Verwacht niveau beleggingskennis bestuurders pensioenfondsen 7 december 2016 Marc B.M. van Heel en Maarten Heikoop 7 december 2016 1
Inhoud 1.Project Beleggingskennis: waarom en waarom nu? 2.Profielen en kennisniveaus 3.Toetsing kennis nader uitgelegd 4.Vragen 7 december 2016 2
1. DNB Project Beleggingskennis 7 december 2016 3
Project Beleggingskennis (waarom?) Gebrek countervailing power van bestuurders Kernoorzaak: Bestuurders van pensioenfondsen schieten tekort in beleggingskennis en deskundigheid op het gebied van vermogensbeheer Strategisch beleggingsbeleid en Monitoring en evaluatie zijn zwakste schakels in beleggingsproces pensioenfonds Normenkader DNB geeft verduidelijking verwacht kennisniveau beleggingen 7 december 2016 4
Project Beleggingskennis (waarom nu?) Bevindingen uit beleggingsonderzoeken blijven zich herhalen (ook in 2016) Vraag vanuit sector naar duidelijkheid kennisvereisten staat nog steeds Veel pensioenfondsbestuurders halen de lat BAC-toetsing niet (76% van de voorgedragen BAC-kandidaten zijn akkoord) Kamervragen hebben geleid tot media-aandacht 7 december 2016 5
Bevindingen uit recente* beleggingsonderzoeken 35% BEVINDINGEN ON-SITE BELEGGINGSONDERZOEKEN 2015-2016 31% 30% 25% 26% 28% 20% 15% 14% 10% 5% 0% selectiebeleid governance monitoring en evaluatie strategisch beleggingsbeleid *2015 t/m nov 2016: 24 onderzoeken, 296 bevindingen 7 december 2016 6
Project Beleggingskennis (vertaling toezicht) Focus op: Governance en kennis op beleggingsgebied moeten verbeteren Verduidelijking normen beleggingskennis voor bestuurders Toepassing bij toetsingen: nieuwe bestuurders met aandachtsgebied beleggingen toetsing bij herbenoeming door functieverzwaring 7 december 2016 7
Doel: Verbetering countervailing power bestuur Heldere koppeling en monitoring aan doelstellingen en risicoparameters Debat en durven challengen van oplossingen expliciet onderdeel van cultuur Verbetering kennisniveau beleggingen in alle bestuurslagen Samenwerking DNB en pensioenbesturen / Pensioenfederatie* DNB verwacht gerichte actie van pensioenfondsbestuur *uitleg en verdieping bestaande Handreiking geschikt pensioenfondsbestuur 7 december 2016 8
Door: Verduidelijking normenkader Beleggingskennis Accent op vereist kennisniveau voor specifieke rollen in het bestuur Haakt aan bij het beleggingsproces binnen een pensioenfonds Logische opbouw: Algemeen bestuursprofiel basis Specifiek bestuursprofiel verdieping Expertprofiel relevante ervaring Communicatie aan alle stakeholders incl. opleidingsinstituten Dialoog en samenwerking met Pensioenfederatie 7 december 2016 9
Doel vanmiddag Aanlevering compleet toetsingsdossier bestuurskandidaten met motivatie fonds incl. inzicht in werving/selectieprocedure en opleidingsplan Meer aandacht voor functieprofielen met heldere beschrijving rollen, taken en verantwoordelijkheden binnen het fonds Verduidelijking verwacht niveau beleggingskennis 7 december 2016 10
Gespreksronde DNB met aantal opleidingsinstituten Doel: Door: versterking kennis vermogensbeheer en risicomanagement aansluiting curriculum opleidingen bestuurders op DNB eisen 7 december 2016 11
Wat willen we samen bereiken met opleidingsinstituten? Betere afstemming curriculum opleidingen Voordracht van gekwalificeerde kandidaten Permanente educatie om het vereiste kennisniveau vast te houden 7 december 2016 12
2. Profielen en kennisniveaus 7 december 2016 13
Rollen binnen het bestuur pensioenfonds 7 december 2016 14
Betere aansluiting inhoud curriculum op eisen DNB Benodigd kennisniveau C. Ervaring Bestuursprofiel Profiel 1 Algemeen Profiel 2 Specifiek Profiel 3 Expert n.v.t. o/+ +/++ B. Verdieping o/+ + ++ A.Basis + +/++ ++ A. Basis: Basiskennis beleggingen, governance, balansmanagement B. Verdieping: Specifieke beleggingskennis C. Ervaring: Aantoonbare beleggingservaring en vaardigheden 7 december 2016 15
Aansluiting normenkader DNB met de Handreiking Pensioenfederatie Bestuursprofiel Profiel 1 Algemeen Profiel 2 Specifiek Profiel 3 Expert Benodigd kennisniveau A. Basis + +/++ ++ B. Verdieping 0/+ + ++ C. Ervaring n.v.t. 0/+ +/++ 7 december 2016 16
3. Toetsing kennis nader uitgelegd 7 december 2016 17
