken en daarna beslissen wat wij onze leerling extra willen aanbieden. Ons plan is om elke les van 25 minuten uit te breiden tot een uur. Ook willen we de leerlingen maandelijks een buitenschoolse opdracht geven waarvan ze een verslagje maken. Aandacht voor subdomein Spreekvaardigheid in groep 7 en 8 van Taal actief volgens de inventarisatie Taal actief groep 7 Taal actief groep 8 blok 2 les 11 Voor Vimla blok 3 les 11 Sport Vandaag blok 6 les 6 Ik wil je iets vertellen over blok 6 les 11 Love blok 7 les 2 Robot blok 9 les 11 Spreekbeurt blok 10 les 2 Heb je overal aan gedacht? blok 10 les 5 Hoe zou jij het zeggen? blok 4 les 11 Vandaag wil ik jullie iets vertellen over blok 6 les 2 Wat een verhaal! blok 6 les 4 Mag ik u verzoeken? blok 7 les 6 En toen, en toen blok 9 les 11 Je kunt erop wachten 8
Referentieniveaus in taal- en rekenmethodes versie 1.3 - december 2009 Wat doet Talent in mbo-administratie aan niveau 3F? Ambities van de school We willen onze leerlingen goed voorbereiden op de beroepspraktijk. Gespreksvaardigheid en schrijfvaardigheid moeten daarom feilloos beheerst worden. Daarom gaan we het onderdeel taalbeschouwing en taalverzorging volledig uitvoeren in nauwe aansluiting met de schrijfvaardigheid. We gaan wel zo vroeg mogelijk checken hoe het met de schrijf- en vooral spellingvaardigheid van onze nieuwe leerlingen gesteld is. Bij het onderdeel gesprekken wordt er gelukkig veel aandacht besteed aan vergaderen. Dat vinden wij belangrijk en gaan we daarom in één aaneensluitende module uitvoeren. Voor luistervaardigheid gaan we extra oefenmateriaal Aandacht voor niveau 3F in Talent voor mboadministratie Talent, handboek zakelijke Talent, werkboek communicatie administratie niveau 3/4 zoeken of maken. Domein Subdomein Talent Met collega s gaan we ook nog om tafel om te 1 Mondelinge Gesprekken 161 kijken of we fictie meer aan bod willen laten taalvaardigheid Luisteren 0 komen. Nu doen we het vaak voor de leuk en als Spreekvaardigheid 28 het zo uitkomt. Misschien schaffen we een 2 Lezen Zakelijke teksten 35 deelmethode fictie aan of gaan we zelf een module Fictionele en literaire 0 teksten ontwikkelen. 3 Schrijven 127 4 Taalbeschouwing en taalverzorging 170 Wat doet Alles telt in groep 7 en 8 aan niveau 1F? Ambities van de school Aandacht voor niveau 1F in Alles telt groep 7 en 8 We willen dat de kinderen zo breed mogelijk hun rekenvaardigheid ontwikkelen. Daarom gaan we met behulp van de inventarisatie kijken in hoeverre de leerstof in groep 7 en 8 inhoudelijk overeenkomt met referentieniveau 1F voor rekenen. Alles telt besteedt gelukkig al evenwichtig aandacht aan alle domeinen. Alles telt 7A en 7B Alles telt 8A en 8B We gaan checken of dat voor alle leerlingen voldoende is. Methode Alles telt 1 Getallen Schooltype Editie Niveau 42p PO groep 7 en 8 2 Verhoudingen 25p 1 3 Meten en meetkunde 30p 1F 4 Verbanden 23p 9
Referentieniveaus in taal- en rekenmethodes versie 1.3 - december 2009 3 Taalmethodes Methode Schooltype Referentieniveau Accent mbo 3F Nieuw Nederlands vmbo kgt 1-4 2F Nieuw Nederlands havo 1-3 2F Nieuw Nederlands havo 4-5 3F Op niveau onderbouw havo 1-3 2F Op niveau havo 4-5 3F Op niveau vmbo kgt 1-4 2F Taal actief po groep 7 en 8 1F Taal in beeld po groep 7 en 8 1F Taal op maat po groep 7 en 8 1F Taaldomein vmbo kgt 1-4 2F Taaldomein havo 1-3 2F Taaldomein havo 4-5 3F Taallijnen kgt 1-4 2F Taallijnen havo 1-3 2F Taallijnen havo 4-5 3F Talent mbo 3 / 4 3F Trema Digitaal mbo 2F Via mbo 2F Zin in taal po groep 7 en 8 1F 10
Referentieniveaus in taal- en rekenmethodes versie 1.3 - december 2009 Accent mbo NijghVersluys Methode Accent 1 Mondeling 213p Schooltype mbo niveau 2, 3, 4 2 Lezen 55p Editie 2000/2006 3 Schrijven 179p Niveau 3F 4 Taalbeschouwing 150p Opmerkingen De methode Accent bestaat uit deelmethodes die als volgt zijn afgekort: MC = Mondelinge communicatie S&R = Samenvatten en rapporteren ZC = Zakelijke correspondentie S&S = Spelling en stijl Domein 1 Mondelinge vaardigheid Gespreksvaardigheid MC 1 Goed communiceren 1 36 1 Communicatietheorie 2 Communicatie in een organisatie 3 Communicatiedoelen 4 Luisteren 5 Intonatie en lichaamstaal 6 Vragen stellen 7 Argumenteren 8 Omgangsvormen 9 Taalgebruik MC 2 Dialogen 37 119 1 Informatie inwinnen 2 Informatie verstrekken 3 Receptie- en baliewerkzaamheden 4 Telefoneren 5 Het klachtengesprek 6 Het slechtnieuwsgesprek 7 Omgaan met conflicten 8 Onderhandelen 9 Het verkoopgesprek 10 Telefonisch verkopen 11 Solliciteren 12 Het functioneringsgesprek 13 Interviewen MC 4 Vergaderen 183 32 1 Vergadervormen 2 De voorbereiding op een vergadering 3 De convocatie 4 De agenda 5 Vergaderdoelen 6 Vergadertechniek 7 Het nemen van besluiten 8 Vergadertermen totaal 187 Domein 1 Mondelinge vaardigheid Luisteren Domein 1 Mondelinge vaardigheid Spreekvaardigheid MC 3 Monologen 157 26 1 De voorbereiding 2 Structuur aanbrengen 3 Voorlezen 4 Vrij spreken 5 Publiekgericht spreken 6 Hulpmiddelen 7 De afronding 8 Soorten monologen totaal 26 Domein 2 Leesvaardigheid Zakelijke teksten S&R 1 Samenvatten 1 55 1 Informatie zoeken 2 De structuur herkennen 3 Een redenering doorzien 4 Kernzinnen en alinea s 5 Signalen opvangen 6 Onduidelijkheden oplossen 7 Kritisch oordelen 8 Een samenvatting maken 9 Strepen en schrijven 10 Structuurschema opstellen 11 Soorten samenvattingen totaal 55 Domein 2 Leesvaardigheid Fictionele teksten en literaire teksten Domein 3 Schrijfvaardigheid Schrijven S&R 2 Beter formuleren 57 12 1 Eenvoud 2 Helderheid 3 Bondigheid 4 Levendigheid S&R 3 Rapporteren 69 33 1 De oriëntatie op de opdracht 2 Het werkplan 3 De oriëntatie op het onderwerp 4 Het bouwplan 5 De vaste onderdelen van een rapport 6 Vormgeving en verzorging 7 Werkwijze bij het schrijven 8 Soorten rapporten 9 Verslag van een enquête ZC 1 Het schrijven van brieven 1 20 1 De vorm van een brief 2 Inhoud, bouw en taal van een brief ZC 2 Familieleden van de brief 21 10 1 De circulaire 2 Het memo 3 Standaardbrieven 4 Bouwsteencorrespondentie 5 De fax 6 E-mail ZC 3 Soorten brieven 31 84 1 Informatie vragen en verstrekken 1.1 Informatie vragen 1.2 Informatie verstrekken 2 Uitnodigen 3 Aanmanen 4 Aanbieden en bestellen 5 Omgaan met klachten 6 De verkoopbrief 7 De sollicitatiebrief MC 5 Notuleren 215 20 1 Soorten vergaderverslagen 2 De vorm van een vergaderverslag 3 Inhoud en taal van een vergadering 4 Het maken van aantekeningen totaal 179 11
