FACTSHEET NETHERLANDS PROTECTED VEGETABLES

FACTSHEET NETHERLANDS PROTECTED VEGETABLES TEELT EN HANDEL IN GLASGROENTEN Meer dan de helft Nederlandse van productie naar Duitsland en Engeland Van alle in Nederland geteelde glasgroenten komt uiteindelijk 40% op een Duits bord terecht. Tel daar nog bij wat er naar Engeland gaat dan blijkt dat meer dan de helft van de productie in die beide (buur)landen terecht komt. De totale export is goed voor ca. 85% van de totale productie (zie tabel 1). Hiervan is het overgrote deel bestemd voor EUlanden. Zie hier in een notendop de enorme afhankelijk van het buitenland en dan met name de EU voor de Nederlandse glasgroentensector. Anderzijds is het zo dat zowel in Duitsland als in het Verenigd Koninkrijk het Nederlands product een belangrijke rol speelt. Van de import van de vier grote glasgroenteproducten in Duitsland is het aandeel (volgens het Duitse CBS) van Nederland de laatste jaren bijna 50%. Inclusief de eigen Duitse productie is het aandeel van product uit/via Nederland nog altijd bijna 45%. Spanje als tweede leverancier heeft een aandeel van een derde in de import en bijna 30% van de totale markt (tabel 2). Op de Engelse markt is de situatie niet heel veel anders. Import uit Nederland heeft een aandeel van ruim de helft in de import en een derde in de totale markt incl. het eigen Engelse product. Spanje is ook hier weer de andere grote marktpartij met ruim een derde van de import (zie tabel 3) In het afgelopen jaar is de Nederlandse glasgroentensector weer opgekrabbeld na het moeilijke (EHEC)jaar 2011. De productie bleef op hetzelfde lagere niveau als in 2011 maar de prijs trok aan maar een zo goed jaar als 2010 werd het niet. De totale productiewaarde van de grote vier glasgroenteproducten kwam uit op 1,34 miljard euro. Dat was veel (15%) meer dan in 2011 maar niet zoveel als (1,48) als in 2010 (zie ook tabel 1). De doorsnee telersprijs herstelde dus in 2012 maar bereikte niet het niveau van 2010. Toen was het bedrijfseconomisch rendement volgens het LEI positief, nl. +7%. Dat was een heel mooi resultaat. In het EHECjaar was het 7% en vorig jaar werd er (bedrijfseconomische gezien) vrijwel quitte gespeeld (1%) (zie ook tabel 1). Puur cijfermatig gezien is er een relatie tussen de telersprijs en de (fob) export prijs. Bij de export gaat het naast Nederlands product ook om reexport dus zuiver is het verband niet. Bij de drie grote glasproducten blijkt dat het absolute verschil (ct per kg) in het slechte jaar 2011 in alle gevallen kleiner was dan in de andere jaren en als de prijs hoger is, is het absolute verschil ook groter. 1.800 Nederland: Glasgroenten productie en export 160 hoeveelheid in ton 1.600 1.400 1.200 800 600 400 200 140 120 100 80 60 40 20 prijs in ct per kg Productie Export Telers priijs Export priijs 2008 2009 2010 2011 2012 1

