Tussenevaluatie. Fries Jeugd en Alcoholbeleid

Tussenevaluatie Fries Jeugd en Alcoholbeleid

Tussenevaluatie Stand van zaken omtrent de opname en inzet van maatregelen uit het minimumpakket binnen het gemeentelijk beleid.

COLOFON Het rapport Fries Jeugd en Alcohol beleid 2010, tussenevaluatie is opgesteld door Partoer CMO Fryslân in opdracht van de provincie Fryslân. UITGAVE Provincie Fryslân PROJECTLEIDERS Drs. Maja Jokhan, junior onderzoeker Drs. Dagmar Strikwerda, senior onderzoeker VORMGEVING Tjitse Zijlstra Provincie Fryslân Leeuwarden, november 2010 2

Inhoud 1 Inleiding 5 1.1 Achtergrond van het project 5 1.2 Doelstelling 6 1.3 Opbouw van het rapport 6 2 Methode 7 3 Resultaten 8 3.1 Totaaloverzicht 8 3.2 De Gezonde School en Genotmiddelen (DGSG) 8 3.3 De Instructie Verantwoord Alcoholgebruik (IVA) 10 3.4 Trainingen voor 1e lijnsfunctionarissen 11 3.5 Alcoholvrij op Weg 12 3.6 Algemene Plaatselijke Verordening (APV) 12 3.7 Vergunningenbeleid 13 3.8 Ketenbeleid 14 3.9 Alcoholcontroles 15 3.10 Informeren van burgers 16 3.11 Betrekken van jongeren 17 4 Conclusies 18 3

1 Inleiding In het voorjaar van 2010 heeft Partoer CMO Fryslân, in opdracht van de provincie Fryslân, een tussenevaluatie uitgevoerd ten behoeve van het provinciale projectplan Fries Jeugd en Alcoholbeleid. In deze evaluatie wordt de implementatie van de tien maatregelen uit het minimumpakket geïnventariseerd. In dit rapport wordt een overzicht gegeven van de stand van zaken per juni 2010. Het rapport dient als basisdocument voor de rapportage die de Provincie gaat uitbrengen. 1.1 ACHTERGROND VAN HET PROJECT In mei 2008 is het convenant Fries Jeugd en Alcoholbeleid ondertekend door de provincie Fryslân, de 31 Friese gemeenten, Politie Fryslân, GGD Fryslân, Verslavingszorg Noord Nederland, Het Openbaar Ministerie en de Koninklijke Horeca Nederland. Gezamenlijk zetten zij zich in om uitvoering te geven aan het projectplan Fries Jeugd en Alcoholbeleid. In dit projectplan staat onder meer op welke wijze de projectpartners door middel van het gemeentelijk alcoholbeleid het alcoholgebruik door jongeren onder de 16 jaar willen ontmoedigen en verantwoord alcoholgebruik willen bevorderen onder inwoners tot 24 jaar. Aan de 31 gemeenten is geadviseerd in ieder geval zeven van de tien maatregelen uit het minimumpakket op te nemen in hun alcohol-beleid. Het betreft de volgende maatregelen die achtereenvolgens in het rapport aan bod zullen komen: 1. De Gezonde School en Genotmiddelen (DGSG) 2. Instructie Verantwoord Alcoholgebruik (IVA) 3. Alcoholvrij op de weg 4. Trainen 1e lijnsfunctionarissen in de zorg 5. Actuele APV met regels omtrent alcoholgebruik 6. Actueel vergunningenbeleid 7. Ketenbeleid 8. Alcoholcontroles 9. Informeren burgers over het alcoholbeleid 10. Betrekken jongeren bij het alcoholbeleid De gemeenten hebben de regie in handen bij de uitvoering van deze maatregelen, deels in samenwerking met andere partijen. Deze andere partijen zijn GGD Fryslân, Verslavingszorg Noord Nederland (VNN), Politie Fryslân en het Openbaar Ministerie (OM) in Leeuwarden 1. Aan Partoer CMO Fryslân is gevraagd om de voortgang en resultaten van het projectplan te evalueren. Het evaluatietraject is als volgt: 2009: nulmeting (afgerond) 2 2010: tussenevaluatie (onderhavige rapportage) 2010: onderzoek onder jongeren (najaar 2010) 2012/2013: eindevaluatie 1 2 Provincie Fryslân (2008). Projectplan Fries Jeugd- en Alcoholbeleid. Leeuwarden: Provincie Fryslân. Partoer CMO Fryslân/GGD Fryslân. Nulmeting 2009. 5