Referentieniveaus in taal- en rekenmethodes versie 1.3 - december 2009 Domein 4 Taalbeschouwing en taalverzorging S&S 1 De spelling van het werkwoord 5 35 1 De vorm van het werkwoord 2 De persoonsvorm in de tegenwoordige tijd 3 De persoonsvorm in de verleden tijd 4 Het voltooid deelwoord 5 Infinitief en tegenwoordig deelwoord 6 Engelse werkwoorden 7 Alle werkwoordsvormen samen S&S 2 Andere spelregels 41 32 1 Los of vast 2 Het streepje 3 Tussenletters 4 Meervoud 5 Beide of beiden? S&S 3 De puntjes op de i 73 28 1 Hoofdletters 2 Leestekens 3 Tekens bij woorden 4 Afkortingen 5 Afbreken 6 Verkleinwoorden 7 Ei / ij 8 Lastposten S&S 4 Stijl 101 40 1 Verwijsfouten 2 Congruentiefouten 3 Foutieve samentrekking 4 Gebrek aan symmetrie 5 Foutieve inversie 6 Contaminatie 7 Foutieve beknopte bijzinnen 8 Foutieve herhalingen 9 Vechtende tweelingen S&S 5 Grammatica 141 15 1 Zinsdelen 2 Hoofdzinnen en bijzinnen 3 Woordsoorten totaal 150 12
Referentieniveaus in taal- en rekenmethodes versie 1.3 - december 2009 Nieuw Nederlands vmbo Noordhoff Uitgevers Methode Nieuw Nederlands 1 Mondeling 183p Schooltype vmbo-kgt/gt 2 Lezen 326p Editie vanaf 2006 3 Schrijven 95p Niveau 2F 4 Taalbeschouwing 167p Domein 1 Mondelinge vaardigheid Gespreksvaardigheid kgt1 1 Samenwerken en plannen 22 3 3 Interview 92 4 4 Adviesgesprek 130 4 5 Telefoneren 170 4 6 Discussie 208 4 kgt2 4 Lichaamstaal 130 4 5 Informatief gesprek 170 4 6 Iets uitleggen 208 4 gt3 2 Overleggen en besluiten nemen 60 3 3 Doorvragen 92 4 3 Kritiek geven en krijgen 100 3 4 Verslag doen 130 4 4 Jezelf beheersen 138 3 5 Oriëntatiegesprek 170 4 5 Ruzies oplossen 178 3 6 Jezelf presenteren 208 4 6 Overleggen met je leidinggevende 216 3 gt4 2 Vragen na een presentatie 54 4 3 Intakegesprek 94 4 4 Discussie 132 4 5 Adviesgesprek 174 4 totaal 78 Domein 1 Mondelinge vaardigheid Luisteren kgt1 1-6 Bekijk het fragment dhl 12 2 Instructies uitvoeren 52 4 kgt2 1-6 Bekijk het fragment dhl 12 1 Samenwerken en plannen 22 3 2 Luistermanieren: globaal, zoekend, 52 4 precies 4 Lichaamstaal 130 4 gt3 1 Precies luisteren en aantekeningen 14 4 maken 1-6 Bekijk het fragment dhl 12 gt4 2 Instructie 52 4 4 Verslag doen 130 4 1 Luisteren en kijken 16 4 1-5 Bekijk het fragment dhl 10 totaal 77 Domein 1 Mondelinge vaardigheid Spreekvaardigheid kgt1 3 Interview 14 4 4 Adviesgesprek 130 4 5 Telefoneren 170 4 kgt2 3 Spreekbeurt 92 4 4 Lichaamstaal 130 4 6 Iets uitleggen 208 4 gt3 4 Verslag doen 130 4 6 Jezelf presenteren 208 4 totaal 32 3 Zoeken op alfabet 100 3 4 Zoekend lezen 124 6 4 Zoeken in naslagwerken 138 3 5 Kritisch lezen 164 6 5 Zoeken op internet 178 3 6 Doel van een tekst 202 6 6 Informatie kiezen 216 3 kgt2 1 Onderwerp, hoofdgedachte, 8 6 deelonderwerp 2 Feiten, meningen en argumenten 46 3 2 Het woordenboek 60 6 3 Opsommingen en voorbeelden 86 6 3 Informatie beoordelen 100 3 4 Tijd, oorzaak en gevolg 124 6 4 Informatie bewaren en ordenen 138 3 Schema s maken 164 6 5 Scholierensites 178 3 5 Voorwaarden: als, mits, tenzij en 202 6 behalve 6 De encyclopedie 216 3 6 Hoofdzaken en bijzaken 8 6 gt3 1 Verbanden in een tekst 46 6 2 Tekstdoelen 86 6 3 Samenvatten 124 6 4 Tegenargumenten 164 6 5 Tabellen, grafieken en diagrammen 202 6 6 Doel en inhoud 8 6 gt4 1 Lay-out 46 8 2 Samenvatten 62 5 3 Verbanden 86 8 4 Functie van een tekstdeel 124 8 5 Feiten en meningen 166 8 totaal 181 Domein 2 Leesvaardigheid Fictionele teksten en literaire teksten kgt1 1 Fictie 37 6 2 Boeken zoeken 74 7 3 Verhaalsoorten 115 6 4 Hoofdpersonen 153 6 5 Dagboeken 193 7 6 Meeleven 231 6 kgt2 1 Spannende verhalen 37 6 2 Andere culturen 75 6 3 Humor 115 6 4 Gedichten 153 6 5 Historische verhalen 193 6 6 Boek en film 231 6 gt3 1 Verhalen 37 6 2 Televisieseries 75 6 3 Poëzie 115 6 4 Boek en film 153 6 5 Jeugdroman 193 6 6 Cabaret 231 6 gt4 1 Onderwerp en thema 36 7 2 Fictie beoordelen 74 7 3 Decor 114 7 4 Tijd 154 7 5 Recensie 193 7 totaal 145 Domein 2 Leesvaardigheid Zakelijke teksten kgt1 1 Onderwerp van een tekst 8 6 2 Een tekst bekijken 46 6 2 Studieteksten leren 60 3 3 Precies lezen 86 6 13