De export van Nederlandse glasgroenten kwam vorig jaar uit op 1,36 miljoen ton (bron: KCB). Ongeveer evenveel als in 2011 maar minder dan in 2010 toen er 1,48 miljoen ton werd uitgevoerd. Zoals gezegd leunt de export van glasgroenten zwaar op de afzet naar Duitsland. In 2012 ging er 627.000 ton naar onze Oosterburen. Dat was ongeveer evenveel als in 2011 maar belangrijk minder dan in het recordjaar 2010 toe er 686.000 ton glasgroenten naar Duitsland ging. Eenzelfde trend zien we bij de export naar het Verenigd Koninkrijk maar wel op een lager niveau (zie tabel 4). De export van Nederlandse tomaten bereikte in 2010 een hoogtepunt met bijna 760.000 ton. In 2011 en in 2012 was het steeds wat minder nl. 720.000 ton. Voor meer dan 60% betreft dit trostomaten. Dit is de laatste jaren al steeds het geval. De gemiddelde (telers)prijs van alle Nederlandse tomaten herstelde na het dieptepunt van 201. De export van Nederlandse paprika s bereikte in 2009 een piek, bijna 330.000 ton. Daarna nam het steeds in 2012 tot onder de grens van 300.00 ton te zakken. Omdat de productie navenant naar beneden ging zakte de (telers)prijs niet zo ver weg als in 2009. De export van komkommers kreeg in 2011 de grootste klap en herstelde in het afgelopen jaar wel maar het niveau van voor 2011 werd niet bereikt (zie ook tabel 5). Naast Nederlands product worden er via ons land ook op grote schaal tomaten, komkommers, paprika s en aubergines vanuit het buitenland verder internationaal verhandeld. CBScijfers komen voor de vier grote glasgroenteproducten voor 2012 op een import van 525.000 ton en een export van maar liefst bijna 2 miljoen ton. De waarde van de import bedroeg vorig jaar naar schatting 575 miljoen euro terwijl er voor een bedrag van 2,7 miljard euro aan tomaten komkommers, paprika s en aubergines werd ge(re)exporteerd (zie ook tabel 6). We zien dat de schaalvergroting bij de teeltbedrijven sterk door zet. Bij de exporthandel is er ook sprake van schaalvergroting maar minder sterk. Bij de teelt is het areaal in de periode 20042011 met 14% gegroeid en het aantal bedrijven nam met bijna 40% af. Per saldo werd een doorsnee teeltbedrijf 80% groter in de periode van 2004 t/m 2011. Bij de exporthandel van glasgroenten zien we in diezelfde periode het volume met 20% toenemen en het aantal bedrijven met bijna 20% afnemen. Per saldo komt dat er op neer dat de gemiddelde omvang van een exporteur van glasgroenten in die periode 40% groter geworden is. In diezelfde periode is het aantal grote exporteurs (> 40.000 ton glasgroenten) vrijwel gelijk gebleven. Het aantal schommelde tussen de 8 en de 10 met een aandeel van steeds ongeveer tweederde (zie ook grafieken 1 en 2). 5.000 Nederland: Teelt glasgroenten 2.500 Areaal in ha 4.000 3.000 2.000 2.000 1.500 500 aantal bedrijven 2004 2006 2008 2010 2012 Areaal (ha) Bedrijven met hoofdteelt glasgroenten 2

Tabel 1: Nederland: Kerngegevens glasgroenten Bronnen: PT/KCB/LEI/FVF 2008 2009 2010 2011 *) 2012 Areaal Glasgroenten totaal 1.608 1.725 1.734 1.703 1.685 Tomaten totaal 730 800 815 790 805 Paprika's 335 370 365 360 345 Komkommers 335 370 365 360 345 Aubergines 17 19 18 18 18 Bedrijven Glasgroenten hoofdactiviteit 1) 1.418 1.303 1.257 1.201 1.131 Glasgroenten totaal 2) 2.020 1.870 1.770 1.690 1.590 Productie in ton Glasgroenten totaal 1.533 1.651 1.656 1.605 1.607 Tomaten totaal 730 800 815 790 805 Paprika's 335 370 365 360 345 Komkommers 425 435 430 410 410 Aubergines 43 46 46 45 47 Productiewaarde in miljoen euro Glasgroenten totaal 1.271 1.095 1.482 1.169 1.341 Tomaten totaal 555 512 717 514 644 Paprika's 395 289 402 367 369 Komkommers 204 187 241 176 213 Aubergines 34 32 39 35 35 Prijs in ct/kg Glasgroenten totaal 0,83 0,66 0,89 0,73 0,83 Tomaten totaal 0,76 0,64 0,88 0,65 0,80 Paprika's 1,18 0,78 1,10 1,02 1,07 Komkommers 0,48 0,43 0,56 0,43 0,52 Aubergines 0,80 0,70 0,85 0,77 0,75 Bedrijfseconomisch rendement in % Glasgroenten totaal 11% 19% +7% 7% 1% Export (Ned. Product) in ton Glasgroenten totaal 1.321 1.440 1.439 1.376 1.355 Tomaten totaal 666 747 758 738 721 Paprika's 300 329 321 319 294 Komkommers 323 333 328 285 302 Aubergines 32 31 32 34 37 Aandeel export in % van productie Glasgroenten totaal 86% 87% 87% 86% 84% Tomaten totaal 91% 93% 93% 93% 90% Paprika's 90% 89% 88% 88% 85% Komkommers 76% 76% 76% 70% 74% Aubergines 75% 68% 69% 75% 79% 2011 was het EHEC jaar. De gestorte en geruimde productie is niet meegenomen in deze cijfers. Dat geldt zowel voor de hoeveelheid als de financiële compensatie die daarvoor is ontvangen. 1) Bedrijven met teelt van glasgroenten als hoofdzaak 2) Alle bedrijven met teelt van glasgroenten (incl. aardbeien) 3