1.2 DOELSTELLING Het doel van deze tussenevaluatie is: Het geven van een overzicht van de stand van zaken omtrent de opname en inzet van de maatregelen uit het minimumpakket, binnen het gemeentelijk beleid. Vragen die daarbij aan de orde komen zijn: Welke maatregelen zijn opgenomen in het gemeentelijk beleid? Op welke wijze zetten de gemeenten de maatregelen in? De informatie verkregen uit de enquêtes is bepalend voor de volledigheid. Naast de resultaten uit de enquête worden cijfers gegeven ter ondersteuning. Te denken valt aan het aantal scholen dat De Gezonde School en Genotmiddelen (DGSG) inzet, het aantal professionals dat training heeft gehad en het aantal barmedewerkers dat de IVA heeft gehad. 1.3 OPBOUW RAPPORT In dit rapport wordt een overzicht gegeven van de resultaten uit het onderzoek. In iedere paragraaf komt een maatregel aan bod en worden eerst de gegevens die voortkomen uit de enquête weergegeven. Vervolgens wordt, indien relevant, aanvullende informatie uit andere bronnen gegeven. In hoofdstuk twee wordt de methode beschreven die is gebruikt voor dit onderzoek en in hoofdstuk drie volgen de resultaten. In het laatste hoofdstuk beschrijven wij de conclusie. 6

2 Methode In deze rapportage worden de resultaten weergegeven uit een enquête die is afgenomen onder beleidsmedewerkers van de 31 Friese gemeenten. In totaal hebben 21 gemeenten meegewerkt aan het onderzoek 3. Gemeenten die de enquête na een bepaalde periode niet hadden ingevuld, hebben één of twee reminders ontvangen. Daarnaast is er door het secretariaat van Partoer gebeld naar gemeenten die niet reageerden op de reminders. Tien gemeenten hebben niet meegewerkt aan het onderzoek. Dit vanwege tijdgebrek, andere prioriteiten of er is geen reden opgegeven. De enquête is afgenomen onder gemeenten omdat zij verantwoordelijk zijn voor de opname en inzet van de maatregelen. De enquête is gestuurd aan beleidsmedewerkers van relevante afdelingen. Het veldwerk liep in de periode april tot en met juni 2010 4. De beleidsmedewerkers konden de enquête online invullen. Zes beleidsmedewerkers zijn na afloop geïnterviewd om toelichting te geven op de antwoorden. Het betrof hier beleidsmedewerkers van de gemeenten: Achtkarspelen Gaasterlân-Sleat Heerenveen Het Bildt Lemsterland Sneek. Naast de gegevens uit de enquête is er gebruik gemaakt van aanvullende bronnen zoals: informatie van onder andere Verslavingszorg Noord Nederland (VNN) en Politie Fryslân krantartikelen Internetsites. De extra bronnen zijn geraadpleegd om cijfers te achterhalen en illustrerende informatie te kunnen geven ten aanzien van de implementatie van de maatregelen. 3 4 De tien gemeenten die niet hebben meegedaan zijn: Boarnsterhim, Ferwerderadiel, Harlingen, Leeuwarden, Leeuwarderadeel, Menaldumadeel, Opsterland, Terschelling, Vlieland en Weststellingwerf. De periode voor deze tussenevaluatie betreft 2009 tot en met de eerste helft van 7

