Nieuwe veiligheidsnormen in relatie tot de Omgevingswet Richard Jorissen
Hoogwaterbeschermingsprogramma Onderdeel Deltaprogramma Jaarlijks voortrollend programma Alliantie Rijk-waterschappen Gezamenlijke governance Delen van kennis&kunde Beheerder is projectverantwoordelijk Opgaven Tempo: 25 50 km/jaar Kosten: 9 6 M /km Ruimtelijke kwaliteit en meekoppelen Anticiperen op Deltabeslissingen: Nieuwe normen Regionale voorkeurstrategieën
Processtappen HWBP Huidige scope obv toetsingen in 2011 en 2013 Toetsing Prioritering op urgentie: Tot en met P2016: kans*gevolg Vanaf P2017: afstand tot de nieuwe norm Programmering binnen budget rvw Jaarlijkse consultatie concept in regio Projecten: Verkenning Planuitwerking Realisatie Projectvoorstellen Ingangstoets Prioritering Programmering Projecten
Introductie vervroegde verkenningen Stabiliteit veiligheidsopgave: veiligheidsbeoordeling Toetsing Capaciteit en financiën: tijdig organiseren Projectvoorstellen Ruimtelijke analyse: Vroegtijdige inventarisatie van meekoppelkansen Inspiratie voor scope verkenning In P2016-2022: 20 vervroegde verkenningen opgenomen Beoogde effecten: stabiliteit en kwaliteit projecten Ingangstoets Prioritering Programmering Vervroegde verkenning Projecten
Dijkversterking Centraal Holland Hoogwaterbeschermingsprogramma Rijn- en Lekdijken Amerongen - Schoonhoven
Dijkversterking Centraal Holland Hoogwaterbeschermingsprogramma Omgevingswaarden Veiligheidsanalyse FASE 1 Verkennende onderzoeken + ruimtelijk kwaliteitskader deel 1 Aanvullende onderzoeken + Integraal ruimtelijk kwaliteitskader met ontwerpprincipes Globale toets veiligheidsopgave Detailtoets veiligheidsopgave Bepalen projectscope en technische uitgangspunten FASE 2 Beoordelingskader Omgeving en technisch Alternatievenontwikkeling Kansrijke oplossingen Voorkeursalternatief
Vanaf 2017: Nieuwe veiligheidsnormen Overstromingskans per dijktraject (10-40 km) ipv dijkvak (doorsnede) Veiligheidsbeoordeling Vanaf 2017: score per dijkvak Vanaf 2019: score per dijktraject, uitgedrukt in overstromingskans
Mogelijke presentatie beoordelingsresultaten Gezamenlijke ontwikkeling van waterschappen en DGRW Klasse Omschrijving Waarde Grafisch A + Dijktraject is ruim veiliger dan de norm overstromingskans dijktraject < 0,1 * normwaarde Handzame presentatie van overstromingskans voor in totaal 183 dijktrajecten Beperkingen Geen inzicht in verdeling van opgave binnen het traject (plaats en tijd) Prioritering van trajecten als geheel leidt niet tot doelmatigheid A B C D Dijktraject is veiliger dan de norm (NB het onderscheid tussen A en A + hoeft niet gemaakt te worden) Dijktraject voldoet niet aan de wettelijke overstromingsnorm maar nog wel aan 3* normwaarde (de ondergrens) Dijktraject ligt ruim boven de norm, zodat maatregelen genomen moeten worden om in 2050 aan de vereiste veiligheid te kunnen voldoen. Dijktraject ligt zo ver boven de norm, dat urgent maatregelen genomen moeten worden. overstromingskans dijktraject < normwaarde norm (signaalwaarde) < overstromingskans dijktraject < 3 * normwaarde (ondergrens) 3 * normwaarde < overstromingskans dijktraject < 90 * normwaarde overstromingskans dijktraject > 90 normwaarde