Tabel 2: Duitsland: Import en productie groenten onder glas 20062012 (hoeveelheden in ton) Source: SBA 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Totaal import 1.525 1.496 1.520 1.536 1.610 1.582 1.504 Tomaten 718 705 695 687 712 712 683 Komkommers 474 472 477 488 523 490 452 Aubergines 31 33 37 37 40 38 39 Paprika's 302 287 311 324 335 342 331 Import uit Nederland 744 724 717 740 808 738 725 Tomaten 352 347 336 348 391 371 354 Komkommers 253 240 238 239 259 216 223 Aubergines 15 15 16 17 17 15 15 Paprika's 123 122 127 136 142 136 133 Aandeel Nederland 49% 48% 47% 48% 50% 47% 48% Tomaten 49% 49% 48% 51% 55% 52% 52% Komkommers 53% 51% 50% 49% 50% 44% 49% Aubergines 48% 46% 43% 45% 42% 39% 39% Paprika's 41% 43% 41% 42% 42% 40% 40% Import uit Spanje 483 448 509 501 497 530 475 Tomaten 207 186 192 180 151 175 163 Komkommers 146 160 182 187 196 204 167 Aubergines 13 14 18 16 20 20 20 Paprika's 116 88 117 118 130 131 124 Aandeel Spanje 32% 30% 33% 33% 31% 33% 32% Tomaten 29% 26% 28% 26% 21% 25% 24% Komkommers 31% 34% 38% 38% 38% 42% 37% Aubergines 42% 43% 49% 44% 49% 51% 51% Paprika's 38% 31% 38% 36% 39% 38% 38% Productie Duitsland 116 126 131 142 124 135 NA Tomaten 53 63 65 67 73 77 NA Komkommers 61 61 64 73 48 56 NA Aubergines NA Paprika's 2 2 2 2 2 2 NA 4

Tabel 3: Ver. Koninkrijk: Import en productie groenten onder glas 20002012 (hoeveelheden in ton) Source: Eurostat 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2011 2012 jan/nov Totaal import 443 574 604 716 697 683 708 638 Tomaten 288 316 387 444 419 387 414 369 Komkommers 66 73 102 135 134 151 136 119 Aubergines 9 102 12 20 19 22 19 16 Paprika's 81 83 103 118 124 123 139 133 Nederland 178 188 266 331 315 337 335 331 Tomaten 96 107 149 178 159 175 177 175 Komkommers 27 28 48 67 70 73 70 70 Aubergines 5 8 6 12 9 10 8 8 Paprika's 50 46 63 74 77 79 80 78 Aandeel Nederl. 40% 33% 44% 46% 45% 49% 47% 52% Tomaten 33% 34% 39% 40% 38% 45% 43% 47% Komkommers 40% 38% 47% 50% 52% 49% 51% 59% Aubergines 55% 8% 52% 60% 49% 43% 43% 49% Paprika's 63% 55% 61% 63% 62% 64% 58% 58% Spanje 228 343 260 279 268 245 258 196 Tomaten 168 183 183 186 174 137 156 115 Komkommers 37 41 47 60 58 72 57 41 Aubergines 3 92 4 5 6 9 7 5 Paprika's 20 26 26 27 30 28 38 35 Aandeel Spanje 51% 60% 43% 39% 38% 36% 36% 31% Tomaten 58% 58% 47% 42% 42% 35% 38% 31% Komkommers 56% 56% 46% 45% 43% 47% 42% 34% Aubergines 36% 91% 31% 27% 33% 40% 37% 34% Paprika's 25% 31% 25% 23% 24% 23% 27% 26% Productie VK 203 187 153 157 153 173 175 NA Tomaten 112 100 78 84 88 89 90 NA Komkommers 80 74 61 57 49 65 66 NA Aubergines NA NA NA NA NA NA NA NA Paprika's 11 13 14 16 16 19 19 NA 5