3 Resultaten In dit hoofdstuk worden, per maatregel, de resultaten van de enquête en de relevante aanvullende informatie beschreven. De rode draad in de enquête was de vraag of de betreffende maatregel in het beleid van de gemeente is opgenomen en is ingezet in de periode van 1 januari 2009 tot 1 mei 2010. Per maatregel wordt aanvullende informatie gevraagd over bijvoorbeeld aantallen en soort vergunningen. De deelnemende gemeenten hebben de enquête allemaal volledig ingevuld. Het overslaan van vragen was niet mogelijk door de restrictie die was ingebouwd in de online enquête. Het was wel mogelijk om weet niet of niet van toepassing aan te geven. 3.1 TOTAALOVERZICHT In onderstaande tabel staat per maatregel het aantal gemeenten dat de maatregel heeft opgenomen in het beleidsplan en het aantal dat de maatregel heeft ingezet. In paragraaf 3.2 tot en met 3.11 wordt per maatregel aangegeven welke gemeenten het betreft. De gemeenten die de maatregel niet hebben opgenomen in hun beleidsplan worden niet weergegeven in de tabellen. Opgenomen in het beleidsplan Ingezet/gehandhIaafd in de periode 01-01-2009 tot 01-05-2010 Ja Nee Ja Nee 1. DGSG 17 0 16 1 2. IVA 12 9 7 9 3. Training 1e lijnsfunctionarissen 7 12 0 14 4. Alcoholvrij op weg 5 14 1 16 5. APV 17 2 12 1 6. Vergunningenbeleid 16 1 11 4 7. Ketenbeleid 14 7 11 9 8. Alcoholcontroles 5 13 3 5 9. Informeren burgers 11 9 11 6 10. Betrekken jongeren 12 9 9 10 Tabel 1. Overzicht aantallen gemeenten die maatregelen hebben opgenomen en ingezet. NB. De antwoorden weet niet, niet van toepassing en missing values zijn in deze tabel niet opgenomen. 3.2 DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN (DGSG) De Gezonde School en Genotmiddelen (DGSG) is een preventieprogramma voor alcohol, roken en drugs, ontwikkeld door het Trimbos Instituut. Het programma is bedoeld voor basis- en voortgezet onderwijs. In Fryslân biedt VNN, op basis van dit project, verschillende activiteiten aan op scholen. VNN levert lesmateriaal, geeft deskundigheidsbevordering aan docenten, organiseert ouderavonden en geeft advies over het genotmiddelenbeleid. 8

Van de 21 gemeenten die de enquête hebben ingevuld geven 17 gemeenten aan dat DGSG onderdeel uitmaakt van het alcoholbeleid. Van de 17 gemeenten die DGSG hebben opgenomen geven 16 aan dat DGSG ook daadwerkelijk is ingezet. Gemeente Maatregel in beleidsplan Maatregel ingezet Achtkarspelen Ja Ja Het Bildt Ja Ja Bolsward Ja Ja Dantumadiel Ja Ja Dongeradeel Ja Ja Franekeradeel Ja Ja Gaasterlân-Sleat Ja Ja Kollumerland c.a. Ja Ja Lemsterland Ja Ja Littenseradiel Ja Nee Nijefurd Ja Ja Schiermonnikoog Ja Ja Smallingerland Ja Ja Sneek Ja Ja Tytsjerskteradiel Ja Ja Wûnseradiel Ja Ja Wymbritseradiel Ja Ja Tabel 2. Aantal gemeenten dat DGSG heeft geïmplementeerd. Aan de gemeenten is gevraagd om aan te geven hoeveel scholen er zijn en op hoeveel scholen DGSG wordt ingezet. Tabel 3 geeft een overzicht van het aantal basisscholen en middelbare scholen dat in deze gemeenten DGSG uitvoert. Het betreft het schooljaar 2009/2010. Gemeente Aantal Aantal Aantal Aantal basisscholen basisscholen middelbare middelbare in de dat DGSG scholen scholen dat gemeente uitvoert in de dat DGSG uit gemeente voert Achtkarspelen 31 15 3 0 Het Bildt 12 12 2 2 Bolsward 4 0 1 1 Dantumadiel 12 12 1 0 Dongeradeel 24 10 2 2 Franekeradeel 18 18 2 2 Gaasterlân-Sleat 11 10 1 1 Kollumerland c.a. 10 6 2 2 Lemsterland 10 9 1 1 Nijefurd 11 9 1 1 Schiermonnikoog 1 1 1 1 Smallingerland 30 23 3 3 Tytsjerksteradiel 27 onbekend 2 2 Wûnseradiel 17 14 0 0 Wymbritseradiel 17 onbekend 0 onbekend Tabel 3. Aantal scholen dat DGSG uitvoert. 9

