FRAMING THE MESSAGE CRED, Ian Websler (http://guide.cred.columbia.edu/guide/sec2.html) INLEIDING Wanneer je een verhaal vertelt of neerschrijft wil je een bepaalde indruk bij het publiek achterlaten. In elk verhaal wordt de werkelijkheid daarom op een bepaalde manier geordend. Bepaalde informatie benadruk je en andere informatie laat je juist weg. Dit heet framen en dat doet iedereen, de hele dag. Framen kunnen we bewust toepassen, om de ander te beïnvloeden, maar meestal framen we onbewust. Als je een verhaal schrijft of vertelt is het daarom goed om te bedenken of je ook die indruk van de werkelijkheid achterlaat die je wil achterlaten. Ook in je persoonlijke leven ga je voortdurend framen. Denk maar aan de mooie vakantiekiekjes die je op sociale media post. Als leerkracht ben je een belangrijk rolmodel voor de kinderen. De manier waarop jij zaken voorstelt of vertelt, kan hun visie mee beïnvloeden. Neutraal taalgebruik bestaat niet. Door bewust om te gaan met framing, kan je een genuanceerder beeld brengen en beter kaderen waar informatie vandaan komt. Het is belangrijk dat we kinderen leren om kritisch te kijken kunnen ze ook verder nadenken bij wat ze te horen krijgen, niet alleen op school maar ook daarbuiten.
bron: http://imgfave.com/view/7062698 LESSUGGESTIE Via onderstaande lessuggestie aan de hand van het verhaal van de boze wolf en roodkapje kan je samen met je leerlingen nadenken over framing en het perspectief dat je gebruikt om verhalen te vertellen. INLEIDEND SPELLETJE Zet alle stoelen, behalve één, in een kring. Hang op elke stoel een foto van een personage uit Roodkapje (Roodkapje, de boze wolf, de mama, grootmoeder, de jager ). Eén iemand staat in het midden, de andere leerling zitten op een stoel en leven zich in in het personage dat op de foto van hun stoel staat. De leerling in het midden roept een eigenschap. Iedereen die vindt dat zijn of haar personage aan die eigenschap voldoet staat recht en gaat op iemand anders zijn stoel zitten en leeft zich nu in in dat personage. Diegene die in het midden stond gaat ook zo snel mogelijk gaan zitten op een lege stoel. Eén persoon kan niet gaan zitten. Die noemt de volgende eigenschap. Mogelijke eigenschappen: Ik ben oud Ik heb een dochter Ik zie graag rood Ik ga graag wandelen Ik ben jong Ik hou van bloemen Ik eet graag
DE BOZE WOLF EN ROODKAPJE Een idee van: Centrum voor informatieve spelen CIS, overgenomen en aangepast uit Niveau R werkbrochure van Jeugd & Vrede Ik heb het altijd heerlijk gevonden in het bos te wonen. Het is mijn thuis en ik heb geprobeerd het schoon en netjes te houden. Op een mooie, zonnige dag, terwijl ik bezig was de rotzooi op te ruimen die mensen na een picknick hadden achtergelaten, hoorde ik voetstappen. Toen ik in het bos gluurde zag ik een klein meisje op het pad lopen met een mand in haar hand. Ik vond het meteen verdacht, want ze had zo n vreemde kleren aan: helemaal in het rood en haar hoofd was bedekt. Het was net alsof ze niet herkend wilde worden. Nu, ik weet wel dat je mensen niet op hun uiterlijk moet beoordelen, maar ze liep in mijn bos en ik vond dat ik het recht had om iets meer over haar te weten te komen. Dus vroeg ik haar wie ze was, waar ze vandaan kwam,.. je weet wel, van die dingen. Eerst zei ze dat ze niet met vreemden wilde praten. Dat bracht mij nogal van mijn stuk. Ik een vreemde? Ik heb verdorie mijn kinderen grootgebracht in dit bos. Daarna werd ze wat rustiger en vertelde mij dat ze op weg was naar haar oma omdat die ziek was en dat in de mand eten voor oma zat. Ze leek mij een eerlijk meisje, maar ik denk toch dat ze het zou moeten afleren om zomaar door iemands woonplaats te lopen, met zo n rare kleren aan. Ik liet haar gaan en ging snel naar het huis van haar oma toe. Toen ik bij die aardige, oude vrouw aankwam, vertelde ik haar wat er net was gebeurd en ze was het met mij eens dat haar kleindochter zou moeten leren zich beter te gedragen. We bedachten het plan dat de oma zich zou verbergen, totdat ik haar zou roepen. Ze verstopte zich onder het bed. Toen het meisje met die rare, rode hoed binnenkwam, vroeg ik haar naar de slaapkamer te komen, waar ik in het bed van oma lag. Ze kwam opgewonden binnen en maakte meteen een beledigende opmerking over mijn grote oren. Nu heb ik wel vaker een nare opmerking gekregen, dus probeerde ik er het beste van te maken door te zeggen dat ik daar beter mee kon horen. Wat ik eigenlijk wou zeggen, was dat ik haar best aardig vond, maar dat ze beter op haar woorden zou moeten letten. Maar toen maakte ze weer zo n opmerking, ditmaal over mijn grote ogen. Je kunt je misschien wel voorstellen hoe ik zo langzamerhand ging denken over dit kleine meisje dat zich zo aardig voordeed, maar eigenlijk een vals kreng bleek te zijn. Maar, aardig als ik ben, antwoordde ik haar dat ik met mijn grote ogen beter kon zien. Haar volgende belediging was echter teveel. Ik heb mijn hele leven al last van mijn tanden, een gevoelig punt, en dat kleine meisje moest daar zo nodig een opmerking over maken. Ik weet dat ik mij had moeten beheersen, maar ik ben kwaad uit bed gesprongen en heb gegromd dat ik haar met die tanden beter op zou kunnen eten. Laten we eerlijk zijn, een wolf zou nooit zo n klein meisje opeten. Iedereen weet dat, maar dat stomme kind begon te schreeuwen en rende door het huis. Ik volgde haar om haar te kalmeren. Ik had zelfs de kleren van oma uitgetrokken, maar dat leek het alleen maar erger te maken. Toen vloog plotseling de voordeur open en een boomlange boswachter kwam naar binnen met een bijl in zijn handen. Ik keek hem aan en realiseerde mij dat ik diep in de problemen zat. Ik ben door een open raam gesprongen en maakte dat ik wegkwam. Ik had gehoopt dat hiermee de ellende voorbij zou zijn, maar dat grootmoeder-mens heeft nooit mijn kant van het verhaal verteld. Al snel deed het gerucht de ronde dat ik een afschuwelijk, onbetrouwbaar, boos beest zou zijn. Ik weet niet hoe het is afgelopen met dat kleine meisje in dat rare, rode pakje, maar hij leefde nog lang en gelukkig ging voor mij niet op.