Tabel 4: Nederland: Export glasgroenten per land (uitsluitend Nederlands product) Bron: PT / KCB 2009 2010 2011 2012 Glasgroenten totaal 1.446 1.443 1.377 1.353 Tomaat 747 758 738 721 Paprika 329 321 319 294 Komkommer 333 328 285 302 Aubergine 37 36 35 36 Duitsland 677 686 617 627 Ver.Koninkrijk 242 249 233 220 Zweden 64 67 73 72 Frankrijk 60 63 57 48 Tsjechië 44 36 44 36 Polen 33 43 47 34 Denemarken 27 32 31 26 Spanje 22 18 21 25 België 20 15 13 25 Rusland 35 24 21 25 Noorwegen 19 18 20 21 Finland 12 14 15 18 Zwitserland 13 17 15 13 Oostenrijk 13 15 11 12 Overige landen 163 146 158 150 Tabel 5: Nederland: Export glasgroenten per product (uitsluitend Nederlands product) Bron: PT/KCB 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Glastuinbouw 1.287.470 1.272.848 1.275.501 1.322.979 1.445.751 1.442.862 1.377.420 1.353.207 Tomaat 607.998 624.474 629.622 666.049 746.852 758.131 738.189 721.384 Tomaat,tros 375.977 375.287 376.718 385.242 457.219 471.173 464.447 446.952 Tomaat,losse 167.936 166.429 160.140 176.616 187.828 177.930 161.175 156.846 Tomaat,cherry,tros 33.995 43.482 47.770 45.819 39.665 52.973 55.994 68.955 Tomaat,cherry 21.657 25.981 30.079 36.587 38.938 35.168 33.717 28.944 Tomaat,pruim 4.511 7.150 6.249 7.159 10.014 9.903 14.797 12.271 Tomaat,pruim cherry/tros 150 267 712 1.185 498 1.762 1.199 1.825 Tomaat,pruim cherry 63 59 214 185 592 1.521 1.563 1.098 Tomaat,pruim,tros 3.707 5.818 7.739 13.256 12.098 7.700 5.297 4.493 Paprika 312.078 281.813 286.754 300.431 328.891 320.613 318.562 294.110 Paprika,rood 116.574 105.194 102.871 114.319 137.356 130.372 132.661 122.555 Paprika,mix 75.895 83.625 85.167 86.943 95.806 93.406 95.303 88.593 Paprika,geel 52.844 44.402 44.916 46.208 45.457 48.596 46.717 44.571 Paprika,groen 38.858 30.869 32.953 34.528 30.445 29.457 25.603 22.511 Paprika,oranje 15.369 15.362 15.550 16.477 19.070 17.380 16.368 13.220 Paprika,wit 924 496 469 355 365 236 347 247 Paprika,paars 107 90 68 81 45 13 21 18 Paprika,bruin 7 12 14 21 30 2 5 11 Paprika,overige 11.500 1.762 4.745 1.500 319 1.151 1.537 2.386 Komkommer 335.146 335.201 327.577 322.719 332.649 328.464 285.291 301.663 Aubergine 32.248 31.360 31.548 33.780 37.359 35.654 35.378 36.050 6

Tabel 6: Nederland glasgroenten ( grote 4 ): Import en export (incl. reexport) Bronnen: CBS/FVF 2008 2009 2010 2011 2012 1) Import in ton 397 392 416 509 525 Import in mln euro 466 426 518 531 576 Import price (cif) in ct/kg 1,17 1,09 1,24 1,04 1,10 Export totaal in ton 1.968 2.000 1.929 2.076 1.955 Export totaal in mln euro 2.553 2.289 2.698 2.413 2.668 Export price (fob) in ct/kg 1,30 1,14 1,40 1,16 1,36 Telersprijs (ct/kg) 0,83 0,66 0,89 0,73 0,83 1) 2012 raming Grafiek 1: 5.000 Nederland: Teelt glasgroenten 2.500 4.000 2.000 Areaal in ha 3.000 2.000 1.500 aantal bedrijven 500 2004 2006 2008 2010 2012 Areaal (ha) Bedrijven met hoofdteelt glasgroenten Grafiek 2: Volume in ton 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 Nederland: Exporteurs glasgroenten 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Aantal resp aandeel in % Volume totaal Aantal exporteurs Aandeel grote exporteurs (in %) 7