3.3 DE INSTRUCTIE VERANTWOORD ALCOHOLGEBRUIK (IVA) In de Drank- en Horecawet staat vermeld dat verenigingen die een vergunning hebben om alcohol te schenken over gekwalificeerd barpersoneel moeten beschikken. Tijdens openingstijden moet er óf een leidinggevende zijn die over de Verklaring Sociale Hygiëne beschikt óf een barvrijwilliger die de Instructie Verantwoord Alcoholgebruik (IVA) heeft gevolgd. Dit betekent dat zij zijn geïnstrueerd over verschillende aspecten van de Drank- en Horecawet en over de praktijk van verantwoord schenken. Mensen die de IVA succesvol hebben afgerond zijn in het bezit van een IVA-certificaat. In totaal geven 12 gemeenten aan dat de IVA is opgenomen in het beleidsplan van de gemeente. Daarvan hebben zeven gemeenten de maatregel ook daadwerkelijk ingezet. Gemeenten zijn niet verplicht om bij te houden of plaatselijke verenigingen gekwalificeerd barpersoneel hebben. Gemeente Maatregel in beleidsplan Maatregel ingezet Bolsward Ja Ja Dantumadiel Ja Ja Dongeradeel Ja Nee Franekeradeel Ja Ja Gaasterlân-Sleat Ja Nee Het Bildt Ja Ja Lemsterland Ja Ja Littenseradiel Ja Nee Smallingerland Ja Ja Sneek Ja Weet niet Wûnseradiel Ja Weet niet Wymbritseradiel Ja Ja Tabel 4. Aantal gemeenten dat IVA heeft geïmplementeerd. Wymbritseradiel is een voorbeeld van een gemeente die onlangs jongeren van keten heeft verplicht de IVA te volgen. De training werd gegeven op het gemeentehuis door een medewerker van VNN. Door deelname aan deze training hebben in deze gemeente in totaal 55 jongeren van twee jeugdhonken en tien keten een IVA-certificaat behaald. VNN is een uitvoerder van de IVA en wordt vaak ingezet door gemeenten om de instructie te verzorgen. VNN verzorgt ongeveer acht IVA s per jaar. Per IVA nemen 15 tot 20 personen deel, wat neerkomt op een bereik tussen de 120 en 160 personen per jaar 5. VNN geeft aan dat dit geen compleet beeld van het bereik in Friesland is omdat er meer organisaties zijn die IVA aanbieden zoals onder andere NOC/NSF en particuliere aanbieders. 5 Bron: Verslavingszorg Noord Nederland, 2010. 10