Referentieniveaus in taal- en rekenmethodes versie 1.3 - december 2009 Domein 3 Schrijfvaardigheid Schrijven kgt1 1 Begrijpelijk schrijven 18 4 Netjes schrijven 2 Informatie geven 56 4 Lay-out 3 Een tekst indelen 96 4 Teksten opmaken met de computer 4 E-mail 134 4 Formeel en informeel 5 Formulieren invullen 174 4 Cijfers invullen 6 Het verslag 212 4 Tijdsaanduidingen kgt2 1 Inleiding, middenstuk, slot 18 4 Lay-out 2 Je mening geven 56 4 Signaalwoorden 3 Reclame maken 96 4 Afkortingen 4 Logboek 134 4 Opsommingen en tegenstellingen 5 Affiche 174 4 Opmaak van een affiche 6 De zakelijke brief 212 4 Vaste uitdrukkingen gt3 1 Extra informatie geven 18 4 Nauwkeurig invullen 2 Een instructie schrijven 56 4 Controleren en verbeteren 3 Klagen per e-mail 96 4 De juiste toon 4 Werkstuk 134 4 Lay-out 5 Enquête 174 4 Enquêtevragen 6 Recensie 212 4 Enthousiast schrijven gt4 1 Persoonlijk of zakelijk schrijven 20 4 Controleren 2 Artikel 58 4 Persoonlijk schrijven 3 Affiche 98 4 Woordkeus 4 Sollicitatiebrief 136 6 Envelop 4 Een tekst schrijven 142 3 5 Oproep met formulier 178 2 Leesbaar invullen totaal 95 2 Persoonlijk en bezittelijk 67 4 voornaamwoord 2 Infinitief, voltooid deelwoord en 71 4 onvoltooid deelwoord 3 Zinsdelen en meewerkend voorwerp 107 4 3 Leestekens: komma, 111 4 aanhalingstekens en dubbele punt 4 Bijwoordelijke bepaling 145 4 4 Meervoudsvorming op -iën, -eën en - 149 4 s 5 Telwoord en bijwoord 185 4 5 Los of aan elkaar 189 4 6 Bijvoeglijke bepaling 223 4 6 Hoofdletters 227 4 gt3 1 Zinsdelen 29 4 1 Werkwoordspelling 33 4 2 Hoofdzinnen en bijzinnen 67 4 2 Puntkomma 71 4 3 Voegwoord 107 4 3 Afkortingen 111 4 4 Verwijswoorden 145 4 4 Tussenletters 149 4 5 Stijlfouten 185 4 5 Koppelteken en trema 189 4 6 Lijdende en bedrijvende zinnen 223 4 6 Bijvoeglijk naamwoord en trappen 227 4 van vergelijking gt4 1 Spellen volgens de regels 31 5 2 De spelling- en grammaticacontrole 69 5 3 Werken met woordenboeken 109 5 4 Spellingsfouten verbeteren 149 5 5 Tips voor een foutloze spelling 189 4 totaal 167 Domein 4 Taalbeschouwing en taalverzorging kgt1 1 Zelfstandige naamwoorden, 29 4 lidwoorden 1 Hoofdletters, leestekens 33 4 2 Werkwoorden 67 4 2 Meervoudsvormen 71 3 3 Persoonsvorm 107 4 Onderwerp 3 Einde op -d of -t 111 4 4 Bijvoeglijke naamwoorden 145 4 4 Tegenwoordige tijd 149 4 5 Gezegde 185 4 5 Verleden tijd 189 4 6 Lijdend voorwerp 223 4 6 Voltooid deelwoord 227 4 kgt2 1 Aanwijzend en vragend 29 4 voornaamwoord 1 Persoonsvorm tegenwoordige en verleden tijd 33 4 14
Referentieniveaus in taal- en rekenmethodes versie 1.3 - december 2009 Nieuw Nederlands havo 1-3 Noordhoff Uitgevers Methode Nieuw Nederlands 1 Mondeling 108p Schooltype havo 1-3 2 Lezen 257p Editie vanaf 2006 3 Schrijven 64p Niveau 2F 4 Taalbeschouwing 275p Domein 1 Mondelinge vaardigheid Gespreksvaardigheid hv1 1 Interview 14 3 4 Adviesgesprek 136 3 5 Telefoneren 178 3 6 Discussie 218 3 hv2 1 Samenwerken 21 3 2 Informatief gesprek 54 3 4 Onderhandelingsgesprek 136 3 5 Vergaderen 178 3 h3 1 Feedback 14 3 3 Journalistiek interview 104 3 4 Sollicitatiegesprek 146 3 5 Debat 190 3 totaal 36 Domein 1 Mondelinge vaardigheid Luisteren hv1 1-6 Bekijk het fragment dhl 12 2 Aantekeningen maken terwijl je 14 3 luistert hv2 1-6 Bekijk het fragment dhl 12 h3 1-6 Bekijk het fragment dhl 12 6 Radio en tv als informatiebronnen 235 3 totaal 42 Domein 1 Mondelinge vaardigheid Spreekvaardigheid hv1 1 Interview 14 3 2 Instructies 54 3 3 Spreekbeurt 96 3 4 Adviesgesprek 136 3 5 Telefoneren 178 3 6 Discussie 218 3 hv2 2 Informatief gesprek 54 3 4 Onderhandelingsgesprek 136 3 5 Vergaderen 178 3 h3 2 Rondleiding 58 3 totaal 30 Domein 2 Leesvaardigheid Zakelijke teksten hv1 1 Onderwerp van een tekst 8 6 2 De hoofdgedachte van een tekst 48 6 2 Werken met studieboeken 61 4 3 Hoofd- en bijzaken 90 6 3 Studeren 104 4 4 Zoekend lezen in een tekst 130 6 4 Zoeken in naslagwerken 144 3 5 Feiten, meningen en argumenten 172 6 5 Bronnen beoordelen 185 3 6 Tekstdoel en tekstsoort 212 6 6 Zoeken op internet 225 3 hv2 1 Inleiding, middenstuk, slot van een 8 6 tekst 2 De opbouw van alinea s 48 7 2 Toetsen voorbereiden 61 3 3 Verbanden in de tekst (1) 90 6 4 Verbanden in de tekst (2) 130 6 4 Bronnen verwerken 143 3 5 Schema of samenvatting 172 6 5 Uit je hoofd leren 185 3 6 Informerende teksten 212 6 h3 1 Functiewoorden 8 6 2 Argumenteren 1 52 5 3 Vaste tekststructuren 1 98 6 4 Vaste tekststructuren 2 140 6 5 Argumenteren 2 184 6 6 Kritisch lezen 228 6 totaal 134 Domein 2 Leesvaardigheid Fictionele teksten en literaire teksten hv1 1 Fictie herkennen 38 7 2 Beoordelen 78 7 3 Boeken zoeken 122 5 4 Spanning 161 6 5 Personen 203 6 6 Volksverhalen 243 6 hv2 1 Hoofdpersonen 39 6 2 Beoordelen 78 7 3 Sfeer 120 7 4 Tijd 160 7 5 Verteller 202 7 6 Gedichten 242 6 h3 1 Stijl 41 7 2 Ruimte en tijd 85 7 3 Verteller en perspectief 129 8 4 Thema 171 7 5 Gedichten 217 7 6 Humor en ironie 259 10 totaal 123 Domein 3 Schrijfvaardigheid Schrijven hv1 1 Kattebelletje 17 3 Netjes schrijven 2 Uitnodiging 57 3 Lay-out 3 Nieuwsbericht 99 4 Een tekst verdelen in alinea s 4 E-mail 139 4 Formele en informele taal 5 Folder 181 3 Variatie in taalgebruik 6 Ingezonden brief 221 3 Woordkeus hv2 1 Recensie 17 3 Variatie in woordkeus 2 Zakelijke brief 57 3 Formele taal 3 Advertentie 99 3 Wervend schrijven 3 Hoofd- en deelvragen 103 3 4 Verslag 139 3 Samenhang 5 Werkstuk 181 3 Opmaak van een werkstuk 6 Verhaal 221 3 Stijl 6 Enquête 225 3 h3 1 Bouwplan 17 4 Schrijven vanuit een bouwplan 2 Inleiding en slot 61 4 Voorbeelden 3 Publiekgericht schrijven 107 3 Duidelijke taal 4 Posterpresentatie 149 3 Lay-out 5 Betoog 193 3 Signaalwoorden in een betoog 6 Uiteenzetting 238 3 15