Uitgangspunt bij toetsing kennis is het beleggingsproces van een pensioenfonds Bron: DNB 7 december 2016 18
Basiskennis beleggen De kandidaat bestuurder: Heeft elementaire beleggingskennis Kan belangrijkste beleggingscategorieën benoemen Kan risico en rendement verschillen tussen de instrumenten benoemen Is bekend met stappen in beleggingsproces 7 december 2016 19
Aansluiting bij geschiktheidstermen bijlage 7 Pensioenfederatie Bron: Pensioenfederatie, Bijlage 7 Handreiking geschikt pensioenfondsbestuur 7 december 2016 20
Voorbeeld kennisniveau basis derivaten: opties Wat zijn opties? Wat is het verschil tussen kopen en verkopen van opties? 7 december 2016 21
Verdiepingskennis beleggen De kandidaat bestuurder: Heeft naast verdiepende beleggingskennis vaardigheid om deze toe te passen in portefeuille context Kan beargumenteren waarom beleggingscategorieën aan portefeuille worden toegevoegd Kan prestaties managers beoordelen Kan beleggingsvisie vertalen naar exposures Kan in elke stap van beleggingsproces de invloed op beleggingsportefeuille aangeven 7 december 2016 22
Voorbeeld verdieping derivaten : opties Wat zijn de onderliggende factoren die de prijs van een optie beïnvloeden? Hoe hangen deze samen met de beoogde exposure? 7 december 2016 23
Ervaring De kandidaat bestuurder: Heeft naast verdiepingskennis bij voorkeur toegepaste (werk)ervaring op het gebied van beleggingen Kan voorbeelden geven van praktisch ingezette kennis Kan (vanuit eerder opgedane ervaring) professionele vermogensbeheerders challengen 7 december 2016 24
Voorbeeld kennisniveau ervaren derivaten: opties Hoe wordt in de praktijk een bepaalde hedging strategie met opties uitgevoerd? Wat betekent dit qua aansturing en monitoring voor het bestuur? Wat zijn de resultaten versus het beoogde doel? 7 december 2016 25
4. Uw vragen 7 december 2016 26
Bijlage: Motivatie vanuit terugkerende bevindingen uit DNB on-site beleggingsonderzoeken 7 december 2016 27
Bevindingen Beleggingsonderzoeken 2009-2015 Score fondsen o.b.v. bevindingen 0% 14% 25% 61% Goed Voldoende Matig Slecht Geen van de 62 onderzochte fondsen scoort goed Er is in de periode ook geen verbetering (of verslechtering) waarneembaar Veel terugkomende bevindingen duiden op structurele lacunes (74 onderzoeken) Noodzaak om gezamenlijk met pensioensector deze lacunes te bestrijden 7 december 2016 28
Update: bevindingen uit recente* beleggingsonderzoeken 35% BEVINDINGEN ON-SITE BELEGGINGSONDERZOEKEN 2015-2016 31% 30% 25% 26% 28% 20% 15% 14% 10% 5% 0% selectiebeleid governance monitoring en evaluatie strategisch beleggingsbeleid *2015 t/m nov 2016: 24 onderzoeken, 296 bevindingen 7 december 2016 29
Het beleggingsproces en de samenhang met bevindingen 4 categorieen : - Strategisch beleggingsbeleid - Selectiebeleid - Monitoring & evaluatie - Governance 7 december 2016 30
Terugkerende bevindingen per categorie Categorie: Strategisch beleggingsbeleid Gebrek aan beleid ten aanzien van beleggingsproducten en rente Gebrek aan lange termijn visie van het bestuur Ruime mandaten voor uitvoerders en vermogensbeheerders met gebrek aan monitoring door en countervailing power van het bestuur Geen (eenduidig) beleid bij overschrijding van de bandbreedtes 7 december 2016 31
Terugkerende bevindingen per categorie Categorie: Selectiebeleid Gebrek aan of onvoldoende uitgewerkt selectiebeleid Onvoldoende match : past de uitvoerder bij het beleid/de waarden van het pensioenfonds? Te weinig borging van onafhankelijkheid, teveel invloed van de uitvoerder 7 december 2016 32
Terugkerende bevindingen per categorie Categorie: Monitoring en Evaluatie Risicomaatstaven ontbreken of worden onvoldoende gebruikt in bijsturing Geen of onvolledige rapportages Monitoring wordt vaak niet opgevolgd door een evaluatie van de uitvoerder Onvoldoende aansturing van de uitvoerder: (te) ruime mandaten en onvoldoende countervailing power bij het bestuur 7 december 2016 33
Terugkerende bevindingen per categorie Categorie: Governance Bestuur is onvoldoende in control Onvoldoende beleggingsdeskundigheid bij het bestuur Belangenverstrengeling Key person risk Onvoldoende opvolging van bevindingen vanuit eigen evaluaties 7 december 2016 34