3.4 TRAININGEN VOOR 1E LIJNSFUNCTIONARISSEN In het kader van verantwoord omgaan met alcohol is er een divers aanbod voor professionals. Onder andere VNN organiseert trainingen voor professionals die in hun werk te maken hebben met cliënten die alcohol of drugs gebruiken. Een voorbeeld van een training is de Basistraining Alcohol & drugs. Deze training, die twee dagdelen duurt, richt zich op het vergroten van kennis en vaardigheden en biedt handvatten in de omgang met cliënten. Daarnaast is er de Verdiepingsmodule Motiverende Gespreksvoering bij verslavingsproblematiek die aanvullend kan worden gevolgd 6. Door zeven gemeenten wordt aangegeven dat de training van de 1e-lijnsfunctionarissen is opgenomen in het beleidsplan. Gemeente Maatregel in beleidsplan Maatregel ingezet Bolsward Ja Nee Gaasterlân-Sleat Ja Nee Het Bildt Ja Nee Kollumerland c.a. Ja Nee Lemsterland Ja Nee Smallingerland Ja Nee Wûnseradiel Ja Weet niet Tabel 5. Aantal gemeenten dat trainingen voor 1e lijnsfunctionarissen heeft geïmplementeerd. Aan VNN is gevraagd om een overzicht te geven van het soort organisaties dat in 2008, 2009 en de eerste helft van 2010 de Basistraining Alcohol & drugs heeft gevolgd bij VNN 7. In onderstaande tabel worden de organisaties weergegeven. 2008 2009 Eerste helft van 2010 Miks Welzijn Skarsterlân (jongerenwerkers) Verschillende internaten ROC Friese Poort (docenten) Buro Vlot uit Leeuwarden Verschillende jongerenwerkers Jeugd- en jongerenwerk, politie en maatschappelijk werk op Schiermonnikoog Zero Jongerenwerk uit Dokkum Empaselect uit Sneek Bureau Jeugdzorg Friesland Fier Fryslân GGD Fryslân / JGZ (verpleegkundigen) ROC Friese Poort Jeugdsosen in gemeente Boarnsterhim Campus Wyldemerk uit Harich ROC Friese Poort (docenten) GGD Fryslân / JGZ (verpleegkundigen) Fier Fryslân Sinne Welzijn uit Leeuwarden Miks Welzijn Skarsterlân(docenten) Tabel 6. Organisaties die de Basistraining Alcohol & Drugs hebben gevolgd 8 In 2008 en 2009 heeft VNN geen registratie gemaakt van het totaal aantal deelnemers, in de eerste helft van 2010 wel. Het totaal lag toen op 107 deelnemers. Gemiddeld ligt het aantal deelnemers per training tussen de 15 en 20 personen. 6 www.vnn.nl. 7 Bron: Verslavingszorg Noord Nederland, 2010. 8 Bron: Verslavingszorg Noord Nederland, 2010 11

3.5 ALCOHOLVRIJ OP WEG VNN biedt, in samenwerking met onder meer de rijscholen, het programma Alcoholvrij op Weg aan. Dit programma is bedoeld om jonge automobilisten bewust te maken van de gevolgen van rijden onder invloed. Op het VEC-terrein in Drachten kunnen jongeren tussen de 18 en 25 jaar (minimaal een half jaar in het bezit van een rijbewijs) onder begeleiding van een rij-instructeur een parcours afleggen. Dit gebeurt zowel nuchter als onder invloed zodat jongeren zelf de verschillen kunnen ervaren en hier lering uit kunnen trekken 9. Vijf gemeenten geven aan dat de cursus Alcoholvrij op weg is opgenomen in hun beleidsplan. Los hiervan staat de provinciale inzet. Gemeente Maatregel in beleidsplan Maatregel uitgevoerd Franekeradeel Ja Nee Littenseradiel Ja Nee Smallingerland Ja Weet niet Sneek Ja Ja Wûnseradiel Ja Nee Tabel 7. Aantal gemeenten dat Alcoholvrij op Weg heeft geïmplementeerd. 3.6 ALGEMENE PLAATSELIJKE VERORDENING (APV) Artikel 147 van de Gemeentewet geeft gemeenten de bevoegdheid om een Algemene Plaatselijke Verordening (APV) uit te vaardigen. Het betreft hier een wettelijke regeling op gemeentelijk niveau. De gemeentelijke ordening is een regeling die voor iedereen geldt binnen de gemeente en die vaak tot doel heeft de gemeente leefbaar te houden voor iedereen. In de APV kunnen gemeenten ook bepalingen opnemen ten aanzien van alcoholgebruik in de openbare ruimte. Zeventien gemeenten geven aan dat er APV-regels met betrekking tot alcoholgebruik van jongeren op de openbare weg zijn opgenomen in het beleidsplan. Het betreft de volgende bepalingen: Verbod op het nuttigen van alcohol op de openbare weg Verbod op het bij zich hebben van aangebroken flessen/verpakkingen op de openbare weg Twaalf gemeenten geven aan de APV-regels te handhaven. 9 www.vnn.nl. 12