Referentieniveaus in taal- en rekenmethodes versie 1.3 - december 2009 Structurerende zinnen totaal 64 Domein 4 Taalbeschouwing en taalverzorging hv1 1 Synoniemen 24 5 1 Persoonsvorm 29 5 Zelfstandig naamwoord Lidwoord 1 Hoofdletters en leestekens 34 4 2 Omschrijvingen en definities 65 4 Homoniemen 2 Onderwerp 69 5 Werkwoord 2 Meervoud 74 4 3 Tegenstellingen 108 4 3 Werkwoordelijk gezegde 112 5 Bijvoeglijk naamwoord Trappen van vergelijking Als of dan 3 -d of -t aan het eind? 117 5 4 Voorbeelden 147 5 Vaste voorzetsels 4 Lijdend voorwerp 152 5 Aanwijzend en vragend voornaamwoord 4 Persoonsvorm tegenwoordige tijd 157 4 5 Afbeeldingen 188 5 Verwijswoorden 5 Meewerkend voorwerp 193 5 Voorzetsel 5 Persoonsvorm verleden tijd 198 5 6 Woorddeel herkennen 228 5 Samenstellingen Letterlijk en figuurlijk taalgebruik 6 Bijwoordelijke bepaling 233 5 Bijwoord 6 Voltooid en onvoltooid deelwoord 238 5 hv2 1 Uitdrukkingen en spreekwoorden 27 2 Leenwoorden en etymologie 1 Lijdende en bedrijvende vorm 29 5 Zelfstandig werkwoord en hulpwerkwoord 1 Gebiedende wijs 34 5 Persoonsvormen in samengestelde zinnen Persoonsvormen tegenwoordige en verleden tijd 2 Verwijswoorden 64 5 Vergelijkingen 2 Naamwoordelijk gezegde 69 5 Koppelwerkwoord 2 Engelse werkwoorden 74 4 Leenwoorden 3 Vaste voorzetsel en 106 5 voorzetseluitdrukkingen Advertentietaal 3 Werkwoordelijk of naamwoordelijk 111 5 gezegde Persoonlijk en bezittelijk voornaamwoord 3 Aan elkaar of los? 116 4 Koppelteken of weglatingsteken 4 Verkeerde verwijswoorden 146 5 Taalfamilies 4 Zinsdeelstukken (1) 151 5 Bijvoeglijke bepaling Betrekkelijk voornaamwoord Telwoord 4 Tussenletters in samenstellingen 156 4 5 Samenstellingen en afleidingen 188 5 Krantentaal 5 Zinsdeelstukken (2) 193 5 Ondergeschikte bijwoordelijke bepaling Onbepaald voornaamwoord Bijwoord 5 Hoofdletters en leestekens 198 4 6 Voor- en achtervoegsels 228 5 6 Enkelvoudige en samengestelde 233 5 zinnen Hoofdzinnen en bijzinnen Voegwoord Tussenwerpsel 6 Trema en apostrof 238 4 h3 1 Vaste combinaties 22 4 Contaminaties 1 Taal, omgeving en cultuur 26 4 Groepstalen en codes 1 Werkwoordelijk gezegde met 30 5 wederkerende werkwoorden Werkwoordelijke uitdrukking Wederkerend en wederkerig voornaamwoord 1 Werkwoordsspelling 35 4 2 Beeldspraak: metoniemen 66 5 2 Taal en regels: goed of fout 70 4 2 Zinsdeelzinnen 74 5 Zelfstandig werkwoord, hulpwerkwoord en koppelwerkwoord in samengestelde zinnen 2 Met of zonder n 80 4 3 Beeldspraak: vergelijking, metafoor 111 5 en personificatie 3 Taal en lijf 115 4 3 Bijvoeglijke bijzin 119 6 Correct verwijzen 3 Cijfers en getallen 125 4 4 Dubbelzinnigheid en woordspelingen 153 4 Pleonasme en tautologie 4 Taalvariatie 157 4 4 Beknopte bijzinnen 161 5 Foutieve beknopte bijzinnen 4 Afkortingen, symbolen, 166 4 letterwoorden, initiaalwoorden, verkortingen 5 Stijlmiddelen: hyperbool, 197 4 understatement, litotes, eufemisme 5 Naamkunde 201 4 5 Samentrekking 205 6 Foutieve samentrekking Incongruentie 5 Leestekens 211 6 6 Woordvorming 242 4 6 Taal en spel 246 4 6 Ambiguïteit 250 5 Onjuist gebruik van de lijdende vorm 6 Spelling controleren 255 4 totaal 275 16
Referentieniveaus in taal- en rekenmethodes versie 1.3 - december 2009 Nieuw Nederlands havo 4-5 Noordhoff Uitgevers Methode Nieuw Nederlands 1 Mondeling 88p Schooltype havo 4-5 2 Lezen 88p Editie 2007 3 Schrijven 122p Niveau 3F 4 Taalbeschouwing 74p 1 1 Taalverwerving 304 7 2 2 Taalvariatie 311 6 3 3 Taalverandering 317 10 4 4 Taalproblemen 327 5 totaal 74 Domein 1 Mondelinge vaardigheid Gespreksvaardigheid h4/5 4 Discussiëren 140 6 4 Debatteren 146 10 4 Gesprekken 156 10 1 Meningen en argumenten 168 8 2 Argumentaties 176 16 totaal 50 Domein 1 Mondelinge vaardigheid Luisteren Domein 1 Mondelinge vaardigheid Spreekvaardigheid h4/5 1 1 Presenteren 126 14 1 1 Meningen en argumenten 168 8 2 2 Argumentaties 176 16 totaal 38 Domein 2 Leesvaardigheid Zakelijke teksten h4/5 1 Leesstrategieën 12 2 2 Schrijfdoelen en tekstsoorten 14 8 3 Tekstopbouw 22 16 4 Publiek 38 4 5 Teksten beoordelen 42 4 1 Meningen en argumenten 168 8 2 Argumentaties 176 16 1 Moeilijke woorden 268 9 2 Woordenschat Eindexamen 277 9 1 Samenvatten 290 7 2 Schematiseren van studieteksten 297 5 totaal 88 Domein 2 Leesvaardigheid Fictionele teksten en literaire teksten Domein 3 Schrijfvaardigheid Schrijven h4/5 1 Algemene schrijftheorie 48 18 2 Informerende teksten 66 10 3 Opiniërende teksten 76 13 4 Overtuigende teksten 89 7 5 Activerende teksten 96 11 5 Brieven 107 17 1 Meningen en argumenten 168 8 2 Argumentaties 176 16 1 Informatiebronnen 244 8 2 Documentatiemap 252 4 3 Omgaan met internet 256 10 totaal 122 Domein 4 Taalbeschouwing en taalverzorging h4/5 1 1 Correct formuleren 194 17 2 2 Aantrekkelijk formuleren 211 7 1 1 Werkwoordspelling 220 5 2 2 Overige spellingregels 225 17 17
Referentieniveaus in taal- en rekenmethodes versie 1.3 - december 2009 Op niveau vmbo Thieme Meulenhoff Methode Op niveau 1 Mondeling 46p Schooltype vmbo-kgt1-2 en k3 2 Lezen 343p Editie vanaf 2007 3 Schrijven 61p Niveau 2F 4 Taalbeschouwing 168p Opmerking Op niveau 4k verschijnt in 2010. Domein 1 Mondelinge vaardigheid Gespreksvaardigheid kgt1 3 Verhoor 115 2 5 Spreken op niveau: gesprekken 187 1 kgt2 2 Communiceren 75 1 Lichaamstaal en gesprekstips 4 Adviseren 154 1 5 Adviezen voor opleiding en beroep 190 1 k3 1 Een gesprek aanknopen 41 1 3 Zakelijk telefoongesprek 121 3 Vergaderen 4 Interview, verhoor en enquête 161 2 Doorvragen met inhaakvragen 5 Brainstormen 201 2 Discussiëren totaal 14 Domein 1 Mondelinge vaardigheid Luisteren kgt1 1-6 zes kijk- en luisteropdrachten site 0 kgt2 1-6 zes kijk- en luisteropdrachten 3 Nieuws en achtergronden 113 2 Waar of onwaar? Broodje aap k3 1-6 zes kijk- en luisteropdrachten site 0 totaal 2 Domein 1 Mondelinge vaardigheid Spreekvaardigheid kgt1 1 De stem 33 3 Presentatie: diskjockey 2 Spreken op niveau: intonatie, 75 4 ademhaling en nadruk Presentatie: jeugdjournaal 3 Spreken op niveau: levendige 114 3 spreekteksten Presentatie: documentaire 4 Spreken op niveau: lees- en 152 2 spreekteksten Ritme en rappen 5 Presentatie: voorlezen 187 2 Presentatie: reclame 6 Inspreken en stemmetjes 212 2 kgt2 1 Spreken in verschillende situaties 34 2 2 Instructie geven 76 1 4 Motiveren 155 1 5 Aansporende presentatie 191 1 6 Recensie presenteren 222 2 Acteren met spreekwoorden Songs voordragen k3 1 Spreekplan maken 42 2 2 Lichaamstaal en houding 78 3 Presentatieschema 6 Het voorlezen van verhalen, gedichten 231 2 en het nieuws totaal 30 Domein 2 Leesvaardigheid Zakelijke teksten kgt1 1 Over Caja Cazemier 12 2 Lezen of kijken? 