EXTRA GRAFIEKEN EN TABELLEN: In tonnen 80.000 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 Duitsland: Import tomaten 2012 per maand Übrige Frankreich Italien Marokko Belgien Spanien Niederlande Duitsland: Import tomaten (in tonnen) HScode 07 02 Bron: SBA 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Totaal 717.712 704.813 695.357 686.970 712.339 712.030 682.820 Niederlande 352.335 347.325 336.195 348.267 390.732 370.561 354.306 Spanien 207.015 185.643 192.155 179.574 151.313 174.799 163.468 Belgien 56.996 55.891 47.419 44.185 43.911 47.626 58.639 Marokko 15.123 21.217 29.639 31.505 27.085 36.367 35.999 Italien 46.148 52.505 43.567 31.608 39.153 32.432 29.371 Frankreich 21.360 25.410 31.129 32.362 34.649 30.731 24.639 Türkei 2.500 2.658 3.097 5.612 8.888 4.484 4.588 Polen 2.944 2.147 1.848 1.011 1.945 1.956 2.982 Österreich 1.103 1.876 1.606 1.735 2.235 2.490 2.393 Israel 4.737 5.205 4.178 6.168 6.680 4.476 2.194 Senegal 2.906 1.795 894 612 685 775 1.153 Übrige 4.545 3.143 3.630 4.331 5.064 5.333 3.089 8

Duitsland: Import paprika s (in tonnen) HScode 07 09 60 10 Bron: SBA 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Totaal 301.999 286.520 311.245 323.624 334.950 341.641 331.103 Niederlande 123.408 121.842 126.822 135.720 141.804 136.445 132.606 Spanien 116.184 88.472 117.123 117.546 129.685 130.824 124.383 Israel 22.069 34.409 27.904 31.197 24.962 29.169 22.641 Türkei 7.195 7.250 8.055 9.930 7.826 11.463 13.900 Ungarn 16.943 14.292 10.098 10.259 8.282 11.940 12.731 Marokko 4.341 6.423 8.034 4.134 11.979 11.482 12.411 Belgien 1.221 1.881 2.554 4.417 4.278 3.416 4.274 Griechenland 4.341 4.669 2.911 3.324 1.300 1.200 1.955 Italien 3.068 3.433 3.202 2.841 1.682 1.496 1.713 Slowenien 1 560 1.111 Übrige 3.231 3.849 4.541 4.256 3.153 3.645 3.377 Duitsland: Import komkommers (in tonnen) HScode 07 07 00 05 Bron: SBA 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Totaal 473.588 471.728 477.255 488.053 522.554 489.958 451.899 Niederlande 253.083 239.544 238.436 238.765 258.696 215.786 223.346 Spanien 146.394 159.683 181.515 187.197 196.315 204.463 167.407 Belgien 10.744 12.646 10.349 12.980 14.747 14.241 15.392 Griechenland 23.446 23.196 15.433 18.002 17.652 10.661 13.230 Türkei 4.400 3.286 5.956 5.777 8.534 7.020 7.449 Österreich 5.118 5.967 4.966 6.454 4.790 7.623 5.478 Bulgarien 3.206 4.301 3.599 4.405 4.675 5.436 4.860 Tschechische Rep. 8.630 6.487 5.408 4.655 6.764 8.700 4.239 Ungarn 712 2.381 689 1.891 1.407 4.489 2.720 Polen 5.865 2.684 2.091 1.390 4.073 4.254 2.226 Frankreich 4.698 2.253 2.706 2.140 1.708 2.131 1.842 Italien 3.355 5.183 3.428 1.739 590 715 1.595 Übrige 3.938 4.119 2.680 2.659 2.604 4.441 2.117 More info: Fruit & Vegetable Facts Jan Kees Boon +31 6 54 687 684 jankeesboon15@gmail.com 9