Gemeente Maatregel in beleidsplan Maatregel gehandhaafd Achtkarspelen Ja Ja Ameland Ja Weet niet Het Bildt Ja Weet niet Bolsward Ja Ja Dantumadiel Ja Weet niet Dongeradeel Ja Ja Franekeradeel Ja Ja Gaasterlân-Sleat Ja Ja Heerenveen Ja Ja Kollumerland c.a. Ja Weet niet Lemsterland Ja Ja Ooststellingwerf Ja Ja Schiermonnikoog Ja Weet niet Smallingerland Ja Ja Tytsjerskteradiel Ja Ja Wûnseradiel Ja Ja Wymbritseradiel Ja Ja Tabel 8. Aantal gemeenten dat een APV heeft geïmplementeerd. De andere gemeenten konden niet aangeven of ze momenteel een actuele APV hebben waarin regels omtrent alcoholgebruik in de openbare ruimte zijn opgenomen. 3.7 VERGUNNINGENBELEID In de Drank- en Horecawet staat vermeld dat gemeenten verantwoordelijk zijn voor het verstrekken van alcoholvergunningen. Wie alcohol wil verkopen (bijvoorbeeld bij een evenement) moet bij de gemeente een vergunning aanvragen. De gemeente toetst op basis van de bestaande wetgeving (Drank- en Horecawet en APV) of de vergunningen verstrekt worden. Zestien gemeenten gaven aan het vergunningenbeleid te hebben opgenomen. Daarvan beschikken elf gemeenten over een actueel vergunningenbeleid. Vergunningsmaatregelen die worden genoemd zijn: Extra toezicht bij evenementen Vergunningen verlenen ten behoeve van feesten en evenementen waar alcohol geschonken wordt. 13

Gemeente Maatregel in beleidsplan Maatregel gehandhaafd Achtkarspelen Ja Ja Ameland Ja Ja Het Bildt Ja Weet niet Bolsward Ja Ja Dongeradeel Ja Ja Franekeradeel Ja Ja Gaasterlân-Sleat Ja Nee Kollumerland c.a. Ja Nee Littenseradiel Ja Ja Nijefurd Ja Ja Ooststellingwerf Ja Ja Skarsterlân Ja Weet niet Smallingerland Ja Ja Sneek Ja Ja Tytsjerskteradiel Ja Ja Wymbritseradiel Ja Nee Tabel 9. Aantal gemeenten dat een actueel vergunningenbeleid heeft geïmplementeerd. 3.8 KETENBELEID Keten, of jeugdhonken, zijn ontmoetingsplekken die plattelandsjongeren voor zichzelf creëren. Jongeren komen hier in hun vrije tijd samen, waarbij het nuttigen van alcohol vaak voorkomt. Gemeenten kunnen ervoor kiezen om ketenbeleid op te stellen en uit te voeren. Wanneer zij keten willen gedogen kunnen ze bijvoorbeeld richtlijnen opstellen en controleren of keten zich hier aan houden. Veertien gemeenten geven aan ketenbeleid te hebben opgenomen in hun gemeentelijk beleidsplan. Elf gemeenten voeren de maatregel ook daadwerkelijk uit. Lemsterland geeft als enige gemeente aan keten niet te willen gedogen en hanteert daarom een zogeheten ontmoedigingsbeleid om de ontwikkeling van keten tegen te gaan. De andere gemeenten met ketenbeleid, zoals aangegeven in tabel 10, hebben in ieder geval één of meerdere van de volgende richtlijnen opgesteld met betrekking tot: alcoholverstrekking de locatie van de keet brandgevaar brand blussen en open vuur/brandgevaarlijke spullen. 14