1 Schoolwoorden 20 4 Woorden uit teksten Het woordenboek gebruiken 1 Onderwerp, titel en alinea 24 5 Manieren van lezen Eindopdrachten 2 Over Trude de Jong 48 4 Mening geven: beoordelingswoorden Fictie en non-fictie 2 Schoolwoorden 61 3 Woorden uit teksten Woordenboek gebruiken 2 Tussenkopje en deelonderwerp 64 7 Alineaopbouw Moeilijke woorden in teksten: manieren van lezen (2) 3 Over Jack Didden 91 2 3 Woorden uit teksten 102 3 Schoolwoorden Moeilijke woorden Werktuigen en instrumenten 3 Inleiding middenstuk slot 105 6 Een tekst helemaal begrijpen: manieren van lezen (3) Eindopdrachten 4 Over Simone van der Vlugt 128 2 Bronnen en bronvermelding 4 Woorden uit teksten 140 3 Moeilijke woorden Het menselijk lichaam Het woordenboek gebruiken 4 Vragen bij een tekst beantwoorden: 143 7 manieren van lezen (4) Tekstsoorten: schoolboektekst Eindopdrachten 5 Woorden uit teksten 174 3 Het woordenboek gebruiken 5 Hoofd- en bijzaken: hoofdgedachte 177 7 Publiek en tekstdoel Eindopdrachten 6 Woorden uit teksten 204 2 Kies het juiste woord Herhaling Het woordenboek gebruiken 6 Herhalingsopdrachten 206 4 kgt2 1 Schoolwoorden 22 3 Woorden uit teksten Het woordenboek gebruiken: spreekwoorden en uitdrukkingen 1 Titel, onderwerp, deelonderwerp, 25 7 alinea, kopje Tekstopbouw, hoofd- en bijzaken, hoofdgedachte Eindopdrachten 2 Schoolwoorden 60 4 Woorden uit teksten Moeilijke woorden Sport en spel 2 Tekstdoelen, tekstsoorten en 64 8 tekstvormen Publiek Eindopdrachten 3 Woordveld 102 2 Schoolwoorden Het woordenboek gebruiken: spreekwoorden en uitdrukkingen 3 Feit, mening, objectief, subjectief Tekstvormen (1): nieuwsberichten en 104 6 18
Referentieniveaus in taal- en rekenmethodes versie 1.3 - december 2009 artikelen in de krant Eindopdrachten 4 Woordveld 139 2 Woorden uit teksten Woorden uit de media 4 Samenvatten 141 9 Verwijswoorden Zins- en alineaverbanden (1): voorbeeld, opsomming, tegenstelling en reden Eindopdrachten 5 Woordveld 175 2 Moeilijke woorden Verkeer en vervoer 5 Tekst en beeld 177 9 Tekstvormen (2): reclametekst Zins- of alineaverbanden (2): middeldoel, oorzaak-gevolg, uitleg of toelichting Eindopdrachten 6 Woordveld 213 2 Woorden uit teksten Gevoelswaarde 6 Tekst en beeld Herhaling 215 4 Tekst met vragen Herhaling Samenvatting - Herhaling k3 1 Moeilijke woorden uit teksten 26 4 Tegenstellingen Woorden uit media Tekst en beeld: let op! 1 Beeld en opmaak 30 7 Manieren van lezen - Herhaling Verwijswoorden - Herhaling 2 Moeilijke woorden uit teksten 65 3 Homoniemen Spreekwoorden en uitdrukkingen: vriendschap en relaties 2 Tekstdoelen, tekstsoorten en 68 7 tekstvormen Herhaling Publiek Herhaling Kernzin en alineaopbouw 3 Moeilijke woorden uit teksten 105 4 Synoniemen Woorden uit de media Tekst en beeld: web 3 Inleiding, middenstuk, slot 109 7 Hoofdgedachte Herhaling Hoofd- en bijzaken 4 Moeilijke woorden uit teksten 145 2 Afkortingen Spreekwoorden en uitdrukkingen: uiterlijk 4 Tekstverbanden en signaalwoorden 147 8 Tabel en schema 5 Moeilijke woorden uit teksten 185 4 Versterkingen Woorden uit de media Het effect van woorden 5 Feit, mening, argument 189 8 Samenvatten 6 Moeilijke woorden uit teksten 220 3 Leenwoorden Spreekwoorden en uitdrukkingen: anders dan anders Tekst en beeld: gebaren 6 Herhaling 223 6 totaal 185 Domein 2 Leesvaardigheid Fictionele teksten en literaire teksten kgt1 1 Over het verhaal 7 5 1 Gedicht 39 2 2 Over het verhaal 44 4 2 Gedicht 82 2 3 Over het verhaal 87 4 3 Spanning 92 4 Soorten verhalen 3 Gedicht 119 2 4 Over het verhaal 124 4 4 Fictiedossier 129 2 4 Gedicht 156 2 5 Over het verhaal 160 5 5 Over Mirjam Oldehave 165 2 Personen in verhalen 5 Gedicht 191 2 6 Over het verhaal 195 4 6 Over Hans Kuyper 199 1 Herhaling 6 Gedicht 216 2 kgt2 1 Over het verhaal 7 4 1 Over Anna Wolz 11 3 Mening en beoordelingswoorden Fictie en non-fictie Fictiedossier: lees- en kijkverslag 1 Poëzie en proza 38-39 2 2 Over het verhaal 44-47 4 2 Over Martine Letterie 48 3 Thema Personages in verhalen 2 Beeldspraak 79 3 3 Over het verhaal 85 4 3 Over Rob Ruggenberg 89 3 Spanning Dagboek 3 Verbanden tussen strofen: opsomming 117 2 en tegenstelling 4 Over het verhaal 122 5 4 Over Lieneke Dijkzeul 127 3 Tijd in verhalen Boeken- en televisieseries 4 Tijd en herhaling in gedichten 157 2 5 Over het verhaal 162 6 5 Over Carry Slee 166 2 Opbouw van verhalen Verhaallijnen 5 Rijm 195 2 6 Over het verhaal 200 5 6 Over Maren Stoffels 205 3 Strips Fictie - Herhaling k3 1 Over het verhaal 7 4 1 Fictie en non-fictie 11 5 Realistisch of niet? Het lees- en kijkverslag 2 Over het verhaal 47 6 Gedicht 2 Spanning in verhalen 53 2 3 Over het verhaal 84 5 3 Tijd in verhalen 89 4 4 Over het verhaal 127 6 Gedicht 4 Personen in verhalen 133 3 Relaties tussen personen 5 Over het verhaal 166 8 5 Rijm en ritme 174 3 Rapteksten Letterlijk en figuurlijk taalgebruik 6 Over het verhaal 205 5 6 Verhaalsoorten 210 4 Vertelvormen totaal 158 19