Bespreking van het verhaal: Uit welk perspectief wordt dit verhaal verteld? Uit welk perspectief wordt het oorspronkelijke verhaal verteld? Wat zijn de gelijkenissen en de verschillen tussen de 2 versies van het verhaal? Is er één verhaal juist? Of zijn er verschillende interpretaties in één verhaal/gebeurtenis? Hebben je leerlingen al eens zoiets meegemaakt? GROEPSWERK Vervolgens kan je je leerlingen laten nadenken over framing en de gevolgen daarvan aan de hand van een groepswerk. Kies klassikaal een bekend sprookje. Elk groepje krijgt de opdracht zich in te leven in het verhaal van één van de personages. Bv. Sneeuwwitje: Sneeuwwitje, de stiefmoeder, de vader, de jager, één van de 7 dwergen, een dier in het bos CLIM CLIM, Een CLIMrek naar intercultureel leren, Uitgeverij de boeck, Steunpunt Intercultureel Onderwijs Universiteit Gent, Filip Paelman e.a. Wie wil kan het groepswerk laten verlopen via de CLIM-methode. CLIM staat voor Coöperatief Leren In Multiculturele groepen. De CLIM-methode combineert probleemgestuurd groepswerk met zelfstandig leren en wordt toegepast binnen een ervaringsgerichte en vakoverschrijdende leercontext. Het doel van CLIM is elk kind tot leren brengen: Iedereen kan iets, niemand kan alles. Binnen elk groepje wordt elke leerling betrokken en krijgt een andere rol. Hij of zij neemt de verantwoordelijkheid op om de taak tot een goed einde te brengen. Niet alleen de natuurlijke leiders nemen het woord, ook de eerder introverte leerlingen krijgen de kans om een bijdrage te leveren. Mogelijke rollen en taken: Voorlezer Leest de opdrachten en teksten voor Materiaalverantwoordelijke Haalt de opdrachten Haalt eventueel extra materiaal dat nodig is voor de opdracht Let er op dat iedereen zorg draagt voor het materiaal Ruimt het materiaal op na de opdracht Organisator Zorgt ervoor dat iedereen de taken van zijn of haar rol uitvoert Zorgt ervoor dat iedereen aan het woord komt Zorgt ervoor dat iedereen alles begrijpt Vraagt hulp aan de leerkracht als dat nodig is Tijdsbewaker Houdt de tijd in de gaten Bemiddelaar Moedigt iedereen aan om samen te werken Geeft complimenten als het goed gaat Stimuleert groepsleden die niet goed meewerken Bewaart de rust binnen het groepje Binnen een groep wisselen de rollen. Als leerkracht ben je mediator: je observeert, organiseert, begeleidt en geeft feedback.
OPDRACHTEN Verdeelspelletje Verzamel evenveel brillen/hoeden/petten/schoenen als je leerlingen hebt. Wijs elke bril/hoed/pet/ schoen toe aan een personage van het sprookje (het is de bedoeling dat er per personage enkele brillen/ hoeden/petten/schoenen zijn). Plaats de brillen/hoeden/petten/schoenen in een kring. Laat iedereen rond de kring dansen. Als de muziek stopt kunnen de kinderen de bril opzetten/in de schoenen lopen van een bepaald personage. Wie ben ik? -fiche Geef aan elke leerling de wie ben ik? -fiche. Laat hen nadenken over hun personage. Invullen kan met woorden, maar ook met prenten en tekeningen. De fiche kan eventueel nog vereenvoudigd worden voor jonge leerlingen met basisemoties. Zie legende hiernaast Nadat iedereen zijn wie ben ik? -fiche heeft ingevuld, laat de kinderen uit dezelfde groep met elkaar overleggen. Wat hebben ze hetzelfde opgeschreven? Waarom verschillend? Waarom heb je voor die antwoorden gekozen? Legende Als ik groot ben wil ik worden In mijn vrije tijd doe ik Zo zie ik er uit Hier word ik kwaad van Hier word ik gelukkig van Hier ontmoet ik mijn vrienden, dit is mijn favoriete plek Hier woon ik, samen met Het leukste aan mijn huis is VOOR OUDERE LEERLINGEN Maak een facebook-, instragram- of snapchataccount voor je personage. Post foto s en statussen. Wat toon je wel? Wat toon je niet? Waarom? Kijk eens naar de volgende foto s om wat inspiratie op te doen over framing op sociale media. Bron: Chompoo Baritone (http://www.boredpanda.com/truth-behind-instagram-photos-cropping-chompoo-baritone/)
Meer inspiratie en lesmateriaal WWW.STUDIOGLOBO.BE