Gemeente Maatregel in beleidsplan Maatregel ingezet Achtkarspelen Ja Ja Ameland Ja Nee Het Bildt Ja Ja Dongeradeel Ja Nee Franekeradeel Ja Ja Gaasterlân-Sleat Ja Ja Heerenveen Ja Ja Kollumerland c.a. Ja Weet niet Lemsterland Nee Ja Littenseradiel Ja Ja Nijefurd Ja Ja Smallingerland Ja Nee Tytsjerskteradiel Ja Ja Wûnseradiel Ja Ja Wymbritseradiel Ja Ja Tabel 10. Aantal gemeenten dat een ketenbeleid heeft geïmplementeerd. 3.9 ALCOHOLCONTROLES Aan de gemeenten is gevraagd of er maatregelen ten aanzien van extra alcoholcontroles in het beleidsplan zijn opgenomen. Vijf gemeenten geven aan dat dit het geval is. Daarvan geven drie aan dat er ook daadwerkelijk extra alcoholcontroles zijn uitgevoerd in de periode van 1 januari 2009 tot 1 mei 2010. Gemeente Maatregel in beleidsplan Maatregel uitgevoerd Achtkarspelen Ja Ja Het Bildt Ja Nee Lemsterland Ja Ja Smallingerland Ja Ja Wûnseradiel Ja Weet niet Tabel 11. Aantal gemeenten dat extra alcoholcontroles geïmplementeerd heeft. Aan de groepschef Verkeer, Milieu en Bijzondere Wetten van de politie Fryslân is gevraagd om aan te geven hoeveel alcoholcontroles er per jaar plaatsvinden. Zij gaf aan dat het niet mogelijk is om exacte getallen te geven. Het Verkeerhandhavingsteam (Vht) voert iedere week een alcoholcontrole uit, maar er is niet bekend bij Politie Fryslân wat de teams afzonderlijk doen. Naast geplande controles zijn er ook spontane controles, wat de weergave van de exacte aantallen nog moeilijker maakt. In principe vinden de controles alleen plaats op de openbare weg. Er zijn geen controles specifiek gericht op jongeren, wel wordt er plaatselijk gecontroleerd bij ketens. 15

3.10 INFORMEREN VAN BURGERS Gemeenten kunnen zelf bepalen of en hoe zij hun burgers informeren over alcoholgebruik en -beleid. Deze informatie staat onder andere op de gemeentelijke website of in de gemeentegids. In elf gemeenten is deze maatregel opgenomen in het beleidsplan en wordt deze ook ingezet. Zij geven aan bijvoorbeeld publicaties op het gebied van alcohol te plaatsen in lokale kranten en bladen. Daarnaast worden folders verspreid aan ouders. Gemeente Maatregel in beleidsplan Maatregel ingezet Het Bildt Ja Ja Bolsward Ja Ja Dantumadiel Ja Ja Dongeradeel Ja Ja Franekeradeel Ja Ja Gaasterlân-Sleat Ja Ja Kollumerland c.a. Ja Ja Lemsterland Ja Ja Nijefurd Ja Ja Smallingerland Ja Ja Wûnseradiel Ja Ja Tabel 12. Aantal gemeenten dat de maatregel informeren van burgers heeft geïmplementeerd. De gemeenten waarin scholen het project DGSG inzetten bereiken middels dit programma al de schoolgaande jongeren en hun ouders. Een ander voorbeeld is de gemeente Het Bildt die heeft aangegeven in het eerste kwartaal van 2010 een startbijeenkomst alcoholbeleid te hebben georganiseerd. Bij deze bijeenkomst werden jongeren van 13 tot 18 jaar en hun ouders geïnformeerd over de gevolgen van overmatig alcoholgebruik. 16