Referentieniveaus in taal- en rekenmethodes versie 1.3 - december 2009 Domein 3 Schrijfvaardigheid Schrijven kgt1 1 Schrijven op niveau 29 4 Onderwerp, alinea-indeling, titel De persoonlijke e-mail 2 Schrijven op niveau 71 4 Woordweb, tussenkopjes, alineaopbouw, informatie zoeken op het internet (2) 3 Schrijven op niveau 111 3 Inleiding, middenstuk, slot 4 Schrijven op niveau 150 2 Het formuleren en beantwoorden van vragen 5 Schrijven op niveau 184 3 Hoofd- en bijzaken, publiek, tekstdoel 6 Schrijven op niveau 210 2 Herhalingsopdracht kgt2 1 Schrijven op niveau 32 2 Het voorbereiden en schrijven van een tekst 2 Schrijven op niveau 72 3 Publiek, handleiding schrijven 3 Schrijven op niveau 110 3 Nieuwsbericht schrijven Artikel schrijven 4 Schrijven op niveau 150 4 Zakelijke brief 5 Schrijven op niveau 186 4 Een tekst over een beroep schrijven Een reclametekst schrijven 6 Schrijven op niveau 219 3 Het schrijven van een recensie k3 1 Schrijven op niveau 37 4 Het maken van een flyer 2 Schrijven op niveau 75 3 Het schrijven van een informatieve tekst 3 Schrijven op niveau 116 5 Het schrijven van een zakelijke brief 4 Schrijven op niveau 155 6 Het invullen van een formulier Het maken van een vragenformulier 5 Schrijven op niveau 197 4 Het schrijven van een overtuigende tekst 6 Schrijven op niveau 229 2 Het schrijven van een persoonlijk verslag totaal 61 Domein 4 Taalbeschouwing en taalverzorging kgt1 1 Het werkwoord 14 3 1 Spellingcontrole 17 3 Het hele werkwoord Lastige gevallen: au of ou? 1 Landen, inwoners, talen en vlaggen 36 3 Indelen (sorteren) Tegenstellingen Puzzel 2 Weet je het nog? 52 4 De werkwoordsvormen Zinsontleding De persoonsvorm 2 Hoofdletters 56 5 Werkwoordsspelling Werkwoordsspelling: ik-vorm + t Werkwoordsspelling: enkelvoud en meervoud Lastige gevallen: ei of ij? 2 De geschiedenis van het schrift 79 3 De uitvinding van de boekdrukkunst Puzzel Woorden maken 3 Weet je het nog? Zinsontleding Het werkwoordelijk gezegde 3 Weet je het nog? De persoonsvorm in de verleden tijd Lastige gevallen: i of ie? 3 Beeldtaal Deel-geheel Samenstellingen Woorddomino 4 Weet je het nog? Zinsontleding Het onderwerp Woordsoortbenoeming Het lidwoord en het zelfstandig naamwoord Woordsoortbenoeming En tot slot 4 Weet je het nog? Jij (je) achter de persoonsvorm Verleden tijd: t kofschip De werkwoorden hebben en zijn Het meervoud van zelfstandige naamwoorden Lastige gevallen: k of c? 4 Taalverwantschap Woorden met dezelfde betekenis 5 Weet je het nog? Zinsontleding Bouwplan en zinsdelen 5 Weet je het nog? Het meervoud van zelfstandige naamwoorden Lastige gevallen: s of c 5 Kennen en kunnen; liggen en leggen Woordvelden Woorden met twee of meer betekenissen 6 Zinsontleding Weet je het nog? Woordsoortbenoeming Weet je het nog? 6 Herhaling Werkwoordsspelling Herhaling Het meervoud van zelfstandige naamwoorden Lastige gevallen: g, gg of ch? 6 Groepstaal: jongerentaal Wedstrijd Woorden zoeken kgt2 1 Werkwoordsvormen en zinsontleding Herhaling Zinsontleding De gebiedende wijs Woordsoortbenoeming Weet je het nog? Woordsoort Bijvoeglijk naamwoord 1 Spelling Persoonsvorm tegenwoordige tijd Persoonsvorm verleden tijd Zinnen met meer dan één persoonsvorm Het gebruik van hoofdletters 1 Groepstalen Woorden ordenen (sorteren) 2 Zinsontleding Weet je het nog? Zinsontleding Werkwoordelijk gezegde met te Zinsontleding Scheidbaar samengesteld werkwoord Woordsoortbenoeming Het voorzetsel Woordsoortbenoeming Wel of geen voorzetsel 2 Het voltooid deelwoord en het hele werkwoord Bijvoeglijk naamwoord afgeleid van een voltooid deelwoord De tussenletter(s) -e(n)- in 96 3 99 3 117 2 131 4 135 5 154 2 167 4 171 3 189 2 200 2 202 2 214 2 14 4 18 4 36 2 51 4 55 5 20
Referentieniveaus in taal- en rekenmethodes versie 1.3 - december 2009 samenstellingen Lastige gevallen: l of ll? 2 Land en inwoners Woordvorming Werkwoord met onder- Synoniemen 3 Zinsontleding Weet je het nog? Zinsontleding Het lijdend voorwerp Woordsoortbenoeming Het zelfstandig werkwoord en het hulpwerkwoord Woordsoortbenoeming En tot slot 3 Persoonsvorm, voltooid deelwoord, heel werkwoord Herhaling De tussenletter -s- in samenstellingen Het liggend streepje (koppelteken) Het trema (deelteken) Lastige gevallen: woorden met lastige klinkers 3 Limerick Samenstellingen op wagen Beroepen: wie is de baas? 4 Zinsontleding Weet je het nog? Zinsontleding Het meewerkend voorwerp Woordsoortbenoeming Voornaamwoorden (1) 4 Bijvoeglijk naamwoord afgeleid van een voltooid deelwoord Weet je het nog? Stoffelijk bijvoeglijk naamwoord en bijvoeglijk naamwoord na te Het meervoud van zelfstandige naamwoorden - Herhaling 4 Familienaam Voornamen Troetelnamen 5 Zinsontleding Weet je het nog? Zinsontleding De bijwoordelijke bepaling Woordsoortbenoeming Voornaamwoorden (2) 5 Werkwoorden uit het Engels De apostrof Lastige gevallen: p of pp, r of rr? 5 Werkwoorden met een vast voorzetsel Mimiek en lichaamstaal Homoniemen 6 Zinsontleding Herhaling Woordsoortbenoeming - Herhaling 6 Werkwoordsvormen Herhaling Verkleinwoorden Liggend streepje, trema, apostrof Herhaling Lastige gevallen: m of m, n of nn 6 Vergelijking Woordvorming achtervoegsel -atie k3 1 Zinsontleding - Herhaling Zinsontleding - Het scheidbaar samengesteld werkwoord Woordsoortbenoeming - Herhaling 1 De persoonsvorm in de tegenwoordige en verleden tijd Zinnen met meer dan een persoonsvorm Hoofdletters Dicteewoorden 2 Zinsontleding Weet je het nog? Zinsontleding Het lijdend voorwerp Woordsoortbenoeming Het zelfstandig werkwoord en het hulpwerkwoord 77 2 92 5 97 5 115 2 130 6 136 3 156 1 168 3 172 3 192 3 208 3 211 2 224 1 16 4 20 6 55 5 2 Werkwoordsspelling persoonsvorm Herhaling Werkwoordsspelling Het voltooid deelwoord Het bijvoeglijk naamwoord afgeleid van een voltooid deelwoord Het