Voorbeeld Veiligheidsbeoordeling gehele dijktraject is paars (urgent, 90*norm) Verschillende mogelijkheden voor vakscores denkbaar 1 2 3 4 5 6 7 8 17 18 1 1 2 2 3 3 4 5 4 5 6 6 7 8 7 8 9 9 9 10 10 11 11 12 13 12 13 14 14 15 15 16 16 16 18 17 18 17 10 15 11 12 13 14
Van veiligheidsbeoordeling naar projecten (I) Handelingsperspectief: Focus op paarse vakken 7 (kunstwerk) en 8 Overige vakken voldoen ruim aan de norm (ook tot 2050) Vergelijkbaar met huidige werkwijze, project georiënteerd 1 2 3 4 5 6 7 8 17 18 9 16 10 15 11 12 13 14
Van veiligheidsbeoordeling naar projecten (II) Handelingsperspectief: Focus korte termijn op paarse vakken 7 (kunstwerk) en 8 Voor middellange termijn ook op de lichtgroene vakken (nu net boven de norm, over 12 of 24 jaar waarschijnlijk niet meer) Eerst oplossingen op trajectniveau bekijken, dan pas inzoomen op oplossingen voor vakken 7-8 1 2 3 4 5 6 7 8 17 18 9 16 10 15 11 12 13 14
Van veiligheidsbeoordeling naar projecten (III) Handelingsperspectief: Meest urgente focus korte termijn op paarse vakken 7 (kunstwerk) en 8 Afnemende urgentie voor oranje (3 en 15) en gele vakken (1,2,4 en 16) Ook hier: eerst oplossingen op trajectniveau bekijken, dan pas inzoomen 1 2 3 4 5 6 7 8 17 18 9 16 10 15 11 12 13 14
Betekenis voor de beheerder Veiligheidsbeoordeling levert nieuwe informatie op Veiligheidsopgave binnen traject (tijd, plaats, oorzaak) Vervanging van veiligheidsanalyse uit vervroegde verkenning Kans om veiligheidsopgave vroegtijdig in ruimtelijke arena te brengen Vergroot de kans op meekoppelen en slimme combinaties Voorkomt ongewenste ontwikkelingen (watertoets als slot op de deur) Vervangt ruimtelijke analyse uit vervroegde verkenning 1 2 3 4 5 6 7 8 17 18 9 16 10 15 11 12 13 14
Omgevingswet en -visie Omgevingsvisie Samenhangend, strategisch plan voor de fysieke leefomgeving Verplicht voor Rijk en Provincies, facultatief voor gemeenten Omgevingsplan Vervangt bestemmingsplan Projectbesluit Vervangt provinciaal inpassingsplan
Omgevingswet en programma Programma Concrete maatregelen voor bescherming, beheer, gebruik en ontwikkeling van de fysieke leefomgeving Uitvoeringsgericht en daarmee vanzelf sectoraler Vast te stellen door gemeente, waterschap, provincie of Rijk Zelfbindend Waterbeheerplan = programma
Mogelijke inrichting processtappen HWBP Veiligheidsopgave en handelingsperspectief verbinden aan omgevingsvisie Dijktrajectvisie als instrument: Strategische inbreng keringbeheerder in ruimtelijk debat Vroegtijdig gesprek over maatregelen en meekoppelkansen Bouwsteen waterbeheerplan (programma) Projectvoorstellen HWBP Omgevingsvisie Omgevingsplan Veiligheidsbeoordeling Dijktrajectvisie Projectvoorstellen Ingangstoets Prioritering Programmering Projecten Vervroegde verkenningen komen vanaf 2019 te vervallen
Vervolgstappen Projectoverstijgende verkenning Voorlanden Veiligheidseffect van voorlanden Rekenregels voor veiligheidsbeoordeling Borging voorland (ook in ruimtelijke ordening) Voorstel: Verbreden scope Voorlanden Uitwerken relatie veiligheidsbeoordeling en omgevingswet (visie, programma,..) Concrete pilot Veiligheidsopgave cf nieuwe norm Bebouwing en/of andere ruimtelijke claims Oefenen met trajectvisie (samen met gemeente, provincie)