3.11 BETREKKEN VAN JONGEREN Gemeenten kunnen zelf bepalen of en hoe zij jongeren betrekken bij het alcoholbeleid. Twaalf gemeenten geven aan het betrekken van jongeren als maatregel te hebben opgenomen in het gemeentelijk beleid. Daarvan hebben negen de maatregel daadwerkelijk ingezet. Zij geven aan dat zij bijvoorbeeld hun jongeren betrekken -of betrokken hebben- bij hun ketenbeleid. Gemeente Maatregel in beleidsplan Maatregel ingezet Achtkarspelen Ja Ja Ameland Nee Ja Het Bildt Ja Ja Dongeradeel Ja Ja Franekeradeel Ja Ja Gaasterlân-Sleat Ja Nee Heerenveen Ja Ja Kollumerland c.a. Ja Nee Ooststellingwerf Ja Ja Smallingerland Ja Ja Sneek Ja Nee Wûnseradiel Ja Nee Wymbritseradiel Ja Ja Tabel 13. Aantal gemeenten dat de maatregel betrekken van jongeren heeft geïmplementeerd. Een ander voorbeeld is het instellen van een jeugd(advies)raad waarin bepaalde zaken omtrent alcohol en het gebruik daarvan worden besproken. Daarnaast is ook onderzoek een manier om jongeren te betrekken. 17

4 Conclusie In onderhavige rapportage is een overzicht gegeven van welke gemeenten de maatregelen uit het minimumpakket hebben geïmplementeerd. Daarbij is onderscheid gemaakt tussen het opnemen van de maatregel in het gemeentelijk beleidsplan en het inzetten van de maatregel. De projectpartners adviseren gemeenten om minimaal zeven van de tien maatregelen op te nemen in het beleidsplan en uit te voeren. In totaal hebben zeven gemeenten minimaal zeven maatregelen opgenomen in hun gemeentelijk beleid: Het Bildt Dongeradeel Franekeradeel Gaasterlân-Sleat Kollumerland c.a. Smallingerland Wûnseradiel. Enkel twee gemeenten hebben minimaal zeven maatregelen ook daadwerkelijk ingezet na opname in hun beleidsplan: Franekeradeel Smallingerland. In onderstaande tabel is te zien dat meerdere gemeenten op de goede weg zijn voor wat betreft de opname en inzet van de maatregelen. Zo hebben bijvoorbeeld de gemeenten Achtkarspelen en Lemsterland inmiddels zes maatregelen opgenomen en ingezet binnen het gemeentelijk beleidsplan. Gemeente Totaal aantal Totaal aantal maatregelen maatregelen opgenomen uitgevoerd Achtkarspelen 6 6 Ameland 4 2 Het Bildt 9 5 Bolsward 6 5 Dantumadiel 4 3 Dongeradeel 7 5 Franekeradeel 8 7 Gaasterlân-Sleat 8 4 Heerenveen 3 3 Kollumerland c.a. 7 2 Lemsterland 6 6 Littenseradiel 5 2 Nijefurd 3 4 Ooststellingwerf 3 3 Schiermonnikoog 2 1 Skarsterlân 1 0 Smallingerland 10 8 Sneek 5 5 Tytsjerksteradiel 4 5 Wûnseradiel 9 4 Wymbritseradiel 5 5 Tabel 14. Overzicht van totaal aantal maatregelen per gemeente. 18

Tussenevaluatie Fries Jeugd en Alcoholbeleid