stoffelijk bijvoeglijk naamwoord en het bijvoeglijk naamwoord na te Dicteewoorden 3 Zinsontleding Weet je het nog? Zinsontleding Het meewerkend voorwerp Woordsoortbenoeming - Voornaamwoorden 3 Weet je het nog? Het meervoud van zelfstandige naamwoorden Dicteewoorden 4 Zinsontleding Weet je het nog? Zinsontleding De bijwoordelijke bepaling Woordsoortbenoeming Voornaamwoorden Woordsoortbenoeming En tot slot 4 Werkwoordsvormen en bijvoeglijke naamwoorden Verkleinwoorden De apostrof Dicteewoorden 5 Zinsontleding Herhaling Zinsontleding Langere zinsdelen Woordsoortbenoeming - Voornaamwoorden 5 Werkwoordsvormen en bijvoeglijke naamwoorden De spelling van werkwoorden uit het Engels De tussenletter en- of -n- De tussenletter s- 6 Zinsontleding Herhaling Woordsoortbenoeming - Herhaling 6 Herhaling werkwoordsspelling Het liggend streepje (koppelteken) Het trema (deelteken) Dicteewoorden 60 5 93 8 101 4 136 6 142 3 177 4 181 4 214 2 216 4 totaal 168 21
Referentieniveaus in taal- en rekenmethodes versie 1.3 - december 2009 Op niveau havo 1-3 Thieme Meulenhoff Methode Op Niveau 1 Mondeling 38p Schooltype havo 1-3 2 Lezen 391p Editie vanaf 2007 3 Schrijven 61p Niveau 2F 4 Taalbeschouwing 191p Domein 1 Mondelinge vaardigheid Gespreksvaardigheid hv1 3 Vragen stellen en beantwoorden 105 1 4 Spreken op niveau: informeel en 139 2 formeel gesprek Mondelinge presentatie: solliciteren 5 Spreken op niveau: escalatie en 172 2 kritiek hv2 2 Communiceren 89 1 Lichaamstaal 3 Communiceer vaardig 133 3 Adviseren 4 Spreekwoorden spreken en 177 1 gezegden zeggen 5 Debat 218 2 h3 2 Gesprekken 86 2 Vergaderen 4 Brainstormen 169 2 Discussiëren Debatteren totaal 16 Domein 1 Mondelinge vaardigheid Luisteren hv1 1-6 zes kijk- en luisteropdrachten site - hv2 1-6 zes kijk- en luisteropdrachten site - h3 1-6 zes kijk- en luisteropdrachten site - totaal nvt Domein 1 Mondelinge vaardigheid Spreekvaardigheid hv1 1 De stem 31 3 De radiostem 2 Spreken op niveau: intonatie, 68 2 ademhaling en nadruk Mondelinge presentatie: voordragen 3 Spreken op niveau: dialogen en directe 104 2 rede Mondelinge presentatie: informatieve presentatie 4 Mondelinge presentatie: reclame 141 1 5 Betoog en discussie 174 1 6 Soorten spreekteksten 196 2 Mondelinge presentatie: recensie hv2 1 Spreken in verschillende situaties 41 1 2 Presentatiedoelen en publiek 90 1 4 Motiveren 178 1 Mondelinge presentatie: uiteenzetting 5 Rappen 218 1 h3 1 Presentaties: doel, publiek en 40 2 uitvoering 3 Luisteraars bij de les houden 129 2 Presentatieschema s, hand-out en aantekeningen 4 Journalisten en redacteuren 208 2 6 Mondelinge presentatie - Herhaling 243 1 totaal 22 Domein 2 Leesvaardigheid Zakelijke teksten hv1 1 Schoolwoorden 15 4 Het woordenboek gebruiken 1 Titel, onderwerp, deelonderwerp, 19 8 alinea en tussenkopjes Manieren van lezen: leesstrategieën (1) Eindopdrachten 2 Woordveld 53 4 Schoolwoorden Woorden uit de media Het woordenboek gebruiken: spreekwoorden en uitdrukkingen 2 Alineaopbouw 57 8 Moeilijke woorden in teksten: leesstrategieën (2) Een tekst helemaal begrijpen: leesstrategieën (3) 3 Woordveld 88 3 Schoolwoorden Woorden uit de media Het woordenboek gebruiken: homonieme woorden 3 Inleiding middenstuk slot 91 9 Vragen bij een tekst begrijpen: leesstrategieën (4) Tekstsoorten (1): schoolboektekst Eindopdrachten 4 Woordveld 123 3 Woorden uit de media Het woordenboek gebruiken: dewoorden en het-woorden Spreekwoorden en uitdrukkingen 4 Hoofd- en bijzaken: hoofdgedachte en 126 9 schema Publiek en tekstdoel Verwijswoorden Tekstsoorten (2): nieuwsberichten en artikelen in de krant Eindopdrachten 5 Woordveld 158 3 Woorden uit de media Het woordenboek gebruiken: klemtoon, uitspraak Spreekwoorden en uitdrukkingen 5 Samenvatten 161 8 Tekstsoorten (3): betoog Eindopdrachten 6 Woordveld 187 2 Woorden uit de media Het woordenboek gebruiken: vervoeging klankveranderende werkwoorden; afkortingen 6 Herhalingsopdrachten 189 5 hv2 1 Schoolwoorden 26 3 Woorden rond de teksten Het woordenboek gebruiken; spreekwoorden en uitdrukkingen 1 Titel, onderwerp, deelonderwerp, 29 9 alinea, kopje Tekstopbouw en hoofdgedachte Meer over de kernzin Eindopdrachten 2 Woordveld 73 3 Schoolwoorden Woorden rond de teksten 2 Tekstdoelen, tekstsoorten en 76 10 tekstvormen Publiek Verwijswoorden Inleidingen van teksten Eindopdrachten 3 Woorden rond de teksten 118 3 22
Referentieniveaus in taal- en rekenmethodes versie 1.3 - december 2009 Schoolwoorden Woorden uit de media Het woordenboek gebruiken; spreekwoorden en uitdrukkingen 3 Samenvatten Zins- en alineaverbanden en signaalwoorden: voorbeeld, opsomming, tegenstelling, middel-doel Alineaverbanden: verbindingsmanieren Eindopdrachten 4 Woordveld Woorden rond de teksten Gevoelswaarde 4 Zins- en alineaverbanden: oorzaakgevolg, vergelijking, overeenkomstverschil, reden Tekst en beeld Tekstvormen: reclametekst Tekstvormen: verslag Eindopdrachten 5 Woorden rond de teksten Woorden uit de media 5 Feit, mening, argument en tegenargument Zins- en alineaverbanden: uitleg en toelichting, verklaring, argument, conclusie, samenvatting Tekstvormen: interview Eindopdrachten 6 Woorden rond de teksten Uitdrukkingen uit de sportwereld 6 Herhaling tekst en beeld Herhaling tekst met vragen Herhaling samenvatten h3 1 Woordveld Woorden rond teksten 1 Tekstdoelen, tekstsoorten, tekstvormen Inleidingen van teksten Eindopdracht 2 Woorden rond de teksten Spreekwoorden en uitdrukkingen met het woord neus 2 Zins- en alineaverbanden Tabel en schema Eindopdracht 3 Woordveld Woorden uit de media 3 Verbindingsmanieren van alinea s Functies van tekstgedeelten Eindopdracht 4 Woorden rond de teksten Culinaire zaken 4 Argumenteren Opbouwmodellen van teksten Eindopdracht 5 Woordveld Woorden uit de media 5 Samenvatten Eindopdracht 6 Woorden rond de teksten Spreekwoorden en uitdrukkingen met het woord hart 6 Tekst met vragen Herhaling Samenvatten - Herhaling 121 8 161 2 163 10 202 1 203 11 237 2 239 5 26 2 28 9 70 2 72 11 115 1 116 9 154 2 156 8 197 1 198 7 233 2 235 6 totaal 193 Domein 2 Leesvaardigheid Fictionele teksten en literaire teksten hv1 1 Over het verhaal 7 4 1 Over Caja Cazemier 11 4 Lezen of kijken? Fictie of non-fictie 1 Gedicht 37 2 2 Over het verhaal 43 4 2 Over Ellen Tijsinger 47 6 Mening geven: beoordelingswoorden Soorten verhalen Fictiedossier: lees- en kijkverslag 2 Gedicht 74 2 3 Over het verhaal 80 4 3 Over Herman van Campenhout 84 4 Spanning 3 Gedicht 108 3 4 Over het verhaal 115 5 4 Over Joyce Pool 121 2 Hoofdpersonen en bijfiguren 4 Gedicht 145 3 5 Over het verhaal 151 4 5 Over Lieneke Dijkzeul 155 3 Personen beschrijven 5 Gedicht 177 2 6 Over het verhaal 182 5 6 Over Francine Oomen 186 1 Herhaling 6 Gedicht 200 3 hv2 1 Over het verhaal 7 4 1 Over Simone van der Vlugt 11 4 Mening en beoordelingswoorden Fictie en non-fictie 1 Rijm 45 3 2 Over het verhaal 52 5 2 Over Carry Slee 57 5 Personages in verhalen Spanning 2 Stijlfiguren 92 3 Versregels en zinnen 3 Over het verhaal 98 5 3 Over Mirjan Mous 103 3 Spanning Tijd in verhalen (1) 3 Beeldspraak (1) 138 2 4 Over het verhaal 143 5 4 Over Klaas Bond 148 4 Tijd in verhalen (2) Dagboek 4 Beeldspraak (2) 180 2 5 Over het verhaal 185 5 5 Over Anton van der Kolk 190 4 Opbouw van verhalen Verhaallijnen Boeken- en televisieseries 5 Stijlfiguren 222 2 6 Over het verhaal 227 5 6 Over Joyce Pool 232 4 Strips Herhaling 6 Gedicht 248 2 h3 1 Over het verhaal 7 5 1 Over Elle van Bogaart 12 5 Smaak en mening Proza, poëzie en toneel Beeldspraak 1 Rijmschema s 46 2 2 Over het verhaal 51 6 2 Over Lydia Rood 57 5 Tijd en opbouw Verhaalsoorten Mythe en sage Stijlfiguren Herhaling, tautologie en pleonasme 2 Gedicht 91 2 23
Referentieniveaus in taal- en rekenmethodes versie 1.3 - december 2009 3 Over het verhaal 96 7 3 Over Ed Franck 103 4 Personages Verhaalsoorten Sprookje en legende Stijlfiguren Vooropplaatsing, opsomming, climax, anitclimax, parallellisme 3 Gedicht 134 2 4 Over het verhaal 139 5 4 Over Edward van de Vendel 144 3 Perspectief en vertelsituaties Verhaalsoorten Fabel en parabel 4 Gedicht 175 2 5 Over het verhaal 180 5 5 Over Simone van der Vlugt 185 4 Spanning Thema en motief Literatuur en lectuur Stijlfiguren Understatement en eufemisme 5 Gedicht 214 2 6 Over het verhaal 219 5 6 Over Harry Mulisch 224 4 Ruimte Toneel Cabaret Stijlfiguren Ironie en sarcasme 6 Beginrijm 246 2 totaal 198 Domein 3 Schrijfvaardigheid Schrijven hv1 1 Schrijven op niveau 27 4 Onderwerp, alinea-indeling, titel en tussenkopjes De e-mail 2 Schrijven op niveau 65 3 Woordweb, deelonderwerpen, alineaopbouw, informatie zoeken op het internet (2) 3 Schrijven op niveau 100 4 Het formuleren en beantwoorden van vragen Schrijfschema, inleiding, middenstuk, slot 4 Schrijven op niveau 135 4 Een reclametekst 5 Schrijven op niveau 169 3 Een betogende tekst schrijven 6 Schrijven op niveau 194 2 Het schrijven van een recensie hv2 1 Schrijven op niveau 38 3 Het voorbereiden en schrijven van een tekst 2 Schrijven op niveau 86 3 Publiek, handleiding schrijven 3 Schrijven op niveau 129 4 De zakelijke brief 4 Schrijven op niveau 173 4 Een uiteenzetting schrijven Verslag van beroepskeuzeonderzoek 5 Schrijven op niveau 214 4 Een interviewtekst 6 Schrijven op niveau 244 2 Een verhaal of een tekst h3 1 Schrijven op niveau 37 3 Het maken van een folder 2 Schrijven op niveau Het invullen van een formulier Het maken van een formulier Het verwerken van informatie in een 82 4 tabel 3 Schrijven op niveau Het schrijven van een beschouwende tekst 4 Schrijven op niveau Het schrijven van een ingezonden stuk Het schrijven van een fabel 5 Schrijven op niveau Het schrijven van een klachtenbrief 6 Schrijven op niveau Het schrijven van een artikel 125 4 164 5 205 3 241 2 totaal 61 Domein 4 Taalbeschouwing en taalverzorging hv1 1 Landen, inwoners en talen 34 3 Dierentaal Namen van dieren en mensen 2 Klanken en letters 72 2 Het alfabet Woorden ordenen Koepelwoorden Taalspel Vierletterwoord vinden 3 De geschiedenis van het schrift 106 2 Beeldtaal 4 Het ontstaan van talen 142 2 Taalverwantschap Woordvorming Afleidingen 5 Leenwoorden 175 2 Kennen en kunnen; liggen en leggen 6 Synoniemen 198 2 Antoniemen Woordkettingen - Samenstellingen Het werkwoord en de 206 24 werkwoordsvormen Zinsontleding De persoonsvorm Het werkwoordelijk gezegde Het onderwerp Zinsdelen Zinsontleding Werkwoordelijk gezegde met te Zinsontleding Gebiedende wijs Woordsoortbenoeming Het werkwoord, het lidwoord, het zelfstandig naamwoord, het bijvoeglijk naamwoord en het voorzetsel Woordsoortbenoeming En tot slot Zinsontleding Scheidbaar samengesteld werkwoord Zinsontleding Het lijdend voorwerp Woordsoortbenoeming Wel of geen voorzetsel? Woordsoortbenoeming Het zelfstandig werkwoord en het hulpwerkwoord Woordsoortbenoeming En tot slot Zinsontleding Weet je het nog? Woordsoortbenoeming Weet je het nog? Woordsoortbenoeming En tot slot Zinsontleding Weet je het nog? Woordsoortbenoeming Weet je het nog? Woordsoortbenoeming En tot slot Werken met de computer De persoonsvormen van een werkwoord De spelling van de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd Lastige gevallen: ei of ij? Weet je het nog? 231 25 24